1 февраля Одилхон кори Юнусхон угли назначен имам-хатибом соборной мечети «Камолон» Шайхантахурского района столицы.
Одилхон кори Юнусхон угли является выпускником Ташкентского исламского института имени Имама Бухари. С 1998 по 1999 год работал имамом мечети "Хазрати Умар" в Учтепинском районе Ташкента, в 1999-2000 годах имамом мечети "Шейх Зайниддин" Шайхантахурского района Ташкента, в 2000-2011 годах имамом мечети "Фирдавс" Шайхантахурского района Ташкента, в 2010-2016 годах заместителем главного имама города Ташкента, в 2011-2018 годах главный имамом Шайхантахурского района города Ташкента и имамом мечети "Шейх Зайниддин".
Он является автором нескольких книг, брошюр и статей по религиозно-образовательной тематике. Также были выпущены серия аудиодисков.
Известный улем до настоящего времени работал в должности руководителя отдела пропаганды благотворительного фонда «Вакф» при Управлении мусульман Узбекистана.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Бугун, 2 февраль куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Мусулмон донишмандлар кенгаши раиси, доктор Султон Румайсий жанобларининг таклифига биноан Бирлашган Араб Амирлигининг Абу Даби шаҳрида бўлиб ўтадиган халқаро анжуманда иштирок этиш учун жўнаб кетдилар.
Маълумот ўрнида, Мусулмон донишмандлар кенгаши 2014 йилда ташкил этилган бўлиб, дунёнинг энг катта, атоқли уламоларидан тузилган ҳайъат фаолият юритади. Кенгашга ал-Азҳар шайхи Аҳмад Муҳаммад Тоййиб ҳазратлари раҳбарлик қилади.
Кенгашнинг асосий мақсади Ислом оламидаги тарафкашликни бартараф этиш ва ҳамжиҳатликни таъминлашдан иборатдир. Шунингдек, Ислом оламида тинчлик-тотувликни мустаҳкамлаш, мусулмон мамлакатлар халқлари ўртасидаги бирдамликни таъминлаш, ички зиддиятларни йўқотиш, ўзаро мулоқот ва мўътадилликни қўллаб-қувватлаш ҳам Кенгашнинг мақсад-вазифалари сирасига киради. Дунёнинг энг машҳур 15 нафар дин ва давлат абоблари Кенгаш аъзолигига киритилган.
Мазкур халқаро нуфузли тадбирда муҳокама қилинган масалаларни сайтимиз орқали ёритиб борилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ислом динимизда ваъдага вафо қилишга қаттиқ тарғиб этилади ва ваъдага хилоф қилишдан қайтарилади.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ

“Улар омонатларига ва аҳдларига риоя қилгувчилардир” (Мўминун сураси, 8-оят).

Аллоҳ таоло бу оятда мўминларнинг сифатларини баён қилиб, улар олган омонатларига хиёнат қилмасликларининг ва берган аҳдларига риоя этишларининг хабарини бермоқда.

Кундалик ҳаётимизда турли ҳолатларга дуч келамиз. Масалан, бир инсон билан фалон вақтда кўришишга келишган бўлсак, ўша вақт бўлганда, телефонимиз жиринглайди. Қарасак, учрашишга келишган одамимиз қўнғироқ қилаётган бўлади. Телефонни олиб, “Ҳозир ўн дақиқада етиб бораман” деймиз. Ваҳоланки, биз 1 соатлик йўл узоқликдамиз. Ҳар қанча шошилиб, тез борсак ҳам ўн дақиқада етиб боролмаймиз. Бу эса ёлғон гапириш ва ваъдага хилоф қилиш саналади. Ўша одам ваъдасига вафо қилиб, айтилган вақтда, айтилган жойга етиб борибди. Аммо биз...

Аввало ваъда беришгача бормаслик керак. Аллоҳ насиб қилса, шу ишни бажараман, деб айтиш лозим. Ваъда бергач эса, унга вафо қилиш керак. Бунинг учун ўйлаб, ҳисоб-китоб қилиб, кейин ваъда бериш керак.

Ҳозир ваъдани бажаролмайдиган ҳолатда турибмиз. Нима қилиш керак? Телефонга жавоб бераётганимизда “Дўстим, мен йўлдаман. Сиз тарафга бормоқдаман. Аллоҳ насиб этса, тез орада етиб бориб қоламан” дейишимиз мақсадга мувофиқ.  

Ваъдабозликдаги яна бир шундай ҳунук ҳолат бор - қарз олиб, қайтармаслик. Жамиятда одамлар ўртасидаги жуда кўп кўнгилсизликлар ва зиддиятлар айнан қарздорнинг олган қарзини айтилган муддатда қайтармаслигидан ҳам келиб чиқади. Қарз олгунча “қоп-қоп” ваъдаларни бериб, “Бир ойда қайтараман” дейди-ю, аммо вақти келганда, турли важ ва баҳоналар билан қайтармаслик йўлини ахтаради.

Бунга асосан иккита нарса сабаб бўлади: ё қарз олаётганда имкониятни ҳисобга олмай ваъда берган бўлади ёки чиндан ҳам бировнинг молини еб кетишни қасд қилган бўлади.

Инсон зарурат бўлганда, қарз олиши бор нарса. Аммо олаётган қарзини қайтариш учун муддат белгиланаётганда, тўлай оладиган муддатни айтиш, белгилаш керак. Муддат келганда эса, қарз берганнинг олдига бориб, қарзни қайтариш ёки “Ака, менга фалон муддатга қарз берган эдингиз. Ўша муддат бугун келди. Аммо пулни тўплай олмадим. Шунинг учун менга яна муҳлат берсангиз” дейиш керак. Лекин бир оғиз айтмасдан, индамасдан қочиб юриш ваъдага хилоф иш ва ёлғончиликдир.

Бировнинг молини еб кетиш, талофатга учратиш мақсадида қарз олишга келсак, бу оғир гуноҳ бўлиб, бу ҳақида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан ҳадис ворид бўлган.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар:

“Кимки бировдан қайтариб бериш ниятида қарз олса, Аллоҳ унга қарзини узишга ёрдам беради. Кимки молига талофат етказиш мақсадида олса, Аллоҳ унинг ўзига талофат етказади”.

Бошқа бир ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деб марҳамат қилганлар:

“Бадавлат кишининг (қарзини, омонатини ва бировларнинг ҳаққини беришда) кечиктириши зулмдир...”.

Ваъдабозлик билан боғлиқ ҳунук кўринишлардан яна бири – фарзандларга бирор нарсани ваъда қилиб, кейин уни бермаслик. 

Бу ҳолат ҳам кўп учраб туради. Кимдир фарзандига бир ишни буюриб, агар ўша ишни бажарса, эвазига пул, музқаймоқ ёки велосипед олиб беришни ваъда қилади. Фарзанди айтилган ишни бажаргач, ота ваъдасининг устидан чиқмайди, айтган нарсасини олиб бермайди. Шу билан у ёлғон гапиргани, ваъдасига хилоф қилгани ва фарзандига ёмон ўрнак бўлгани учун гуноҳкор бўлади.

Сўзимизни бир ҳадис билан якунлаймиз.

Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Мунофиқнинг белгиси учтадир: гапирса ёлғон гапиради, омонатга хиёнат қилади, ваъда берса устидан чиқмайди. Кимда шу хислатлар бўлса, унда мунофиқнинг барча хислатлари бўлган бўлади, агар биттаси бўлса, битта хислати бўлади», деганлар.

Демак, ёлғон гапирган одам мунофиқликнинг учдан бирини қилган бўлар экан. Ваъда бериб, устидан чиқмаган одам ҳам мунофиқликнинг белгисини содир этган бўлар экан. Омонатга хиёнат қилиш ҳам мунофиқлик белгиси экан.

Аллоҳ таоло барчамизни мунофиқ бўлиб қолишдан асрасин! Бизларни ваъдасининг устидан чиқувчи, рост сўзловчи ва омонатга риоя қилувчи бандаларидан қилсин, омин!

Нозимжон Иминжонов тайёрлади

Қуёш бизга энг яқин юлдуздир. Қуёш юзи Ер юзига ўхшаб қаттиқ ва мустаҳкам эмас. Бунинг исботи оддий: Қуёш юзининг ҳарорати 6000°С ни ташкил этади. Бундай ҳароратда ҳар қандай метал ва тош ҳам газга айланади, шу сабабли Қуёшни газ шари дейиш мумкин. Аслида Қуёш 75% водород гази ва 25% гелийдан ташкил топган. Қуёш материяни энергияга айлантиради. Қуёшдаги шу энергия водороднинг гелийга айланиш термоядер реакциялар асосида вужудга келади.

Қуёшдан келадиган нур Ерга етиб келганда, катта қисми атмосфера қобиғида тутилиб, қолган қисми Ер сиртига етиб келади. Бу нурларни “оқ нурлар” деб юритилади. Ушбу нурлар призма орқали кузатилганда етти хил рангга ажралиши, бундан ташқари, ультрабинафша, инфрақизил нур ҳам борлиги маълум.

Қуёш одатда рангли ва кўринмас нурли тўлқинларни тарқатади. Инфрақизил ва ультрабинафша нурлар кўринмас саналади. Уларни инсон кўзи илғамайди, лекин кўринмас нурлар инсон организмига кўпроқ таъсир ўтказади.

Айнан инфрақизил нурлар танада қон айланиши яхшиланишига хизмат қилади. Ўз навбатида, организмдаги барча ҳаётий жараённи фаоллаштиради, кайфиятни кўтаради, тетиклик ва қувват бағишлайди. Депрессиядан қутилишга кўмаклашади, шунингдек, оғриқ қолдириш хусусиятига ҳам эга.

Ультрабинафша нурлар эса Қуёш нурлари спекторининг атиги 5 фоизини ташкил этади. Лекин бу кўрсаткич ортиб кетса, инсон ҳаётига хавф солиши мумкин. Аслида ультрабинафша нурлар иммун тизими меъёрида ишлашини таъминлайди, касалликларга сабаб бўлувчи бактерияларга қарши курашади, тананинг эндокрин тизимини яхшилайди.

Қуёш нурлари бутун Ер юзи учун жуда фойдалидир. Келинг, унинг  қандай фойда ва зарарлари борлигини кўриб чиқайлик. 

Қуёш нурининг инсонга фойдалари

• Инсондаги иммунитет тизимини мустаҳкамлайди.
• Қуёшдан келадиган иссиқлик ва ёруғлик инсоннинг қувватига қувват қўшади.
• Инсондаги зарарли бактерияларни йўқ қилади.
• Қуёш нурлари остида муайян муддат тобланиш тананинг тери саратонидан, шунингдек, қовуқ, ошқозон ва йўғон ичак саратонидан ҳимояланишига сабаб бўлади.
• Қуёш нурлари инсон танасида Д витамини ҳосил бўлишига сабаб бўлади. Бу витамин инсоннинг суяклари мустаҳкамланишига хизмат қилади.
• Қуёш нурлари юрак билан боғлиқ касалликлардан ҳимоя қилади.
• Танадаги холестерин миқдорини камайтиради. Тадқиқотлар натижасида шу нарса маълум бўлдики, ёз фаслида вафот этадиганлардан кўра қиш фаслида вафот этадиганлар кўпроқни ташкил этар экан. Бунга сабаб қишда Қуёшли кунларнинг озлигидир.
• Сиқилиш, тушкунликнинг йўқолишига хизмат қилади.
• Қуёш нурлари муайян миқдорда кўз пардасига етиб келса, тананинг бўшанишига сабаб бўлади.
• Нурлар теридаги айрим касалликларга қарши курашади. Масалан, псориаз, экзема касалликларига.
• Қуёш нурлари инсонни қандли диабет ва қон босимининг ошиши касалликларидан ҳимоя қилади.
• Танадаги қон айланиш ишининг яхшиланишига сабаб бўлади.
• Бўғимдаги оғриқларнинг пасайишига ёрдам беради.
• Сочга ҳам кўп фойдаси бор. Соч тўкилишининг олдини олади. Бунинг учун ҳар куни Қуёш нурлари остида ўн дақиқа юриш кифоя.
• Альцгеймер касаллигининг олдини олади.
• Гарвард университети мутахассисларининг сўнгги изланишлари Қуёш кам чиқадиган ўлкалар аҳолиси орасида астма касаллиги кўпроқ учраши ва у оғир кечишини кўрсатди. Аслида Қуёшнинг астма касаллигини даволаш хусусияти ўтган асрдаёқ аниқланган. Ўшанда шифокорлар астма билан оғриган беморларга Қуёшли ўлкаларга боришни тавсия қилган.
• Қуёш инсон танасида серотонин ва эндорфин моддалари ишлаб чиқарилишини таъминлайди. Эндорфинни хурсандчилик гормони, дейишади. Олимларнинг изланишлари шуни кўрсатдики, ер юзининг шимолида истиқомат қиладиган аҳолида депрессияга тушиш ҳолати жанубда яшовчиларга қараганда кўпроқ кузатилар экан ва бу Қуёш нури етишмаслиги билан боғлиқ.
• Инсон атрофидаги ҳамма нарсани кўриши учун ёруғликка, нурга эҳтиёжи бор. Агар Қуёш нури бўлмаса, инсон ҳеч нарсани кўра олмайди.

Қуёш нурининг инсонга зарарлари

• Офтоб уришига олиб келади. Бунда инсоннинг кўнгли айнийди, боши оғрийди, айланади, ҳатто ҳушидан кетиш ҳолати рўй бериши ҳам мумкин.
• Қуёш нурида кўп юриш терининг қуруқшаб боришига сабаб бўлади.
• Тери саратонига сабаб бўлади.
• Қуёш нури остида кўп юриш кўзнинг тўрпардаси зарарланишига олиб келади.
• Терининг қаришига ва ажин босишига олиб келади.
• Терида доғлар пайдо бўлишига сабаб бўлади.
• Юз ва танада сепкиллар пайдо бўлишига олиб келади.
• Сочнинг қуришига, тўкилишига, рангининг хиралашишига сабаб бўлади.

Эҳтиёт чоралари

• Қуёш нурларининг зарарли таъсиридан терини ҳимоялаш учун танани муносиб нарса билан ёпиш, бошни асраш учун соябонли бошкийим кийиш, кўзни асраш учун қора кўзойнак тақиш керак.
• Очиқ рангли либослар кийиш керак. Энг афзали оқ рангли, енглари узун бўлиши мақсадга мувофиқ.
• Ҳаво иссиқ бўлган пайтларда қора кийим киймаслик. Чунки қора ранг иссиқликни қайтармайди, аксинча, ютади. Натижада тананинг қизиб кетишига сабаб бўлади.
• Кўп миқдорда сув ичиш. Бу сув иссиқ ҳаводаги терлаш натижасида йўқотилган суюқлик ўрнини тўлдиради.
• Тез-тез ҳаммомга тушиш орқали танани совутиш ва тоза сақлаш.
• Уй, ҳовли атрофига баланд ва зич бўлиб ўсадиган дарахтлардан экиб, унинг сояси воситасида ҳовлидаги ҳавонинг иссиғини бироз юмшатиш мумкин.
• Кундуз кунлари Қуёш нурлари остида юрмаслик тавсия этилади.
• Даволаниш мақсадида қуёш нури остида бўлиш “Қуёш ваннаси”, деб аталади. Қуёш ваннаси учун энг қулай вақт — тонгги соат 6 дан 11 гача ва кечки 16 дан то қуёш ботгунча. Бунда тонгги қуёш организмни тетиклаштирса, кечки пайт тинчлантиради. Шунингдек, ушбу вақтда ультрабинафша нурлар баданга тик тушмайди ва терига чуқур кириб бормайди. Бу эса терида куйиш ва турли тери касалликлари пайдо бўлишининг олдини олади. Кун ярмида Қуёш нурлари жадал ҳаракатланади ва организм учун зарарли саналади. 

Қуёш нурларининг ҳайвон ва ўсимликларга таъсири

• Барча тирик мавжудот Қуёш нурига эҳтиёж сезади.
• Ҳайвонлар ўзларининг кўпайиш мавсумларини белгилашда Қуёш нурининг аҳамияти жуда каттадир.
• Ўсимликлардаги фотосинтез жараёни бевосита Қуёш нурлари билан боғлиқ. Фотосинтез жараёнида хлорофилл деган модда ўсимлик баргларининг яшил рангга бурканишига хизмат қилади.
• Барча ўсимликларнинг униб-ўсиши, ғунча тугиши, гуллаши, мева солиши, мевасининг рангга киришида Қуёш нурининг ўрни каттадир.
• Ўсимликларнинг нафас олиши, яъни ўзидан кислород чиқариб, карбонат ангидрид газини ютиши учун ҳам Қуёш нурлари зарур.

Юқоридагилардан маълум бўлдики, инсон, ҳайвон ва ўсимликлар яшаши, Ер юзи тинч ва барқарор ҳолатда туриши учун Қуёш нури сув ва ҳаводек зарур экан. Тириклик учун ушбу нурларнинг аҳамияти ниҳоятда катта экан. Энди мана бу оятга яхшилаб эътибор берайлик.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا                                     

“Қуёш билан ва унинг зиёси билан қасам” (Шамс сураси, 1-оят).

Бу оятда Аллоҳ таоло Қуёш ва унинг зиёси билан қасам деяпти. Зиёси дегани нури деганидир. Биз биламизки, Аллоҳ таоло Қуръони Каримда нималар билан қасам ичган бўлса, бу – ўша нарсаларнинг аҳамияти катталигини билдириш, таъкидлаш учундир. Юқорида ўрганганларимиздан маълум бўлдики, Қуёш ва унинг нури оддий нарсалар эмас экан. Балки уларнинг Ер юзида ҳаёт давом этиши учун жуда катта ўрни, ҳиссаси, таъсири бор экан. Бундан 1400 йил олдин Қуръони Каримдаги битта оятнинг ўзида Қуёшнинг ва унинг нурининг нақадар аҳамиятли эканига ишора қилинган.

Интернет маълумотлари асосида

Нозимжон Иминжонов тайёрлади