Ажрашгандан сўнг дарров эрга тегиш мумкин эмаслигининг сабаби илмий жиҳатдан ўрганилди.

АҚШлик олимлар Қуръони каримдаги эридан ажрашган ёки эри ўлган аёлнинг тўрт ойу ўн кун идда сақлаши ҳақидаги оятнинг ҳикматини аниқлади.

2011 йилдан бошлаб олимлар Қуръони карим кўрсатмасига биноан шариат аҳкомига кўра эри ўлган ёки эридан ажралган аёл 4 ойу 10 кун ёки уч марта ҳайз кўргунига қадар турмушга чиқа олмаслигини, буни шариатда “идда” деб аталишини тадқиқ этдилар. 

АҚШнинг биологик тадқиқотлар лабораторияси директори ва Калифорния университетининг заҳарли моддаларга оид фанлар профессори, доктор Жамолиддин Иброҳимнинг таъкидлашича, “Аёлларнинг иммун тизимини тадқиқ этиш жараёнида уларда наслга оид хотирани сақлаб қоладиган махсус ҳужайра мавжуд экани аён бўлди. Аёл эри билан қовушганида аёлнинг организмига тушган сперматазоидларни унинг танасидаги тўқималар  насл сифатида сақлаб туради. Ана шу тўқималар репродуктив органларда фаоллигини сақлаб қолади”

Тадқиқотлар кўрсатишича, агар ана шу уч ой вақт ичида аёл бошқа турмуш қилса, бу аёлнинг иммунитет тизимига салбий таъсир кўрсатиб, унинг танасида саратон ўсмасини пайдо қилиши мумкин экан.  

Бу илмий тадқиқот кўп эрга тегадиган аёлларда учрайдиган кўкрак ва тухумдон саратонининг сабабини аниқлади.

Аёллар икки сабабга кўра идда ўтиради:

эри ўлгани сабабли идда сақлайди;

ажрашганидан сўнг идда сақлайди.

Бу борадага шариатимиз ҳукмлари Қуръони каримда қуйидагича баён қилинган:

“Хотинларингиз орасидаги (кексайиб) ҳайз кўришдан умид узганлари, агар сизлар (иддалари хусусида) шубҳалансангиз, бас, (билингизки) уларнинг иддалари уч ойдир, яна (бирор марта) ҳайз кўрмаганларнинг (иддалари) ҳам. Ҳомиладорларнинг (идда) муддатлари  ҳомилаларини қўйишлари (кўз ёришлари)дир. Кимки Аллоҳга тақво қилса, (Аллоҳ) унинг ишини осон қилур” (Талоқ сурасининг 4-ояти).

“Талоқ қилинган аёллар ўзларига қараб, уч ҳайз муддати (ўтишини) кутиб ўтирадилар...” (Бақара сурасининг 228-ояти)

“Сизлардан вафот этиб, хотинларини қолдирган бўлсалар, (бева хотинлари) тўрт ойу ўн кун ўзларини кузатиб (идда сақлаб ўтирадилар)...” (Бақар сурасининг 234-ояти).

Келиб чиқиши яҳудий бўлган америкалик эмбриолог Роб Гиллҳам (Robert M. Gillham) айнан аёлларнинг иддаси ҳақидаги оятларнинг ҳақиқатига гувоҳ бўлганидан сўнг ислом динига кириб мусулмон бўлди.

Альберт Эйнштейн номидаги институт олимларини ажрашган аёлларнинг идда ўтириш муддати ҳақидаги шариат кўрсатмаси қизиқтириб қолди. Улар ушбу мавзу юзасидан тадқиқот олиб бориб аёлнинг танаси эркакнинг “тамға”сидан ана шу муддат ичида буткул халос бўлишини аниқлашди.

Миср миллий маркази қошидаги тиббиёт университети профессори, доктор Абдулбосит ас-Саид эмбриолог Гиллҳамнинг илмий ишини шарҳлар экан, “Жинсий яқинликдан сўнг аёлнинг танаси эркакнинг “тамға”сидан ҳар ойда 30 фоиздан халос бўлиб боради. Тўлиқ тозаланиши эса Қуръони каримда кўрсатилганидек, уч марта ҳайз кўриш давомида бўлади”, деди.

Ушбу тадқиқот Қуръони каримнинг нақадар буюк китоб эканини тасдиқловчи яна бир далил бўлди.

Эмбриолог тадқиқотини дастлаб мусулмонлар яшайдиган ҳудудда, кейин эса номусулмонлар яшайдиган ҳудудда олиб борди. Ушбу жараёнда Гиллҳам муслима аёллардан фарқли ўлароқ бошқа аёлларнинг ўз танасида бир вақтнинг ўзида бир неча эркакнинг турли хил хромосомаларини кўтариб юрганига гувоҳ бўлди.

Хусусан, у ўз хотинида турли эркаклардан ўтган уч хил хромосомани кўриб, хотинининг хиёнатидан воқиф бўлди. У уч нафар фарзандидан фақат биттаси унинг биологик жиҳатдан боласи экани ҳақидаги қарорга келди. “Муслималар – ер юзидаги энг пок аёллардир”, дея хулосасини баён этди эмбриолог. 

Аслида бу жаҳон эмбриологиясида биринчи учраган ҳодиса эмас. Ўз вақтида канадалик дунёга машҳур олим,  анатомия ва эмбриология соҳаси бўйича етакчи мутахассис, дунёнинг саккиз тилига таржима қилинган “Инсон эмбриологияси”  китоби муаллифи Кейт Мур: “Агар 20 йил олдин Қуръони каримни билганимда Нобель мукофотини олар эдим”, деган эди.

Эмбрионнинг ривожланишини ўрганган илмлари бир ярим минг йил бурун Қуръони каримда қанчалик аниқлик билан ёзилганига гувоҳ бўлди. Кашфиётлари натижасини Мур янги китобига жамлаб уни “Инсон эмбриологияси исломий қўшимчалар билан” деб атади. 

Фактларнинг кўрсатишича, кўплаб илм-фан намоёндалари ўзлари кўп йиллар давомида тадқиқ этиб ечимини топдим деган масалалар Қуръони каримда баён этилганини кўриб ҳайратга тушмоқда. Натижада шунга ўхшаш кашфиётлар ва ихтиролар қилган турли соҳа олимлари Қуръон каримни пухта ўрганишга киришган. Уларнинг аксари Қуръони карим оятларининг илмий тасдиғига гувоҳ бўлганларидан кейин ҳақиқий динга эътиқод қилмоқдалар.  

Интернет материаллари асосида Дамин ЖУМАҚУЛ тайёрлади.

Бугун, 10 июль куни Дин ишлари бўйича қўмита раиси Ортиқбек Юсупов ҳамда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Кавказ мусулмонлари идораси раиси, Шайх-ул-Ислом Оллоҳшукур Пошшозоданинг таклифига биноан, Озарбайжон Республикасининг Баку шаҳрига жўнаб кетди.

Ўзбекистон делегацияси ташриф давомида икки диний идора ўртасидаги мавжуд алоқаларни янада ривожлантириш ва ҳамкорлик соҳаларини кенгайтириши режалаштирилган.

Шунингдек, сафар давомида вакилларимиз Озарбайжоннинг бир қатор давлат ташкилотларида ҳам бўлиб, у ерда учрашувлар ўтказиши белгилаб қўйилган.

Ўзбекистон делегациясининг Озарбайжонга ташрифи 13 июль кунига қадар давом этади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Халқаро алоқалар бўлими 

Жобир ибн Ҳаййан (Jabir ibn Hayyan) – алкимёни кимёга айлантирган мусулмон олими. IX асрда у ҳозирги кунда замонавий илм-фанда қўлланилаётган жараёнларни ихтиро қилди. Улар: кристаллаш, эриш, қайта ишлаш,  буғланиш, шўрланиш, дистиллашдир. Ҳаййан  сульфат ва нитрат кислоталарини кашф этди ва дистиллаш аппаратини ихтиро қилди. Шу туфайли бутун дунёда хушбўй ичимликлар ва  муаттар атир-упалар пайдо бўлди.

Робия ЖЎРАҚУЛОВА тайёрлади.

Давлатимиз раҳбари Чортоқ туманидаги Султон Увайс Қараний зиёратгоҳини реконструкция қилиш лойиҳаси билан танишди.

Президентимиз вилоятларга сафарлари чоғида ҳар бир ҳудуднинг тарихини ўрганишга, маънавий меросини тиклашга алоҳида эътибор қаратмоқда. Муборак қадамжоларни зиёрат қилиб, уларни обод қилиш бўйича кўрсатмалар бермоқда.

Султон Увайс Қараний зиёратгоҳи – Намангандаги ана шундай масканлардан бири. Қадамжо мақбара, масжид, рамзий дарвоза ва музейдан иборат.

Давлатимиз раҳбари бу қадамжони қадимий усулда таъмирлаш, кенг ва обод зиёратгоҳга айлантириш, зиёратчиларга зарур шароитлар яратиш, бу масканда кутубхона ташкил этиш, ёш авлодни юксак маънавиятли инсонлар этиб тарбиялаш бўйича тавсиялар берди. 

Анвар Самадов, ЎзА

Россияда хатми Қуръон ўтказиб берган қориларимиздан сафар таассуротлари. Мустаҳкам алоқалар ва алоҳида эътироф ҳақида