muslim.uz
Қуръон билан хулқланиш
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Абу Мусо Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қуръон ўқийдиган мўмин утружжага ўхшайди. Унинг ҳиди ёқимли, мазаси ширин. Қуръон ўқимайдиган мўмин эса хурмо кабидир. (Хурмо мевасининг) ҳиди йўқ, аммо мазаси ширин. Қуръон ўқийдиган мунофиқ райҳон каби хушбўй, бироқ мазаси тахир. Қуръон ўқимайдиган мунофиқ эса ҳанзала янглиғ ҳидсиз, таъми аччиқдир» деганлар.
Бухорий, Муслим, Сунан соҳиблари, Доримий, Аҳмад ривоят қилган.
Мазкур ҳадисда Қуръон тиловат қилиш, Каломуллоҳдан узоқ юриш қандай самара бериши ажойиб ўхшатиш орқали баён этилмоқда. Унда тўрт тоифа киши икки хил мева ҳамда икки хил ўсимликка ўхшатилмоқда: мўмин утружжага, хурмога, мунофиқ эса райҳонга, ҳанзалага менгзалмоқда. Бу билан мўмин банданинг шаъни нақадар улуғлиги, тилида мусулмонликни даъво қиладиган кимсанинг ҳолати нақадар ёмонлигини билиб оламиз. Қолаверса, ҳадисда Аллоҳнинг Каломи банданинг зоҳирига ҳам, ботинига ҳам таъсир қилиши таъкидланмоқда. Бандалар бу борада бир-биридан фарқ қилади. Ҳақиқий мўмин кўпроқ насибадор бўлади, кимдир озроқ. Қуръон баракасидан умуман бенасиб қоладиганлар ҳам йўқ эмас. Келинг, бу пурмаъно ҳадис шарҳи билан яқиндан танишиб чиқамиз:
“Қуръон ўқийдиган мўмин утружжага ўхшайди. Унинг ҳиди ёқимли, мазаси ширин”.
Утружжа – апельсинга ўхшаган мева. Унинг ҳажми ўртача, кўриниши чиройли, ранги сариқ-қизғиш. Утружжанинг ажойиб ранги киши эътиборини тортади. Унга қараган инсон кўнглида қувонч пайдо бўлади. Қолаверса, утружжанинг хушбўй ҳиди, тотли мазаси бор. Утружжа мевалар ичида энг зўри бўлгани учун ҳам мўмин киши мана шу мевага ўхшатилмоқда. Мўминнинг қалбида имони бор, нифоқ йўқ. У Қуръон ўқийди. Қуръон ўқиши шундоқ юз-кўзидан билиниб туради. Мўминнинг ташқи кўриниши гўзал, хулқи чиройли. Асосийси ички олами – қалби гўзал. Бундан чиқди, комил мўмин бўлиш учун ҳам сиртини, ҳам ичини тўғрилаш керак. Қалбни ислоҳ қилишда, етук мўмин бўлишда Қуръоннинг аҳамияти жуда катта. Қуръон ўқийдиган мўминнинг – худди утружжа каби – таъми мазали: қалбида имон мустаҳкам ўрнашган, ҳидиям хушбўй – одамлар унинг қироатини эшитиб роҳатланадилар, ажр-савоб оладилар, Қуръон ўқишни ўрганадилар. Эътиборли жиҳати шундаки, ҳадисда “Қуръон ўқийдиган” дейиш билан Қуръонни ойда-йилда бир эмас, доим ўқиш лозимлигига ишора қилинмоқда. Зеро, комил мўмин банда Аллоҳнинг Каломини токчаларда ғариб ҳолда қолдирмайди, муттасил ўқиб-ўрганади, илоҳий таълимотларга мувофиқ яшайди.
“Қуръон ўқимайдиган мўмин эса хурмо кабидир. (Хурмо мевасининг) ҳиди йўқ, аммо мазаси ширин”. Буям ажойиб ўхшатиш. Ҳар бир бандадан талаб этиладиган асосий нарса имондир. Мўмин банда имони билан қадрли. Лекин Аллоҳга, охират кунига ишонса-ю, Парвардигори Китобини ўқимаса, унинг қадри пасаяди. Шунинг учун бўлса керак, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръон ўқимайдиган мўминни хурмога ўхшатяптилар. Хурмонинг мазаси жуда ширин, лекин ҳидлаб кўрсангиз, ҳиди йўқлигига амин бўласиз. Бундан чиқди, Қуръон ўқимаслик, ўқишни ўрганишга ҳаракат қилмаслик мўмин банда учун айб саналади. Афсуски, ҳозирда кўп мусулмонлар Қуръон ўқимайди, маъносини тушунмайди. Оқибатда мусулмон бўлгани учун эмас, мусулмон бўла туриб Қуръонни ўқиб-ўрганмагани учун бошига ҳар хил савдолар тушади. Бугунги кундаги кўп ташвишлар айнан диндан бехабарлигимиз сабабли келиб чиқмоқда. Бундоқ олиб қарасак, ҳаммаси ёзиб қўйилган, қайси вазиятда нима қилиш кераклиги баён этилган. Бироқ Қуръон ўқилмайди, Аллоҳнинг ҳукми ўрганилмайди. Бундай нохуш вазиятдан чиқиб кетишнинг бирдан-бир чораси – Қуръонга қайтиш, Аллоҳнинг Каломини қунт билан ўқиб-ўрганиш. Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш жоиз, мўмин банда Қуръон ўқимасаям, унинг асли пок. Чунки қалбида имон бор. Қуръон ўқимагани ёки ўқий олмагани билан унинг ботини гўзал, аммо зоҳири ислоҳталаб.
“Қуръон ўқийдиган мунофиқ райҳон каби хушбўй, бироқ мазаси тахир”. Қуръон ўқийдиган мунофиқнинг райҳонга ўхшатилишига сабаб мунофиқ дилида касаллик бор, тилида мусулмонликни даъво қилади. Лекин қалбида имон йўқ, ихлос йўқ. Одамлар – Қуръон ҳурматидан – риёкор қорини иззат-икром қилишлари мумкин. Бироқ нияти холис бўлмагани учун риёкор кимса Аллоҳ наздида ҳақиқий қорилик мақомига эришолмайди: унга савоб ҳам, юқори мартаба ҳам берилмайди. Маълумки, райҳоннинг ҳиди кўпчиликка ёқади. Аммо баргини чайнаган одамнинг кўнгли беҳузур бўлади. Мунофиқ ҳам шундай. Фақат Қуръон ўқигани учун унинг ҳиди хушбўй. Эътибор беринг: бу гап қалбида нифоқ иллати бор кимса ҳақида айтиляпти. Чинакам мўмин банда Қуръон ўқиш билан қанчалик юқори даражага кўтарилишини шундан ҳам билиб олса бўлади.
“Қуръон ўқимайдиган мунофиқ эса ҳанзала янглиғ ҳидсиз, таъми аччиқдир”. Ҳанзала – таъми, ҳиди ёқимсиз ўсимлик. Меваси апельсин катталигида бўлади. Қалбида нифоқ бор, Қуръондан узоқ банда ҳанзалага ўхшайди. Унинг таъми аччиқ, устига-устак ҳиди ҳам бадбўй. Бу – тўрт тоифа ичидаги – энг паст поғона эгасидир. Мунофиқлик тамғаси бандани жуда паст даражага тушириб юборади. Агар у Қуръондан йироқ бўлса, поғонаси баттар пасайиб кетади. Мунофиққа ибодат қилиш ҳам, Қуръон ўқиш ҳам оғирлик қилади. Шу маънода Абул Жавзо: “Мунофиқ учун Қуръон ўқишдан кўра зил-замбил тошларни кўтариб юриш осонроқ”, деган.
Абу Нуайм “Ҳилятул авлиѐ”да ривоят қилган
Мунофиқда имон, ихлос бўлмагани учун ибодатни хушуъ билан бажаролмайди, Қуръонни Аллоҳ розилиги учун эмас, одамлар мақтови учун қироат қилади, бор эътиборини фақат ташқи тарафга – моддиятга қаратади. Ҳадиснинг мана шу қисмидан хулоса чиқарадиган бўлсак, аввало нифоқдан узоқ юриш, сиртдан мусулмон бўлиб кўриниб, Исломга тескари ишлардан қилишдан эҳтиёт бўлиш керак. Қолаверса, Қуръонга эътиборимизни кучайтирайлик. Зотан, мўмин-мусулмон бўла туриб Қуръон ўқимаслик маъқул эмас. Чунки Аллоҳ Қуръонни ўқиб-ўрганишимиз, Каломуллоҳ одоби ила хулқланишимиз учун нозил қилган.
«Қуръон қалблар шифоси» китоби асосида тайёрланди
Яхшиликка далолат қилиш уни бажарган билан баробардир
Муҳтарам Президентимиз ташаббуси билан юртимизнинг барча ҳудудларида улуғ аждодларимиз, азиз-авлиёларнинг мақбараларини, муборак қадамжоларни обод қилиш бўйича тизимли ишлар амалга оширилди. Айниқса, зиёрат туризмига берилаётган юксак эътибор натижасида наинки юртдошларимиз, балки хорижлик сайёҳларнинг ҳам назарига тушган, уларни оҳанрабодек ўзига жалб қилаётган шундай муборак масканлар бор-ки, улар билан қанчалик фахрлансак арзийди. Хусусан, Тошкент шаҳридаги Сузук Ота, Термиз шаҳридаги Ҳаким Термизий ҳамда Имом Термизий, Қашқадарёдаги Имом Насафий мажмуалари, Намангандаги Увайс Қараний зиёратгоҳи шулар жумласидандир.
Бугунги синовли кунларда Президентимизнинг байрам табриги кўнгилларни шодликка тўлдирди. Айниқса, шу хурсандчиликнинг давоми ўлароқ Фармоннинг эълон қилиниши янада қувонарли воқеа бўлди. Фармонда “Вақф” хайрия жамоат фондига алоҳида маблағ ажратилгани, шубҳасиз, соҳа равнақи учун қувват манбаи вазифасини ўтайди. Фармонига асосан “Вақф” хайрия жамоат фондига ажратилаётган 150 миллиард сўм маблағнинг бир қисми жаҳолатга қарши маърифат руҳидаги кенг қамровли тадбирларни янги босқичга кўтариш учун сарфланиши кўзда тутилган.
Шунингдек, Президентимиз байрам табригида “ҳақиқий мусулмон ўзига раво кўрганини биродарига ҳам раво кўради”, деб таъкидладилар.
Ҳақиқатан, мўмин инсон ўзи тўқ бўла туриб биродарини оч қолдирмайди. Шунингдек, ҳар қандай яхшилик бўлса, ўзгаларга ҳам илинади. Бу билан одамларга манфаат келтиришга ошиқади, яхшиликка далолат қилиш уни бажарган билан баробар мазмунидаги ҳадисга мувофиқ иш кўради.
Албатта, бугунги синовли кунларда бизларга берилган неъматларга шукр қилиш, балоларга сабр қилиб дуою хайрлар қилишимиз хайрли амаллардан ҳисобланади.
Раҳматуллоҳ САЙФИДДИНОВ,
Юнусобод туман бош имом-хатиби
Умар ибн Абдулазиз ва ироқлик аёл (Аудиоҳикоя)
ЎМИ матбуот хизмати
Эзгуликнинг мукофоти фақат эзгуликдир
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Ҳайит байрамлари қадимдан юртимизда ўзгача, халқимизга хос меҳр-оқибат, шукроналик, мурувват, бағрикенглик ва саховат ифодаси бўлиб келган.
Жорий Қурбон ҳайити ҳам кўтаринки руҳда, халқимизнинг қон-қонига сингиб кетган миллий ва диний қадриятларига мос равишда кенг нишонланди.
Шукронамизнинг, шоду ҳуррамлигимизнинг яна бир сабаби, шубҳасиз, куни кеча Президентимиз томонидан Ўзбекистон халқига йўлланган Қурбон ҳайити табриги ҳамда унинг мантиқий давоми сифатида қабул қилинган “Коронавирус пандемияси даврида ижтимоий ҳимояга ва ёрдамга муҳтож аҳоли қатламларини моддий қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги тарихий Фармондир.
Ушбу воқелик коронавирус пандемияси туфайли халқимиз бошига тушган синовли кунларда кўнглимизни нурафшон қилди, руҳимизни кўтариб, эртанги бугундан-да бахтли кунларга ишончимизни янада мустаҳкамлади, десак, янглишмаган бўламиз.
Давлатимиз раҳбарининг ижтимоий ҳимояга ва ёрдамга муҳтож аҳоли қатламларини моддий қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирларнинг айни Қурбон ҳайити кунларида қабул қилингани бежиз эмас. Зеро, Президентимиз табригида таъкидланганидек, бу қутлуғ байрамнинг моҳиятида мужассам бўлган эзгу ва савоб ишлар қилиб яшаш, ўзаро ёрдам, меҳр-саховат, сабру қаноат, шукроналик, тинчлик ва соғликни қадрлашдек улуғ фазилатлар бугун алоҳида аҳамият касб этмоқда.
Дарҳақиқат, муқаддас динимиз ғоят гўзал, барча замон ва маконларга мос ва хос. Исломнинг гўзаллиги шундаки, мусулмон киши ўзига раво кўрган нарсасини дўстига, биродарига илинмагунича ҳақиқий мўмин бўла олмайди. Шу боис динимизда инсонлар фақат яхшилик қилишга даъват этилади. Қилинган яхшилик туфайли кўнгиллар равшан тортади, ўзгача руҳий тетиклик туюлади, ҳузур-ҳаловат, хотиржамлик барқарор бўлади.
Аллоҳ таоло Ар-Раҳмон сурасининг 60-оятида: “Эҳсон (эзгулик)нинг мукофоти фақат эҳсон (эзгулик)дир”, деб марҳамат қилади. Муқаддас динимизнинг эзгулик, хайру саховат, меҳр-оқибат, мурувват каби олижаноб ғоялари жамиятда ижтимоий адолатнинг қарор топишига хизмат қилмоқда.
Динимиз буюрган хайрли амалларга узукка қўйилган кўздек ярашиб тушган саховат тадбирлари бугунги карантин даврида ҳар қачонгидан ҳам кенг қулоч ёяётганининг боиси шундаки, Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Аллоҳ йўлида молларини эҳсон қилувчилар (савобининг) мисоли гўё бир донга ўхшайдики, у ҳар бир бошоғида юзтадан дони бўлган еттита бошоқни ундириб чиқаради. Аллоҳ хоҳлаган кишиларга (савобини) янада кўпайтириб беради. Аллоҳ (карами) кенг ва билимдон зотдир” (Бақара сураси, 261-оят), деб марҳамат қилган.
Аллоҳ таоло бу мисол билан битта хайрли иш учун битта эмас, то 700 ва ундан ортиқ савоб ато этиши мумкинлигини билдирмоқда.
Ҳақиқатан ҳам, инсоннинг икки дунё саодатига эришиши эзгу амаллар устига бино қилинган. Қадимдан бир майизни қирқ бўлишиб ейишга одатланган халқмиз. Қўшнимиз оч экан, ўзимиз тўқ ҳолда ухлай олмаймиз. Бунга бизнинг диний, маърифий маданиятимиз асло йўл қўймайди. Бугунги синовли кунларда халқимиз муҳтожларга ўзининг нонини бермоқда, кийимини улашмоқда.
Хабарингиз бор, коронавирус пандемияси туфайли бу йилги муборак ҳаж амалини бажариш чекланди. Бундай фурсатни ғанимат билган саховатпеша юртдошларимиз исломнинг бешинчи арконини адо этиш учун йиғган маблағларини эҳтиёжманд, кам таъминланган оилаларга ҳадя қилмоқда. Бу эзгу анъаналаримизни, урф-одатларимизни бутун дунёга ибрат қилиб кўрсатиш мумкин.
Қайд қилиш керакки, Президентимиз ташаббуси билан бутун мамлакатимиз бўйлаб кенг қулоч ёзган “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракати бу борадаги эзгу ишларга янгича кўлам, маъно-мазмун бахш этди.
Ўтган қисқа вақт давомида ушбу Ҳаракат доирасида амалга оширилган улкан ҳажмдаги хайрия тадбирлари ва меҳр-мурувват амаллари ҳам шундан яққол далолат беради.
Атрофимизда умри давомида яхши ниятлар билан тўплаган маблағларини кўмакка муҳтожлар оилаларга тарқатаётган, уларга уй-жой қуриб бераётган, энг муҳими, ҳаётий эҳтиёжларини қондираётган ватандошларимизни ҳақли равишда замонамиз қаҳрамонлари дейиш мумкин. Зеро, мутафаккир бобомиз Алишер Навоий ҳазратлари:
Кимки бир кўнгли бузуқнинг хотирин шод айлагай,
Онча борким Каъба вайрон бўлса, обод айлагай,
дея илтифот қилади. Ўз вақтида қилинган эҳсоннинг савоби улуғ бўлади. Ўзи муҳтож бўла туриб, ўзгаларга эзгулик улашган, уларнинг кўнглини кўтарган кишининг икки дунёси обод бўлиши ҳаётда кўп кузатилган.
Қувонарлиси, давлатимиз раҳбарининг юқорида қайд этилган Фармонига мувофиқ, пандемия даврида доимий даромад манбаига эга бўлмаган, кам таъминланган, ёрдам ва кўмакка муҳтож аҳоли қатламларини ва оилаларни ҳамда иқтисодиётни давлат томонидан қўллаб-қувватлашни янада кучайтириш мақсадида аввал ажратилган 10 триллион сўм маблағга қўшимча равишда республика бюджетидан яна қарийб 2,5 триллион сўм маблағ йўналтириш белгиланди.
Бундан ташқари, ушбу ҳужжатга кўра, 2020 йил 1 сентябрдан бошлаб пенсиялар, болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга, зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги ва меҳнатга лаёқатсиз фуқароларга бериладиган нафақалар миқдори 1,1 баробар оширилди.
Шу йилнинг якунига қадар 14 ёшгача болалари бўлган эҳтиёжманд нафақа олувчи оилаларнинг амалдаги сони 2 баробарга оширилиб, 700 мингтагача, бола 2 ёшга тўлгунга қадар бола парвариши бўйича нафақа олувчи эҳтиёжманд оналарнинг амалдаги сони 330 мингдан 400 мингтага, моддий ёрдам олувчи кам таъминланган оилаларнинг амалдаги сони эса 89 мингдан 100 мингтага кўпайтирилади.
Тўлаш муддати шу йилнинг июль-сентябрь ойларида тугайдиган болалари бўлган оилаларга ва бола парвариши билан шуғулланадиган оналарга нафақа тўлаш навбатдаги 6 ой муддатга узайтирилди.
Республика бюджетидан моддий ёрдам ва кўмакка муҳтож оилаларнинг рўйхатларига (“темир дафтар”) киритилган оилаларни молиявий қўллаб-қувватлаш учун “Саховат ва кўмак” жамғармасининг ҳудудий бўлимларига 200 миллиард сўм, тез тиббий ёрдам бригадалари ходимларига бир марталик пул мукофоти бериш учун 100 миллиард сўм маблағ ажратилди.
Жамиятимизда тинчлик, дўстлик, меҳр-оқибат ва ҳамжиҳатлик ғояларини кенг тарғиб этиб келаётган диний соҳада хизмат қилаётган вакилларни моддий рағбатлантириш ҳамда жойларда хайру саховат, мурувват борасида амалга оширилаётган ишларни, жаҳолатга қарши маърифат руҳидаги кенг қамровли тадбирларни янги босқичга кўтариш учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги “Вақф” хайрия жамоат фондига 150 миллиард сўм маблағ ажратилиши биз учун алоҳида аҳамиятли воқелик бўлди.
Дунёда иқтисодий инқироз кечаётган бир пайтда халқимизга бу қадар ҳиммат кўрсатилиши ҳеч биримизни бефарқ қолдирмайди. Бу руҳимизни кўтарибгина қолмай, шукроналик туйғуларимизни, ғайрат-шижоатимизни янада оширишга хизмат қилади.
Хулоса сифатида айтиш мумкинки, Президентимиз Фармони “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракатини янада қувватлантирди, балки ҳар биримизни яна бир бор эзгулик қонунлари асосида яшашга ундади, ўзгаларга яхшилик соғиниб, меҳр-оқибат, хайр-саховат кўрсатишда ибрат ва намуна бўлди. Зеро, муборак ҳадисда қайд этилганидек, “Саховат — бир дарахт. Унинг илдизлари жаннатда, шохлари дунёга тушиб туради. Кимки унинг шохидан ушласа, илдизлари (жаннат) сари тортади...”
Усмонхон АЛИМОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий
Муваффақиятлар ўзимизники, синовли кунлар албатта ортда қолади
Сўнгги йилларда мамлакатимизда барча соҳалар қатори диний-маърифий йўналишда ҳам оламшумул ислоҳотлар, улкан бунёдкорлик ишлари амалга оширилмоқда.
Имом Бухорий, Имом Термизий халқаро илмий тадқиқот марказларининг очилгани, Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази, Ўзбекистон халқаро ислом академиясининг ташкил этилиши том маънода соҳада туб бурилиш ясади.
Ўз навбатида, диний соҳа вакилларига қаратилаётган эътибор йилдан-йилга ортиб бормоқда. Соҳа ходимларини билим ва малакаларини ошириш мақсадида Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузурида Малака ошириш маркази ташкил этилди ҳамда ҳудудларда филиаллари ўз фаолиятини бошлади.
Шунингдек, соҳа вакилларининг нуфузли хорижий илмий-тадқиқот марказлари ва олийгоҳлари билан ўзаро тажриба алмашиш борасида муддатли ўқувлар ташкил этилди. Жумладан, Мисрнинг Ал-Азҳар мажмуаси билан бу борадаги ишлар ўзининг ижобий самарасини бермоқда.
Диний соҳа вакилларига берилаётган эътибор ҳақида гап кетганда, албатта, муҳтарам Президентимиз Фармони билан “Вақф” хайрия жамоат фондига 150 миллиард сўм миқдорида маблағ ўтказилганини мамнуният билан қайд этиш лозим. Бу, шубҳасиз, соҳа фаолияти ва ходимларни ҳар жиҳатдан қўллаб-қувватлаш ва ўз навбатида, юксак эътибор намунасидир.
Ҳаёт бор экан, синов бор, қийинчилик бор. Бу ҳақиқатни шу кунларда янада чуқур ҳис этмоқдамиз. Барча юртдошларимиз янада жипслашиб, неъматларга шукр қилиб ҳамда тартиб-интизомни сақлаган ҳолда юксак онглилик ва масъулият кўрсатиб, сабр-матонат билан бу синовдан эсон-омон ўтамиз, деб ишонаман.
Мусулмон, аввало, Ислом дини қонун-қоидаларига мувофиқ, ҳар бир инсон ҳаётини муҳофаза қилиш масъулиятига эга. Шундай экан, ҳар биримиз юртдошларимизни, диндошларимизнинг ҳаётини, саломатлигини сақлашга масъулмиз.
Аллоҳ таоло: «Яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилинг, гуноҳ ва ҳаддан ошиш йўлида ҳамкорлик қилманг!» (Моида сураси, 2-оят), деб марҳамат қилган.
Карантин чораларига риоя қилиш яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилишнинг айнан ўзгинасидир. Шунингдек, бунда шариат буюрганидек аввал Аллоҳ таолога таваккал қилиб, кейин сабабларни қидириш ҳам бор гап.
Ҳазрат Пайғамбаримиз соллоллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: «Икки неъмат бор, инсонлар уларнинг қадрига асло етишмайди. Булар: хотиржамлик ва сиҳат-саломатлик» (Имом Бухорий ривояти).
Бу ҳадис жуда кўп такрорланади, лекин унинг моҳиятини кўп ҳам ҳис қилавермаймиз. Бугун хотиржамлик, сиҳат-саломатлик нима эканини барчамиз теранроқ англаб етдик. Демак, уйларимизда қолиб, коронавирус инфкцияси туфайли жорий этилган карантин қоидаларига қатъий риоя қилишимиз зарур.
Мирзамақсуд АЛИМОВ,
Андижон вилояти бош имом-хатиби