muslim.uz

muslim.uz

الجمعة, 11 أيار 2018 00:00

“Ҳар ерни қилма орзу...”

Яратганга шукрки, жаннатмонанд юртимизда яхши  яшаш учун ҳамма  шароит мавжуд: серунум еримиз, мўл-кўл сувимиз, тўрт фаслдаги  табиат мўътадиллиги кишига ҳузур бағишлайди. Афсуски, айрим кишилар бундай неьматларга қаноат қилмасдан зарур бўлмаса-да, чет элларга ноқонуний равишда ишлашга кетмоқдалар.  Аллоҳ  таоло: “Ерда ўрмаловчи бирор нарса (жонзот) йўқки, унинг ризқи (таъминоти) Аллоҳ зиммасида бўлмаса” (Ҳуд сурасининг 6-ояти).

Оятдан аён бўлаётирки, бандани боқиш Аллоҳнинг зиммасида.

Ҳақиқатан, инсон зоти ҳеч қачон очдан ўлмайди, яқин ўртада фалончи оч қолиб ўлибди, деган гапни эшитмадик. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан:  “Қачонки ишлар ўз аҳлидан бошқа кишилар қўлига ўтказилса, қиёматни кутаверинг” (Имом Бухорий) мазмунидаги ҳадисни ривоят қилган. Ҳадиси шарифдан банда Парвардигор берган касб-ҳунар орқали ризқини териб еяётган бўлса ишини бошқа соҳага ўзгартирмаслиги лозимлиги аён бўлади. Сабр қилиб ҳалол йўл билан ҳаракат қилса, албатта кўзлаган натижага эришади.  Шундай экан, айрим инсонлар мўмай пул топиш илинжида  ўз она юртидан  олисларда тили, дини, ирқи, миллати, бошқа кимсалар ичида ишлашликни ихтиёр қилмаганлари маъқул.

Яратган Эгам сендан ҳаракат  Мендан баракат, деган. Юртимизда ҳам тадбиркорлик, касаначилик, дехқончилик, ҳунармандлик қиламан деганларга ҳамда  ҳар бир илм олувчилар учун илм эшиклари очиқ, барча соҳада ҳалол  меҳнат қилган инсонларга оиласи, бола-чақаси учун шароитлар муҳайё. Чет элга кетаётган айрим фуқароларнинг аксарининг қўлида касб-ҳунари йўқ, на тил билади, на қонун-қоидани. Илми, эътиқоди суст ёшлар у ерда тайинли иш топа олмай, қийналиб, ҳар хил ёт оқимларга кириб қолаётир, алданиб қулликка сотилиб кетётир ёки уруш бўлаётган юртларда тирик  қурол бўлиб қолаётир. У ерда энг оғир ишларни соғлиги кўтармай ёки бемор бўлиб ёхуд автоҳалокатга учраб эрта оламдан ўтмоқда.

Тўғри, баъзилар тайинли иш топиб,  чет элда қонуний меҳнат қилиб, уйларига моддий ёрдам қилмоқдалар. Аммо улар ҳам имкон қадар қисқа фурсатларда оиласидан хабардор бўлиб турса, зиммаларидаги бурчларини адо этган бўлади.  Зеро, инсон зоти мол-у дунё топиш мумкин, лекин умр, вақт, ота-онаси, оиласини, иссиқ маконини топиши қийин.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бирингиз қўл остингиздагилардан сўраласиз”, деб бизни огоҳлантирганлар.

Фарзандларимизни ўз назоратимиздан қочирмайлик, илм-у одоб касб-у ҳунар ўргатайлик, шунда оиламиз, давлатимиз, ҳаётимиз янада тинч ва осойишта бўлади.

 

Абдулвоҳид ИСҲОҚОВ,

Наманган шаҳридаги “Мирҳакимбой” жоме масжиди имом-хатиби

الجمعة, 11 أيار 2018 00:00

Аҳиллик – тинчлик гарови

Ҳар қандай жамиятда комил инсонни тарбиялаш учун асосан унинг руҳий- маънавий оламини бойитиш, онгига эзгу фазилатлар ва юксак ахлоқ руҳини сингдириш алоҳида аҳамиятга эга. Бу борада мусаффо ва бағрикенг, олийжаноб ва инсонпарвар дин бўлган Ислом дини инсонларни ҳалолликка, эзгуликка, инсоф-адолатга, яхшилик қилишга чорлаши билан катта хизмат қилиши муқаррар.

Ислом дини аввал бошданоқ инсониятга асл мурувватни, ҳатто ғайримусулмонларга эҳтиром ҳамда бағрикенглик билан муносабатда бўлишни ўргатиб келган. Аллоҳ таоло моида сураси 8-оятида шундай марҳамат қилади: “Эй, имон келтирганлар! Аллоҳ учун (тўғриликда) собит турувчи, одиллик билан гувоҳлик берувчи бўлингиз: бирор қавм (кишилари)ни ёқтирмаслик сизларни уларга нисбатан адолатсизлик қилишга ундамасин! Адолатли бўлингиз! Зеро, у (адолат) тақвога яқинроқдир. Аллоҳдан қўрқингиз! Албатта, Аллоҳ ишларингиздан хабардордир”.

Пайғамбаримиз соллалллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган ҳадисда эса: “Халқнинг барчаси Аллоҳнинг измидадир. Уларнинг Аллоҳга маҳбуброғи аҳлига наф берувчироғидир”, дейилган.

Кўнглида адоват бўлмаган ҳамда жамиятга зарари тегмайдиган кишилар билан яхши муомалада бўлиб, улар билан дунёвий ишларда ҳамкорлик қилиш керак. Шунинг билан бирга тинчлик ишига раҳна соладиган, нафақат Ислом, балки бошқа динлар равнақига хам зиён етказиш ғаразида бўлган кишиларга нисбатан муроса қилмаслик динимиз талабидир.

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам бошқа дин ва эътиқод вакилларига бағрикенг бўлиш, уларнинг эътиқодини ҳурмат қилиш, ҳақларига риоя этишнинг олий намунасини кўрсатибгина қолмай, умматни ҳамиша ана шу йўлдан боришга даъват қилишдан чарчамадилар. У Зот соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган ҳадисда: “Ким бошқа дин вакилига азият берса, менга азият бергандай бўлади, ким менга заҳмат берса, қиёмат куни унга хусуматчи бўламан”, дейилган.

Мамлакатимизнинг турли соҳаларда тараққий этаётгани, фуқароларимизнинг юрт осойишталиги ва фаровонлиги йўлида елкадош бўлиб меҳнат қилаётганлари, илм-фан, саноат, қурилиш, маданият, санъат ва спорт борасида эришаётган ютуқларимизнинг замирида халқимизнинг аҳил ва бағрикенг бўлиб яшаётгани ётибди. Шунингдек дастурхонларимизнинг тўкин сочинлиги, ҳосилдорликни мўл-кўллиги, бир сўз билан айтганда, осмонимизнинг мусаффолиги ҳам айнан тинчлик деб аталмиш буюк неъмат ва кўп миллатли халқимиз тотувлигининг нишонасидир.

Юртимизда азал-азалдан турли эътиқодга мансуб миллат ва элатлар истиқомат килиб келган, 130 дан зиёд миллат фарзандларининг ҳур ва озод диёрда туғилиб, тинчлик ва осойишталик кайфиятида яшашлари ватанимизнинг бағрикенглик ўлкаси эканлигининг ёрқин намунасидир. Уларнинг ўзаро баҳамжиҳат иноқликда бир-бирларининг эътиқодларини ҳурмат ва эҳтиром руҳида яшаб келишларининг ўзи яратганнинг халқимизга берган улкан неъматидир.

Аллоҳ таоло ер юзида турли миллат ва элатларни, турли хил тилларда сўзлашувчи халқларни яратишининг ҳикматларидан бирини бундай баён этади: «Эй, инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик. Албатта, Аллоҳ наздида (энг азизу) мукаррамроғингиз тақводорроғингиздир. Албатта, Аллоҳ билувчи ва хабардор зотдир».

Аллоҳ таоло мазкур оятда: «Эй, инсонлар!» дея бутун инсониятга мурожаат қилиб, «Сизларнинг ота-онангиз бир» – барчангиз Одам Ато ва Момо Ҳаводан тарқалгансиз. Шундай бўлса-да, сизни турли миллат, элат, халқ ва қабилаларга ажратиб қўйдик. Мақсад бир-бирларингиз билан ўзаро танишишларингиз учун. Бундан келиб чиқадики, инсонларнинг турли миллат, элат, халқ ва қабилаларга бўлинишлари Аллоҳнинг иродаси билан бўлган. Оят давомида инсонлар бир-бирлари билан аҳил яшашлари учун, улар ораларидаги афзаллик тақво билан бўлишини айтилди. Агар биз ушбу илоҳий мезонга эътибор бермасдан, ўзимизча инсоний мезон тузиб, кишиларга баҳо берсак, уларнинг молу дунёсига, кийган кийимига, мартабасига, миллатига, ирқига, насл-насабига қараб муомала қилишимизга тўғри келиб қолади. Натижада ирқий камситишлар, миллатлараро келишмовчиликлар, ўзаро низолар, зўравонликлар табиий равишда келиб чиқади. Агар барча инсонлар ўзларини асли тупроқ, асли бир ота-онадан эканликларини билсалар, ўз-ўзидан бағрикенглик пайдо бўлади. Бунинг орқасидан ҳар томонлама манфаатлар юзага чиқади. Исломда барча халқлар билан уларнинг дину диёнати, ирқи, насаби, миллатидан қатъи назар, ўзаро ҳамкорликда яшашга тарғиб қилинади.

Ислом диничалик илму-маърифатни улуғлаган дин ёки тузум йўқдир. Чунки Ислом инсонларни бешикдан то қабргача илм излашликка, ўз билмаган нарсаларига эргашмасликка буюрган. Буни Ислом кириб борган жойлардаги илму маърифат ва тараққиётнинг ривожланишидан билсак ҳам бўлади. Мусулмонлар ўзлари кириб борган илмий китобларни бошқаларга ўхшаб йўқ қилиб куйдириб юбормаганлар, балки уларни тўплаб, катта-катта илмий марказлар қуриб уларни ўрганиб ҳаётга тадбиқ ҳам қилганлар. Мусулмонлар табобат, кимё, математика ва бошқа табиий фанлар ривожига улкан ҳисса қўшганлар.

Сир эмас, қора ниятли кучлар ёки бошқача қилиб айтадиган бўлсак, фитначи гуруҳлар юртимизда эътиқод эркинлиги борасида олиб борилаётган ишларни, эришилаётган ютуқларни атайлаб бузиб кўрсатишга уринмоқдалар. Интернет ва бошқа воситалар орқали турли миш-мишлар тарқатиб тинчлигимизни бузишга ҳаракат қилмоқдалар.

Тинчликка, кишиларнинг осойишталиги ва хавфсизлигига раҳна соладиган барча хатти-ҳаракатлар, бошбошдоқлик ҳамда террорнинг жамики кўринишлари бузғунчилик ва фасод ишлар саналади. Умумлашган тушунчада «террор» дегани у ёки бу кўринишда сиёсий мақсадларга эришиш учун объектларга, тинч аҳолига қарши куч ишлатишдир. Бошқача айтганда, ҳеч бир гуноҳсиз кишилар террорнинг нишони бўлишади. Террорчилар наздида ана шу одамларнинг бирдан-бир айби уларнинг «бошқа томонда» бўлганларидир. Демак, террор бегуноҳ одамларга қарши зўравонликни англатади, уни маънавий жиҳатдан ҳеч қачон оқлаб бўлмайди. Қуръони каримда мусулмонларга шундай хабар берилган: «Аллоҳ эса бузғунчилик-фасодни севмайди», (Бақара, 205). Ҳеч қандай гуноҳи, айби бўлмаган одамни ўлдириш бузғунчиликнинг энг улкан кўриниши ҳисобланиб, Аллоҳ таоло мўминларни шундай огоҳлантиради: «Кимки бирон жонни ўлдирмаган ва ерда бузғунчилик қилиб юрмаган одамни ўлдирса, демак гўё барча одамларни ўлдирибди ва кимки унга ҳаёт ато этса (яъни ўлдиришдан бош тортса), демак, гўё барча одамларга ҳаёт берибди» (Моида, 32).

«Бошқа бировни ўлдирмаган ва бузғунчилик қилмаган» одамни ўлдирган киши бутун инсониятни ўлдиришга тенг улкан гуноҳни қилган бўлади. Қуръони карим таълим берадики, ҳар қандай шаклдаги зулм ва зўравонлик Ислом ақидасига тубдан қарама-қаршидир ва биронта мусулмон ана шундай жиноятни содир этиши мумкин эмас. Шунинг учун ҳам биз доимо тинчлик ва меҳр-оқибатни ўзида мужассам этган муқаддас ислом динимизни пок сақлаш, уни турли хил ғаразли хуруж ва ҳамлалардан, туҳмат ва бўҳтонлардан ҳимоя қилиш, унинг асл моҳиятини ўсиб келаётган ёш авлодимизга тўғри тушунтириш, ислом маданиятининг эзгу ғояларини кенг тарғиб этишни долзариб вазифа сифатида қараб, ислом динини ниқоб қилиб, ўзларининг ғаразли мақсадларига эришишга уринаётган кучларга қарши доимо сергак ва ҳушёр туришимиз зарур.

 

Хайрулла Абдуллаев
ЎМИ Хоразм вилояти вакили

 

Бугунги глобаллашув даврида интернет жамият ҳаётини тубдан ўзгартириб юборди. Интернет чексиз имкониятлар, туганмас ахборотлар маконига айланди. Бу макондаги улкан қулайликлар туфайли кўплаб инсонлар кунини интернетда бошлаб, у билан якунламоқда.
 
Аммо, бу тармоқ сўнгги вақтларда айрим одамларнинг, айниқса, ёшларнинг ҳаётини қайсидир маънода изидан чиқариб юборишга қодир кучли воситага ҳам айланиб улгурди.
 
Бухоролик Шоҳистанинг ҳаёти барбод бўлишига ҳам ана шу восита сабабчи бўлди.
 
У лицейни тамомлаб, олий ўқув юртига ҳужжатларини топширди. Шифокор бўлмоқчи эди. Афсуски, омади чопмади.
 
– Ўшанда тушкунликка тушиб қолганимдан ҳаётнинг ҳам, билим олишнинг ҳам қизиғи қолмагандек туюлганди менга, – деб гап бошлади Шоҳиста. – Ота-онам, акам доим ишда. Оилада ёлғиз қизман. Эртаю-кеч овунчоғим телефон бўлиб қолди. Аввалига телефондаги ўйинларга, кейинчалик ижтимоий тармоқлардаги суҳбатларга берилиб вақт ўтказдим. Интернетга шу даражада боғланиб қолганимдан кун ўтганини ҳам сезмай қолардим. Чунки ижтимоий тармоқлар орқали янги дугона топгандим. Мендан бироз ёши катталиги учун унга Зилола опа, деб мурожаат қилардим. У билан шу қадар яқинлашиб кетганимдан бор сирларимни айтадиган бўлдим. У ҳам менга опаларча меҳрибонлик қилар, маслаҳат берарди. Зилола опа бизнес билан шуғулланиб, хориж давлатларидан кийим-кечак олиб келиб сотар экан. Унга ёлғизлигимни, омадим келмаётганини айтдим. У эса менга ёрдам беришни, бирга ишлашни таклиф қилди. Ҳамкорликда ишласак катта фойда кўришимизга, ҳаётимиз бутунлай ўзгариб кетишига мени ишонтирди. Иккимиз ҳар куни узоқ суҳбатлашиб, биргаликда келажак режаларини тузардик. У менга бу гапларни ҳеч кимга айтма, сен ҳақингда нотўғри ўйлашлари ёки яқинларинг рухсат бермаслиги мумкин, деб тайинларди. Ишимиз юришиб кетса ўшанда айтиб, ҳаммани хурсанд қиламиз дерди.
 
Танишганимизга уч ой бўлгач, иш бошлаш учун Зилола опа мени Тошкентга чақирди. Қўлимда пул ҳам, дурустроқ кийимим ҳам йўқлигини айтдим. У менга "келсанг бўлди ҳаммасини амаллаймиз" дея яна ёрдам қўлини чўзди. Ота-онамдан ҳужжатларимни олиб, Тошкентга бориб келишга рухсат олдим. Шу тариқа уйдан чиқиб кетдим. Ўшанда англаб етмаган эканман ўша лаҳзада нафақат уйдан, балки ҳаётим изидан чиқиб кетаётган экан.
 
Тошкентга келиб у билан учрашдим. Мени уйига олиб борди. Қўлимга бир нечта қимматбаҳо кийимлар ва пул тутқазди. Ҳаммаси тайёрлигини ва эртагаёқ Туркияга учишимизни айтди. Шу тариқа яқинларимга ҳеч сўз демай Ўзбекистондан чиқиб кетдим.
 
Етиб боришимиз билан опанинг муносабатлари ўзгарди. Мени бир меҳмонхонага олиб бориб, паспортимни қўлимдан олиб қўйди. Мен учун қилган харажатларини ишлаб тўлашимни, ундан анчагина қарздор эканлигимни айтди. У мени аёл киши учун энг оғир бўлган гуноҳ ишларни қилишга мажбурлади. Номусим топталди. Бир неча бор ўзимни ўлдирмоқчи ҳам бўлдим. Чунки бу чангалдан чиқиб кетишга сира кўзим етмас эди. Кейин билсам, опа мен сингари бир нечта қизларни шу кўйга солиб ҳаётини издан чиқарган экан. Қўлимда на ҳужжат, на пул бор. Кимга мурожаат қилишни ҳам билмай, аянчли ахволда юрган вақтимда бир инсоннинг кўмагида юртмизга қайтдим...
 
Эндигина 19 баҳорни қаршилаган Шоҳистанинг ҳаёти, келажаги бу даражада барбод бўлишига ким ёки нима сабаб бўлди, деган савол туғилади.
 
Сўнгги вақтларда бунга ўхшаш, балки бундан-да аянчлироқ воқеаларни телевизор, матбуот, ижтимоий тармоқлар орқали кўп кузатяпмиз. Баъзида бу каби ҳолларга эътибор ҳам бермайдиган бўлиб қолдик. Аслида, бир инсоннинг тақдири, ҳаётининг бу қадар пароканда бўлиши фожиа эмасми? Бундай ҳолат, айниқса, ёшларимиз билан содир бўлаётгани-чи?
 
Замон шиддат билан ривожланиб, инсонларнинг ақл ва тафаккури юксалиб бораётган бугунги кунда нима учун айрим кишилар ҳамон турли алдовлар қурбонига айланмоқда.
 
Психолог Бобоёр Тўраевнинг фикрларига кўра, интернет – ахборот макони. У инсон фикрини, дунёқарашини, идрокини ўзгартириши мумкин. Ахборот оламига ғарқ бўлган ёшлар 80 фоиз вақтини интернетда ўтказганлиги учун ҳам уларда инсонийлик, меҳр-оқибат туйғулари, муомала маданияти камайиб бораётир. Бир-бирига ишонмаслик, шубҳа билан қараш, алдаш, алданиш кўпаймоқда. Сабаби кишиларда оддий мулоқот қилиш кўникмаси камайиб бормоқда. Бу жуда катта хавф аслида. Инсон кўпроқ жонли мулоқот қилиши керак. Жонли мулоқотдаги ҳис-туйғулар, кўз қарашлари, товуш ва оҳанг орқали меҳр-муҳаббат, ишонч туйғулари одамлардан бир-бирига ўтади.
 
Ижтимоий тармоқларда кимдир таниш ортиради, яна кимдир молиявий ўйинлар, реклама, савдо билан шуғулланади. Кимдир эса ёлғизлигидан интернетга боғланиб қолади. Бу кишини маънавий жиҳатдан тубанликка бошлаши, уни ёлғизликка маҳкум қилиши мумкин. Интернетдан фойдаланиш меъёрини билмаган ёки ахборотни идрок қилиш қоидаларига риоя қилмаган инсон ҳаётида нохуш ҳолатларга дучор бўлиши мумкин. Оддийгина ижтимоий тармоқлар орқали эр-хотиннинг бошқа бир инсон билан танишиши, гаплашиши натижасида оилалар барбод бўлаяпти.
 
Маълумотларга кўра, замонамиз ёшларининг 80 фоизи ўз қизиқиш ва севимли машғулотлари ҳақида сўз юритганда компьютер технологиялари, интернетга бўлган қизиқишини биринчи ўринда тилга олади. Ёшларнинг учдан икки қисми интернетга янги дўстлар орттириш ва ким биландир суҳбатлашиш мақсадида уланади, уларнинг 15 фоизи бу муносабатларни кейинчалик реал ҳаётда давом эттирар экан.
 
Канадада ўн етти ёшгача бўлган 6 минг бола ўртасида ўтказилган тадқиқот натижасига кўра, интернетдан фақат ахборот олиш мақсадида фойдаланмас экан. Канада ёшларининг ярмидан кўпи интернет ва компьютер технологияларини ота-оналаридан яхшироқ билишини айтган.
 
– Сўнгги пайтларда интернет орқали таҳдид қилиш кўп кузатилмоқда, – дейди социология фанлари доктори Тошпўлат Матибаев. – Бу каби тармоқ безорилигининг энг биринчи қурбонлари айнан ёшлар қатлами ҳисобланади. Бир қарашда беозор туюлган чат хоналар ёки махсус мулоқот дастурлари орқали кечадиган суҳбатлар тафаккури энди шаклланаётган болаларни баъзан жиноятгача етаклаб бораётгани ҳаётий ҳақиқат. Виртуал оламда кечаётган зўравонлик, сотқинлик, беҳаёлик, ўғирлик, бузуқлик эртага реал ҳаётга кўчмайди, деб ҳеч ким кафолат беролмайди. Ҳозирда, айниқса, интернет орқали хотин-қизлар учун уй хизматкорлиги, ошпазлик, болалар қаровчилиги, котибалик, официантлик, стюардессалик каби ишлар таклиф қилинади. Юқори маош ва қулай иш шароитлари тўғрисида ёлғон маълумотлар берилади. Ушбу таклифларга кўнган хотин-қизлар эса тезлик билан ўзлари ҳақидаги маълумотларни яна интернет орқали «иш берувчилар»га тақдим этадилар. Ўз навбатида эса «иш берувчилар» ҳам уларга виза ва бошқа ҳужжатларни расмийлаштиришда, баъзан йўл чипталарини олишда ҳам «беминнат» ёрдам берадилар. Хорижга алдаб олиб чиқилган ва фоҳишалик билан шуғулланувчиларнинг 3/4 қисми 30 ёшгача бўлган аёллардир. Сўнгги йилларда бу «касб» билан шуғулланувчилар орасида 13-14 ёшдаги ўсмир қизлар ҳам учраётгани аянчлидир.
 
Бугун фарзандларимиз кутубхонани эмас балки, интернет кафеларни севимли масканга айлантираётгани, ўсмирлар қўл телефонлари орқали интернетда "кун ўтказаётгани" янгилик эмас. Жаҳон ахборот майдони кенгайиб бораётган шароитда ёшлар онгини фақат ўраб-чирмаб, уни ўқима, буни кўрма, деб бир томонлама тарбия бериб бўлмайди.
 
Шундай экан, аввало, ёшларда интернетдан фойдаланиш маданиятини шакллантириш зарур. Миллий қадриятларни асраган ҳолда оммавий маданиятсизликка, интернет хуружларига қарши мунтазам курашни кучайтириш тўғри йўлдир. Буни, аввало, оиладан, маҳалладан бошлаш керак. Шунингдек, интернетдаги электрон кутубхоналар заҳирасини миллий адабиётимиз қатори жаҳон адабиёти дурдоналари билан бойитиш, интернет кенгликларида менталитетимизга мос фарзандларимизнинг дунёқараши, қизиқишига монанд миллий маҳсулотлар, ўйин ва маълумотлар етарлича бўлса, болаларимиз ҳар қандай фикрни чалғитувчи сайтларга кириб, турли алдовлар қурбони бўлмайди.
 

 

Гўзал Сатторова, ЎзА

Наманган вилоятига ташрифлари давом этаётган муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ва Дин ишлари бўйича қўмита раиси Жасурбек Акрамов бошчилигидаги гуруҳ жойларда аҳоли билан бирма-бир суҳбат қилиш, намозхонлар билан самимий мулоқот ўтказиш ишларини жадал олиб боришмоқда.
Бугун мутасаддилар Наманган вилояти бош имом-хатиби Абдулҳай Турсунов ҳамроҳлигида Учқўрғон туманига ташриф буюриб, “Соҳил” номли масканда хорижга меҳнат сафарига кетган фуқароларнинг ота-оналари ва яқинлари иштирокида бир пиёла чой устида дилдан суҳбат ўтказдилар.
Мулоқотда муфтий ҳазратлари мўмин-мусулмонларнинг дарду ташвишларини енгиллатиш, орзу-умидларини рўёбга чиқариш бугунги кунда давлатимиз Раҳбари томонидан асосий мақсад қилиб қўйилаётганини алоҳида таъкидладилар. Бугунги доно сиёсат узра уни кенг тарғиб этиш, динимиз ва ватанимизни ҳимоя қилишда барча иштирокчи бўлиши ҳам фарз, ҳам қарз эканини таъкидладилар. Қуръони карим, ҳадиси шариф ва улуғлар ҳикмати билан мазкур фикр-мулоҳазаларини қувватладилар. Шунингдек, мана шундай шарт-шароитлардан кейин ҳам адашиш, нотўғри йўлга қадам қўйиш ўта ношукрлик эканини изоҳладилар.

 

Дин ишлари бўйича қўмита раиси Жасурбек Акрамов муҳтарам Президентимизнинг Наманган вилоятига ташрифлари чоғида муҳим масалалар билан бир қаторда диний-маърифий соҳада ҳам жуда катта ўзгаришлар белгилангани, ҳудуддаги мўмин-мусулмонларнинг диний-маърифий билимларини ошириш борасида долзарб вазифалар топширилганини алоҳида қайд этиб ўтди. Ҳозирги кунда ёвуз кучларга алданиб, ўзга юртларда юрган юртдошларимиз чин дилдан қилмишларига пушаймон бўлиб, юртга қайтсалар муҳтарам Президентимиз, албатта, уларни кечиришларини айтиб берди.
Наманган вилояти бош имом-хатиби Абдулҳай Турсунов диёримиздаги барча мўмин-мусулмонлар бир мазҳабга эргашиб, жипс бўлиб яшашлари ва Яратганнинг буйруқларига итоат этиб, мана шундай неъматларга муносиб шукроналик келтиришлари лозимлигини айтиб ўтди. Миллий, диний ва ирқий низолар сабаб дунё саҳнасида бўлаётган нотинчликлардан мисоллар келтириб, бу ҳолатлардан ўзимизга хулоса чиқариб, мусаффо Ислом динимизни асраб авайлаш зарурлигини таъкидлаб ўтди.
Ҳақиқатда инсон хатодан холи эмаслиги, хатосини англаб тўғри йўлга қайтган фуқароларимизга нисбатан ҳукуматимиз кечиримли бўлаётгани энг олийжаноб иш сифатида баҳоланди.
Давра суҳбатида Фозилов Ҳолмуҳаммад, Турсунов Иброҳим, Солибаева Адиба, Хожимирзаева Муқаддас, Умрзақова Ҳанифа, Жалилов Ғиёсиддин, Юнусов Сиддиқжон, Қодирова Дилдорахон сўзга чиқиб, кўрсатилаётган бундай эътибор учун муҳтарам Президентимизга чин юракдан ташаккур билдириб, у кишининг юксак ташаббуслари натижасида мана шундай ёруғ кунларда ҳаёт кечираётганларини билдирдилар.
Улар бугунги учрашувдан хулоса чиқариб, ўзга юртларда мусофир бўлиб юрган яқинларини, албатта, жонажон ватанимизга қайтаришга ваъда қилиб, келажакда юртимиз равнақи йўлида муносиб хизмат қилишларга тайёр эканларини маълум қилдилар.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ривоят қиладиларки, кунларнинг бирида Иблис Мусо алайҳиссаломнинг ҳузурига келиб, унга:

– Эй Мусо (алайҳиссалом)! Аллоҳ таоло сени пайғамбар ва каломуллоҳ қилиб танлади. Мени ҳам У яратди. Аммо мен гуноҳ қилдим ва осий бўлдим. Энди эса Раббимга тавба қилмоқчиман. Дуо қил, менинг тавбамни қабул этиб гуноҳимни кечирсин, – деди.

Мусо алайҳиссалом:

– Ё Раббим! Иблиснинг  тавбасини қабул эт! – деди.

Аллоҳ таоло:

– Одамнинг қабрига бориб сажда қилсин, тавбасини қабул қиламан, – деди.

Аммо Иблис сажда қилишдан бош тортиб:

– Одам тирик вақтида унга сажда қилмаган эдим, энди ўлигига сажда қиламанми? – деди. 

Ривоятларда айтиладики, Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга:  

– Эй Мусо! Менинг марҳаматим сенга яқин бўлишини истайсанми? Агар истасанг сенга тилингдаги сўзингдан ва кўзинг оқидаги қорачиғингдан ҳам яқин бўламан, – деди.

Мусо алайҳиссалом:

–  Ё Раббим! Албатта истайман, – деб жавоб берди.

Аллоҳ таоло:

 – У ҳолда Муҳаммад мустафога кўп салавот айтишни одат қил, – деди.

Яна Мусо алайҳиссалом:

– Ё Раббий! Сен менга яқин вақтингда жимгина ибодат қилавераман. Агар мендан узоқлашсанг баланд овозда Сени чорлашга мажбур бўламан, – деди.

Унга жавобан Аллоҳ таоло:

– Ким Менга яқинлашишни истаса, Мен унинг яқинидаман. Ким Мени севса, Мен ҳам уни севаман. Агар бандам Мени изласа, Мен уни албатта топаман, – деди.

“Рисолайи Қушайрий”да келтирилишича, Мусо алайҳиссалом:

–  Ё Раббим! Сен одамни ўз қудратинг билан яратдинг ва унга турли мўъжизалар ато қилдинг. Унинг мамнунлиги нимада ифодасини топди? – деб сўради.

Аллоҳ таоло:

– У Мендан нимани ўрганган бўлса, ўшандан, – деб жавоб берди.

Мусо алайҳиссалом:

– Ё Раббим! Менга ҳам Сени рози қилиб ажру мукофотга етказадиган амалларни ўргат, – дея илтижо қилди.

Аллоҳ таоло:

– Эй Мусо! Менинг розилигим бу – айни вақтда сенинг ҳам розилигингдир. Агар сен Менинг амрларимга рози бўлсанг, Мен ҳам сендан рози бўламан.

Аллоҳ таоло яна айтдики:

– Эй Мусо! Қачон дарвешларни учратсанг, уларни ўқитиб, илм ўргат. Бойларни ўқитаман деб бекорга вақтингни сарфлама, уларни ўқитиш билан камбағалларни ўқитмаслик – илмни чуқур қазиб кўмиш билан баробардир,– деди.

Парвардигор яна хитоб қилиб:

– Эй Мусо! Қиёмат кунидаги тарози палласида  эзгу ишларинг оғир келишини истайсанми? – деб сўради. 

Мусо алайҳиссалом:

– Албатта, истайман, – дея жавоб берди.

– У ҳолда беморларнинг ҳолидан хабар ол, уларга меҳрибонлик кўрсат. Дарвешларга бит ва кир-чирдан покланишга ёрдам бер, – деди.

Шундан сўнг Мусо алайҳиссалом беморларнинг ҳолидан хабар олишни, уларга меҳрибончиликлар кўрсатишни ҳамда юртма-юрт кезиб юрувчи дарвешларнинг кийимларини тозалашга ёрдам беришни одат қилди. 

Малик ибн Динор айтади: “Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга: “Эй Мусо! Оёғингга темирдан пойафзал яса, қўлингга асонгни ол-да, пойафзалинг адо бўлгунга қадар ер юзида сайр қил, Мен қўйган белги-ишоратларни кузат, Менинг билимларимни ўрганиб илмингни зиёда қил”, деди”.

Масойиб ўз асаридаги шарҳларида қуйидагиларни ҳикоя қилади.

Мусо алайҳиссалом кунларнинг бирида Аллоҳ таолодан:

­­­­­­­­­­­­­­­– Ё Раббим! Арш ва Курсининг орасидаги масофа қанча? ­–  деб сўради.

Аллоҳ таоло:

– Шарқу Ғарб орасидаги масофадан ўн минг баробар катта, – деб жавоб берди. Мусо алайҳиссалом:

– Ё Раббим! Сен менга Тавротни инъом этдинг, мен билан суҳбатлашдинг. Аммо мен тўртта нарсадан қўрқаман ва битта нарсадан умид қиламан, – деди.

Аллоҳ таоло:

– Нима экан улар? – деб сўради.

– Ё Раббим! Мен қашшоқликдан, ўлим олди талвасасидан, Қиймат даҳшатидан ва қабр азобидан қўрқаман. Аммо Сен менга ато қилган пок муҳаббатдан умид қиламан, – деди.

Шундан кейин Аллоҳ таоло бундай деди:

– Эй Мусо! Агар қашшоқликдан қўрқсанг, тонгда ибодат қил ва зухо намозини ўқи! Қашшоқликдан қутуласан. Ўлим олдидан бўладиган талвасадан қўрқсанг, шом намозидан кейин нафл намози ўқи. Ўзингни қабр азобидан халос қилишни истасанг, таҳажжуд намозига эътиборли бўл. Агар ражаб ойида рўза тутсанг, Қиёмат даҳшати ваҳимасидан эмин бўласан.

Эй Мусо! Агар сен учта нарсадан воз кеча олсанг, уларнинг ўрнига бошқа учта нарса бераман:

  1. Агар тилингни ёлғон ва ғийбатдан сақласанг, жаннатни бераман.
  2. Агар нодон улфатлардан йироқлашсанг, сени хайрли йўлдошларга яқин қилиб қўяман.
  3. Агар халқумингни тақиқланган ва шубҳали нарсалардан пок тутсанг, донишмандликни ато қиламан.

Эй Мусо! Мендан тўртта нарсани сўрама, Мен уларни ҳеч кимга бермаганман, сенга ҳам бермайман:

  1. Ўзингга ҳеч қачон керак бўлмайдиган бойликни Мендан сўрама, Кўриб турибсанки, бутун яралмишнинг Менга эҳтиёжи бор.
  2. Мендан ғайб илмини сўрама. Бу илмни Мендан бошқа ҳеч ким била олмайди. Фақат Менинг Ўзим хабар қилганларимни билишинг кифоя.
  3. Мендан ўзинг ҳақида одамлар тарқатган турли миш-мишларни тўхтатишни сўрама. Мен уларни яратувчи ва ризқлантирувчиман. Мен уларни тирилтираман ва ўлдираман. Мен уларни жаннатга ёки дўзахга тушираман. Шунга қарамасдан, улар Мен ҳақимда ҳақиқатни гапирмайдилар. Шу қилиқларига сабр қиламан, уларнинг тилини кесиб олганим йўқ. Сен учун ҳам бу ишни қилмайман.
  4. Мендан бу дунёда абадий қолишни сўрама. Боқий қолувчи фақат Менман. Барча яралганлар ўткинчидир.

“Анварул ошиқийн”дан олинди

Таржимон Робия ЖЎРАҚУЛОВА



Top