muslim.uz

muslim.uz

Марказий банк раиси Мамаризо Нурмуродов Марказий банк бошқарувининг навбатдаги йиғилиши якунларига бағишланган матбуот анжуманида ислом молиясининг ҳуқуқий асослари қачон яратилиши ва тижорат банкларида ислом молияси дарчалари қачон иш бошлаши ҳақидаги саволга жавоб берди.

«Бизда ислом молиясини ривожлантириш бўйича ишлар бошланган. 14 банкда ислом молияси дарчаларини ташкил этиш бўйича ишлар амалга ошириляпти. Яъни бунда ислом молияси асосида кредит, депозитлар амалга оширилади», — дея унинг сўзларини келтирган ЎзА.

Марказий банк раисининг таъкидлашича, ислом молиясининг маълум талаби бор.

«Айтайлик, мен сизга ислом тамойиллари асосида кредит беришим учун сизга ўша берадиган ресурсни ҳам ислом тамойиллари асосида жалб қилишим керак. Яъни мен фоизга депозит жалб қилиб, сизга ислом тамойиллари асосида кредит берсам, сиз олмаслигингиз керак. Чунки депозит жалб қилиш ҳам ислом тамойилига жавоб бермайди. Бу борада биз, энг аввало, ислом молияси бўйича саводхонликни ошириш бўйича маълум бир ишларни амалга оширишимиз керак.

Ислом молиясини кенг амалга оширишга молия кредит ташкилотларига қонун доирасида рухсат беряпмиз. Бунда, албатта, тегишли норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар устида ишлаяпмиз. Яна бир нарсани таъкидлаш ўринли, ислом молиясини ривожлантириш учун фатво берадиган мусулмон идораси ҳам керак экан», — деган Мамаризо Нурмуродов.

Марказий банк раисининг билдиришича, бу битта қарор билан ҳал бўладиган нарса эмас, барча ҳуқуқий-меъёрий ҳужжатларини яратиб, бу нарсага эришиш мумкин.

Эслатиб ўтамиз, Марказий банк раиси ўринбосари Беҳзод Ҳамроев 2021 йилнинг бошларида Ўзбекистонда исломий молия концепциясини ўз ичига олган қонун лойиҳасини ишлаб чиқиш режалаштирилаётганини маълум қилганди. Бундай таклифни Президент Шавкат Мирзиёев 2020 йил 29 декабрь куни парламентга қилган Мурожаатномасида айтиб ўтган. Давлат раҳбари Марказий банкка молия бозорида рақобатни кучайтириш, шунингдек, исломий молия механизмларини жорий этиш мақсадида ҳуқуқий асос яратиш учун 1 февралгача нобанк кредит ташкилотлари тўғрисидаги қонун лойиҳасини кўриб чиқиш топшириғини берган.

2021 йилнинг сентябрь ойи бошларида Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги Ўзбекистонда ислом банки ва молияси учун норматив-ҳуқуқий базани ишлаб чиқиш бўйича Ислом тараққиёт банки билан грант битими имзоланганини, унинг натижасида Ўзбекистонда ислом молиялаштириш механизмларини жорий этиш имкони яратилишини маълум қилганди.

Ислом банки шариат тамойилларига мос келадиган молиявий фаолиятдир. Ислом банкининг асосий характеристикаси бу кредит миқдори ва муддатига қараб ҳисобланган фоизлар ёки ставкаларни олишни тақиқлаш ҳисобланади. Ушбу тақиқ мусулмонларнинг ижтимоий адолат ва тенглик тўғрисидаги қонунлари билан изоҳланади.

daryo.uz

 

ЎМИ матбуот хизмати

Бугунги кунда тасаввуф ва тариқатни тўлиқ рад қилиб, сўфийларни инкор этиб, уларни бидъатда айблаб, адашган фирқалар қаторига қўшиб, уларнинг амалларини эса ботилликка йўйиб келаётган айрим тоифалар борки, одамлар кўр-кўрона бу алдовларга учиб қолмоқда. Бу гуруҳларнинг бошида баъзи бемазҳаблар қатори салафийликни даъво қилаётган сохта салафийлар ҳам бор. 
 
Барчага маълумки, сохта салафийлар саҳобаларнинг ёки тобеъийнларнинг, мужтаҳидларнинг ёхуд валийларнинг сўзларидан ҳам кўра ўзларининг ғоявий раҳнамоси – Аҳмад ибн Таймиянинг (1263–1328) фикрларини қўллаб-қувватлашади. Бу зотнинг ҳар бир фатвоси ёки гапини жон дили билан қабул қилишади ва ҳаётларининг шиорига айлантиришади.
 
Минг афсуслар бўлсинки, улар ғоявий раҳнамоларининг тариқатга дахлдор эканликларини ва тасаввуф аҳлларининг фикрини маъқуллаганларини билишмайди. Ёки билсалар ҳам одамлардан сир тутишга уринишади. Бунинг сабаби уларнинг ўзларига аён.
 
Дарҳақиқат, Ибн Таймия бир қанча ақидавий масалаларда Аҳли сунна вал жамоа эътиқодига зид иш тутган бўлсалар-да, бироқ ўзлари қодирия тариқатига мансуб бўлиб, тасаввуф ва тариқат сарчашмасидан истифода этганлари кундек равшан. Бирор марта тасаввуфни ёмонламаган, танқид қилмаган, ширк деб билмаган, салбий муносабатда бўлмагани ҳам ўз исботини топган.
 
Жумладан, ўзининг «Масъала ат-Табризийя» («Табризликлар масаласи») номли китобида фахр билан: «Менга Шайх Абдулқодир (Жийлоний)нинг муборак ҳирқалари кийдирилди. Мен ва у зотнинг ўртасида (силсилада) икки киши бордир», деганлар. Ўша икки киши – Муваффақуддин Ибн Қудома ва Ибн Абу Умар раҳимаҳумаллоҳ бўладилар.
 
Қолаверса, Ибн Таймия тасаввуф тўғрисида иккита китоб ҳам ёзганлар. Биринчиси «ат-Тасаввуф» («Сўфийлик»), иккинчиси эса «ас-Сулук» («Сўфийлик йўли») деб номланади. Аллома ҳар иккала китобда тасаввуфни ёмонламасдан балки унинг фойдали эканлигини бир қанча мисоллар билан кўрсатиб берганлар. 
 
Шунингдек, бошқа асарларида ҳам бунга алоҳида урғу қаратиб ўтганлар:
«Муҳаддислар, фақиҳлар ва сўфийларнинг жумҳури Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам олиб келган нарсага эргашадилар. Улардан келтирилган (улар битиб қолдирган) китоблар ва  асарлар илмдандир. Улар рисолатга ҳақиқий эргашувчилар бўлиб, унга ҳеч бир нарсада хилоф қилмайдилар» «Мажмуъ ал-Фатаво», 12-жилд, 36-бет.
 
«Тасаввуф ва маърифат аҳли бўлмиш Жунайд (Бағдодий)нинг сулукига эргашган солик дарҳақиқат ҳидоятга эргашибди ва у нажот топган ва бахтлидир!» «Мажмуъ ал-Фатаво», 14-жилд, 355-бет .
 
Бу каби мисолларни кўплаб келтириш мумкин. Уларнинг барчасида Ибн Таймия раҳматуллоҳи алайҳнинг тасаввуфга нисбатан ижобий фикр билдирганларига гувоҳ бўламиз.
 
Шундай экан, эй ҳидоят ва суннатга, маърифат ва камолотга ташна ёшлар, кўзингизни очинг, ҳақиқатга тик боқинг. Асоси йўқ гап-сўзларга ишонманг, ҳужжат келтиришда хатога йўл қўяётган шахсларнинг алдовига учманг. Сохта салафийларнинг макру ҳийласига алданиб, уларнинг тузоғига тушиб қолманг. Акс ҳолда пок эътиқоду шаффоф иймонингизга гард юқиб, гулдек умрингиз хазонга айланиши ҳеч гап эмас. 
 
Эркин ҚУДРАТУЛЛОҲ
Мир Араб ўрта махсус ислом 
билим юрти мударриси

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий

Нуриддин домла Холиқназаров

Лондон шаҳридаги “Сотбиз” аукцион уйи олтин билан ёзилган Эрон Қуръонини октябрь ойи охиригача Лондондаги йилнинг энг йирик бадиий аукционларидан бири сифатида сотишга тайёрланмоқда.

“Сотбиз Сотбиз” аукцион уйи очиқ кимошди савдосида ислом ва ҳинд цивилизациясига оид бир қанча асарларни сотувга қўяди.

Ким ошди савдосига қўйиладиган санъат асарлари орасида шиша ўрнига олмос ва зумраддан линзалар қўлланувчи қимматбаҳо тошли кўзойнак ва тилла билан ёзилган Қуръони карим китоби ҳам бор.

Шу йил 27 октябрь куни бўлиб ўтадиган ким ошди савдода 17-асрнинг бир жуфт кўзойнаги миллионлаб доллар даромад келтириши кутилмоқда.

Шиша ўрнига олмос ва зумрад билан безатилган иккита марваридли кўзойнак дастлаб Ҳиндистон ярим оролида ҳукмронлик қилган мўғуллар империясининг қироллик оиласи аъзоларига тегишли бўлган, – деб таъкидланмоқда.

Аукцион уйининг ҳисоб-китобларига кўра, бу жуфт кўзойнакларнинг ҳар бири 1,5 миллион фунт стерлингдан 2,5 миллион фунт стерлинггача (2,1 миллион доллардан 3,5 миллион долларгача) бўлган нархларда сотилиши кутилмоқда.

Милодий XVI асрда Эронда тилла сув билан ёзилган Қуръон эса ушбу кимошди савдосида сотиладиган муҳим асарлардан биридир. Ушбу Қуръон ноёб Қуръон қўлёзмаларидан бири бўлиб, унда Қуръони Каримнинг бутун матни тилла билан ёзилган ва унинг 50 000 фунт стерлинггача сотилиши кутилмоқда.

Халқаро алоқалар бўлими ходими
И.Аҳмедов тайёрлади

Top