Ҳаж ибодати ислом арконларининг бешинчиси ва уни мусулмон киши умр давомида бир марта адо этиши фарз экани бежиз эмас. Чунки ҳаж амалларини бажаришдан олдин инсон унгача бўлган арконларни мукаммал тарзда адо эта бориб, ўзида ҳожилик рутбасига муносиб бўлган мустаҳкам имон-эътиқод, гўзал хулқ-одоб, энг асосийси, тақвони ҳосил қилган бўлиши лозим, деб хабар беради ЎзА. 

Данғара тумани Кичик турк қишлоғилик Юнусали Мамажонов ҳам саховатпеша инсонлардан. У тадбиркорлик билан шуғулланиб, 20 га яқин ёшни иш билан таъминлаган. Шунингдек, ёрдамга муҳтож оилаларга доимо кўмак беради. Диний оқимларга адашиб қўшилиб қолганларга ҳам мураббий сифатида бириктирилган. Маҳаллада уни барча ҳурмат қилади. Маҳаллада тузилган ишчи гуруҳ томонидан бир неча номзодлар орасидан Ю.Мамажоновни ҳажга жўнатиш бўйича тавсия берилди. 

– Анчадан буён улуғ ибодатни бажаришни ният қилиб юрардим, – дейди Ю.Мамажонов. – Яратганга шукр, бугун эмин-эркин ибодат қиладиган, диний фарзларни тўла-тўкис адо этиш учун барча имконият яратилган замонда яшаяпмиз. Айниқса, Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг ушбу диний амални бажариш тартибига ўзгартириш киритиш, бундан кейин халққа фойдаси теккан, диний илмлардан хабардор ва энг муҳими, ўзининг кўп йиллик ҳаёт йўли билан бошқаларга ибрат бўла олган энг муносиб одамлар ҳажга бориши кераклиги тўғрисидаги фикрлари халқимизнинг айни дилидаги гап бўлди. 

Ҳа, бугун ким билан гаплашманг, ҳажга боришдаги яратилган шароит ва имкониятлардан миннатдорлигини билдирмоқда. Ҳаж сафарига борувчи номзодларни танлашда адолат тамойилларига қатъий амал қилиш, жамоатчилик фикрини ўрганиш, шунингдек, ҳажга борувчиларни саралаш тартибини янада такомиллаштириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 28 декабрдаги қарорига асосан Ҳаж ва Умра тадбирларини ташкил этиш ва ўтказиш тартиби тўғрисидаги низомга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди. Энди моддий имконияти етган киши муборак сафарга кетавермайди, аксинча, унинг юксак маънавияти, ижтимоий ҳаётдаги фаоллиги ҳамда жамият манфаати йўлидаги жонкуярлиги ҳам инобатга олинади. 

Фарғона вилоятида ҳам низомга киритилган янги талабларга мувофиқ суҳбат ўтказилди ҳамда муборак ҳаж сафарига борувчилар сараланди. Вилоятдан 950 нафар фуқаро муборак сафарга борувчи сифатида рўйхатга олинди. 

– Албатта, аввало ҳар бир мўмин-мусулмон учун муборак ҳаж ва умра сафарларига бормоқ фарздир, – дейди “Нуроний” жамғармаси Марғилон шаҳар бўлими раиси Турғунбой Нишонов. – Бироқ зиёратга бораётган ҳар бир муслим ва муслима даставвал муқаддас зиёратнинг бутун улуғворлигини чин кўнгилдан ҳис этиши ва бу сафарга муносиб бўлмоғи лозим. Шаҳримиздан 90 нафар фуқаро ҳаж, 140 нафар фуқаро умра зиёратига бориш учун саралаш синовларидан муваффақиятли ўтди. 

Ҳажга бориш учун навбатга қўйиладиган номзодлар аввало моддий ва жисмоний жиҳатдан ҳаж сафарига қодир, ҳаж амалларини тўғри ва тўла-тўкис адо этиш учун етарли диний билимга эга, маънавияти, маърифати ва одоб-ахлоқи билан маҳаллада обрў-эътиборга эга бўлиши зарур. 

– Мен бутун умримни ёш авлод таълим-тарбиясига сарфлаб келмоқдаман, – дейди Фарғона давлат университети профессори Турғуной Эгамбердиева. – Ягона орзуим мусулмончиликнинг муҳим амалларидан бири – ҳаж сафарини адо этиш эди. Аллоҳга беҳисоб шукрлар бўлсинки, ҳаж зиёратига ҳар томонлама муносиб инсонлар бориши лозимлиги тўғрисидаги талаблардан кейин менинг қалбимда ҳам умид пайдо бўлди. Маҳалламизда ўтказилган йиғинда менинг номзодим ҳам тавсия қилинди. Ижтимоий ҳаётдаги фаол иштироким, маҳалладаги тадбирларда доимий қатнашиб келаётганим эътиборга олиниб, ҳаж зиёратига боришим айтилганида кўзларимга ёш келди. Инсоннинг эзгу амаллари эътироф этиладиган бундай адолатли тизим жорий қилингани учун Аллоҳга шукрлар айтдим. 

ЎМИ Матбуот хизмати

Исҳоқжон домла Бегматов 

ЎМИ Матбуот хизмати

Айни кунларда Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг масъул раҳбар кадрларидан иборат ишчи гуруҳи Вьетнам Социалистик Республикасида ижодий сафарда бўлиб турибди. Бу ҳақда Маданият вазирлиги Матбуот хизмати хабар берди. 

Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланган йўл харитасига асосан “Вьетнамда Ўзбекистон маданияти кунлари”ни ўтказишда ташкилий масалалар юзасидан муҳокама ва келишувлар амалга оширилмоқда. 

Вазирлик матбуот хизматидан олинган маълумотга кўра, маданият кунлари тадбирлари шу йилнинг апрель ойида ўтказилиши режалаштирилган. 

Эслатиб ўтамиз, Вазирлик томонидан 2017 йилда Қувайт, Қирғизистон, Тожикистон сингари хорижий мамлакатларда Ўзбекистон маданияти кунлари ташкил этилган эди.

ЎМИ Матбуот хизмати

Шеърият рукни

Маккадир бу – Пайғамбаримиз

Кўзларидан ёришган диёр.

Тошлар ўпиб, яна чўккан тиз

Бу диёрдан кетолмай баҳор.

Йўқотганин йиғлаб топгани

Келар инсон – содда, қувлари.

Шуларнинг ҳам қўлин ўпгани

Тошиб чиқар Замзам сувлари.

Ҳарам кўча-айвонларида

Жойнамозлар ёзилган тўкис.

Кўнглим, меҳр жавонларида

Ўксиганинг кўрдим-ку, эсиз...

Оппоқ либос жону танлари,

Оппоқ бўлиб ёришар осмон.

Аллоҳ!.. дея топинганлари

Жаҳонларга айланган жаҳон.

Аммо кўкка учдию оҳим,

Гулханларга айланди ўтим.

Шайтонларга тош отган чоғим,

Шайтонлар ҳам тош отди бетин.

Юрагимга қилибман жабр,

Симирдим-да ҳаволарни соф –

Мўминларга тиладим сабр,

Зулуклар тиладим инсоф.

*   *   *

Тилимга сал эрк берувдим

бошга ёққан бало бўлди.

Ҳар томчиси тошдан қаттиқ

ёмғир бўлди, жала бўлди.

Парвозларни суйган дилим

писиб қолди қоронғуда,

Тонгларга тик қаролмади,

юзи унинг қаро бўлди.

*   *   *

Лой олиб ердан, олам

Чақмоққа тушиб келди.

Жаннатда яйраб одам,

Тупроққа тушиб келди.

Юзлари ой бўлса-да,

Кўзлари қуёш нури –

Тупроқ қучиб ўлса-да,

Тупроқдан олди қўрни.

*   *   *

Яхшилик – яхшидир! – Онам ҳикмати

Юрагим тубига муҳрланган, рост.

Яхшилик – яхшидир! – Олам неъмати

Юрагим обидан меҳрланган, рост.

Қуёшни ўраб-да тоғ билакларга

Энг яхши шеърларни онам битганлар.

Яхшиям яхшилар оқ юракларга

Яхшилик уруғин қадаб кетганлар.

*   *   *

Жаннат қиёсини изладим кезиб,

Топганларим яшил боғу боғчалар.

Булоқлар қайнади меҳримни сезиб,

Меҳрини тўшади йўлга шохчалар.

Бунчалар шарафга муяссар юртим,

Ойдин қўшиқларга айланган чаман.

Муборак ҳадисни ўқиб-ла билдим,

Жаннат оналарнинг кўнглида экан.

Абдулҳай НОСИР

Тошкент шаҳридан

ЎМИ Матбуот хизмати

Абдуллоҳ ибн Амр ибн Осс розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай марҳамат қилдилар: “Аллоҳ таоло раҳмли инсонларга раҳм қилади. Ер юзидагиларга меҳрли, шафқатли бўлинг, осмондагилар сизларга раҳм қилишади. Раҳм (қариндошлик алоқалари) Раҳмонга яқиндир. Ким қариндошликни боғласа, Аллоҳ таоло у билан (раҳмат риштасини) боғлайди. Ким уни узса, Аллоҳ таоло ҳам ундан (раҳмат риштасини) узади” (Абуд Довуд ва Термизий ривояти).

Шарҳ: Ушбу ҳадисда кимга нисбатан раҳм кўрсатиш аниқ айтилмаган. Яъни, “одамларга”, “мўминларга” “солиҳларга” ёки “фақирларга” деган қайд йўқ. Шундай экан, бу ҳадисдан бутун махлуқотга нисбатан раҳм-шафқат кўрсатиш лозимлиги келиб чиқади. Яъни, ер юзидаги яхши-ёмон барча инсонларга, хонаки-ваҳший бутун ҳайвонларга кўрсатиладиган марҳамат Раҳмон – раҳмати чексиз Аллоҳ таоло рози бўладиган амаллардандир. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Раҳмдил бўлмагунча (комил) мусулмон бўлолмайсиз”, деб марҳамат қилганларида саҳобийлари: “Эй Аллоҳнинг расули, ҳаммамиз раҳмлимиз”, деб жавоб бердилар. Шунда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Бу ўринда бирингизнинг дўстига кўрсатадиган раҳм-шафқат эмас, барча инсонларга ва ҳайвонларга кўрсатиладиган марҳаматни кўзда тутяпман”, дедилар».

Марҳаматлиларга Аллоҳ таолонинг ҳам раҳм қилиши дейилганида, уларга эҳсонини мўл-кўл қилиб бериши ва кўпгина неъматлар ато этиши тушунилади. Аммо кўрсатиладиган раҳм-шафқат Қуръон ва суннат асосида бўлиши зарурлигини ҳам билиб қўйиш керак. Зеро, Аллоҳ таоло розилигига терс тушадиган, суннатга тўғри келмайдиган марҳамат ва шафқат бу ерда мақталган сифатга кирмайди.

“Осмондагилар”дан мақсад фаришталардир. Чунки улар мўминларга истиғфор сўраб турадилар. “Аршни кўтариб турадиган ва унинг атрофидаги (фаришта)лар Парвардигорларига ҳамду-сано айтиш билан (У зотни барча айбу нуқсонлардан) поклаб-тасбеҳ айтурлар ва У зотга имон келтирурлар, ҳамда имон келтирган кишиларни мағфират қилишини сўрарлар: «Парвардигоро, Ўзинг раҳмат-меҳрибонлик ва илм жиҳатидан барча нарсадан кенгдирсан. Бас тавба-тазарруъ қилган ва Сенинг йўлингга эргашган кишиларни Ўзинг мағфират қилгин ва уларни дўзах азобидан сақлагин” (Ғофир, 7). Бу муборак оятдан маълум бўлишича, фаришталарнинг раҳм қилиши мўминлар учун раҳмат ва мағфират сўрашдан иборат.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бу ҳадисларидан келиб чиқадиган хулоса шу: қариндошлик алоқаларини мустаҳкамлашга аҳамият бериш Аллоҳ таолонинг раҳматига эришишга интилиш демакдир. Аксинча, бу масалага бепарво бўлиш Аллоҳ таолонинг раҳматига беписандликдан дарак беради.

“Кутуби ситта” асосида

Содиқ НОСИР

тайёрлади.

ЎМИ Матбуот хизмати