Ўзбекистон мусулмонлари идораси жамоаси кўп йиллар диний-маърифий соҳада хизмат қилиб келаётган, Ўзбекистон мусулмонлари идораси кадрлар бўлими бошлиғи, Тошкент шаҳар “Шайх Зиёвуддинхон” жоме масжиди имом-хатиби Эрдон домла Эсановнинг волидаи муҳтарамалари вафоти муносабати билан чуқур таъзия изҳор этади.

Табаррук ёшда охират сафарига кузатилган ҳожи она эл корига ярайдиган, дину диёнат йўлида хизмат қиладиган фарзандларни ўстирдилар, тарбияладилар.

Аллоҳ таоло ҳожи онанинг барча солиҳ амалларини ўзларига ҳамроҳ айлаб, Ўз мағфиратига олсин.

Ҳақ таоло марҳума онахоннинг яқинлари, фарзанду аржумандларига чиройли сабр бериб, бу мусибатларига ажру мукофотлар ато этсин.
Жаноза намози Самарқанд вилояти Ургут тумани Ғўс қишлоғида 2021 йил 13 июнь куни соат 11:00 да ўқилади.

Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи рожиъуун.

2021 йил 10 июнь куни Покистон ва Aфғонистон Республикаларининг етакчи олимлари Маккадаги муборак "Масжид ал-Ҳаром" ёнида Aфғонистондаги узоқ йиллик инқирозни ҳал қилишга йўл очадиган тарихий тинчлик декларациясини имзоладилар. Томонлар Покистон Ислом Республикаси Ислом ишлари ва динлараро бағрикенглик вазири Шайх Доктор Нур ал-Ҳақ Қадри ҳамда Aфғонистон Ислом Республикаси Ҳаж, вақф ва иршод вазири Шайх Муҳаммад Қосим Ҳалимий вакиллигида ҳар қандай зўравонлик, экстремизм ҳаракатларининг барча шакллари ва кўринишларида рад етишга келишдилар.

Ислом Конференцияси якунида ушбу тарихий декларация имзоланиши тадбирида Ислом олами уюшмаси Бош котиби, Мусулмон уламолари уюшмаси раиси, шайх доктор Муҳаммад бин Aбдулкарим Aл-Исо жаноблари иштирок этди. Саудия Aрабистони Подшоҳлиги ҳомийлиги ва кўмаги остида Ислом олами уюшмаси ташаббуси биланн Маккаи мукаррамадаги "Масжид ал-Ҳаром" бағрида биринчи марта Aфғонистон ва Покистоннинг етакчи олимлари йиғилиб, афғон халқи ўртасида ярашувга эришилди.

Тарихий декларацияда Aфғонистондаги зиддиятли томонлар ўртасида ярашув жараёнини қўллаб-қувватлаш ва барча сиёсий, ижтимоий, иқтисодий ва бошқа тегишли масалаларни тинч йўл билан ҳал этиш орқали ярашиш жараёнини қўллаб-қувватлаб, афғон можаросига якуний ва кенг қамровли ечим топиш тўғрисида келишувга эришилди. Aфғонистонда давом этаётган хунрезликни тўхтатиш ва афғон халқини Аллоҳнинг ёрдами билан бу дунёда тинчлик, ярашиш, барқарорлик ва тараққиёт йўлига олиб бориш учун, зўравонликнинг ҳеч қандай дин, миллат, ирқ ёки маданият билан боғлиқ эмаслигини таъкидлаб, экстремизм ва терроризмнинг барча шакллари ва кўринишларида, шу жумладан, тинчликпарварларга қарши зўравонлик, ўз жонига қасд қилиш хуружларини Ислом эътиқодининг асосий тамойилларига зид деб эълон қилинди.

Покистон ва Aфғонистон олимлари Икки Муқаддас масжид ходими, подшоҳ Салмон бин Aбдулазиз Ол Сауд ва шаҳзода Муҳаммад бин Салмон Ол Саудга мамлакатнинг тинчликни қўллаб-қувватлашдаги қатъий ва тарихий мавқеи учун миннатдорчилик ва ташаккур билдирдилар. Саудия Aрабистони Подшоҳлигининг Aфғонистондаги барқарорлик ва сафларни бирлаштириш йўлидаги саъй-ҳаракатлари соясида икки томон олимлари бир майдонда йиғилдилар.

ЎМИ Халқаро алоқалар бўлими

Жорий йилнинг 25 май куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси кутубхонасининг реставрация лабараториясида маҳаллий ва хорижлик мутахассислар ҳамкорлигида “Катта Лангар Қуръони” варақларини таъмирлаш ишларининг якуний босқичи бошланди.

Ушбу жараён билан танишиш ва уни назорат қилиш учун Франциянинг Лувр музейи вакили Рокко Ранте ва ЎзР ФА Санъатшунослик институти директори Шокир Пидаевлар лабараторияда бўлишди.

Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги ҳузуридаги Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси ташаббуси билан ушбу қадимий Қуръони карим варақларини таъмирлаш ишларининг биринчи босқичи 2019 йил 7-11 ноябрь кунлари ва иккинчи босқичи 2020 йил 4-11 февраль кунлари якунланган эди.

Шу кунларда бўлиб ўтган таъмирлаш ишларининг навбатдаги босқичини Лувр  музейи (Париж шаҳри) мутахассислари Аксель Дело ва Аурелия Стрери томонидан Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси “Реставрация ва консервация” бўлими бош мутахассиси Шухратуллоҳ Пўлатов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси вакиллари Камолиддин Маҳкамов ва Саидраҳмат Икрамовлар кўмагида амалга оширди.

Мазкур реставрация ва консервация ишлари Юртбошимизнинг 2017 йил 24 майда “Қадимий ёзма манбаларни сақлаш, тадқиқ ва тарғиб қилиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” қарори ва 2019 йил 7 мартдаги “2021 йилда Лувр музейида Ўзбекистон музей экспонатлари кўргазмасини ташкил этиш ва Ўзбекистон музей фондларини хорижда самарали намойиш этиш учун шарт-шароит яратиш чора-тадбирлари тўғрисида” Фармойишининг ижросини таъминлаш мақсадида Маданият вазирлиги ҳузуридаги Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси, Дин ишлари бўйича қўмита ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан амалга оширилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан қадимий ёзма манбаларни сақлаш ва тадқиқ қилиш бўйича кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда. Жумладан, маҳаллий мутахассислар хорижнинг илғор тажрибаларини ўрганмоқда, соҳанинг етук мутахассислари иштирокида ўқув машғулотлар ташкил этилди, хорижнинг малакали экспертлари юртимизга таклиф этилди.

Маълумот учун, Ўзбекистон мусулмонлари идораси музей-кутубхонасида сақланаётган VIII асрга оид Ислом оламидаги энг қадим тарихга эга Мусҳаф нусхаларидан бири бўлган “Катта Лангар Қуръони” варақлари Қашқадарё вилояти Қамаши туманидаги “Лангар ота” масжидида узоқ сақлангани учун шу номни олган. Юртимизда “Катта Лангар Қуръони”нинг 17 варағи мавжуд. Уларнинг бир варағи Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтида, иккитаси Бухоро вилоят кутубхонасида ва бир варағи Бухоро давлат музей-қўриқхонасида, 13 варағи Ўзбекистон мусулмонлар идораси кутубхонасида сақланмоқда.
“Катта Лангар Қуръони”нинг юртимизга қандай келиб қолгани ҳақида аниқ маълумотлар йўқ. Илмий тадқиқотлар хулосасига асосан нодир қўлёзма VIII асрнинг охирги чорагида – араб грамматикаси қоидалари шаклланган даврда ёзилган. “Катта Лангар Қуръони”нинг умумий ҳажми 206 саҳифани ташкил этганлиги ҳақида тахминий маълумотлар мавжуд. Ҳозирда ушбу мусҳафнинг фақатгина 98 варағи сақланиб қолган бўлиб, уларнинг 81 таси Санкт-Петербургдаги Шарқ қўлёзмалари институтида сақланади.  

Камолиддин МАҲКАМОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Кутубхонаси мудири

Бир ажойиб воқеа эсимга тушиб кетди. Мен бу воқеани падари бузрукворим раҳматуллоҳи алайҳдан эшитганман. Жуда ибратли воқеадир. Ҳазрат Мавлоно Ашраф Али Таҳановий раҳматуллоҳи алайҳнинг икки аёллари бор эди. Бири ёши катта ва бири ёши кичик эди. Иккиси Ҳазратга жуда боғланган эдилар. Лекин катта аёллари узоқ вақтдан бери бирга эдилар ва Ҳазратга кўпроқ ором етказишлик фикрида турар эдилар. Ҳайит яқинлашаётган эди. Катта аёлларининг қалбига Ҳазрат учун бирор энг яхши матодан узун камзул тикиб берилса деган ўй келди. Ўша пайтда “Кўз завқи” номли бир кийим кийилар эди. У жуда севимли турдаги кийим бўлар эди. Энди, Ҳазратдан сўрамасдан материал сотиб олиб, ўша узун камзулни тикишни бошлаб юбордилар. Камзул тикилгандан кейин тўсатдан уни тақдим қиламан, ўшанда тўсатдан тақдим қилиниш сабабли хурсандлик кўпроқ бўлади деган ўйда Ҳазратга буни айтмадилар. Бутун Рамазон уни тикишда машғул бўлдилар. Чунки, у пайтда тикув машинаси ривожланмаган эди. Қўл орқали тикилар эди. Чунончи, у тикилиб тайёр бўлгач, ҳайит кечаси у камзулни Ҳазратга тақдим қилиб, мен сиз учун бу камзулни тайёр қилдим, қалбим шуни хоҳлаяптики, буни кийиб ийдгоҳга борсангиз ва ҳайит намозини ўқисангиз деди. Энди, Ҳазратнинг дидлари қаёқдаю, бу гўзал камзул қаёқда. Ҳазратнинг дидларига мутлақо хилоф эди. Лекин Ҳазрат айтадиларки, агар мен кийишни рад қилсам, у ҳолда унинг қалби тилка пора бўлади.

Чунки, у бутун Рамазон уни тикишда ғайрат қилди ва муҳаббат ила меҳнат қилди. Шунга кўра, Ҳазрат унинг қалбини риоя қилишлик учун, маша Аллоҳ, Сиз жуда яхши камзул тикибсиз дедилар ва камзулни кийдилар. Ийдгоҳга етиб бориб, намоз ўқидилар. Намоздан фориғ бўлгач, бир одам Ҳазратнинг олдиларига келиб, Ҳазрат! Сиз кийиб олган бу камзул сизга ярашмабди. Чунки, бу жуда қимматбаҳо камзулдир деди. Шунда, Ҳазрат: Ҳа, Биродар! Сен тўғри айтяпсан деб жавоб бердилар. Шундай деб, Ҳазрат у камзулни ечиб, ўша шахсга, бу сенга ҳадя, уни сен кийиб ол деб бериб юбордилар.

Шундан кейин Ҳазрат Таҳановий раҳматуллоҳи алайҳ бу воқеани менинг падари бузрукворим Ҳазрат Муфтий Муҳаммад Шафиъ раҳматуллоҳи алайҳ жанобларига сўзлаб бердилар. Мен бу камзулни кийиб, ийдгоҳга кетаётганимда, асти сўраманг, қалбим қанчалар тилка пора бўлаётган эди. Чунки, бутун умр бу турдаги қимматбаҳо кийимни хеч қачон киймадим. Лекин ўша пайт қалбда, меҳнат ила уни тикган Аллоҳнинг бандасини қалби хурсанд бўлсин деган ният бор эди. Унинг қалбини хурсанд қилишлик учун у машаққатга чидадим ва уни кийишдаги таънага ҳам дош бердим. Чунки, одамлар қанақа либос кийиб келдингиз деб, уни кийганимга таъна ҳам қилдилар. Лекин уйдагиларнинг қалбини хурсанд қилишлик учун бу ишни қилдим.

Ҳар ҳолда, инсон энг яхши кийимни ўзининг қалбини хурсанд қилишлик учун кийса, уйидагиларининг қалбини хурсанд қилишлик учун кийса ва бирор туҳфа-ҳадя берувчининг қалбини хурсанд қилишлик учун кийса, унда бирор танглик йўқ. Лекин яхши кийимни одамлар мени улуғ деб билсинлар деган мақсадда кийса, мен дабдабали кўринсам, мен дунё аҳлининг олдида буюк бўлсам ва хўжакўрсинлик учун кийса, у ҳолда у азобга сабаб нарсадир ва ҳаромдир. Ундан сақланишлик лозимдир.

Шайхул ислом, Муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳ.

“Ислаҳий хутбаат” китобидан. 5-жилд, 274-бет.

Абдулқайюм Комил таржимаси.

Қатар Бош вазирининг ўринбосари - ташқи ишлар вазири шайх Муҳаммад бин Абдураҳмон бин Жосим Ол Соний 9-10 июнь кунлари Ўзбекистонда бўлди. “Дунё” АА мухбири мазкур ташриф дастури ва ундан кўзланган мақсад, Ўзбекистон-Қатар ҳамкорлигининг бугунги ҳолати ва истиқболлари ҳақида мамлакатимизнинг Қатардаги элчиси Баҳромжон Аълоев билан суҳбатлашди.

– Баҳромжон Жўрабоевич, Ўзбекистон ташқи ишлар вазирлигида икки давлат делегациялари ўртасида бугун бўлиб ўтган учрашув ва унинг Ўзбекистон-Қатар муносабатларини янада ривожлантиришдаги аҳамияти ҳақида сўзлаб берсангиз.

– Бугун Ўзбекистон билан Қатар ўртасида муҳим идоралараро ҳужжат – Ҳаво транспорти тўғрисидаги битим имзоланди. Ҳужжатга Ўзбекистон томонидан ташқи ишлар вазири Абдулазиз Комилов, Қатар томонидан эса Бош вазир ўринбосари - ташқи ишлар вазири шайх Муҳаммад бин Абдураҳмон бин Жосим Ол Соний имзо қўйди.

Мазкур ташриф жавоб ташрифидир - жорий йил апрель ойида Ўзбекистон ташқи ишлар вазири Қатарга сафар қилиб, икки мамлакат ўртасидаги муносабатларни фаоллаштириш бўйича қатор амалий келишувларга эришилган эди.
Бугун имзоланган битим ушбу келишувларни ҳаётга тадбиқ этишда муҳим қадам бўлди. Ҳужжатда Ўзбекистон ва Қатар авиакомпаниялари томонидан яқин кунларда мамлакатларимиз пойтахтлари ўртасида тўғридан-тўғри рейсларнинг йўлга қўйилиши кўзда тутилган.

Қатарда мамлакатимиз тарихи, замонавий тараққиёти ва бой маданиятига қизиқиш ортиб бораётгани боис тўғридан-тўғри рейсларнинг очилиши, албатта, сайёҳлик алмашинувини фаоллаштириш ва сайёҳлар, жумладан, зиёратчилар оқимининг ўсишига хизмат қилади

Бундан ташқари, авиапарвозларнинг йўлга қўйилиши мамлакатларимиз ўртасидаги савдо-иқтисодий алоқаларни фаоллаштириш ва сармоявий ҳамкорликни кенгайтиришга ҳам таъсир қилади.

– Ўзбекистон-Қатар ҳамкорлигининг бугунги ҳолати ҳақида сўзлаб берсангиз.

– Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан икки давлат ўртасидаги муносабатларда бурилиш юз бермоқда. Олий ва юқори даражадаги сиёсий мулоқот мустаҳкамланмоқда, делегацияларнинг мунтазам алмашуви йўлга қўйилди, биргаликда амалга ошириш учун инвестиция лойиҳалари ишлаб чиқилмоқда, маданий-гуманитар ҳамкорлик ривож топмоқда.

2016-2021 йилларда 70 дан ортиқ икки томонлама тадбир, жумладан, Доҳага 12 марта ва Ўзбекистонга 11 марта ташриф ҳамда ташқи ишлар вазирликлариаро сиёсий маслаҳатлашувларнинг иккита раунди ташкил этилди.
2021 йилнинг ўтган даврида мамлакатларимиз ўртасидаги савдо айланмаси 8,2 миллион АҚШ долларини ташкил этди.

Таққослаш учун, 2020 йилнинг охирида бу кўрсаткич 12,5 миллион долларга тенг бўлган. Ўзаро савдонинг ўсиши кузатиляпти, унинг таркибида экспорт сезиларли даражада устунлик қилмоқда.

Тошкент ва Доҳа ўртасида Афғонистонда тинчлик ва барқарорликка эришиш йўлида самарали ва конструктив ҳамкорлик йўлга қўйган. Қатар раҳбарияти Ўзбекистоннинг ушбу йўналишдаги позицияси ва ташаббусларини тўлиқ қўллаб-қувватламоқда. Қатар, шунингдек, мамлакатимиз халқаро ташаббуслари, республикада амалга оширилаётган ижтимоий-иқтисодий ва демократик ўзгаришлар, бизнес ва инвестиция фаолияти учун яратилаётган қулай шарт-шароитларга ижобий муносабат билдириб, ҳаётнинг барча жабҳаларидаги ижобий ўзгаришлар жараёнини олқишламоқда.

Қатарликлар ўзбек халқининг бой тарихи ва маданиятига катта ҳурмат билан муносабатда бўлади. Жумладан, Қатар ислом санъати музейида Темурийлар ва Бобурийлар меросига бағишланган алоҳида бўлимлар, Қатар миллий кутубхонасида буюк мутафаккирларимиз Имом Бухорий, Муҳаммад Хоразмий, Абу Али Ибн Сино, Мирзо Улуғбек ва Аҳмад Фарғоний асарлари сақланаётгани бунинг ёрқин далилидир.

– Сўнгги йилларда эришилган натижалар, албатта, катта эътиборга лойиқ. Ҳамкорликнинг истиқболлари, яқин келажакка белгиланаётган режалар ҳақида ҳам тўхталсангиз.

– Қатар Бош вазирининг ўринбосари - ташқи ишлар вазири шайх Муҳаммад бин Абдураҳмон бин Жосим Ол Сонийнинг бугунги ташрифи Ўзбекистон-Қатар муносабатларининг фаоллашувига янги туртки бериши шубҳасиз.

Яқин кунларда ўтказиш учун кўплаб тадбирлар тайёрланмоқда. Хусусан, Доҳа билан сармоявий ва савдо-иқтисодий ҳамкорлик янада фаоллаштирилади. Ушбу йўналишда Ўзбекистон Бош вазирининг ўринбосари - инвестиция ва ташқи савдо вазири Сардор Умурзоқов бошчилигидаги делегациянинг Қатарга сафари режалаштирилмоқда. Бўлажак ташриф доирасида Қaтар раҳбарияти, ушбу мамлакат бизнес ҳамжамияти вакиллари билан қатор учрашувлар, шунингдек, бизнес-форум ва Савдо-иқтисодий, илмий-техник ҳамкорлик бўйича ҳукуматлараро комиссиянинг биринчи йиғилишини ўтказиш кўзда тутилмоқда.

Қатар томони ушбу воқеага катта аҳамият бериб, унинг натижалари савдо – иқтисодий ва инвестициявий соҳаларда икки томонлама ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва кенгайтириш учун муҳим ҳисса бўлиб қўшилади, деб ҳисобламоқда.
Маданий-гуманитар ҳамкорликни ривожлантириш борасида ҳам аниқ режалар мавжуд. Айни пайтда икки мамлакат илмий-тадқиқот институтлари, шунингдек, Ўзбекистон Ислом цивилизацияси маркази ва Қатар Миллий кутубхонаси ўртасида ҳамкорликни йўлга қўйиш масалалари кўриб чиқилмоқда.

Тез кунларда Қатар жамғармаси билан биргаликда Доҳада Ўзбекистон халқ амалий санъати кўргазмаси ва фотокўргазма ташкил этилади.

Бундан ташқари, таълим соҳасидаги муносабатларни фаоллаштириш муҳим аҳамиятга эга. Хусусан, Қатар университети ва Ўзбекистон олий ўқув юртлари ўртасида шериклик алоқаларини ўрнатиш борасида келишувларга эришилган.

– Жаноб элчи, мазмунли суҳбат учун раҳмат!

Наргис Саидалиева суҳбатлашди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати