www.muslimuz

Вівторок, 21 августь 2018 00:00

Байрамдан ҳам савоб оламиз (ёки) Байрам совғалари

Қурбон ҳайити ер юзидаги барча мумин–мусулмонларнинг икки байрамидан бири бўлиб, бу кунларда хурсандчилик қилиш билан бир қаторда кўплаб савобларга ҳам эришилади. Шунга кўра байрам кунларида қилинадиган ишларни эслаб ўтишимиз фойдадан холи бўлмайди:

Такбиру ташриқ. Такбиру ташриқни айтиш Иброҳим алайҳис саломнинг суннатларидир. Уни арафа куни бомдод намозидан бошлаб, қурбонлик кунининг учинчи куни аср намозигача фарз намозларидан кейин айтилади. Жами 23 та намозда мукаммал бўлади. Шунингдек, ҳайит куни биров билан учрашганда, бирор жойга борганда, ҳайит намозига кетаётганда такбир айтиб юрилади. Такбир қуйидагича:

«اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ، لاَ إلهَ إِلاَّ اللهُ، واللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ، وَلِلَّهِ الحَمْدُ»

«Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар, Аллоҳу акбар, валиллаҳил ҳамд»

Мусулмон киши бу такбирларни айтиш билан улуғ байрамни ич-ичидан ҳис қилади ва ҳисобсиз савобларга эга бўлади.

Қурбон ҳайити учун ғусл қилиш. Ҳайитга ғусл қилиш (ювиниш, покланиш) суннати муаккада, яъни таъкидланган суннат ҳисобланади. Эркагу-аёл, катаю-кичик тозаланиб, энг янги кийимларни кийиб байрамни қарши олиш динимиз шиоридир. Шунингдек, ҳовли-жойларни тозалаш, муҳтожлар ҳолидан хабар олиш ва яқинларни зиёрат қилиш ҳам муминлик вазифасидир.

Қурбонлик қилиш. Қурбонлик қилинадиган ҳайвонлар ҳақида Аллоҳ таоло оятда “баҳиматил анъом” деган. Бунга тўрт хил ҳайвон киради: қўй, эчки, қорамол ва туя. Қолган гўшти ҳалол қилинган ҳайвонлар гарчи гавдаси қанчалик катта бўлса ҳам қурбонликка сўйилмайди.

Қорамол 2 яшар, туя 5 яшар, эчки ва қўйлар бир яшар бўлиши керак. Олти ойликдан ўтган қўчқор гавдаси бир яшар қўчқордек бўлса, қурбонлик қилса бўлаверади дейилган фатво китобларида. Қурбонлик қилаётган киши ўзи сўймайдиган бўлса, қурбонлик пайтида гувоҳ бўлиб туриш фазилатли амаллардандир.

Имрон ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Фотима, тур қурбонлигинга гувоҳ бўл. Биринчи тўкилган қон билан сенинг қилган гуноҳларинг кечирилади” деб марҳамат қилганлан.

Қурбонликка иложи борича ҳайвонни кўркамроғини, кўзга ёқадиганроғини танлаш керак.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қурбонликларингизни каттароқ қилинглар, чунки улар Сирот кўпригида сизларга улов бўлади!” – дедилар.

Рамазон ҳайитида оғизни очиб яъни бирор нарса тановул қилиб, қурбон ҳайитида бирор нарса тановул қилмай ҳайит намозига бориш суннатдир.

Абдуллоҳ ибн Бурайда отасидан ривоят қилади “Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам таомланмагунча Рамазон ҳайитига чиқмас эдилар ва тоинки қурбонлик жонивори сўйилмагунча Қурбон ҳайитида бирор нарса емас эдилар”.

Ҳайит кунлари еб-ичиладиган ва хурсандчилик қилинадиган кунлардир. Нубайшатал Ҳузалийдан ривоят қилинади. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ташриқ кунлари (Такбир айтиладиган кунлар) еб-ичиладиган ва Аллоҳни зикр қилинадиган кунлардир”.

Шунга мувофиқ ҳайит кунларини хурсандчилик ва хушкайфиятда ўтказмоқлик динимиз кўрсатмасидир.

Аллоҳ таоло барчаларимизга муборак кунларни тароватини насиб этсин!

Нуриддин ХОШИМОВ

“Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юрти ўқитувчиси

ЎМИ Матбуот хизмати

Published in Мақолалар

Вівторок, 21 августь 2018 00:00

Вакилларимиз хабар беради: Самарқанд вилояти жоме масжидларида ҳайит намози ўқилди

ИБОДАТЛАРИМИЗНИ МАҚБУЛ АЙЛАСИН

2018 йил 21 август. Мусулмон олами бу кунда ислом динидаги энг буюк байрамлардан бири – Қурбон ҳайити байрамини нишонладилар.

Эрта тонгдан опа-сингилларимиз кўчаларга сув сепиб маҳаллаларимиз файзига файз қўшдилар. Ибодатга отланган намозхонлар қалбларида ўзгача шукуҳ, хурсандчилик ила масжидларимизни обод этдилар.

Бугун Самарқанд вилояти жоме масжидларида ҳайит намози ўқилди. Ибодат давомида имом домлаларимиз халқимизни шукроналик, эзгуликка чорладилар. Тинчликни қадрлаш, ён-атрофда бўлаётган ҳодисаларга теран назар билан қараш, бепарволик ва лоқайдликдан йироқлашишга чақирдилар. Юрт ривожи, халқ фаровонлигига дахлдорлик ҳисси билан яшаш лозимлигини яна бир бор эслатдилар.

“Меҳрибонлик”, “Мурувват” ва “Саховат” уйларида истиқомат қилаётганлар, жойлардаги меҳр-мурувватга, ижтимоий қўллаб-қувватлашга муҳтожлар ҳолидан хабар олинди. Уларга кўплаб, моддий-маънавий ёрдамлар кўрсатилди.

Қўллар дуога очилди, Юртбошимиз бошчилигида амалга оширилаётган ислоҳотларга Яратгандан ривож сўралди, ёш авлоднинг камол топиши, диёримиз ҳамиша омонликда бўлиши, кундан кунга ривож топиб, халқимиз фаровонлиги зиёда бўлиши сўраб қолинди.

Ушбу кунда қилинган ибодатларни даргоҳида мақбул, дуоларимизни мустажоб айласин.

ЎМИ матбуот хизмати

Published in Ўзбекистон янгиликлари

Вівторок, 21 августь 2018 00:00

Қурбонликда шерик. Раҳимберди домла Раҳмонов

Published in Видеолавҳалар

Вівторок, 21 августь 2018 00:00

ҲАЙИТИНГИЗ МУБОРАК БЎЛСИН!

Мана шундай саодатли кунда жаннатмакон диёримизнинг барча мусулмонлари ва халқини муборак Қурбон ҳайити билан самимий муборакбод этамиз. Аллоҳ таолодан меҳр-оқибат, шукроналик ва бағрикенглик ифодаси бўлган бу улуғ байрамни барчамиз учун хурсандчилик, шоду хуррамлик ва ҳамжиҳатликда ўтказишликни сўраймиз.

Қурбон байрами зулҳижжа ойининг ўнинчи кунидан бошланади. Арафа кунидан бошлаб дунёдаги барча мусулмонлар қатори юртимиздан борган ҳожиларимиз ҳам зиммаларидаги фарзлардан бири – ҳаж ибодатини бажаришга киришишди. Бу йили туманимиздан кетаётган хожилар сони муҳтарам юртбошимизнинг ташаббуслари билан 28 тадан 35 тага ошди. Улар Мино, Арафот, Муздалифа, Маккадаги Масжидул Ҳаром каби ибодат жойларида ҳаж амалларини бажариб, гуноҳлардан покланиш билан бирга мустақил юртимиз ҳамда унинг раҳбарларига, халқимиз ва барча мусулмонларимизга Аллоҳ таолодан тинчлик-хотиржамлик, файзу баракот ва эзгуликлар, кенг ризқ ва фаровонлик тилаб дуолар қилишяпти. Пайғамбаримиз Муҳаммаддан (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ривоят қилинган ҳадисда: «Бу кунларда қилинган яхши ишлар бошқа кунлардагидан Аллоҳ таолога суюклидир», дейилган (Имом Бухорий ривояти, «Саҳиҳи Бухорий»).

Қурбон ҳайити намози адо этилганидан сўнг қодир бўлган мусулмонлар Аллоҳ таолога атаган қурбонликларини сўйишга киришишади. Зеро, қурбонлик қилиш Аллоҳ таолони улуғлаш, берган неъматларининг шукронасини адо қилиш ва нафсоний иллатлардан покланишдир. Қурбонлик қилиш закот нисобига қодир кишиларга вожиб амаллардандир. Қурбонлик сўйишнинг аввали ҳайит намозини адо этилганидан сўнг сўйилади. Унинг охирги вақти эса ҳайитнинг учинчи кун аср вақтигача. Қурбонлик қилувчининг қурбонлик сўйиш вақтида ҳозир бўлиши мустаҳабдир.

Қурбонликка қўй, эчки, туя, сигир каби ҳайвонларнинг эркаги ҳам урғочиси ҳам сўйилиши мумкин. Булардан туя 5 ёш, сигир 2 ёш, қўй ва эчки эса 1 ёшга тўлган бўлиши керак. Аммо қурбонлик ниятида бошқа жониворларнинг сўйилиши масалан, товуқ, ғоз ва шу каби паррандаларни сўйиш жоиз эмас.

Мол ва туяни етти киши номидан сўйилишига шариатимизда кўрсатмалар бор. Жобир (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қиладилар: “Набий (соллаллоҳу алайҳи васаллам) билан Ҳудайбияда бир туяни етти киши номидан, бир сигирни етти киши номидан сўйдик” (Абу Довуд, Муслим ва Термизий ривоятлари).

Агар мол ёки туя 7 киши номидан сўйиладиган бўлса, унинг гўштини тақсимлашда чамалаб эмас, балки килолаб ўлчаган ҳолда тенг тақсимланиши лозим. Қурбонлик сўйиши вожиб бўлган киши қурбонликни вақтида сўймаса, кейин унинг қийматини садақа қилиш вожибдир. Сўйилган қурбонликнинг уч дан бирини садақа қилиш, учдан бирини едириш, учдан бирини кейин ейиш учун олиб қўйиш мустаҳабдир.

Қурбонликка ҳар томонлама соғ ва семиз бўлган жонлиқларни сўйиш шариатимиз кўрсатмаларидандир. Бунинг ҳам ўзига хос ҳикматлари бор, албатта. Биринчи ҳикмат – бу мусулмонларнинг Аллоҳга нисбатан юксак одоблари, Қурбонлик Аллоҳ таолога атаб қилингани учун уни соғ-саломат, ҳеч бир нуқсонсиз бўлишига эътибор бериш Аллоҳ таолога нисбатан юксак одобни кўрсатади. Қурбонлик қилинадиган ҳайвоннинг айбу нуқсонсизини топиш эса, тақвонинг баркамоллиги учун уринишдир. Иккинчи ҳикмат – бу мусулмонларнинг ўрталаридаги меҳр-оқибатларини мустаҳкамлайди. Уларга касал ҳайвонларнинг гўштини эмас, балки соғ ва семиз ҳайвонларнинг гўштини совға қилиш яхши ишлардандир. Бу иш уларнинг кўнглини кўтаради.

Қурбон ҳайити – улуғ байрам. Шунинг учун бу кунни яқинларимизни йўқлаб, уларнинг ҳолидан хабар олиш, ёши улуғларни зиёрат қилиш, муҳтожларга меҳр-мурувват кўрсатиш, оилаларга хурсандчилик улашиш ва умуман, байрамнинг кўркига кўрк қўшадиган амали солиҳлар билан ўтказиш мақсадга мувофиқдир.

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) бу кунда янада меҳрибонроқ, шафқатлироқ бўлар, етим-есирлар бошини силар, қариялар, касалмандлар, муҳтожлардан хабар олар, уларнинг кўнгилларига ҳам байрам шукуҳини олиб кирар эдилар. Бу кунда гина-қудуратларни унутиб, кечиримли бўлиш лозим. Аммо гуруҳ-гуруҳ бўлиб уч кунлаб фотиҳахонлик қилиш, байрамни мотамга айлантириш ўрнига уни хурсандчилик ва шодиёна билан ўтказайлик!

Аллоҳ таоло ушбу Қурбон ҳайити байрамимизни барчаларимизга муборак қилиб, унинг савобидан ҳаммамизни баҳраманд айласин, гуноҳларимизни мағфират этсин! Бу байрам баракотидан барча мўмин-мусулмонларни икки дунё саодатига мушарраф айласин! Хирмонларимизга барака берсин, иқболимизни баланд, толеимизни улуғ қилсин. Юртимизга тинчлик, халқимизга фаровонлик, Юртбошимизнинг эл-юрт манфаати йўлидаги хайрли ишларида юксак муваффақиятлар ёр бўлсин, омин!

Қибрай тумани бош имом-хатиби
М.Миржалилов

ЎМИ матбуот хизмати

Published in Мақолалар

Вівторок, 21 августь 2018 00:00

Қурбон ҳайитингиз муборак бўлсин!

Яратганга шукроналар бўлсинки, саноқли кунлардан кейин қўшалоқ Истиқлол ва Ийд Қурбон ҳайити байрамларини нишонлаймиз. Бу байрамларда биз мусулмонлар учун жуда кўп яхшилик ва баракалар мужассам. Ҳозирги ойимиз муборак зулҳижжа ойи бўлиб, у савобли амаллар мавсуми ҳисобланади. Шундай экан, бу фазилатли кунларни ғанимат билиб, кўпроқ хайрли ишларда мусобақа қилмоғимиз даркор.
Сўзим аввалида юртимиз мўмин – мусулмонларини кириб келаётган “Ийди Қурбон” байрами билан чин қалбимдан муборакбод этаман. Барчага ўзимнинг энг самимий тилакларимни билдириб қоламан. Аллоҳ таоло ватанимизни обод, осмонимизни мусаффо, халқимиз ҳаётини доимо тинч ва фаровон айласин.
Байрам билан табриклар эканман, бу улуғ кунларда қилишимиз керак бўлган баъзи хайрли амалларни эслатиб ўтишни ўринли деб топдим. Зеро, Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Эслатинг! Зеро, эслатма мўминларга манфаат етказур”, деган. (Зарият сураси, 55–оят).
Уламолар Қурбон ҳайити байрами кунларида қуйидаги амалларни қилишни тавсия қилади.
1. Мусулмонларнинг қалбига хурсандчилик солиш.
Ҳа азизлар! Бундай улуғ байрамларга хурсандчилик ярашади. Чунки Аллоҳ таоло: “Айтинг: “Аллоҳнинг фазли ва раҳмати билан, бас, (албатта), шулар сабабли (мўминлар) шодлансинлар!”, дейди. (Юнус сураси, 58–оят). Истиқлол неъмати ва Қурбон ҳайити байрамлари Аллоҳнинг биз бандаларга берган катта марҳамати ва фазлидир. Бу кунларда ҳаммамиз шод, яхши кайфиятда бўлишимиз керак. Айниқса, йўқловчиси йўқ, муҳтожлар инсонларни хурсанд қилишга кўпроқ эътибор қаратишимиз лозим.
Кишининг ҳаётдан рози бўлиб яшаши, атрофдагиларга табассум билан қараши ва уларнинг қалбига сурур бағишловчи сўзларни айтиши энг маҳбуб амаллардан ҳисобланади. Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам бу борада: “Мўмин (қалби)га хурсандчилик солиб, устига кийим беришинг, қорнини тўйгазишинг ва ҳожатини раво қилишинг энг афзал амалдир”, деганлар. (Табароний ривоят қилган). Ҳадиси шарифга мувофиқ кимда – ким аразлашиб, уришиб қолган бўлса, мана бу кунларнинг ҳурматидан адоватни бир четга қўйиб, ярашиб, муросага келишлари лозим.

1. Ҳадя бериш.

Юқорида ҳайит кунларини хурчандчиликда ўтказиш ҳақида сўз юритилди. Хурсандчиликка сабаб бўладиган амаллардан бири ўзаро ҳадялашишдир. Бу ҳақида Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Ҳадялашинг бир – бирларингизга муҳаббатли бўласизлар”. (Имом Бухорий “Адаб”да ривоят қилган). Бошқа ҳадисда: “Ҳадялашинг! Чунки у қалбдаги ғилли–ғашни кетказади”, деганлар. (Термизий ривоят қилган) Демак, ҳадялашиш инсонлар ўртасига меҳр – муҳаббат солиб, гина–кудратларни кетказишга кўмак берар экан.

2. Заифларга кенгчилик яратиб бериш.

Бу ерда заифлардан мурод қариялар, аёллар ва ёш гўдаклар. Уларга ҳам ҳайит кунлари эътиборни кучартиришимиз, кенгчиликлар яратиб, дилларини хушнуд этмоғимиз лозим. Бу синфга қанча яхшилик қилганимиз сари, Аллоҳ таоло яна яхшилик ва ризқларимизни зиёда қилади. Зеро, Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, заифларингиз сабабли сизларга ёрдам ва ризқ берилади”, деганлар. (Имом Аҳмад ривоят қилган).
Байрам боланики. Ҳайит кунлари болаларга турли ҳадялар, ҳайитликлар бериб, уларни ҳам хурсанд қилишимиз керак. Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам набиралари Ҳасан ва Ҳусайн розияллоҳу анҳуларни ҳайит кунлари хурсанд қилганлари ва улар билан бирга ўйнаганликлари ҳақида жуда кўп ривоятлар бор. Жумладан, Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда айтилади. Ул зот: “Мен Ҳасан ва Ҳусайн розияллоҳу анҳуларни Набий соллалоҳу алайҳи васалламнинг елкаларига (опичлаган ҳолда) кўрдим. Бас, айтдимки: “Тагингиздаги от қандай ҳам яхши!” Набий соллалоҳу алайҳи васаллам: “Иккиси қандай яхши чавондоздир”, дедилар. (Абу Яъло ривоят қилган).

3. Беморлар ҳолидан хабар олиш.

Шу кунларда меҳрга муҳтож, бир оғиз ширин сўзга ташна бемор инсонларни ҳолидан хабар олиб, зиёрат қилиш ҳам катта савобли амаллардан. Ҳадисларда: “Бир мусулмон мусулмон биродарини зиёрат қилса, то қайтгунига қадар жаннат боғида бўлади”, дейилган. (Имом Муслим ривоят қилган).

4. Силаи раҳмда бўлиш.

Ҳайит кунлари қариндошчилик алоқаларини мустаҳкам қилиб, борди – келдиларни йўлга қўйишимиз керак. Кейинги пайтларда қариндошчилик алоқалари бироз сустлашгандек туйилмоқда.
Силаи раҳмни аввало ота – онадан бошлашимиз керак. Айниқса, узоқ қариндошларни зиёрат қилиб, ҳол сўрашимиз лозим. Зеро, силаи раҳм инсонни умри ва ризқига барака киргизадиган амаллардан ҳисобланади. “Ким ризқи кенг, умри узоқ бўлишини яхши кўрса, силаи раҳмда бўлсин”, – дедилар. (Муттафақун алайҳ).
Яна бир аём барчамизга муборак бўлсин.

Андижон вилоят бош-имом-хатиби

Нуриддин домла Холиқназаров

ЎМИ матбуот хизмати

Published in Мақолалар

Сторінка 663 з 675

ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ

КОНЦЕПЦИЯ

Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.

Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.

Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.

Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.

Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.

Ушбу рукнда:

- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;

- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;

- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;

- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.

Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.