Гоҳида яхши кўрган кишиларимизни йўқотамиз, бунга уларга зулм қилганимиз, қўпол муносабатда бўлганимиз сабаб бўлади.

Уларнинг хатоси, айб-камчилигини юзига солиб, фазилатларини, яхши жиҳатларини унутиб қўямиз.

Ҳамма айб-нуқсондан холи бўлишни улардан талаб қиламиз. Ҳатто ўзимиз йўл қўядиган хатони бошқалар қилса, уларни айблаб юрамиз. Хато қилган пайтимиз “Энди биз инсонмизда, маъсум (гуноҳдан пок) эмасмиз”, дея ўзимизни оқлаймиз-у, бошқаларни ёмонлаймиз.

Имом Муҳаммад ибн Сийрийн раҳимаҳуллоҳ айтади: “Биродарингда кўрган энг ёмон хислатларни унинг юзига солиб, яхши хислатларини беркитишинг унга қилган зулмингдир!”.

Бошқалар билан хусуматлашманг, хусумат дўстлик риштасини узади!

Ҳар йили юрагингиз кенгайиб борсин, бу йил юрагингиз ўтган йилдагиган кенгроқ бўлсин! Бахтли кишиларнинг қалби тор бўлмайди, улар одамларнинг айбига кўз юмадилар, хатоларига эътибор қилмайдилар.

Одамларнинг ёмонлигини унутинг, яхши хислатларини эсланг. Дўстларингиздан содир бўладиган айбларни кўмиш учун ёнингизда доим битта қабр тайёр турсин!

Бирор ким билан адоватга бориб қолсангиз, ўта душманчилик қилиб юборманг! Ҳеч ким билан алоқани бутунлай узиб қўйманг, эҳтимол Аллоҳ бир кун келиб ўртангизда муҳаббатни пайдо этар! Ахир У Зот айтганку:

“Шоядки, Аллоҳ сизлар билан улар ичидаги душманларингиз ўртасида дўстлик пайдо қилса, Аллоҳ қодирдир. Аллоҳ кечирувчи ва раҳмдилдир” (Мумтаҳана сураси, 7-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Яхши кўрган одамингни енгил яхши кўргин (қаттиқ меҳр қўйиб юборма), эҳтимол бир кун келиб у душманингга айланар! Душманингни ҳам жуда ёмон кўриб юбормаки, эҳтимол бир кун келиб сенга дўст бўлар!”

Бошқалар сизга инсоф қилишидан аввал ўзингизга инсоф қилишингиз керак!

Аммор ибн Ёсир розияллоҳу анҳу айтади: “Кимки ўзида уч хислатни жам айласа, итмонга тўлиқ эга бўлибдир. Улар: ўзига инсоф қилиш, бутун оламга салом улашиш, камбағал ҳолда инфоқ қилиш”.

Ўзига инсоф қилиш бу – инсон Аллоҳнинг олдидаги бурчларини адо этиши, Аллоҳ ман этган нарсалардан четланиши, одамларнинг ҳаққига риоя қилиши ва ўзининг ҳаққи бўлмаган нарсаларни улардан талаб қилмаслигидир.

Оламга салом улашиш дегани – барча инсонларга салом улашиш, ҳеч кимга кибр қилмаслик, ҳеч ким билан ўртасида салом беришдан ман қилиб турадиган тўсиқ бўлмаслиги деганидир.

Камбағал ҳолда инфоқ қилиш эса ризқи оз бўлишига қарамай инфоқ қилиш демакдир. Зотан бундай қилган инсон Аллоҳ таолога тамоман ишонган бўлади, Унга тўлиқ ўзини топширган ва мусулмонларга бағрикенглик қилган бўлади.

Нубувват мадрасаси талабаси Аммор! Сизни Аллоҳ раҳматига олсин!

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Шу йил 16 январь куни “Кўкалдош” ўрта-махсус ислом билим юртининг 4-курс талабалари устози билан бирга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво марказининг фаолияти билан яқиндан танишди.

Марказ бош мутахассиси Ҳабибуллоҳ домла Абдулғаффор талабаларга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази 2022 йилда ташкил этилгани, айни пайтда бу ерда 20 га яқин уламо хизмат қилаётгани, Марказ ходимлари мўмин-мусулмон халқимиз диний эҳтиёжини таъминлаш мақсадида бугунги кундаги муҳим мавзулар юзасидан фатволар ишлаб чиқиш, Республикамиздаги масжидларга жума тезисларини тайёрлаш, фуқароларни бевосита қабул қилиш ва Колл-марказда телефон орқали келиб тушган саволларга жавоб бериш, ОАВларида чиқишлар қилиш каби вазифалар билан шуғилланиши ҳақида батафсил маълумот берди.

Ташриф давомида талабалар Фатво марказининг замонавий Колл-маркази фаолиятига алоҳида қизиқиш билдиришди. Мутахассис томонидан бу ерда ҳар куни ўртача 200-250 та, 1 ойда эса 6-8 минг та саволга жавоб берилиши, Рамазон ва Қурбон ҳайити кунлари бу миқдор кескин ошиб кетиши боис 24/7 узлуксиз қўнғироқларни қабул қилиш тартибига ўтилиши ҳақида сўзлаб берилди.

Билим юрти талабалари Фатво маркази фаолияти билан танишиш чоғида бу ерда фаолият юритаётган устозлардан ўзлари учун муҳим тавсия ва маслаҳатлар олишди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

Шу йил 16 январь куни Ҳадис илми мактабида устоз ва ижодий ходимлар томонидан нашрга тайёрланиб, чоп этилган китоблар тақдимоти бўлиб ўтди. Унда Самарқанд вилояти бош имом-хатиби Зайниддин домла Эшонқулов, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори ўринбосари Отабек Муҳаммадиев, имом-домлалар, талаба-ёшлар иштирок этди.

Тадбир аввалида олий мактаб ректори Олимхон домла Юсупов сўз олиб, ўтган йили илмий-ижодий ходимлари томонидан амалга оширилган ишлар, эришилган натижалар ҳақида қисқача маълумот берди.

Шундан сўнг сўзга чиққан Зайниддин домла Эшонқулов “Саҳиҳи Муслим”, “Риёзус Солиҳин” шарҳи китобларининг таржима қилингани, нашрдан чиқарилгани мамлакатимизнинг дин соҳасида катта воқеа бўлганини эътироф этди.

Фазилатли шайх, Ал-Азҳар университети доктори Жамолуддин Ҳошим эса мана шундай аҳамиятга молик ишлар Ўзбекистон давлати раҳбари илгари сураётган учинчи ренессанс даврини вужудга келтиришда муҳим пиллапоя бўлиб хизмат қилишини таъкидлади.

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори ўринбосари Отабек Муҳаммадиев жамоани китоб билан қутлар экан, бу натижалар мактабда таълим-тарбия жараёнлари билан бирга илмий-тадқиқот ишлари, ижодий муносабатлар ҳам барҳақлигидан далолат эканини қайд этди.

Китобни таржима қилишда жонбозлик кўрсатган устозлар Ойбек домла Ҳошимов ва Маҳмуджон домла Абдураҳмоновлар ижод машаққатлари, таржима заҳматлари ҳақида сўзлаб беришди. Ушбу хайрли ишга камарбаста бўлганлиги ва хизматлари нишонасини ўқувчиларга тақдим этилаётганидан беҳад миннатдорликларини билдиришди.

Тадбир сўнгида меҳмонларга мазкур китоблар ҳадя қилинди. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

Ҳамма оталар ҳам қизларини яхши кўришади, фақат буни қизларига очиқ айтишмайди. Мен эса қизимга уни яхши кўришимни ошкора айтишни яхши кўраман. Унга табассум қилиб, қулоғига “Сени яхши кўраман болам” деб шивирлайман. Қизим бундан жуда хурсанд бўлиб кетади.

Бу ишни қизим 5 ёшлигида бошлаган бўлсам, бугун мана 10 йил вақт ўтди. Қизим 15 га тўлди. Лекин ҳар сафар бу гапни эшитганида ўзгача севинади. Кўпинча бу гапим хафа бўлиб ўтирган қизимнинг кайфиятини кўтариб юборишда қўл келади. Айниқса онасидан гап эшитган пайтлари ўзи олдимга келиб “Дада, менга айтадиган гапингиз йўқми?” деб жилмаяди. “Ҳа, бор, қизим” деб яна уни яхши кўришимни айтаман.

Ота эркак киши бўлса ҳам, оилада фарзандларига, айниқса, гулғунчадек ўсаётган қизларига ўз муҳаббатини изҳор қилиб туриши, уларга бўлган севгиси фақат қалбида қолиб кетмаслиги керак. Бу нарса қизларнинг меҳрга тўйиб ўсишларини таъминлайди.

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
"Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам муҳаббат билан яшамагунимизча мўмин бўла олмаслигимизни ўргатиб бундай дедилар: “Бирортангиз то биродарига ўзи учун яхши кўрган нарсани раво кўрмагунича мўмин бўла олмассиз”.

Яна бир ҳадисда бизни меҳр-муҳаббатли бўлишга, қалбларнинг калитига эга чиқишга тарғиб этиб дедилар: “Ўзаро муҳаббатли бўлмагунингизча мўмин бўлмайсизлар! Сизларга бир ишни айтайми, агар уни қилсангиз ўзаро меҳр-муҳаббатли бўласизлар? Орангизда саломни ёйингиз!”

У зот алайҳиссалом яна бизга: кимнидир яхши кўрсак, унга бу ҳақда хабар бериб қўйишимизни, қулай фурсат кутиб ўтирмасликни, хусусан ҳайит байрамида айтаман деб ўтирмасликни ўргатганлар: “Қайсики одам бир биродарини яхши кўрса, унга яхши кўришини билдириб қўйсин”.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзаро ҳадя улашишга тарғиб этганлар. Негаки ҳадялар меҳр-муҳаббат элчисидир! Қай суратда, қай вақтда бўлишидан қатъи назар ҳадя улашишга одатланиш керак. У зот алайҳиссалом деганларки: “Ҳадя улашингиз, ўзаро меҳр-муҳаббатли бўласиз”.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ҳадиси қудсийда, ҳаётимиз давомида одамларни Аллоҳ учун яхши кўриш билан ўтказадиган бўлсак, Аллоҳ бизни яхши кўриши ҳақида хушхабар берганлар: “Аллоҳ таоло айтди: “Мен учун бир-бирини яхши кўрадиган, Мен учун ўзаро ҳамсуҳбат бўладиган, Мен учун ҳадя улашадиган ва Мен учун бир-бирини зиёрат қиладиганларга муҳаббатим вожиб бўлди”.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам у зотни ҳақиқатан яхши кўрсак, охиратда у зотни билан бирга бўлишимиз ҳақида хушхабар бериб бундай дедилар: “Киши ўзи яхши кўрадиганлар билан биргадир!”

Аллоҳ таолонинг қуйидаги ояти бизга битта муҳаббатдан ташқари ҳар қандай муҳаббат охиратда душманчиликка айланиши ҳақида хабар беради: “Ўша кунда тақводорлардан бошқа дўстлар бир-бирларига душмандир” (Зухруф сураси, 67-оят).

Қиёмат куни ҳамма ўз оқибатини билгач, гарчи бу дунёда яқин ўзаро дўст бўлса ҳам, бир-бирига душманга айланади. Чунки у дунёда бир-бирларини турли амалларга ундаган дўстларнинг дўзахга тушиб жазо тортишлари аниқ маълум бўлиб қолади. Ана ўшанда, ёмон билан дўст бўлганига афсусланади.

Эндиги келтирадиганимиз оят эса бизга: халойиқни яхши кўришни Холиқни яхши кўришдан муқаддам қўйганлар ютқазишдаги, хасратдаги одамлар эканини баён этади: “Одамлар ичида Аллоҳдан ўзга тенгдошларни тутадиганлар ва уларни Аллоҳни севгандек севадиганлар бор. Иймон келтирганларнинг Аллоҳга муҳаббатлари қаттиқдир” (Бақара сураси, 165-оят).

Ё Аллоҳ, бизни муҳаббатинг ила ризқлантир! Ҳабибинг муҳаббатини ила ризқлантир! Сени яхши кўрадиганларнинг муҳаббати билан ризқлантир!

Аллоҳ дўстлар, суюкли кишилар ато этган бир кишидан сўрашибди: Қандай учрашиб қолгансиз?

- Аллоҳ бизни ҳеч қандай келишувсиз жам этди!

- Хўп, унда қандай дўстлашдингиз?

- Аллоҳ бизнинг ҳаракатимизсиз қалбларимизни улфат қилиб қўйди!

- Бу дўстлигингиз, меҳр-муҳаббатингиздан асосий мақсад нима?

- Қиёматда Раҳмоннинг соясида сояланиш!

Агар кимнидир яхши кўрсангиз уни дуоингизда эсланг. Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтади: “Мен (нафл намозда) сажда қилганимда қирқта биродаримни номма-ном дуо қиламан”.

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.