muslim.uz
Қуръон оятлари сони нечта?
Қуръони карим оятлари Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга инсонларнинг эҳтиёжларига қараб Жаброил алайҳиссалом орқали кетма-кетликда туширилган ва бу иш йигирма уч йил давом этган. Оятлар тушиши Маккада бошланган, Мадинада охирига етган. Шу боис сураларнинг айримлари маккий (Макка суралари), айримлари маданий (Мадина суралари) дейилади.
Қуръони карим суралари сони 114 та.
“Сура” луғатда шараф, мақом, бинонинг тепа қисми ва тепалик маъноларини билдиради. Тафсир илми истилоҳида “сура” деб Қуръони каримнинг бошланиши ва тугаши маълум бўлган бир юз ўн тўрт катта-кичик мустақил қисмига айтилади.
“Оят” луғатда аломат, ишора, ибрат, далил ва мўъжиза каби маъноларни ифодалайди. Тафсир илми истилоҳида сураларнинг тугалланган маънога эга бўлаги “оят”дейилади.
Оятлар ваҳий билан тушганидек, уларнинг жойлашиш тартиби ҳам ваҳий билан билдирилган. Булар Пайғамбар алайҳиссаломнинг шахсий фикрлари ёки ижтиҳод, раъй ва қиёслари маҳсули эмас. Саҳобалардан нақл қилинишича, Жаброил алайҳиссалом бирор оятни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга олиб тушганида, ўрнини ҳам кўрсатар ва Пайғамбар алайҳиссалом ваҳий котибларига: “Бу оятларни фалон сурага қўй” ёки “Бу оятни фалон жойга ёз”, деб буюрар эдилар.
Оятлар сонини Басра олимлари 6204 та, Макка олимлари 6219 та, Куфа олимлари 6236 та, Шом уламолари 6225 та кўрсатган. Баъзи олимлар бундан ҳам кўпроқ белгилашган. Масалан, юртдошимиз Маҳмуд Замахшарий (ваф. 1149) “Ал-Кашшоф” тафсирида Қуръони каримда 114 сура, 6666 оят, 77439 сўз ва 325343 дона ҳарф бор, деб ёзган.
Кўп тафсирчилар Куфа олимлари фикрини ёқлашади. Қуръони каримнинг бугун тарқатилаётган нусхаларида ҳам оятлар сони 6236 та белгиланган.
Қуръон оятлари сонини белгилашда фикрлар фарқли бўлишига қироат олимларининг тўхташ (вақф) аломатини турли жойга қўйишгани сабабдир. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобийларга Қуръондан таълим бераётиб ўқиганларида оят охирида тўхташ кераклигини билдирадиган даражада тин олардилар. Маъно тугалланмаган бўлса, гоҳо кейинги оятни ҳам қўшиб ўқирдилар. Тинглаб ўтирган саҳобийлардан айримлари Пайғамбаримиз алайҳиссалом тин олган жойгача бўлган қисмни бир оят деб ҳисоблашса, бошқалари маъно тугаллангунича давом этган қисмни бир оят деб билишган.
Баъзи уламолар эътироф этишича, Қуръони карим жамланиб, китоб ҳолига келтирилаётганида бир-биридан ажратиш мақсадида суралар бошланишига “Бисмиллоҳ” қўйилган. Шу боис улар сураларнинг илк ояти дейилмайди. Аммо Намл сурасида келгани (30-оят) аниқ-равшан оят ҳисобланади.
Бундан ташқари, айрим сураларнинг бошида келган ҳарфлар бирикмасини Куфа олимлари алоҳида оятлар деб айтишган. Уларнинг фикрича, “ (Тоҳа)”, “ (Ёсин)”, “ (Ҳомим)” алоҳида оят ҳисобланади. Бошқа олимлар уларни оят эмас, сураларнинг бошланиши деб билишган.
Демак, бу борада саноқлар ҳар хиллиги олимларнинг вақф аломатини қўйиш, оятларни ажратиш тутумлари турлича бўлганидандир.
Содиқ НОСИР
Hidoyat jurnalidan
Уйсизлар билан бир дастурхон атрофида – ҳаёт йўли ва Аллоҳ ҳақида
Эфиопиялик қочқин Йешиворк Меконнен фожиали тарзда ёниб кетган Гренфелл кўп қаватли уйнинг яқинида жойлашган Лондоннинг “ал-Манар” масжидида ўтириб, ўзининг мураккаб ҳаёти ҳақида ҳикоя қилади. 31 яшар аёл Аллоҳнинг уйидан жой берилгунига қадар автобус кутаётгандай кўриниб, вокзалда ётиб юришга мажбур бўлган. «Ал-Манар» масжиди бу йил Вест Лондон Миссион хайрия ташкилоти амалга оширадиган уйсизларга ёрдам бериш дастурига қўшилди, деб хабар беради БуззФеедга таянган ҳолда ИсламНюсь.
Бу дастур доирасида масжид, черков ва синагоглар миллати ва диний эътиқодидан қатъи назар уйсиз, ночор инсонларни таомлантиради ва ётоқ жой билан таъминлайди. Аллоҳ уйининг меҳмонлари ўзларининг ҳаёт йўлларини ҳикоя қилишади ва уларга руҳий кўмак кўрсатилади.
Равиль Гайнутдин переизбран на посту главы Совета муфтиев России
Равиль Гайнутдин в ближайшие пять лет продолжит руководить Советом муфтиев России. Его переизбрание состоялось во вторник в Москве на съезде СМР, делегаты которого проголосовали за кандидатуру Р.Гайнутдина единогласно, сообщает сайт Совета муфтиев. В рамках съезда был также избран президиум Совета муфтиев России из десяти человек.
Помимо Р.Гайнутдина, в него вошли председатель Духовного управления мусульман азиатской части России Нафигулла Аширов, глава ДУМ Башкирии Нурмухамет Нигматуллин, председатель ДУМ Северной Осетии Хаджимурат Гацалов, глава ДУМ Поволжья Мукаддас Бибарсов, председатель ДУМ Московской области Рушан Аббясов, председатель ДУМ Москвы Ильдар Аляутдинов, глава ДУМ Санкт-Петербурга и Ленинградской области Дамир Мухетдинов, председатель ДУМ Пензенской области Ислям Дашкин и муфтий Тюменской области Зиннат Садыков. В настоящее время, по данным Минюста РФ, Совет муфтиев России находится на пятом месте в ряду других централизованных мусульманских организаций страны по числу действующих общин.
В ИКЦ Одессы отметили международный день арабского языка
В календаре Организации Объединенных Наций 18 декабря обозначено как день принятия резолюции 3190 (XXVIII), в которой арабский язык закрепляется как один из официальных и рабочих языков ООН. С того времени эта дата отмечается как Международный день арабского языка.
В этой связи в исламских культурных центрах Украины прошли различные мероприятия. И одесские мусульмане не исключение. Как сообщает Женский отдел ИКЦ «Аль-Масар», здесь уже несколько лет подряд отмечают эту дату, причем к участию приглашают как мусульман, так и немусульман, предлагая познакомиться с арабским языком и культурой.
— И в этом году в канун праздника было проведено мероприятие, состоящее из лекций о красоте языка, об арабской письменности и ее особенностях, выступления детей с песнями и чтением произведений арабских поэтов. Далее провели викторину с призами. Завершили мероприятие традиционным арабским кофе и сладостями.
Как сообщает ООН, арабский язык — один из наиболее распространенных в мире, на котором говорит более 422 млн. людей в арабском регионе. Он имеет первостепенное значение для мусульман как священный язык (язык Корана), а также является основным ритуальным языком ряда христианских церквей в арабском мире. Заметим, что многие из наиболее важных еврейских религиозных и интеллектуальных произведений средневековья также написаны на арабском.
Қиш – мўминнинг баҳори рукнидан (5-мақола): Тунги ибодат – пайғамбарлар суннати ва солиҳлар амалидир
Ҳазрати Имом масжидида жума намозига бир муаззин йигит азон чақиради. Бағоят ширали овозда, қалбга яқин оҳангда, тинглаганда жонингиз ором олгандек бўласиз. Ҳар сафар жума куни ўша йигитнинг азон чақиришини кутиб ўтирар экансиз, дафъатан хаёлингизга кечагина шу азонни тинглаб ўтирмаганмидик, деб ўй келиб қоласиз ва ҳушёр тортасиз. Ё тавба, вақт шунчалик тез ўтяптими?..
Дарҳақиқат, вақт югурик, умр ўткинчи...
Кечагина баҳорнинг бўйидан сармаст бўлиб юрган эдик. Бугун эса совуқдан дилдираб турибмиз.
Аммо меҳрибон Парвардигоримиз ҳар бир фаслни ҳам бандаларига қулайликлар даври қилиб яратганки, буни билган билади, билмаган лаллайиб ўтиб кетади. Тунларнинг узайиши, кўп вақтлардан бери бажаришни ният қилиб аммо фурсатини топа олмай юрган ишларимизнинг айни замони эмасми. Оила жам бўлиб мириқиб суҳбатлашади, дўсту қадрдонларни йўқлайсиз, талабалар учун дарсга ғайрат қилади, мутолаа завқи, илмий ишлар, баҳсу мунозаралар...
Қишнинг узун тунлари айни шу ишларни бажаришга Раббимиз ато этган қулайликдир.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ана шунга диққатимизни қаратиш ниятида “Қиш – мўминнинг баҳоридир”, деб марҳамат қилганлар (Имом Аҳмад ривояти) ва ана шу фасл мусулмоннинг ҳаётида қанчалик катта аҳамият касб этишига ишорат қилганлар.
Ҳадисдан англаймизки, баҳор келганда табиат қандай нафас олса, ҳар тарафга чечаклар ҳиди тарқалиб, олам анвойи гўзалликларга бурканса, мўминнинг қалбида ҳам қишнинг узун тунларида худди шундай ўзгаришлар юз беради – турфа гўзалликлари ила баҳор киради. Мўмин ушбу фаслда: маънавий оламида ҳамда инсоний муносабатларида баҳор ҳаётини яшайди, гўёки янгидан тирилади. Ушбу баракотли тунларни ишлари унумли бўлишига бир восита қилади.
Фахри коинотимиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиснинг давомида икки хусусиятни тушунтириб, бу фаслни қандай ўтказиш кераклиги хусусида мўминларга тавсия берганлар: “Қишнинг кундузлари қисқарганда, мўмин рўза тутади; кечалари узайганда тунлари ибодат қилади” (Суютий, “ал-Жомеус-сағир”, I, 718; Байҳақий “Сиям”, I, 115).
Уламоларимиз ушбу ҳадис шарҳида бундай деганлар:
“Мўмин бу фаслда тоат-ибодат боғларида кезади, ибодат майдонларида жавлон уради. қалби амал боғчаларида сайр қилади. Ибодатларга янада ғайратли бўлади. Унинг шавқи шу қадар бўладики, на рўза уни ҳолдан тойдира олади на уйқусиз тунларда мудроқ босади... яъни кечанинг узунлиги уйқуга тўйиб олиб, таҳажжуд ва зикрга тиниққан ҳолда туришига шароит яратади. Шу ҳисобда, ҳам танасининг эҳтиёжини қондиради ҳамда ибодатни вақтида бажаради”.
Демак, қиш мўминнинг баҳори эканини белгиловчи биринчи омил кундузи рўза тутишга қулай эканидир. Бу вақтда рўза тутган киши ҳеч қандай қийинчилик кўрмайди. Пайғамбар алайҳиссалом бошқа бир ҳадиси шарифда: “Қишда рўза тутмоқ, салқин бир ғаниматдир”, дея бу рўзанинг қулайлиги ва баракотини тушунтирганлар (Имом Термизий, Имом Аҳмад ривояти).
Аёнки, рўза нафс тарбиясига йўналтирилган муҳим ибодат. Пайғамбар алайҳиссалом фарз бўлган рўзадан ташқари, нафл рўзаларга ҳам ташвиқ этишининг сабаби мўминнинг маънавий юксалишига ундамоқдир. Зотан, кун узоғи ибодатда (рўзадор) бўлган одам ҳам Раббини ўзига яқин ҳис қилади ҳамда унинг инсонлар билан муносабати гўзал бўлади. Янада аниқроқ қилиб айтадиган бўлсак, маънан озиқланган инсон Раббисига янада итоаткор, инсонларга нисбатан янада шафқатли ва марҳаматли бўлади. Бу, албатта, мўминнинг кўнгил дунёсини ва ижтимоий ҳаётини баҳорга айлантиради.
Иккинчи омили эса кечалари ибодатга қоим бўлиш пайғамбарлар суннати ва солиҳлар амалидир. Ояти каримада мадҳ этилганидек, “Улар тонг саҳарларда истиғфор айтар эдилар (Ваз-зориёт, 18).
ЎМИ матбуот хизмати
ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ
КОНЦЕПЦИЯ
Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.
Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.
Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.
Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.
Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.
Ушбу рукнда:
- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;
- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;
- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;
- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.
Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.