Баҳила розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу Шомга келганларида Жобия мавзеида хутба ўқиб, бундай деди:

– Эй инсонлар! Аллоҳнинг Китоби – Қуръонни ўрганинглар, у туфайли танилгайсиз. Унга амал қилинглар, унга лойиқ бўласиз. Зеро, ҳеч бир ҳақ эгаси Аллоҳга маъсият қилиб, Унинг амрига бўйсуниш даражасига ета олмаган.

Ҳақ сўзни айтиш кишининг ажалини яқинлаштирмайди, ризқини узоқлаштирмайди. Билинглар, банда ва ризқи орасида бир парда бор. Агар у сабр қилса, ризқи унга келади. Агар сабр қилолмай, пардани мажбурлаб очмоқчи бўлса, ҳам парда йиртилади, ҳам ризқидан бебаҳра қолади.

Отларни яхши парвариш қилинг. Ўқ отишни ўрганинг. Ялангоёқ юринг. Мисвок ишлатинг. Румликларнинг ахлоқидан ўрнак олманг. Қўпол инсонлар билан ҳамсуҳбат бўлманг. Ҳаммомга яланғоч кирманг.

– Эй инсонлар! Билинглар, Аллоҳ таоло уч кишини оқламайди, юзларига қарамайди, Қиёмат куни уларни Ўзига яқин тутмайди. Булардан биринчиси, бировни бошлиқ қилиш мақсадида дунё манфаати учун ёқлаган ва ундан истаганини олганида уни мақтаган, орқасидан эса ёмонлаган кимсадир. Иккинчиси эса нарсаларини сотувга чиқариб: “Аллоҳга қасам, менга мана шу нархда оламан дейишди, лекин бермадим”, деб мол сотган савдогар. Учинчиси, мусулмонларни сўкадиган фосиқ кимсадир.

– Эй инсонлар! Гоҳ сеҳрга, гоҳ коҳинга, гоҳ фолчига бориб, уларнинг “хабар”ларига ишонган кимса Аллоҳ таоло ва Унинг пайғамбари Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга нозил бўлганларни инкор этган бўлади”.

“Ал-Канз”, “Ҳаётус саҳоба” китоблари асосида

Сумайро АБДУМУРОД қизи

тайёрлади

ЎМИ Матбуот хизмати 

Анас ибн Моликдан (р.а) ривоят қилинади: “Бир одам қазо қилди. Кимдир Расулуллоҳ (с.а.в.) эшитадиган қилиб: “Жаннат муборак!” деб юборади. Буни эшитиб Расулуллоҳ (с.а.в.): “Сен қаердан биласан? Балки у беҳуда нарсаларни гапиргандир ё арзимаган нарсага хасислик қилгандир?”-дедилар.
“Беҳуда” деган сўз барчамизга таниш. Унга “на дунё ва на охират учун фойдали бўлган нарса” ёки деб таъриф бериш мумкин. Беҳудаликнинг ҳақиқати - дин ва дунёсига зарур бўлмаган, Раббининг ризолигига эришишида бандага нафи тегмайдиган нарсадир.
Бу борада аллома Али ал-қорий шундай дейди: “Кишига амал, сўз, назар ва фикр сифатида тегишли бўлмаган ҳар нарса беҳудаликдир”. Яъни қилаётган хатти-ҳаракат ва айтаётган сўзларимиз, кўзимиз тушган, ўйлаётган нарсаларимизда ҳам кераксиз ва зарурий бўлмаганларидан узоқ бўлмоғимиз лозим.
Демак, ҳаётимиз давомида эҳтиёжимиздан ортиқ сўз, хатти-харакат бехудаликка киради. Қалб, тил, кўз, қулоқ, ақл ва ҳатто фикрларининг амаллари учун ҳам ҳисоб берадиган одам фарзанди, тарозининг савоб палласини боса олмайдиган нарсалардан узоқ юришимиз лозим экан.

Ҳамроқул ХОЛБОЕВ
Бекобод тумани “Улуғбек” масжиди имом-хатиби

Туркиянинг Истанбул шаҳрида бўлиб ўтган халқаро  “Z PhotoFes” кўргазмасида дунёнинг 17 давлатидан 56 нафар сураткаш қатнашди, деб хабар беради “Islam today” интернет-нашри.

Фотокўргазмада иштирок этган Индонезиялик Аҳмад Зулқарнайннинг иши ҳамманинг эътиборини тортди. Аҳмад туғма ногирон, қўл-оёғи йўқ. Сураткаш 5 йил давомида бутун Индонезия бўйлаб табиатнинг энг яхши пейзажли жойларни тасвирга олган. У ҳатто 2000 метрдан баланд чўққиларга ҳам чиқиб суратлар олган.

ЎМИ Матбуот хизмати

Озиқ тишимни докторга суғуртириб ташлаганимдан кейин қаттиқ касал бўлиб қолдим. Оғриқни зўрлигидан бир ой овқат ҳам сув ҳам ичолмай, тунлари эса ухлолмай чиқдим. Зеро оғриқ бир лаҳза на кечаси ва на кундузи ором бермасди.

Жағимда шиш пайдо бўлиб катталашганидан ёрилиб кетай деб қолди. Бу шиш бўйинларимни ҳам бошларимни ҳам қамраб олди. Кўзимни бутунлай тўсиб қўйди. Аҳволимни кўриб жарроҳлар ва бошқа шифокорлар ҳам нима даво қилишини билолмай ҳайрон бўлдилар. Тиббиёт даволашдан ожиз қолди. Касаллик эса кундан-кунга зиёда бўлиб, оғриқ кучайди. Охири тузалишдан бутунлай умид қолмади...

Мўъжиза рўй бериб дардимга Аллоҳ шифо ато этди. Оғриқлар кетди. Шиш ўринларини қайтадан ўз жойига келтирди. Шифокорлар ушбу ҳолатдан лол бўлиб: “Аллоҳ қодир ва Раҳм ҳақдир, чириб кетган суякни қайтадан тирилтиради” дейишди. Шунда мен Аллоҳ таоло одамга ҳар бир инсондан кўра меҳрибонроқ эканлигига амин бўлдим.

Касал бўлиб ётганимда бир дугонам кўргани келди ва менга қараб меҳрибонлик-ла: “Албатта сен бундай азобга лойиқ эмассан. Ахир яхши аёлсанку. Нима гуноҳ қилган экансанки, Аллоҳ бунчалик зулм қиляпти? деди. Мен унга қараб: “Асло бундай дема”, деб бақирдим. Зеро, Аллоҳ таоло бандасига асло зулм этмайди, банда ўзига-ўзи зулм этади. Албатта, мен бундан ҳам ортиқроқ жазога лойиқ гуноҳкор аёлман. Чунки ҳозирда бу Аллоҳ оғриқ билан азоб бериб турган оғзим илгари қизил бўёғда бўялган эди. Яхши ишларга буюриб, ёмон ишлардан қайтармас эди. Шишиб кетган бу юзим доим упа-элик билан пардозланган бўларди. Озиб кетган гавдам эса тор ва ҳарир кўйлаклар кийиб ўзини эл аро кўз-кўз қиларди...

Дугонам менга: “Қўйсангчи, сен ҳам ўзга аёллар қилган ишни қилгансан, балки улардан ҳам камроқ безанган эдинг. Ҳозир кўчада кўпчилик аёллар сендан кўра кўпроқ ўзига зеб бериб, безаниб юрибди. Ахир уларга ҳеч қандай дард тегмай, кўчаларда, боғларда бемалол ўйин-кулгу қилиб юришибдику”, деб жавоб берди. Дугонамнинг сўзини тинглаб туриб, бу дард аслида менга Раббимнинг фазли ва раҳмати эканлигини мисоллар билан тушунтириб бердим. Аллоҳ қачон бандасини хуш кўрса, уни баъзи дардларга мубтало этади ва азоби билан уни поклайди, кейин эса хоҳлаган пайтида унга шифо карам қилиб дардидан фориғ этади. Аллоҳ менга шундай фойдали дардни берганлиги ва манфаатли дарсни бошимга солганлиги учун Унга беҳад шукрлар айтаман. Айтган амрини қилмаётганим учун менга мажбуран амалий суратда қилишликни ўргатди. Бундай иноятлари учун қандай қилиб меҳрибон Раббимга ҳамдлар айтмай, нега итоат этмай?!

Мен касалликдан баданим заифлашган, иродам қувватланган, ҳавойи нафсим кучсизланган, сабру тоқатим кучайган ҳолда тузалдим. Ушбу касаллик орқали кўп нарсаларни фаҳмлаб олдим. Оғзим ва тилим Аллоҳга умид ва хавф этган ҳолда доимо шукр этмоқлиги лозимлигини англаб етдим. Касалликдан тузалганимдан сўнг аҳволим бутунлай ўзгариб кетди. Буюк неъматлардан бири шу бўлди-ки, хавойи нафсим устидан ғолиброқ бўла бошладим.

Аллоҳга ҳамдлар бўлсинки, мен тезда тавба қилдим ва билиб туриб қилаётган гуноҳимдан қайтдим. Вақтни бой бермай туриб ўзимни одоб доирасида кийинишга ўргатдим.

ХУМОРБЕГИМ тайёрлади

ЎМИ Матбуот хизмати

Мерос

Мирзо Умар Дарбандий (Хўшачин) 1910 йили Бойсун туманидаги Дарбанд қишлоғида туғилган. Бошланғич таълимни эски мактабда олгач, Қори Миёнжон, Домла Девонқул, Мулла Муҳаммадқуд ва Қори Абдуҳафиз каби олиму фозиллардан қироат, тафсир, фиқҳ, ҳадис ва сарфу наҳв илмларини ўрганган. Мустабид шўро тузумининг шафқатсиз сиёсати Мирзо Умар ҳаётини ҳам зимистонга айлантирди. 18 ёшида уни бойнинг, мулланинг ўғли деб, қамашади. Кўп йиллар сургун ва тутқунликда бўлган Мирзо Умар 1945 йили авф этилади. Аммо ундан кейин ҳам тазйиқу қувғинлардан қутулолмайди. Хожа Ҳофиз Шерозий, Шайх Саъдий, Абдураҳмон Жомий, Мирзо Бедил, Машраб ва Сўфи Оллоёр меросини катта қизиқиш билан ўрганади. Мирзо Умарнинг ғазал ва мухаммаслари мазмундорлиги ва мусиқийлиги билан ажралиб туради. Уларда Қуръони карим оятлари, ҳадис ўгитлари, тасаввуф ҳикматларининг таъсири нақадар кучли эканини кўрамиз. 2001 йили шоирнинг “Муножот” номли тўплами чоп этилган.

Жаъфар МУҲАММАД

ЎМИ Матбуот хизмати