muslim.uz

muslim.uz

Эй ўғлим! Аллоҳ сени рушди ҳидоятга бошласин ва сенга У доимо мададкор бўлсин! Мен сенга панду насиҳат қилмоқчиман. Менинг ўгитларимни хотирангда сақласанг ва қулоғингга қуйиб олсанг, дининг ва дунёйинг йўлида сенга, иншааллоҳ, бахту иқбол ёр бўлғай.

1. Аллоҳдан қўрқиб, жисмингдаги барча аъзоларни гуноҳу маъсиятдан сақлаган ҳолда Унга ибодат қил! Унинг буйруқларини сўзсиз адо эт!

2. Эҳтиёжинг тушадиган илмни ўрганишдан ўзингни олиб қочма!

3. Дину дунёнинг йўлида асқотадиган кишилар билангина ошначилик қил.

4. Нафсингдан ҳаққингни ол. Зарурат бўлганидагина унга инсоф қил.

5. Мусулмонга ҳам, зиммийга ҳам душманчилик қила кўрма!

6. Аллоҳ берган ризқу рўзингга қаноат қил!

7. Бошқаларга мухтож бўлмаслигинг учун қўлингдаги бор бисотингдан тадбиркорчилик билан фойдалан!

8. Одамлар сенга таҳқир назари билан боқишларига сабабчи бўладиган юмушни қилма!

9. Эхтиёжингдан ортиқча бўладиган нарсаларга берилишдан нафсингни тий!

10. Одамлар билан учрашганингда гапни салом беришдан бошла, сўзлаганда майин ва мулойим сўзла, яхшиларга ёқимли бўл, ёмонлар билан муросаю мадора қил!

11. Аллоҳга кўп зикр айт, Унинг Пайғамбарига бисёр салавотлар йўлла!

12. Пайғамбаримиз, алайҳиссалом, марҳамат қилган қуйидаги саййидул истиғфор билан машғул бўл!

سيد الاستغفار أن تقول : " اللهم أنت ربي، لا إله إلا أنت خلقتني، وأنا عبدك وأنا على عهدك ووعدك ما استطعت، أعوذ بك من شر ما صنعت، أبوء لك بنعمتك علي و أبوء بذنبي، فاغفر لي فإنه لا يغفر الذنوب إلا أنت " . من قالها من النهار موقنا بها فمات من يومه قبل أن يمسي فهو من أهل الجنة، ومن قالها من الليل وهو موقن بها فمات قبل أن يصبح فهو من أهل الجنة

“Аллоҳумма анта роббий, ла илаҳа илла анта, ҳолақтаний ва ана абдука ва ана ъала аҳдика ва ваъдика мастатоъту, аъузу бика мин шарри ма сонаъту, абуу лака биниъматика алайя ва абуу бизанбий фағфирлий фаиннаҳу ла яғфируз зунуба илла анта”.

Маъноси: “Парвардигоро, Сен менинг Раббимсан, Сендан ўзга илоҳ йуқ, Сен мени яратдинг ва мен Сенинг қулингман, Сенинг аҳдинг ва ваъдингга қўлимдан келганича собит бўламан. Қилган ишларимнинг ёмонлигидан Ўз паноҳингда асрашингни сўрайман, менга берган инъомингга ва гуноҳимга иқрорман, мени мағфират қил. Зеро, Сендан бошқа гуноҳларни мағфират қиладиган зот йуқ!”

Ушбу саййидул истиғфорни тунда ўқиган банда, мабодо ўша кеча вафот этса, жаннатга киради, кундузи ўқиган банда, мабодо ўша куни оламдан ўтса, жаннатга киради.

جاء رجل إلى أبي الدرداء فقال : يا أبا الدرداء قد احترق بيتك فقال ما احترق لم يكن الله ليفعل ذلك بكلمات سمعتهن من رسول الله صلى الله عليه و سلم من قالها أول نهاره لم تصبه مصيبة حتى يمسي ومن قالها آخر النهار لم تصبه مصيبة حتى يصبح : اللهم أنت ربي لا إله إلا أنت عليك توكلت وأنت رب العرش العظيم ما شاء الله كان وما لم يشأ لم يكن لا حول ولا قوة إلا بالله العلي العظيم

Саҳобалардан Абу Дардога, уйингга ўт кетди, дедилар. У зот, мени уйимга ўт тушмайди. Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан, кимки қуйидаги дуони тонгда ўқиса, кечга қадар унга ҳеч қандай зарар етмайди ва агарда уларни кун қорайиши билан ўқиса, тонг отгунгача унга ҳеч қандай бахтсиз ҳодиса йўлиқмайди, деганларини эшитганман, деб жавоб берган экан.

Мазкур дуо: “Аллоҳумма анта Роббий, ла илаҳа илла анта, алайка таваккалту, ва анта Раббул Аршил азийм, ма ша-аллоҳу кана ва ма лам яша лам якун. Ла ҳавла ва ла қуввата илла биллаҳи-л-аълиййи-л-ъазийм”.

Маъноси: “Парвардигоро, Сен менинг Раббимсан, Сендан ўзга илоҳ йўқ, Сенга таваккал қилдим, Сен буюк Аршнинг Парвардигорисан. Аллоҳ истаган нарсаси бўлади ва истамаган нарсаси бўлмайди. Куч ва қудрат Буюк ва Улуғ Аллоҳ биландир”.

Аниқ хабарларда нақл қилинишича, Абу Дардо розияллоҳу анҳу хонадонларини ўт тушишидан Аллоҳ асраган экан.

13. Ҳар куни Қуръон ўқишни одат қил ва ўқиганларингнинг савобини Пайғабаримиз алайҳиссаломга, ота-онанг, устозлорингга ва барча мусулмонларга бағишла!

14. Душманларингдан кўра ҳам дўстларингдан эҳтиёт бўл. Одамлар орасида фисқу фасод зиёда бўлган вақтида душманинг дўстингдан фойдаланиши мумкин.

15. Сиру асрорингни, моддий имкониятингни, мазҳабингни ва борар жойингни махфий тут!

16. Қўшничиликни яхши қил ва қўшнингдан келадиган азиятларга сабру бардошли бўл!

17. Аҳли суннат вал-жамоат йўлини маҳкам тут, залолат ва жаҳолат аҳлидан ўзингни четга ол!

18. Барча ишларингда холис ниятли бўл, ҳар бир ҳолатда ҳам фақат ҳалол нарсаларни истеъмол қилишга жидду жаҳд қил!

19. Мен беш юз ҳадис орасидан танлаб олган қуйидаги беш ҳадисга амал қил:

а) “Барча ишлар, албатта, ниятга боғлиқ бўлади. Ҳар бир кишига ният қилгани бўлади".

б) “Кераксиз нарсалар билан шуғулланмаслик кишининг диёнати чиройли эканидандир”.

в) “Ўзи хуш кўрган нарсани бошқага ҳам раво кўрмаган банданинг имони баркамол бўлмайди”.

г) “Ҳалол ҳам маълум ва харом ҳам маълум. Аммо улар ўртасида шубҳали нарсалар ҳам мавжуд. Кўпчилик уларни билмайди. Улардан ўзини сақлаган банда динини ва шарафини ҳимоя қилган бўлади. Шубҳали нарсалардан ўзини тиймаган банданинг ҳаромга ўтиб қолиши ҳеч гап эмас. Бундай банда қўриқхона атрофида қўй боқайтган қўйчивонга ўхшайдики, у ҳар лаҳзада қўриқхонага ўтиб кетиши мумкин. Ҳар бир ҳукмдорнинг қўриқҳонаси бўлганидек, Аллоҳнинг ҳам қўриқхонаси бор. У Аллоҳнинг ҳаром қилган нарсаларидир. Ҳар бир бандада бир парча гўшт борки, у соғлом бўлса, бадан ҳам соғлом бўлади ва агар у касал бўлса, бадан ҳам бемор бўлади. У – қалбдир”.

д) “Бировларга тили ва қўли билан озор етказмайдиган мусулмон ҳақиқий мусулмондир”.

20. Соғ ва саломат  вақтингда доимо хавф ва ражо (қўрқинч ва умид) орасида бўл! Аллоҳ таоло хусусида яхши ўй, холис қалб, зафарли умид билан оламдан ўт!  

 

ЎМИ матбуот хизмати

Наманган вилояти, Чортоқ туманидаги Султон Увайс Қараний зиёратгоҳида реконструкция ишлари тўлиқ тугалланди.
 
Президентимиз Шавкат Мирзиёев 2017 йил Наманган вилоятига ташрифи чоғида мазкур қадамжони қадимий усулда таъмирлаш, кенг ва обод зиёратгоҳга айлантириш, зиёратчилар учун зарур шароитлар яратиш, масканда кутубхона ташкил этиш бўйича тавсиялар берган эди.
 
Ўтган вақт давомида зиёратгоҳда кенг кўламли бунёдкорлик ишлари амалга оширилиб, унинг таркибидаги масжид, мақбара, музей реставрация қилинди, кутубхона, меҳмонхона бунёд этилиб, ён-атроф ободонлаштирилди.
 
Бугун ободлик касб этган мажмуада зиёратчилар учун барча қулайликлар муҳайё.
 
02.jpg
 
03.jpg
 
04.jpg
 
06.jpg
 
Ҳотам МАМАДАЛИЕВ(сурат), ЎзА

Ар-Раҳмон – Аллоҳнинг гўзал исмларидан бири. Сурада Аллоҳ таоло инсонларга, жинларга берган беҳисоб неъматлари эслатилган, ўттиз бир марта: “Парвардигорингизнинг қайси бир неъматини инкор этасизлар?!” – деб хитоб қилинган.

Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаи киромлар олдига чиқиб, Ар-Раҳмон сурасини бошидан охиригача ўқиб бердилар. Саҳобалар қироатга қулоқ солиб жим ўтираверишди. Бу ҳолни кўрган Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам жинлар қандай жавоб қайтарганини айтдилар: жинлар билан учрашилган тунда у зот Ар-Раҳмон сурасини ўқиб берганлар. Ҳар сафар “Парвардигорингизнинг қайси бир неъматини ёлғонга чиқарасизлар?!” оятидан ўтилганда, жинлар: “Парвардигоро, Сенинг биронта ҳам неъматингни инкор қилмайсиз. Барча мақтовлар Сенгагина хос!” деб жавоб қайтаришган.

Ҳар нарсанинг зийнати бўлади. Қуръоннинг зийнати – Ар-Раҳмон сураси. Бу сурада дунё ва охират неъматлари, жаннат аҳлининг келинлари бўлмиш ҳурлар васф этилган, уларнинг зеб-зийнатлари ҳақида маълумот берилган.

Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Ҳар бир нарсанинг келини бор. Қуръоннинг келини Ар-Раҳмон сурасидир” (Имом Байҳақий ривояти).

Фотима розияллоҳу анҳодан ривоят қилинган ҳадисда: “Ҳадид, Воқеа, Ар-Раҳмон сураларини ўқийдиган қори осмонлару ер малакутида “Фирдавсда яшовчи” деб чақирилади”, дейилган (Имом Байҳақий ривояти).

Халқимизда” Олтин олма дуо ол, дуо олтин эмасму?”, деган пурмаъно ҳикмат кенг тарқалган. Катта тўй маросимлари бўладими, катта ишларни боши бўладими, пировардида табаррук кишиларнинг дуоси олинмаса, инсоннинг кўнгли сира тўлмайди, нимадир кемтик бўлиб тураверади. ”Кўпнинг дуоси- кўл” , бўлгани учунми, халқимиз элнинг дуосини олганлар, диллари яйраган. Ёшлар ўртасида миллий қадриятларни тиклаш ҳақида давлатимиз раҳбари масалани кўндаланг қўйган эканлар, миллатимизнинг ушбу ноёб қиррасини тарбия жараёнига киритиш, дуонинг асл моҳиятини ўқувчи ёшларга кенг тарғиб қилиш керак. Вояга етмаган болаларни тартибга келтиришни анча эскириб кетган усулларидан воз кечиб, барча жамоатчиликни чорлаб соф миллий анъаналар орқали ҳам тарбиялаш мумкин деган фикрдаман. «Бировнинг боласи, унинг тарбияси билан мени нима ишим бор?», дейиш жамоатчиликнинг энг катта хатоси десак, асло янглишмаймиз. Мактаб ўқитувчиси ўз номи билан ҳам билим берувчи, ҳам тарбияловчи. Атрофдагиларнинг тарбия масаласида беписанд бўлиши ҳам бизнинг миллатга хос эмас. Бизда ҳамиша қўни- қўшнилар бир-бирларини саломига алик, яхшилигига жавобан эса дуо қилиб келишган.
 
Болаларга энг аввало дуони ўзи нималигини тушунтириш керак. Дуо арабча сўраш, илтижо, чақириш маъноларини англатадиган сўз бўлиб, инсоннинг муайян моддий ҳамда маънавий эҳтиёжларини қондирилиши илтижо этиладиган тилакдир. Мен тажриба тариқасида болаларга: «Сизлар ота- онангиз ҳаққига нима деб дуо қилган бўлар эдингиз?», деб сўрасам, уларнинг аксарияти: «Ота-оналарини доимо соғ-саломат бўлишларини, уйда ҳамма ноз-неъматлар бўлишини », дейишди. Ҳа, болаларча беғубор истак ва хоҳишлар замирида чин маъно бор. Айни шу маънода ўзингизни ўзингиз қандай дуо қилган бўлар эдингиз, десам: ”Аъло ўқишни, баъзилари спорт мусобақаларида чемпион бўлишни”, деб айтди. Яна юрт ҳаққига-чи десам, улар: ”Улар албатта тинчлик, осойишталик, яна аллақайси бола бозорлардаги тўкин-сочинликни тилади”. Мен жавоблардан қониқиш ҳосил қилар эканман, булар билан бир қаторда дунёдаги энг табаррук дуо ота-она ва устозларнинг дуоси эканлигини уқтираман. Мана уша тарихий дуони кучини англатувчи, ҳар қандай болани фақат яхшиликка чорловчи суҳбатлардан намуналар.
 
Соҳибқирон Амир Темур ўз «Тузуклар»ида бундай ёзади:” ... Дуогўй кишиларнинг қадрладим. Улар билан хилватда суҳбат қуриб, кўнглимдаги мақсадларимни айтиб, дуо тилар эдим. Мажлисларда, базмларда, жанг майдонларида улардан кўп барокотлар топдим. Тўхтамишхон билан бўлган жангда ғаним лашкари кўплигидан ва менинг лашкарим эса озлиги ва очлигидан кўп азият тортган эдим. Шу пайт соҳиби дуо бўлмиш Мир Зиёвуддин Сабзаворий бошидан салласини олди, қўлларини дуога очиб, мен учун Тангридан зафар тилади. Ҳали дуоси тугамай туриб, дуо таъсири кўриниб, лашкарим ёғийни қочирди” («Темур тузуклари».-Тошкент,1996.19- бет) Амир Темурнинг Мир Саййид Барака, Шамсиддин Кулол, Зайниддин Тойибодийдан доим дуо олиб турганлиги, Соҳибқироннинг уларнинг муқаддас қадамжоларига доим эҳтиром кўрсатиб тарихий обидалар қурдирганлигини болаларга сўзлаб бериш мумкин. 
 
Яна бир олим Ибн Арабшоҳнинг таъкидлашича: ”Темур доим салтанатда эришган жамики нарсам ва мустаҳкам маконларни фатҳ қилишим, булар ҳаммаси Шайх Шамсиддин Кулолнинг дуоси, Шайх Зайниддин Тойибодийнинг ҳиммати ва барча барокотларим эса фақат Саййид Барака ёрдамида бўлган ”, деб тан олар эканлар. Шу ўринда дарсликда албатта ёши улуғлар ва мартабали кишиларнинг дуосини олиш, уларга йўл бериш, жой бериш, етаклаб серқатнов кўчалардан ўтказиб қўйиш, юкларини қўлларидан олиш каби олижанобликлик уларнинг дуосига сабаб бўлишини ёзиш жоиз. Кексаларга китоб ўқиб бериш, эсласа уларга ҳузур бахш этадиган тарихий воқеаларни айтиб беришни илтимос қилиш ҳам дуога сабаб бўлади. Фақат кекса кишиларнинг кўнглини кўтаришгина эмас, балки уларни тансиқ таомлар билан сийлаш, театр ва киноларга, тўй-ҳашамларга олиб бориш каби эзгу юмушлар ҳам кексаларни дуога қўл очишларига сабаб бўлади. Умуман, ёшликдан ким одамлардан дуо олишни канда қилмаса, бир умр дуоталаб бўлиб, эзгу ишларга доим ҳамроҳ бўлиб, Амир Темур бобомиздек киши юксак мартабага эришади. Биз тарбиячилар шу ғояни бола қалбига сингдира олсак, тарбияда яхшигина натижага эришган бўламиз.
 
ОТА-ОНА ДУОСИ ҲАҚИДА
 
Буюк аждодимиз Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий ҳаётида ҳам дуо ҳақида ибратли тарихий мисол келтирилади. Манбаларда қайд этилишича, у отасидан жуда эрта етим қолади. Устига-устак, гўдак ёшида Бухорийнинг кўзлари кўрмай қолади. Шунда бу ҳолдан қаттиқ изтиробга тушган онаизор умидсиз бўлмай, Яратгандан ўғлига шифо сўраб, кечаю- кундуз тинимсиз дуо қилади. Тарихдан маълумки, онанинг дуоси илтижо бўлиб, ғам шодликка айланади, боланинг кўзлари нурга тўлади. Ўткир зеҳнга эга бу инсон ўн ёшларидаёқ мактабда берилган барча билимларни ёд олиб барчани қойил қолдиради. Юртбошимиз, халқимизнинг эзгу дуолари шарофати сиз мана шундай бахтли ҳаётда мактабларда таълим олаяпсиз, дейман ўқувчиларимга. Ҳозир барча ҳар ерда, ҳеч тортинмасдан эзгу ишларни тилаб бемалол дуо қилиш мумкин. Навоий, Бобурга оид дарсларда бу улуғ аждодларимизни шу даражага етишларида Алишер Навоийнинг ёшлигида Шарофиддин Али Яздий, Мавлоно Лутфий ҳазратлари дуода бўлган бўлса, устозлари бир умр у кишига ёнма-ён юрган Абдураҳмон Жомий Навоийни доим дуо қилганларини айтиш, жумладан, Жомий ҳазратларининг ёшларимиз ибрат олса арзигулик дуоларини мисол келтиришимиз мумкин. Маълумки, Ҳазрат Алишер Навоий туркий тилнинг имкониятлари ҳақида айтилган қарашларнинг нечоғли мантиқсиз эканини ўз ижоди, истеъдоди ва билими билан исбот этди, яъни ул зот соф туркий тилда ”Хазойин- ул маоний” асарини битиб, таҳсинларга сазовор бўлди. Шунда Абдураҳмон Жомий севиниб Навоийни дуо қилдилар: ”...бу қаламга фалакдан офаринлар ёғилгай!” Устознинг дуоси ижобат бўлган бўлса, не ажаб. 
 
Буюк Алишер Навоийнинг умри боқийлигини асосий сабаби ҳам ул зотнинг элдан, устозлардан, амалдорлардан олган дуоларидан деб билиш лозим. Шу ўринда Заҳриддин Муҳаммад Бобур ҳаётида ҳам ночор қолган пайтлардаги қилган дуоларини «Бобурнома»дан парчалар келтирилиши муҳим тарбиявий аҳамиятга эга эканлигини таъкидламоқчиман. Бобур Мирзонинг дуоси қабул бўлган ҳолат ҳақида ҳам сўзлаш ўринли. Биз тожу- тахт учун ўз боласи ёхуд отасини қатл этган ҳукмдорлар ҳақида кўп эшитганмиз. У тахтни ночорликдан эмас, балки ўғли Ҳумоюнни жонини сақлаб қолиш учун ўз ихтиёри билан топширди. Ҳар бир ишда натижадорлик ва аниқлик бўлиши керак. Бунда албатта ёш муаллимлар ёши улуғ ўқитувчиларни гапларига таянишлари лозим. Тан олиш керак, биз чинакамига тарбия борасида кўп аждодларимиз қолдирган нарсалардан фойдаланмай юрган эканмиз. Жумладан, ёшлар ҳақига дуо қилишни уларга дуони тарбиядаги ўрнини ҳам тушунтира олсак, анча бетарбияликларнинг олди олинган бўлади.
 
Бахтиёр КАРИМОВ,
Ўзбекистон Республикаси халқ ўқитувчиси
 ЎзА

Янгиликлар

Top