muslim.uz

mardi, 16 avril 2019 00:00

Берлинда Ўзбекистонда нашр этилган китоблар тақдимоти ўтказилди

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ва Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази вакилларидан иборат делегация Берлин давлат кутубхонасида бўлиб, бу ерда сақланаётган буюк аждодларимиз қаламига мансуб нодир қўлёзмаларни ўрганиш, қадимий асарларни каталоглаштириш, уларнинг электрон нусхаларини яратиш бўйича амалга оширилаётган ишлар билан танишдилар.

Берлин давлат кутубхонаси 1661 йилда ташкил этилган бўлиб, дунёнинг барча тилларида, барча соҳалар бўйича 11 миллиондан ошиқ китобларни жамлаган Еропанинг энг йирик маданий муассасаларидан бири ҳисобланади. Бу ерда Шарқ маданиятига оид 43 минг қадимий асар, жумладан мусулмон цивилизациясига тааллуқли 17 минг қўлёзма, 8 минг миниатюра сақланади.

Улар орасида ҳадис илми султони Имом Бухорий қаламига мансуб “Саҳиҳи Бухорий” асарининг 30 дан зиёд қўлёзмаларини алоҳида қайд этиш лозим.

2013 йилдан бошлаб Берлин давлат кутубхонаси Шарқ қўлёзмаларининг электрон нусхаларини яратиш устида ишламоқда. Ҳозирга қадар 4500 та асарнинг электрон нусхаси тайёрланди.

Ўзбекистон делегациясининг Германияга ташрифи асносида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази томонидан нашр этилган буюк алломаларимиз илмий меросига оид китоблар тақдимоти ўтказилди.

“Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази томонидан тақдим этилган китоблар Берлин давлат кутубхонаси учун энг яхши совға бўлди. Ушбу манбалар Шарқ халқлари, айниқса, мусулмон маданияти билан танишиш истагидаги китобхонларимиз учун қимматли асарларга айланиши шубҳасиз”, дейди кутубхонанинг Шарқ бўлими масъул ходими Торальф Ханштайн.

Берлин давлат кутубхонаси илмий ходими Роза Туляшеванинг қайд этишича, маданий алоқалар, айниқса, кутубхоналар ўртасидаги илмий алмашинув халқларни бир-бирига янада яқинлаштиради, ўзаро ишонч ва дўстликни мустаҳкамлайди.

Таъкидлаш керакки, мамлакатимизнинг IX-XVIII асарларга оид тарихини, хусусан, темурийлар ва хонликлар даври қўлёзмаларини ўрганувчи тадқиқотчилар учун Берлин давлат кутубхонаси энг фойдали маскан бўлиши шубҳасиз.

Учрашувда Берлин давлат кутубхонаси билан Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ва Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ўртасидаги ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинди. Жумладан, қўлёзмаларнинг электрон нусхаларини яратиш бўйича ҳамкорлик, Ўзбекистонда нашр этилган замонавий нашрларнинг тақдимотини ўтказиш шулар жумласидандир.

Манба: http://uza.uz

Published in Дунё янгиликлари

mardi, 16 avril 2019 00:00

Лейбциг университетида Ўзбекистоннинг “Жаҳолатга қарши маърифат” ташаббуси тақдимоти ўтказилди

Илм-фан, таълим масаласи ҳар қандай мамлакатнинг истиқболини белгилаб берадиган, унинг тақдирини ҳал қиладиган ҳаёт-мамот масаласидир. Дунёнинг қудратли мамлакатлари тараққиётининг асосини ҳам фан ва технологиялар соҳасига қаратилган эътибор, таълим тизимига йўналтирилган инвестициялар белгилаб беради. Ушбу соҳада Германия, ҳеч шубҳасиз, жаҳоннинг энг илғор мамлакатлари сафида туради. Германия нафақат замонавий технологиялар соҳасида етакчи, балки ижтимоий-гуманитар фанлар, айниқса, шарқшунослик, қўлёзмаларни тадқиқ этиш йўналишида ҳам бой тажрибага эга.

Ўзбекистоннинг ГФРдаги элчихонаси ташаббуси билан Лейбциг университетининг Шарқшунослик институтида Германия ва Ўзбекистон исломшунос олимлари учрашуви бўлиб ўтди. Немис шарқшунос ва исломшунос олимларига Ўзбекистонда “Жаҳолатга қарши маърифат” йўналишида амалга оширилаётган, аҳамияти ғоят юксак бўлган ташаббуслар – Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ва Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази фаолияти ҳақида маълумот берилди.

1409 йилда ташкил этилган Лейбциг университети Германиянинг энг етакчи таълим муассасаларидан бири ҳисобланади. Университет 14 та факультетдан иборат бўлиб, бу ерда фаннинг турли соҳалари бўйича 30 мингдан зиёд талаба таҳсил олади. Уларга 436 нафар дунёнинг етакчи профессорлари таълим беради. Университет таркибидаги Шарқшунослик институти ўз йўналиши бўйича Европадаги энг таниқли марказлар сирасига киради.

Учрашувда таъкидланганидек, ислом дини номидан турли ножўя хатти-ҳаракатлар амалга оширилаётган, дунё бўйлаб исломофобия омили тобора кучайиб бораётган бир вақтда кенг жамоатчилик, айниқса, ўсиб келаётган ёшларга исломнинг илм-фан, маданият, юксак инсоний ғояларга чорловчи таълимотини етказиш муҳим аҳамият касб этаётгани таъкидланди.

Германияда араб, инглиз, форс ва бошқа хорижий тилларни пухта ўзлаштирган, исломшуносликнинг долзарб масалалари бўйича замонавий тадқиқотлар олиб боришга қодир малакали мутахассисларни тайёрлаш тажрибаси ўрганилди. Лейбциг университетининг Шарқшунослик институти мисолида араб тилини ўқитишнинг энг сўнгги методлари тақдимоти ўтказилди. Университет профессорлари замонавий араб тилини ўқитиш бўйича яратилган дастурни ўзбекистонлик ҳамкасбларига тақдим этишга тайёр эканликларини билдирдилар.

Учрашувда Лейбциг университети профессорларининг мамлакатимизга ташрифини уюштириш, ҳамкорликда илмий семинарлар ўтказиш, ўзбекистонлик талаба ва тадқиқотчиларининг Лейбцигда таълим олишини ташкил этиш бўйича дастлабки келишувларга эришилди.

Германиялик олимлар Ўзбекистонда кўп асрлик тарихга эга диний таълим тизими, араб тилини ўргатишнинг анъанавий услубларига катта қизиқиш билдирди. Бинобарин, жаҳон илм-фани ва маданияти ривожига бемисл ҳисса қўшган буюк алломаларимиз мазкур самарали таълим тизимининг маҳсули, десак янглиш бўлмайди.

Шунингдек, ташриф давомида Германия миллий кутубхонаси, Грасси музейида ҳам учрашувлар ўтказилди. Мақсад – Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказининг бўлажак музейи ва кутубхонасини ташкил этишда жаҳоннинг энг илғор маданий муассасалари тажрибасини ўрганиш ва самарали қўллаш ҳисобланади.

Манба: http://uza.uz

Published in Дунё янгиликлари

mardi, 16 avril 2019 00:00

Гамбургда Ўзбекистонга оид фотокўргазма бўлиб ўтди

Куни кеча Германиянинг Гамбург шаҳрида Ўзбекистоннинг қадимий ва бой маданияти, ноёб осори-атиқалари, зиёрат туризми салоҳияти ҳақида ҳикоя қилувчи фотокўргазма ўтказилди.

Ўзбекистоннинг ГФРдаги элчихонаси, Ислом цивилизацияси маркази ва Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази томонидан ташкил этилган кўргазмада Гамбург университети профессор-ўқитувчилари, тадқиқотчилар ва Ўзбекистон вакиллари иштирок этди.

Кўргазмани ташкил этишдан асосий мақсад – жаҳоннинг етакчи тадқиқот марказлари, эксперт ва илмий доираларни мамлакатимизнинг қадимий ва бой тарихи, танти ва олижаноб халқи, бу кўҳна заминда асрлар давомида шаклланган бағрикенглик маданияти билан таништириш, Ўзбекистоннинг хориждаги дўстлари сафини янада кенгайтиришдан иборат.

Тадбир давомида Германия илмий жамоатчилигига сўнгги йилларда мамлакатимиздаги диний-маърифий йўналишдаги ислоҳотлар, ислом маданияти ва илм-фани тарихида ўчмас из қолдирган буюк аллома аждодларимиз илмий-маънавий меросини ўрганишга қаратилаётган эътибор ҳақида тақдимотлар ўтказилди.

Мулоқотлар Гамбург университетининг Осиё ва Африка институтида давом этди. Унда Гамбург университети билан ҳамкорлик истиқболлари муҳокама этилди.

Томонлар биргаликда илмий тадқиқотлар ўтказиш, германиялик профессор-ўқитувчиларнинг Ўзбекистонда маърузаларини ташкил қилиш, тадқиқотчилар алмашинувини йўлга қўйиш, ноёб қўлёзмаларни қайта тиклаш бўйича ҳамкорликка оид дастлабки келишувларга эришдилар.

“Марказий Осиёдан етишиб чиққан уламолар ислом цивилизациясига беқиёс ҳисса қўшганлар”, - дейди биз билан суҳбатда Гамбург университетининг Осиё ва Африка институти профессори Юрген Паул.

“Мўғуллар истилосидан аввал Мовароуннаҳр Қуръон, ҳадис, калом ва бошқа ислом илмларининг умумжаҳон маркази бўлган. Ушбу тараққиёт бу ўлка тарихининг кейинги даврларига ҳам ўз таъсирини ўтказмай қолмаган. Айниқса, темурийлар даврида тасаввуф ва ислом фалсафаси каби илмларнинг ривожланиши кузатилди. Биз қадимий ва ноёб қўлёзмаларни ўрганиш соҳасида ўзбекистонлик талаба ва тадқиқотчиларни Германияда кўришдан мамнун бўламиз”.

Гамбург университетининг Осиё ва Африка институти директори, “Дер Ислам” журнали бош муҳаррири, профессор Стефан Ҳейдеман кўргазма таассуротлари ҳақида, жумладан, қуйидагиларни таъкидлади: “Атлантика океанигача етиб борган ислом цивилизацияси 2 та асосий марказга эга бўлган. Бири катта ва унумдор ҳудудга эга Марказий Осиё бўлса, иккинчиси Ироқ ерларидир”. Турли даврларда, жумладан, салжуқийлар ҳукумронлиги вақтида Марказий Осиё маданий ва сиёсий марказ вазифасини ўтаган. Бу ерда ижтимоий ҳаётнинг барча соҳалари тараққий этган, шаҳарсозлик ривожланган. Бухоро, Самарқанд ва Тошкент шаҳарлари ислом маданияти ривожида қандай аҳамиятга эга бўлганини тасаввур қилишимиз мумкин. Ушбу маданият Хитой, Эрон, араб диёрлари, Ўрта Ер денгизи мамлакатлари билан ўзаро таъсирда бўлган ва доимо бир-бирини бойитиб келган.

Ҳеч шубҳасиз, Марказий Осиёсиз ислом цивилизацияси бундай оламшумул тараққиётга эга бўлмас эди.

Ислом цивилизациясининг тарихий мақомини ва бугунги кунга таъсирини ўрганишни маҳаллий тадқиқотчи ва олимларсиз амалга ошириб бўлмайди. Шу боис Гамбург университетининг Осиё ва Африка институти Ўзбекистон марказлари билан кенг кўламли ҳамкорликни амалга оширмоқчи. Жумладан, Ислом цивилизацияси ва Имом Бухорий марказлари билан қўлёзмаларни сақлаш ҳамда тадқиқ этиш соҳасидаги ҳамкорлигимиз самарали бўлишига ишонаман. Шунингдек, ислом теологияси йўналишида талаба ва тадқиқотчилар алмашинувини йўлга қўйишга, ўзаро тажриба алмашишга тайёрмиз”.

Делегация аъзолари Гамбургдаги Қадимий қўлёзмалар маданиятини ўрганиш марказида ҳам бўлиб, ноёб китоблар ва тарихий ашёларни қайта тиклаш, тадқиқ этиш фаолияти билан яқиндан танишдилар. Энг замонавий ускуналар билан жиҳозланган мазкур лабораторияда қўлёзмаларнинг китобат тарихи, ёзув услубига оид тадқиқотлар амалга оширилади. Лабораторияда қўлёзмаларнинг шикаст етган варақларидаги ўчиб кетган ёзувларни қайта тиклаш имконияти мавжуд. “Яқинда катта илмий аҳамиятга эга янгиликнинг устидан чиқдик”, - дейди лаборатория илмий ходими Себастиан Бош. “Ўрта асрларга оид нодир қўлёзмани ўрганишимиз чоғида қайта ёзилган ёзув остида қадимий мусиқа ноталари мавжудлигини аниқладик. Бу нота Европа мусиқа маданиятининг унутилаёзган нусхаси бўлиб чиқди”.

Шубҳасиз, минг йиллик тарихдан ҳикоя қилувчи қадимий қўлёзмаларни асраб-авайлаш, улар ўз қатида сақлаб келаётган ҳақиқатларни ошкор қилишда замонавий ёндашувларга эга тадқиқотлар муҳим аҳамиятга эга. Гамбурдаги Қадимий қўлёзмалар маданиятини ўрганиш маркази тажрибаси эса ушбу соҳада Ўзбекистон марказларига ас қотади.

Манба: http://uza.uz

Published in Ўзбекистон янгиликлари

mardi, 16 avril 2019 00:00

Муҳаммад Тақий Усмоний ҳазратларининг Бухоро бўйлаб сафарлари ўз якунига етди

Шайхул Ислом муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳ ҳазратларини сафарлари Бухоро шаҳрида давом этмоқда. Аср намозидан сўнг, Ислом оламида фиқҳ илми бўйича машҳур имом Шамсул Аъимма Ҳалвоний ҳазратлари қабрларини зиёрати билан бошланди. Сўнгра имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳни таваллуд топган ерларини зиёрат қилинди. Бу жойнинг ёнида “Шайх Зайниддин” жоме масжиди қад кўтарган. Сафар чоғида ушбу масжид ва имом Бухорийнинг туғилиб ўсган жойлари ҳақидаги маълумотлар билан Ислом дунёсини машҳур олими муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизафуллоҳ ҳазратларини таништирилди ҳамда шом намозини шу масжидда адо қилишди. Бундан сўнг “Мир араб” мадрасасида устозлар ва толиби илмларнинг учрашувлари бўлиб ўтди. Йиғилганларга муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизафуллоҳ “Ҳадисур роҳма” яъни “Раҳмат ҳадис”дан ижоза бериб, унинг шарҳи ва ҳикмати ҳамда баракоти ҳақида маъруза қилиб бердилар. Маъруза жараёнида устозлар ва талабалар томонидан берилган саволларга муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизафуллоҳ жавоб бердилар. Шунингдек, масъул ходимлар “Мир араб” мадрасасининг тарихи, ҳозирги ҳолати ҳақида улуғ меҳмонга маълумот беришди. Сўнгра хуфтон намози ўқилиб Бухоро сафарига якун ясалди.

Islom.uz портали таҳририяти

Манба: https://islom.uz

Published in Ўзбекистон янгиликлари

mardi, 16 avril 2019 00:00

Қалбимиздаги туйғулар

Эй Роббим, жисмларимиздан ёмонлик, беморлик, сиқилиш, кўз тегиши, дангасалик, ғамлар, заифлик, безовталик ва беморликни чиқариб ташлаб, ўрнини соғлик, қувват, бахт ва хотиржамликка тўлдир!

*****

Эй Роббим, биз Сендан гўзал хотима ва мағфират сўраймиз! Бизнинг гуноҳларимизни кечир ва барчамизни раҳматинг билан ўраб олгин!

*****

Инсон вафот этганидан сўнг:

Юраги 10 дақиқа;
Ақли 20 дақиқа;
Кўзлари 4 соат;
Териси 5 кун;
Суяклари 30 кун ҳаётийлигини сақлаб қолар экан.
Солиҳ амаллар эса қиёматга қадар ўз соҳиби билан бирга бўлади.

*****

Аёлларини севмоқчи бўлсалар, уларнинг қалбига чуқур кириб бориш учун қулоққа ёқадиган гапларни топиб гапирадилар.

Кетмоқчи бўлсалар, аёллари қалбини синдириш учун кичик сабабларни излаб топадилар.

*****

Тажрибалар сенга кимни севишинг кераклигини ўргатса, оғир вазиятлар аслида сени ким севишини ўргатади.

*****

Хотин эридан сўраяпти:

Мени яхши кўрасизми?
Ҳа, яхши кўраман.
Алдаманг, кулгимни қистатманг! Агар яхши кўрганингизда менга нисбатан бепарволик қилмасдингиз.

*****

Қанийди, сени кетиб қолишинг учун эмас, балки яхшироқ томонга ўзгаришинг учун койиганимни билсанг эди!

*****

Агар аёлингдан “Нима бўлди?” деб сўраганингда, у сенга “Ҳеч нарса бўлмади” деб жавоб берса, билиб қўйки, оғриқлар, изтироблар уни гапирмайдиган қилиб қўйибди.

*****

Фейсбукдаги “Ҳаётнинг нариги юзи” саҳифасидан

Нозимжон Иминжонов таржимаси

Published in Мақолалар