muslim.uz

muslim.uz

الجمعة, 12 أيار 2023 00:00

Китоб ўқисанг...

Инсонлар ичинда доно бўлурсан.

Юзлари чароғон барно бўлурсан.

Сўзларинг таркибин маъно қилурсан.

Дилкаш азиз дўстим, китоб ўқисанг.

 

Мактабда ўқийсан аъло баҳога.

Йўл қўймайсан асло бирон хатога.

Қизиқишинг ортар ул Мустафога,

Дилкаш азиз дўстим, китоб ўқисанг.

 

Элингга, юртингга хизмат қиласан.

Саховат кўрсатиб ҳиммат қиласан.

Қодиржон дўстингни хурсанд қиласан.

Дилкаш азиз дўстим, китоб ўқисанг.

 

Қодиржон АБДИЕВ,

Пастдарғом тумани

Ёшлар тарбияси барча даврнинг энг долзарб масаласибўлиб келган. Тарихчи Геродот Шарққа сафари чоғида Миср эҳромларидаги бир битик уни ажаблантирган: “Ёшларнинг тарбияси бузилиб кетяпти. Нима қилмоқ керак?!”.

Муаррихнинг бу битикни ўқиганига ҳам икки минг йилдан ошиб кетди. Ёзувнинг битилганига эса ким билсин қанча вақт бўлган? Демак, ёшлар масаласи ҳамиша ўз долзарблигини йўқотмаган, бунга ҳамма даврлардаҳам турли даражада муносабат билдирилган.

Улуғ маърифатпарвар аллома Маҳмудхўжа Беҳбудий “Ойна” журналининг 41-сонида эълон қилинган ёшларга мурожаатномасида бундай ёзади:“...Ушбу тараққий этган замонда илмсиз, маърифатсиз, қуруқ таассуб билан яшаб бўлмайди. Ҳозирги замонавий тараққиёт ва ривожланиш шундай кучли бўлмоқдаки, озгина фурсат ўтар-ўтмас қуруқ ва чириган таассубларимизни илдизи билан қўпориб ташлайди. Шунингучун барча ёшларимиз бу борадабир нарсага таянишлари mumkin.Bu нарса илму маърифатдир”.

Башарият яралибдики, тарбия масаласининг долзарблиги ҳеч қачон кун тартибидан тушмаган. Муқаддас динимизда ҳам тарбияга катта эътибор қаратилади, алоҳида урғу beriladi.Rogъиб Асфаҳоний таърифлаганидек, тарбия – инсоннинг диний, фикрий ва ахлоқий қувватларини уйғунлик ҳамда мувозанат ила ўстиришдир.

Исломда фарзанд тарбияси отаонанинг энг масъулиятли ва узоқ давом этадиган бурчларидан бири саналади. Зотан, ота-онанинг фарзанднеъматига ҳақиқий шукри ҳам айнан

тарбия масъулиятини шараф билан тўғри адо этиш орқали юзага чиқади.Амалий шукр – берилган неъматни неъмат берувчи Зотни рози қиладиган тарзда тасарруф қилиш. Бинобарин, фарзанд неъматига амалий шукр қилиш ўша фарзандни Аллоҳ таолога итоат қиладиган банда қилиб тарбиялаш орқали амалга оширилади.

Қуръони каримда одамзодни тарбияга чорлайдиган оятлар кўп. Хусусан, Луқмони Ҳакимнинг ўғлига қилган насиҳати келтирилган оятлар тарбиянинг олий намунаси, инсоннинг зурриёти олдидаги бурчи ва фарзанднинг отасидаги ҳаққи ҳақида баён қилади: “(Луқмон яна деди): “Эй ўғилчам! Шубҳа йўқки, агар хантал (ўсимлигининг) уруғидек (яхши ёки ёмон амал қилинадиган) бўлса, бас, у (амал) бирор харсанг тош ичида ё осмонларда ёки ер остида бўлса, ўшани ҳам Аллоҳ келтирур. Зеро, Аллоҳ лутфли ва огоҳ зотдир. Эй ўғилчам! Намозни баркамол адо эт, яхшиликка буюр ва ёмонликдан қайтар ҳамда ўзингга етган (балолар)га сабр қил! Албатта, мана шу пухта ишлардандир. Одамларга (кибрланиб) юзингни буриштирмагин ва ерда керилиб юрмагин! Чунки Аллоҳ барча кибрли, мақтанчоқ кимсаларни суймас.(Юрганингда) ўртаҳол юргин ва овозингни паст қилгин!” (Луқмон сураси, 16-19-оятлар).

Тарбия инсон камолотининг асосидир. Бизда фарзанд тарбияси ҳар бир оила учун асосий вазифа бўлиб келган. Қадимдан халқимиз тарбияга алоҳида эътибор қаратган. Бежиз “Бир болага етти маҳалла ота-она”, дейилмайди.

Лекин афсуски, бугун фарзанд тарбиясини ота-онадан кўра, кўпроқ телефон, интернет сайтлари ва ижтимоий тармоқлар бажаряпти, десак, хато бўлмайди. Чунки дарвозасиз шаҳар бўлган ижтимоий тармоқлар ақидаси бузуқ, соф ислом таълимотига зид ғоялар билан ёшларнинг онг-у шуурини заҳарлашга чиранмоқда.

Бундай шароитда ота-она, устоз ва мураббийлар – барча-барчага ёшларни эътибордан четда қолдирмаслик, уларни ҳар қачонгидан кўра, кўпроқ назорат қилиб туриш вазифаси юкланади. Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сиздан ким бир мункар ишни кўрса, қўли билан қайтарсин, агар қодир бўлмаса, тили билан қайтарсин, агар қодир бўлмаса, дили билан қайтарсин, ана ўша энг заиф иймондир”, дедилар.

Давлатимиз томонидан қонун асосида очиб қўйилган ўрта махсус диний таълим муассасалари, олий диний таълим масканлари, Қуръони карим ва тажвидни ўргатиш курслари фаолият юритаётган бўлишига қарамасдан, афсуски, айрим ёшлар интернетдан, ижтимоий тармоқлардан “устоз”лар ахтармоқда. Бу жуда хавфли ҳолат.

Шу билан бирга, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг расмий вебпортали www.muslim.uz, www.fatvo.uz ва идора тизимига қарашли бир неча расмий интернет сайтлари ва ижтимоий тармоқлардаги каналлар ишлаб турибди. Бироқ фаолияти тақиқланган сайтлар ва ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш ҳолатлари кузатилаётгани ачинарли ҳолдир.

Фарзандларимиз диний илм билан бир қаторда дунёвий фанларни ҳампухта ўзлаштириши шарт. Аслида, илмни диний ёки дунёвий, деб ажратишнинг ўзи хато. Бугунги тараққиёт асрида ёшларимиз ҳар жиҳатдан баркамол бўлиши зарур. Акс ҳолда, жадидчи маърифатпарвар бобомиз Мунавварқори Абдурашидхонов айтганидек, “Бугунгача Оврўпо халқи осмонга учар экан, бизда соч ва соқол низолари, оврўполилар денгиз остида сузар экан, бизда узун ва қисқа кийимлар жанжаллари, Оврўпо шаҳарлари бугун электрик иситилар ва ёритилар экан, бизда мактабларда жўғрофиё ва табиёт ўқитиш, ўқитмаслик ихтилофлари...давом этади” (“Туркистон” газетаси, 1923-йил) каби муаммолар гирдобиданчиқиб кета олмаймиз.

Диний илмлар билан бирга дунёвий илмларни пухта ўзлаштирган кишини ҳеч ким чалғита олмайди. Чунки у ҳар бир ишини ақл тарозисига солиб амалга оширади. Миллий қадриятларимизга, муқаддас динимизнинг соф таълимотига зид ҳеч қандай таъсиргаалданмайди.

Шундай экан, ўғил-қизларимизни замон талабларига жавоб берадиган даражада вояга етказиш ҳар биримизнинг олдимизда турган катта масъулиятдир. Бугуннинг боласи жисмонан соғлом, маънан етук, ўз фикрига эга, касб-ҳунарни эгаллаган,замонавий технология ютуқларини яхши ўзлаштирган бўлиши шарт. Шундагина кўзланган мақсадга эришишосон бўлади.

Абдуқаҳҳор ЮНУСОВ,

Тошкент шаҳар бош имом-хатиби

Манба: “Янги Ўзбекистон” газетаси 2023-йил 12-май, 92-сон

Аллоҳ беҳисоб ҳамдлар бўлсин шундай тинч, осойишта ва имкониятлари кенг Ватанда ҳаёт кечирмоқдамиз. Қисқа вақт оралиғида юртимизни дунё таниди. Бунинг барчаси юртимизда олиб борилаётган адолатли, кенг кўламли ислоҳотлар натижаси ва Роббимизнинг бераётган баракаси туфайли. Аллоҳ таоло инсониятга қандай неъмат берган бўлса, ҳаммасини ҳисобини сўраши муборак китобларимизда баён қилишган.

Албатта ислохотлар жамиятдаги маълум камчиликларга барҳам бериш, адолат ўрнатиш учун ўтказилади. Натижада жамиятда ҳар жиҳатдан соғлом муҳит пайдо бўла бошлайди. Хозирги яшаб турган жамиятимизда ютуқлар билан бир қаторда кўплаб турли камчиликлар мавжуд эканини ҳам инкор қилмаслигимиз керак. Бу камчилик, нуқсонларни бартараф қилиш учун аҳоли орасида кўплаб тарғибот-тушунтириш маънавий-маърифий тадбирлар ўтказиб келинмоқда ва сезиларли ижобий натижалар ҳам кўзга танланмоқда.

Яна шундай бир восита борки, агар инсон унга амал қилишда маҳкам бўлса, жамият ўз ўзидан салоҳитли томонга ўзгариб боради. Бу восита суннати набавийдир. Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан етиб келган барча ҳадисларнинг моҳияти аввало жамиятни яхши томонга ўзгартиришдир. Бир ҳадис мисолида буни кўриб чиқсак.

Убода ибн Сомит розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Менга ўз нафсларингиз ҳақидан олтита нарсага кафиллик беринг, мен ҳам сизларга жаннат кафолатини бераман.

  1. Сўзлаганингизда ростини гапиринг.
  2. Ваъдага вафо қилинг.
  3. Омонатни адо этинг.
  4. Жинсий аъзоларингизни ҳаромдан асранг.
  5. Кўзингизни (ҳаромга қарашдан) сақланг.
  6. Қўлларингизни тийинг(Байҳақий ривояти)

Эътибор берилса бу ҳадисда сақланишлик маъносида санаб ўтилган амаллар ҳар қандай ўзини маданиятли, намунали деб ҳисоблайдиган жамиятда ҳам қўллаб-қувватланади.

Жамият ҳар жиҳатдан соғлом бўлиши инсон ўзини ислоҳ қилишига ҳам боғлиқ. Биргина юқоридаги ҳадисни инсонлар ўз ҳаётига тадбиқ қилиши билан яшаб турган жамиятида кузатилаётган фирибгарлик, товламачилик, омонатга хиёнат, фаҳш ишлар, ўғрилик ва бошқа шу каби бузуқликларни ислоҳ қилишлиги мумкин бўлади. Демак, биз инсонларга соф суннатдаги амалларини етказсак ёки ўз ҳаётимизга тадбиқ қилиб намуна бўлсак, жамиятимизда хозирда муаммоли вазият дея таъкидланаётган ҳолатлардан аста-секин қутилиб, маъданий-ахлоқий, инсоний жиҳатдан ижобий натижалар кўрсаткичларини янада юқори кўтарган бўлар эдик.

Тошкент ислом институти 3-курс

талабаси Нодирбек Нишонов

Масжид қуриш, мўмин-мусулмонларнинг эмин-эркин ибодат қилишлари учун шарт-шароит яратиб бериш – савоби улуғ, ажри улкан амал. Бундай хайрли ишга улкан мукофотлар ваъда қилинган.
Ҳадиси шарифда: "Ким Аллоҳ розилигини истаб масжид қурса, Аллоҳ унга жаннатдан уй қуради", дейилган (Имом Бухорий ривояти).
Бугун, 2023 йил 11 май куни пойтахтимизнинг Миробод туманидаги "ал-Бадр" жоме масжидининг янги биноси фойдаланишга топширилди.
Очилиш маросимида Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Абдуқаҳҳор домла Юнусов, туман имомлари, домлалар, нуроний отахонлар, маҳалла фаоллари, саховатли инсонлар иштирок этди.
– Масжидимизнинг эски биноси 1994 йилда Адлия бошқармасидан рўйхатдан ўтган, – дейди "ал-Бадр" жомеси имом-хатиби Абдуғаффор домла Кўчаров. – Намозхонларнинг сафи кенгайиб бориши натижасида жоме мўмин-мусулмонларга торлиқ қилиб қолди. Шуни инобатга олиб, раҳбарият билан маслаҳатлашган ҳолда масжиднинг янги биносини 2021 йил 24 июнда қайта қуришга киришган эдик. Орадан икки йилга яқин вақт ўтгач, замонавий масжид қад ростлади. Жомеда бир вақтнинг ўзида 1,6 минг киши бемалол ибодатларни адо этиши мумкин. 19,5 метрли гумбаз масжид қиёфасини бутунлай ўзгартириб юборди. Иссиқ пол ва совуткичлар ўрнатилгани қишда ва ёзда намозхонлар жонига оро киради, иншоаллоҳ.
Барча шароитларга эга замонавий жомега монанд тарзда таҳоратхона ҳам бунёд этилди. Бу ерда бир вақтнинг ўзида 20 киши покланиши мумкин.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда: «Аллоҳнинг масжидларини фақат Аллоҳга ва охират кунига имон келтирган, намозни баркамол ўқиган, закот берган ва фақат Аллоҳдангина қўрққан кишилар обод қилурлар», деб марҳамат қилган (Тавба сураси, 18-оят).
Ибн Касир раҳимаҳуллоҳ айтади: «Аллоҳ таоло мазкур оятда масжидларни обод қилувчиларнинг мўмин эканлигига гувоҳлик бермоқда. Ҳадиси шарифда: “Агар масжидга доимий қатнашни одат қилган кишини кўрсангиз, унинг мўминлигига гувоҳлик беринг”, дейилган» (Имом Термизий ривояти).
Тадбир сўнгида Аллоҳнинг байти қурилишига ҳисса қўшган барча азизларимизнинг ҳақларига хайрли дуолар қилинди.

Тошкент шаҳар вакиллиги
Матбуот хизмати

Бугун имом-хатиблар малакасини ошириш ва уларнинг етук мутахассис бўлиб етишишлари учун кўплаб ўқув машғулотлари, давра суҳбатлари ташкил этиб келинмоқда.
Хусусан, шу кунларда Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузуридаги Малака ошириш маркази Наманган вилояти минтақавий филиалида Андижон вилоятидан 12 нафар, Фарғона вилоятидан 20 нафар, Наманган вилоятидан 25 нафар имом-хатиб тингловчилар малака оширмоқда. Бу жараёнда уларга тажрибали устозлар иштирокида бўлиб ўтаётган давра суҳбатлари ниҳоят манфаатли кечаётир.
11 май куни малака ошираётган имом-хатиб ва ноиби-имомлардан иборат VII давра тингловчиларининг дарсдан кейинги бўш вақтларини мазмунли ўтказиш мақсадида Ўзбекистон мусулмонлари идораси Наманган вилояти вакиллиги бош имом-хатиби Абдулҳай домла Турсунов иштирокида давра сухбати ташкил этилди. Унда VII давра ўқув машғулотларига жалб этилган имом-хатиблардан ташқари Филиал профессор-ўқитувчилари ва “Ҳидоя” ўрта-махсус ислом билим юрти ўқитувчилари иштирок этди.
Мулоқот давомида устоз Абдулҳай домла ўз тажрибалари билан ўртоқлашиб, тингловчиларнинг барча саволларига жавоб берди ва келгуси фаолиятлари учун муҳим таавсиялар ҳам бериб ўтди.

ЎМИ Матбуот хизмати

Top