Ўзбекистон мусулмонлари идораси

الجمعة, 03 تموز/يوليو 2020 00:00

Коронавирус пандемияси даврида диний идоралар иш тажрибаси муҳокама қилинди

Шу йил 30 июнь куни “COVID-19” пандемияси даврида МДҲ давлатлари диний идораларининг тажрибаси – ўрганишлар ва хулоса” мавзусида халқаро онлайн анжуман бўлиб ўтди. У Россия Федерацияси мусулмонларининг Марказий диний идораси ташаббуси билан ташкил этилди.

Онлайн анжуманда диний идоралар, уларнинг диний таълим ва маърифий муассасалари, МДҲнинг ҳамкор давлатлари соҳавий расмий ташкилотлари вакиллари иштирок этди.
Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳимжон Иномов қатнашиб, “Коронавирус пандемиясига қарши курашда диний соҳа ходимларининг роли (Ўзбекистон мисолида)” мавзусида маъруза қилди.

Бугунги кундаги долзарб масала мавзусига бағишланган онлайн анжуман “ZOOM” видеоалоқа дастури орқали бўлиб ўтди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Published in Ўзбекистон янгиликлари

الجمعة, 03 تموز/يوليو 2020 00:00

Нодир ва нафис китоблар тақдимоти

Шу йил 2 июль куни Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказида беш тилга таржима қилинган “Темур тузуклари” ва Махтумқули ғазалларидан иборат “Ошиқлар ҳақ ишқинда” китоблари тақдимоти бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директорининг ўринбосари Шайх Абдулазиз Мансур ҳазратлари, Марказ илмий тадқиқотлар бўлими бошлиғи Мирзо Кенжабек, зиёлилар, марказ ходимлари, ОАВ ходимлари иштирок этди.

Бебаҳо меросларимиз намуналарини асраб-авайлаш, илмий ўрганиш ва уларни кенг жамоатчилик эътиборига ҳавола қилиш Ислом цивилизацияси маркази фаолиятининг устувор йўналишларидан бири. Ушбу беназир мерос намуналари халқимиз, айниқса, ёшларимиз онгида Ватанга муҳаббат, одоб-ахлоқ, юксак маънавий баркамоллик, ҳалоллик ва поклик каби тушунчаларнинг шаклланишида муҳим аҳамият касб этади.

Буюк саркарда, жаҳонгашта бобомиз Амир Темур ҳазратларидан беқиёс тарихий манба сифатида авлодларга мерос қолган “Темир тузуклари”нинг беш тилда (ўзбек, форс, рус, инглиз ва франсуз) бир жилд шаклида жамланиб, нашр қилинди. Ушбу китоб Марказ директори Шоазим Миноваров раҳбарлигидаги илмий ходимлар томонидан нашрга тайёрланди. Асар ўзига хос шарқона безаклар асосида замонавий кўринишда ўқувчиларга тақдим қилинди.

Шунингдек, шоир, таржимон ва адиб Мирзо Кенжабек туркий халқларнинг севимли шоири Махтумқули Фироғийнинг диний шеърларидан иборат ижод намуналарини таржима қилиб, “Ошиқлар ҳақ ишқинда” номи остида нашрга тайёрлади.
Ушбу китоблар халқимиз маънавий бойлиги ва нуфузини оширишга хизмат қилади, инша Аллоҳ.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Published in Ўзбекистон янгиликлари

الخميس, 02 تموز/يوليو 2020 00:00

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётларидан лавҳалар: Эътиқод (Аудио)

ЎМИ матбуот хизмати

Published in Аудио

الخميس, 02 تموز/يوليو 2020 00:00

МДҲ мамлакатлари муфтийлари пандемия пайтида қандай ишлаш кераклигини гапириб беришди

Россия мусулмонлари Марказий диний идораси МДҲ давлатлари мусулмон етакчилари ва муфтийлари ўртасида онлайн анжуман ташкил этди. Islam.ru хабарига кўра, конференсия мавзуси:"COVID -19 коронавирус пандемияси даврида МДҲ мусулмонларининг диний идоралари тажрибаси ва амалиёти - сабоқ ва хулосалар". Иштирок этиш учун диний ташкилотлар, Ислом билим юртлари, Россия, Қозоғистон, Қирғизистон, Озарбайжон, Тожикистон, Беларусь, Ўзбекистон ва Литванинг мавзули ва ихтисослаштирилган давлат тузилмалари раҳбарлари таклиф этилди. Россия Марказий диний идораси "Гибадурраҳмон"жамоатчилик ҳаракати кўнгиллилари трансляция модераторлари бўлишди. Конференциянинг асосий амалий мақсади - ўз-ўзини изоляция қилиш ва карантин шароитида мусулмон дин пешволари орттирган тажриба билан алмашиш эди. Бундан ташқари, ушбу форум Россиянинг турли минтақалари ва қўшни мамлакатлардаги мусулмонларнинг маънавий маъмуриятларининг ўзаро ҳамкорлиги ва ҳамкорлигини янада ривожлантиришга хизмат қилиши шубҳасиз.
Интерактив анжуманда сўзга чиққанлар: Шайх-ул-Ислом, Олий муфтий, Россия мусулмонлари Марказий диний идораси раиси Талгат Сафо Тажуддин; Қозоғистон диний идораси раиси, муфтий Наурузбой ҳожи Таганули; Қирғизистон муфтийсининг маслаҳатчиси Калнур Ормушев; Белоруссияда Диний идораси муфтийсинингi муовини Мақсат Овезов; Кавказ мусулмонлари диний идораси раисининг халқаро ишлар бўйича маслаҳатчиси Рашад Алиярли; Ўзбекистон мусулмон идораси раиси муовини Иброҳим Иномов; Тожикистон Республикаси ҳукумати ҳузуридаги дин ишлари,диний урф-одатлар, байрам ва маросимларни тартибга солиш бўйича қўмита раиси Давлатзода Сулаймон; Қрим Республикаси Диний идораси раиси муовини Асадуллоҳ Баиров; Татаристон муфтийси Комил Самигуллин; Россия мусулмонлари Марказий диний идораси Россия ислом университети ректори Сулейманов Артур; Булғор Ислом академияси ректори Данияр Абдраҳманов, Қирғизистон Республикаси давлат маслаҳатчиси Азизбек Турсунбоев.
Талгат Сафо Тожуддин ўтган йиллардаги жаҳон саммитлари ва анжуманларини ёдга олиб, ҳозирги шароитда инсоннинг табиий истаги бўлган мулоқот учун кўпроқ имкониятлар мавжудлигини таъкидлади. Ўтган уч ой мобайнида давлатлар ва халқлар ўртасидаги муносабатларда улкан ўзгаришлар юз берди; кишиларнинг ахлоқий ҳолати, маънавий қадриятларга, ҳаётнинг ўзига, бу муқаддас туҳфага муносабати ҳам ўзгариб бормоқда. Талгат Сафо Тожуддин пандемия давомида вафот этганларнинг оилаларига таъзия билдирди: "Ташкилотчилик, юз берган воқеалардан огоҳ бўлиш бор экан, бу офат энг кам оқибатлар ва йўқотишлар билан ўтишига умид ҳам бўлади."

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Published in Ўзбекистон янгиликлари

الخميس, 02 تموز/يوليو 2020 00:00

Амир Темур «Чилустун»да намоз ўқиганми?

Сарлавҳа кимнингдир эътиборини тортиши, бошқа бировнинг фикрини чалғитиши, ҳатто айримларни ажаблантириши мумкин. Бу саволнинг жавоби кўпчиликни бефарқ қолдирмаса керак.

Гап Нурота туманига кўрк бериб турган «Чашма» меъморий мажмуаси ва у ердаги «Чилустун» жомеъ масжиди ҳақида кетмоқда.

Очиғи, юртимизда Нуротанинг «Чашма»си ҳақида билмаган одам кам топилса керак. Афсоналарга бой табиий, чучук ва кўплаб касалликларга шифо, мўъжизавий балиқлари кўзни яшнатувчи тиниқ булоқ ҳақида эшитганлар кўп. Қолаверса, агар бу ерга келсангиз, мажмуанинг пайдо бўлиш тарихи, ундаги қадимий масжид ва обидалар, булоқ сувининг нега шифобахшлиги ҳақида ҳикоя қилиб беришади.

«Чашма мажмуаси»да жойлашган «Чилустун» жомеъ масжидининг илк қад ростлаши X асрга бориб тақалади. Иккинчи бор XVI асрда ва ундан кейин 1905-1912 йилларда бинонинг эски пойдевори устига қайтадан қурилган. Масжидининг ташқи кўриниши тўртбурчак шаклда бўлиб, меҳроби ғарбий деворга туташтирилган. Унинг ўзига хос жиҳатларидан бири шундан иборатки, масжидда қадимда ишлатилган қуёш соатининг ўрни бор ва қадимги акс-садо берувчи овоз кучайтиргичлар кейинги таъмирлаш жараёнида сақлаб қолинган.

2009-2010 йилларда жомеъ масжиди асл қиёфасини сақлаган ҳолда қайта таъмирланди.

– Президентимиз Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан 2018-2020 йиллар давомида «Чашма» мажмуасини ободонлаштириш учун маҳаллий бюджет ҳамда турли вазирлик ва идоралар маблағларидан жами 8 миллиард 231 миллион сўм ажратилди, – дейди «Чилустун» жомеъ масжиди имом хатиби Отабек Атоев. – 2018 йил август ойидан мажмуада кенг қамровли қурилиш-таъмирлаш ишлари бошланиб, «Чилустун» масжиди пол қисмидан 1,2 метр тупроқ чиқарилиб қадимий шамоллатиш шахтаси қайта тикланди. Масжиднинг том қисми ва ташқи деворлари тўлиқ қайта таъмирланди.

Ҳақиқатан ҳам, «Чашма» сўнгги уч йил давомида таниб бўлмас даражада ўзгарди. Мажмуага жуда яқин жойлашган 120 дан зиёд хонадон (жами 255 та оила) қарийб 20 миллиард сўм тўлаб берилган ҳолда кўчирилиб, ҳудуд кенгайтирилди. Мажмуадаги ички йўллар асфальтлаштирилди, замонавий тунги ёриткичлар ҳамда сув ўзанлари ўрнатилди. «Панжвақта», «Чилустун», «Саидато», «Домалла» масжидлари ва «Шайх Абул Ҳасан Нурий» мақбараси тўлиқ қайта таъмирланди. «Нурота» меҳмонхонаси қурилиб, фойдаланишга топширилди, мажмуага туташ «Ҳунармандлар маркази» бунёд этилмоқда.

Халқ орасида «Чашма» қадимдан кўплаб машҳур жаҳонгиру фузалоларни ўзига жалб этгани ҳақидаги ҳикоятлар, айниқса, «Чилустун»ни буюк муҳаддис Имом Бухорий, соҳибқирон Амир Темур, фалакиётшунос олим ва шоҳ Мирзо Улуғбек, улуғ мутафаккир шоир Алишер Навоий зиёрат қилган ва ушбу масжидда намоз ўқиган, деган ривоятлар юради. Албатта, биз ҳам бунга ишонгимиз келади, лекин нега уларнинг аксариятининг тарихий манбалари ўрганилмагани мавҳум бўлиб келмоқда.

Қайд этиш жоизки, сўнгги 30 йил давомида Нурота, унинг тарихи, «Чашма» мажмуаси ва қадимий обидалари ҳақида ўнга яқин рисолалар нашр этилган. Мамлакатимиз тарихи, масжид ва обидалар, муқаддас қадамжолар ҳақидаги маълумотлар жамланган интернет сайтларида ҳам кўплаб, лекин асосан такрор маълумотлар жой олган. Қизиғи, ўтмишдаги тарихий шахсларнинг Нуротага ташрифи ҳақида ривоятлар аниқ тарихий манбаси йўқлиги сабабли, фақат ривоят шаклида тилдан тилга, китобдан китобга ўтиб келмоқда.

Юртимизга, хусусан, Нуротага келаётган сайёҳлар оқимининг кўпаяётганидан фахрланасиз. Тарихий ва меъморий обидаларимиздан ҳайратга тушган сайёҳ борки, унинг тарихи билан қизиқади. Ана шундай пайтда биз улар ҳақида аниқ тарихий манбалардаги маълумотлар эмас, балки халқ орасидаги ривояту ҳикоятлар билан чегараланиб қолаётганимиз сир эмас. Маълум бир мажмуа ёки обида ҳақидаги ривоятлар яхши, албатта, ҳатто уларнинг кўпчилиги ишонарли, шу заминнинг фарзандлари уларни айни ҳақиқат деб ҳам қабул қилади. Бироқ дунёни ўзимизга ишонтирмоқчи эканмиз, барча маълумотларимизни аниқ тарихий фактлар устига қуришимиз, яъни, мавжуд тарихий фактни жамоатчиликка аниқ кўрсатиб бера олишимиз керак.

Нуротанинг тарихи, хусусан, «Чашма» мажмуаси, бу ердаги тарихий обидалар, ўтмишда содир бўлган ушбу даргоҳлар билан боғлиқ воқеётлар, улуғ саркардалар, мутафаккиру шоирлар, номи дунёга машҳур алломаларнинг бу ўлкага ташрифи ҳақидаги аниқ манбаларга асосланган ҳужжатли рисоланинг йўқлиги сайёҳларга бераётган маълумотларнинг ривоятларгагина асосланиб қолгандек кўрсатмоқда.

Мақоладан мурод – воҳа ва мамлакатимиз тарихчилари эътиборини Нурота тарихига яна бир бор қаратиб, унинг мозий қаърида ётган гавҳар саҳифаларидаги олтин маълумотларни халқимизга улашишга даъватдан иборат. Зеро, ҳозирги ва келажак авлод ҳам, юртимизга меҳр қўяётган сайёҳлар ҳам уларга жуда ташнадир.

Бектемир Пирнафасов,

журналист.

ЎзА

Published in Мақолалар