Намозга киришда қўллар қулоқ баробаригача кўтарилиб, қўлнинг бош бармоғи қулоқнинг юмшоғига етказилади ва такбири таҳрима – “Аллоҳу акбар” лафзини айтиб намозга кирилади.

Қўллар кўтарилганда кафтнинг ички томони Қиблага қаратилиб, бармоқлар бироз очилган ҳолатда бўлади. Намозга киришда қўллар қулоқ баробаригача кўтарилиши ҳақида бир қанча ҳадислар келган бўлиб, қуйида улардан баъзиларини келтирамиз:

Воил ибн Ҳужр розияллоҳу анҳу: “Мен Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни намозга киришда такбир айтиб, қўлларини кўтариб, қулоқлари баробарига кўтарганларини кўрдим”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Молик ибн Ҳувайрис розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон (намозга кириш учун) такбир айтсалар, икки қўлларини қулоқлари баробарига кўтарар эдилар” (Имом Муслим ривояти).

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам намозга киришда такбир айтиб, икки бош бармоқларини қулоқлари баробаригача кўтарар эдилар” (Имом Ҳоким, Имом Дорақутний ривояти).

Уламоларимиз: “Ҳадисларда келган “қўлни қулоқ баробарига кўтариш”дан мақсад – уни қулоққа теккизишдир, чунки қулоқнинг юмшоғига қўл тегиши қўлнинг қулоқ баробарига кўтарилганининг аниқ белгисидир”, деганлар.

Бу ҳақда “Ал Баҳрур-роиқ шарҳи канзуд-дақоиқ” китобида қуйидагилар айтилган: “Ҳадисдаги тенглаштиришдан мақсад – икки қўлни қулоқларга тенглашганига ишонч ҳосил қилиш учун икки бош бармоқни қулоқларнинг юмшоқ жойига теккизилади”.

Намозга киришда икки қўлни қулоқ юмшоғига теккизиш ҳақида “Дуррул Мухтор” китобида қуйидагилар айтилади:

“Икки бош бармоқни қулоғларнинг юмшоқ жойига теккизган ҳолатда такбир айтиш – ҳадислардаги тенглаштиришдан кўзда тутилган нарса шудир. Чунки бусиз тенглашганига ишонч ҳосил бўлмайди”.

Демак, намозга киришда такбири таҳрима айтилади ва унда қўллар қулоқ баробарича кўтарилади. Бу ҳанафий мазҳабимиз уламоларининг ижтиҳодлари бўлиб, бу борада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан кўплаб саҳиҳ ҳадислар ривоят қилинган.

Пайғамбар алайҳиссалом намозга киришда муборак қўлларини елкалари баробаригача кўтарганларига далолат қиладиган ҳадисларни мукаммал ўрганган уламоларимиз бу масалада қуйидагича хулоса қилганлар:

Совуқда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қўллари кийимлари ичида бўлгани ва у қалин кийимнинг енги бўлмагани сабабли намозга киришда қўлларини елка баробаригача кўтарганлар.

Табиийки, бундай ҳолатда қўл елкадан тепага кўтарилмайди. Совуқ бўлмаган пайтларда Пайғамбар алайҳиссаломнинг қўллари кийимларининг ичида бўлмагани учун намозга киришда қўлларини қулоқлари баробаригача кўтарганлар. Бунга машҳур саҳобий Воил ибн Ҳужрнинг қуйидаги ривоятлари далолат қилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига борга – нимда у зотни икки қўлларини қулоқлари баробарига кўтарган ҳолда такбир айтганларини кўрдим. Кейинги йил борганимда эса улар (Пайғамбаримиз ва саҳобалар)нинг устиларида (қалин) кийимлари бор эди. (Улар намозга киришда) қўлларини кўкрак баробаригача кўтардилар” (Имом Таҳовий ривояти).

Машҳур муҳаддис Имом Абу Жаъфар Таҳовий раҳматуллоҳи алайҳ мазкур ҳадисдан қуйидаги хулосани чиқарганлар: “Демак, Воил ибн Ҳужр розияллоҳу анҳунинг (Пайғамбаримиз ва саҳобалар намозга киришда) қўлларини елкаларигача кўтарар эдилар деган ҳадислари қўллари кийимлари ичида бўлган пайтга тегишлидир. Аммо (Пайғамбаримиз ва саҳобалар намозга киришда) қўлларини қулоқларигача кўтардилар, деган ҳадислари қўллари кийимлари ичида бўлмаган пайтга тегишлидир.

Шундай экан, биз ҳанафийлар такбири таҳримада қўл кўтариш ҳақидаги Воил ибн Ҳужр розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисларини барчасига амал қиламиз: Совуқ сабабли қўллар кийим ичида бўлган пайтда қўлни кўтариш мумкин бўладиган жойгача кўтарамиз. У ҳам бўлса елка баробаридир. Агар қўллар кийим ичида бўлмаса Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга ўхшаб қўлларимизни қулоққача кўтарамиз” (“Шарҳ маони-л-осор” китоби).

Маълумки, ҳозирги кунда қўллар кийим ичида бўлмайди, сабаби барча кийимларнинг енги бор. Демак, ҳозирги пайтда намозга киришгувчи киши қўлларини қулоғи баробаригача кўтаради.

Такбири таҳрима (Аллоҳу акбар)ни айтгандан сўнг дунёвий нарсалар ҳақида фикрлаш, гаплашиш ва турли ҳаракатлар қилиш мумкин эмас.

“Суннатга мувофиқ намоз ўқинг” китобидан олинди.

Иброҳим алайҳиссаломга фарзанди ва аёлини саҳрода қолдириш буйруғи берилганда у арқонни узди, Аллоҳга таслим бўлди. Дедики: "Эй Роббимиз, ҳақиқатда мен ўз зурриётимдан, сенинг Байтул Ҳароминг ёнига, гиёҳсиз водийга жойлаштирдим. Эй Роббимиз, намозни тўкис адо этишлари учун Бас, Ўзинг одамлардан баъзиларининг қалбларини уларга талпинадиган қилгин ва уларни мевалардан ризқлантиргин. Шояд шукр қилсалар" (Иброҳим сураси, 37-оят).

Иброҳим алайҳиссалом ва у зотнинг ўғли Исмоил алайҳиссалом қурбонлик қилишга буюрилишганда, икковлари ҳам арқонни уздилар: "Бас, қачонки (бола) унинг ўзи билан бирга юрадиган бўлганида: «Эй ўғилчам, мен тушимда сени сўяётганимни кўрмоқдаман, боқиб кўр, нима дейсан?» деди. У: «Эй отажон, сизга амр этилганни бажаринг, иншааллоҳ, мени сабр қилгувчилардан топурсиз», деди" (Соффат сураси, 102-оят)

Ҳожар ҳам арқонни узганди. У Иброҳим алайҳиссаломдан: "Сизга буни Аллоҳ амр этдими?" деб сўрагадни, Иброҳим Алайҳиссалом: "Ҳа", дедилар. Шунда у: "Ундай бўлса Аллоҳ бизни зое қилмагай!" деди.

Ҳақиқатан ҳам Аллоҳ Иброҳим алайҳиссаломнинг оиласини зое қилмади, зеро бу Аллоҳнинг шариати ва бандалари узра жорий қилган одатидир. Аллоҳнинг буйруғига бўйсунишда ютқазиш йўқ! Аксинча, ютқазишнинг бари Аллоҳнинг буйруғини бажармаслик, Унинг шариатига бўйсунмасликдадир.

Мусо алайҳиссаломнинг онаси ҳам арқонни узди, у Фиръавн жаллодларининг қиличидан асраб, эмизикли фарзандини сувга оқизиб юборди.

Аллоҳ Мусо ва Фиръавн қиссасини аслида эминлик қаерда-ю, хавф қаердалигини билдириш учун баён этди. Ҳақиқий эминлик Аллоҳнинг ҳимоясида бўлади, гарчи одатда одамлар асранадиган хавфсизликнинг барча сабаблари буткул йўқ бўлса ҳам.

Энди бунинг акси бўлган мисоллар:

Қорун арқонни узмаган эди! У мол-дунё арқонини маҳкам тутган эди. Илм-у заковати уни ютуққа олиб чиқади деб ўйлаган ва ҳаддидан ошган эди. "У: «Менга у фақат ўзимдаги илм туфайлигина берилгандир», деди" (Қосос сураси, 78-оят).

Мол-давлати билан, мулкидаги нарсалар билан янада катта кетди, фахрланди ва қавми олдига такаббурланиб, бежирим зийнатларга бурканган ҳолда чиқди. Дунё орзусидаги пасткаш инсонлар унинг мулкига алданишди: "Бас, у (Қорун) қавми ҳузурига зебу зийнати ила чиқди. Ҳаёти дунёни хоҳлайдиганлар: «Қани энди бизга ҳам Қорунга берилган нарсадан бўлса эди. Ҳақиқатда у улуғ насиба эгасидир», дедилар" (Қосос сураси, 79-оят).

Лекин асл ҳақиқатни фақат илм ва иймон аҳлигина кўра билади: "Илм берилганлар эса: «Вой бўлсин сизларга! Иймон келтириб, солиҳ амалларни қилганлар учун Аллоҳнинг савоби яхшидир. Унга фақат сабр қилганларгина эришурлар», дедилар" (Қосос сураси, 80-оят).

Қорун ҳою-ҳавас арқонини узмай, уларни нажот деб билгач ҳамда Аллоҳнинг арқонини ортига ташлайвергач: "Бас, Биз уни ва унинг ҳовли-жойини ерга ютдирдик. Унга Аллоҳ (азоби)дан ёрдам берадиган гуруҳ ҳам бўлмади, унинг ўзи нусратга эришгувчилардан ҳам бўлмади" (Қосос сураси, 81-оят).

Ҳаммаси оддийгина тугади. Қорунни ҳам, ҳовли-жойини ҳам ер ютди-қўйди. Қорун ҳам, унинг бойликлари ҳам, кибру ҳавоси ҳам йўқ бўлди-кетди. Қорунга Аллоҳнинг азоби келганида унга ёрдам берувчи топилмади. Унинг ўзи ҳам илми ила, молу дунёси ила ўзини қутқариб қола олмади. Аллоҳга бу боғийлар (изоҳталаб) ҳеч нарса эмас!

Намруд ҳам арқонни узмаган эди, уни ҳам ер ютди.

Фиръавн ва аскарлари арқонни узишмаганди, натижада "Денгиз уларни ўраганича ўраб олди" (Тоҳа сураси, 78-оят).

Намруд арқонни узмаган эди, кофир ҳолда мағлуб бўлди.

Демак, ким ўзининг салтанатига, илмига суянса, адашар ва хор бўлар экан!

Кимки Аллоҳга суянса, адашмайди ҳам, хор ҳам бўлмайди.

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Муҳандислик факультетига ўқишга кирдим. Бошида ўзим қизиққан соҳа менга бироз қийинлик қила бошлади. Лекин шунга қарамай қўлимдан келганича ҳаракат қилдим. Ўқув йили ҳам охирлаб, имтиҳонлар бошланди. Биринчи имтиҳондан ўта олмадим. Лекин яна бир имкониятим бор эди. Қайта имтиҳон топширишга тайёргарлик кўра бошладим. Ота-онамга биринчи имтиҳон натижаларини билдирмадим. Очиғи, айтишга қўрқдим. Чунки улардан яхшигина дашном эшитишим турган гап эди.

Иккинчи имтиҳон ҳам ўтди. Лекин бу имтиҳонда фавқулодда ўта қийин саволлар тушди. Билмадим, балки ўзим яхши тайёргарлик кўра олмагандирман. Хуллас, қайта топшириш натижалари ҳам кўзни қувонтирмади. Имтиҳондан ўта олмаганингиздан кейин табиийки, ўқишдан четлатиласиз. Ўқишдан четлатилиш бу ўқишдан ҳайдалиш демакдир! Буни энди ота-онамга қандай айтаман деб роса ўйландим. Хаёлимга ҳар хил ёмон фикрлар келиб, ўзимни бирор нима қилсамми деб ҳам ўйладим. Лекин дарҳол ўзимга келиб, шайтоннинг васвасасига чап бердим. Ахир ота-онам мени шунча йил боқиб катта қилиб, не умидларда ўстириб, энди кўзларини қувонтирадиган пайтимда доғимни кўриб ўтиришса-я! Йўқ, асло ундай иродасизлик қилмайман. Шартта бораман-да бўлган ишларни очиқ-ойдин айтаман. Улар менинг энг яқин инсонларим. Мени ҳаммадан кўра яхшироқ тушунишади. Шундай ўйлар оғушида қишлоққа йўл олдим.

Уйга кирар эканман, мени зиёратга келди деб ўйлаб кутиб ўтирган ота-онамга шумхабарни қандай етказишни билмасдим. Энди гап бошлайман десам бўғзимга нимадир тиқилиб қолар, гапиришга қийналардим. Охири бўлмади, нима бўлса, бўлар дедим-да, ичимдаги дардимнинг ҳаммасини тўкиб солдим.

Гапиришга гапирдим-у, ҳаяжондан ичим қизий бошлади. Хонадаги сукунат қулоқни ёриб юборгудек бўлса ҳам, негадир қулоғимга бошимда синадиган таёқнинг қарсиллаши, ҳали айтилмаган сўкишлар эшитилаётгандек бўлди. Онам бошларини қуйи солган кўйи қимирламай ўтирибдилар. Уларнинг одатларини биламан: отамнинг ҳузурларида худди подшоҳ олдидаги вазир каби сукут сақлаб турадилар, ўрни бўлса, гапирадилар. Онамдан хавотирим йўқ, улар менга ҳар нима бўлганда ҳам меҳрибончилик қиладилар. Ҳамма хавотирим отамдан. Ҳар ҳолда оталар қаттиққўл бўлишади.

Отамнинг юзларига эгилган бошимни зўрға кўтариб бир-бир қараб қўяман. У киши бирор оғиз сўз демасдан узоқ ўйландилар. Чойдан бўшаган пиёлани худди нақшлари қандай чизилганини ўрганаётгандек ҳали у ёғиги, ҳали бу ёғини ағдариб-тўнтариб кўрардилар. Жазони олишдан кўра уни кутиш кишига азоб берар экан. Ниҳоят отам томоқларини бир қириб олдилар. Бошларини кўтариб менга қарадилар-да: “Ўғлим, сен эркак кишисан, бу ҳолатни ўзинг тўғрилай оласан!” дедилар. Бўлди, бошқа бирор сўз демадилар. Шу топда боядан бери пешонамдан оқиб турган терни, унинг совуқлигини ҳис қила бошладим. Елкамдан тоғ ағдарилгандек ўзим ҳам ўтирган жойимда ерга йиқилай дедим. Очиғини айтганда, мен бундан бошқача бўлишини кутгандим.

Хонамга кириб нарсаларимни жойлар эканман, отамнинг вазмин оҳангда айтган гаплари қулоғим остида қайта-қайта акс-садо бераётгандек бўлаверди. “Ўғлим, сен эркак кишисан, бу ҳолатни ўзинг тўғрилай оласан”.

Ёз фасли мен учун оғир ўтди. Бутун ёз бўйи отамнинг шу бир оғиз сўзлари хаёлимдан кетмади. Қаерда бўлсам ҳам, нима иш билан машғул бўлсам ҳам, бу гаплари хаёлимдан кетмасди. Чунки бу тушунган одам учун минг марта сўккандан кўра оғир гап эди-да!

Янги ўқув йили учун қабул кунлари бошланди. Яхши ниятлар билан аниқ фанлар факультетининг физика қисмига ҳужжат топширдим. Аллоҳнинг фазли ила имтиҳонлардан қониқарли баҳо олиб ўқишга қабул қилиндим.

Ўқув йилининг илк кунларида ота-онамдан дуо олиб шаҳарга отландим. Билим юртида ўтказган ҳар бир кунимда орқамда менинг муваффақиятимга интизор ота-онам, халқим, қолаверса, ўз билимим ва малакам билан мусулмонларга хизмат қилиш мақсади доимо диққат марказимда бўлди.

Аллоҳни баракаси ила бу сафарги илм таҳсилида кўплаб ютуқларга эришдим. Ҳаттоки, битирув имтиҳонларидан юқори баҳолар олиб имтиёзли шаҳодатнома (диплом) олишга муваффақ бўлдим.

Ундан кейин ўқишни тўхтатиб қўймадим. Ўз соҳамда аввал магистрлик, кейин эса докторлик даражаларига эришдим. Албатта, буларнинг бари Аллоҳнинг фазли ва ота-онам дуолари шарофатидан ўзга нарса эмас эди.

Бир куни институт эълонлар тахтасида ўзим ҳайдалган муҳандислик факультетига устоз қидирилаётганига кўзим тушди. Эълонни кўрдим-у бир неча йил илгари бўлиб ўтган воқеалар зеҳнимда гавдалана бошлади. Ўқишдаги қийинчиликлар, муваффақиятсиз имтиҳонлар ва албатта, отамнинг ўша гаплари...

Ўйлаб-ўйлаб устозларимнинг маслаҳат ва тавсиялари билан ўша факультет сўровига жавобан ариза ёздим. Аризамни ижобий қабул қилиб мени муҳандислик факультети физика ўқитувчиси қилиб ишга олишди.

Институтдаги фаолиятим давомида раҳбарият тарафидан катта ўқитувчи лавозимига лойиқ кўрилдим. Институтдаги хонамга савол сўраб кирган талабалардан ташқари, турли юмушларда кўплаб инсонлар ташриф буюришарди. Уларнинг кўзлари хонам эшигидаги “Қувилган еримда иззат топдим” деган ёзувга тушарди.

Ҳа, мен шу ёзувни эшигимга ёздириб қўйгандим. Бу билан ҳар куни ишга келганимда, ҳар сафар хонамга кирганимда Аллоҳнинг неъматларини ёдга олишни мақсад қилгандим. Эшигимдаги ёзув ҳақида сўраган ҳар бир кишига эринмасдан бошимдан ўтган ишларни, отамнинг оқилона тарбия услублари ва Аллоҳнинг фазли ҳақида айтиб, суҳбатдошларим ичида умидсизликка тушиб қолганлари бўлса, уларнинг сўниб қолган умид учқунларини алангалатишга ҳаракат қилардим.

Дарҳақиқат, ушбу ёзув аслида ким бўлганимни, Аллоҳнинг фазли ва отамнинг меҳри сабаб шу даражаларга эришганимни доимо ёдда сақлашимга сабаб бўлди.

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг

“Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Намозхон қиём ҳолатида қиблага юзланган, қадди тик, қўллари икки ёнга туширилган, иккала оёқларининг ораси тўрт бармоқ кенглигида очилган бўлади.

Намозда қиёмда турганда оёқлар ораси қандай ҳолатда туриши ҳақида Абдурраҳмон ал-Жузайрий раҳимаҳуллоҳ “ал-Фиқҳ ъала-л-мазоҳиб ал-арбаъа” асарида қуйидагиларни ёзган: “Қиём ҳолатида икки оёқни очиш миқдори жуда яқин ҳам, жуда узоқ ҳам бўлмаслиги керак. Фақат семизлик, тўлалик, барвасталик ва шунга ўхшаш узр билан бўлса, жоиз. Мазҳабларда унинг миқдори борасида ихтилофлар

Ҳанафийлар икки оёқ орасини тўрт бармоқ миқдори очиш деб белгилаганлар. Ундан ортиқ ёки кам бўлса, макруҳ бўлади.

Шофеъийлар эса бир қарич деб белгилаганлар. Улар ораси бундан қисқа ёки ортиқ очилса, макруҳ бўлади. Худди бу бир оёқ олдинроқда, бириси орқароқда тургандек макруҳ бўлади.

Моликийлар икки оёқ орасини очишни суннат эмас, балки мандуб бўлади, дейдилар. Улар фикрича, икки оёқ ораси бир-бирига теккизилган ёки жуда очилган ҳолатда эмас, балки урфда ёмон кўрилмайдиган ҳолатдаги ўртача очилиши керак.

Ҳанбалийларнинг фикрлари ҳам моликийлар сингаридир, фақат улар мандуб ёки суннат деб белгилаган эмаслар" (Абдурраҳмон ал-Жузайрий. ал-Фиқҳ ъала-л-мазоҳиб ал-арбаъа. Ж. 1. – Б. 202).

Бу масала бўйича доктор Ваҳба Зуҳайлий "Ал Фиқҳул Исламийю ва адиллатуҳу" (Ислом фиқҳи ва унинг далиллари) номли китобида (Ж. 1. – Б. 695) қуйидагиларни ёзади:

Ҳанафийлар айтадилар: “Қиёмда икки оёқ орасини тўрт энлик миқдорича очиб туриш суннатдир. Чунки бу хушуъга яқинроқдир”.

Шофеъийлар айтадилар: “Икки оёқ ораси бир қарич миқдорида очилади”.

Моликий ва ҳанбалийлар айтадилар: “Икки оёқнинг орасини очиш мандубдир. Ўртача ҳолатда бўлсин. Иккисини бир-бирига қўшиб олмасин ёки жуда кенгайтириб, урфда нохуш саналадиган бўлмасин”.

Демак, тўрт мазҳабнинг фиқҳий қарашларига кўра намозда қиёмда турганда икки оёқ ораси жуда катта очилган бўлмаслиги, урфда ва одамлар назарида ғайритабиий кўринмаслиги даркор. Шунинг учун ҳам, намозларда икки оёқларини кериб, кенг очиб туриш ҳолати намоз борасидаги диний анъанага тўғри келмагани боис эриш туюлади.

 “Суннатга мувофиқ намоз ўқинг” китобидан олинди.

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Алҳамдулиллаҳи Роббил аъламийн. Вас-солату вас-саламу аъла ашрафил мурсалийн ва аъла алиҳи ва асҳабиҳи ажмаъийн.

Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу қиш фасли кириб келса: “Марҳабо, хуш келибсан қиш. Бу фаслда барака тушади. Кечалари ибодат учун узун, кундузлари эса рўза учун қисқа бўлади”, деб айтардилар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қиш мўминнинг баҳоридир. Кундузи қисқа, унда рўза тутади. Кечаси узоқ, унда қоим бўлади”, деганлар (Имом Байҳақий ривояти).

Мўмин банда қанча кўп яхшилик қилса, тоат-ибодатда бардавом бўлса унинг руҳи шунча куч-қувватга тўлади, дили яшнаб, қалби роҳатланади. Аллоҳ таоло: “Огоҳ бўлингизким, Аллоҳни зикр қилиш билан қалблар ором олур” (Раъд сураси, 28-оят) деб марҳамат қилган.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Билол, намоз билан бизни роҳатлантир” деб айтардилар (Абу Довуд, Имом Аҳмад ривояти).

Ибн Ражаб раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Қиш мўминнинг баҳоридир. Чунки бу ойда мўмин банда тоат боғларида роҳатланади, ибодат майдонларида сайр қилади ва қалби осон қилиб қўйилган амаллар билан ҳаловат топади”.

Қиш – кўпроқ рўза тутиш учун энг қулай фурсат. Чунки бу ойда рўза тутувчи қуёшнинг жазирама иссиғидан қийналмайди, ёз кунларидек чанқамайди. Қолаверса, совуқ ҳаво ташналикнинг олдини олади, кундузи қисқа бўлгани учун бир зумда ифторлик вақти келиб қолади. Шунинг учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қиш кунидаги рўза қийинчиликсиз топиладиган ғанимат (ўлжа)дир”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

Аслида бирор ўлжани қўлга киритиш учун меҳнат қилиш, тер тўкиш талаб этилади. Аммо қишда кўплаб ўлжа (ажр-мукофот)ларни, охиратга захира бўладиган солиҳ амалларни қийинчилик ва машаққатларсиз қўлга киритиш мумкин. Айниқса, қазо рўзаларни тутиб олишга, фарзандларни рўза тутишга ўргатишга, энг муҳими – Аллоҳ таолога яқин банда бўлишга энг қулай фурсатдир.

Ҳазрат Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу: “Қиш обиднинг ғаниматидир!” деганлар (Абу Нуъайм. “Ҳилятул авлиё”).

Убайд ибн Умайр раҳимаҳуллоҳ: “Эй Қуръон аҳли! Ибодат қилишингиз учун тун узайди, кундузи эса рўза тутишингиз учун қисқарди. Бу фурсатларни ғанимат билинг!” деб айтардилар.

Қиш – кечалари ибодат билан бедор бўлиш учун ғанимат фурсат. Кечалари узун бўлгани учун кечаси ухлаб туриб, бемалол уйғониб таҳажжуд намозини ўқиш мумкин. Бугунги кунда масжидларда хуфтон намози 18:40да ўқилаётган бўлса, бомдод намози эса 06:40да адо этилмоқда. Демак, хуфтон намозидан сўнг кейинги ибодатгача 12 соат вақт бор.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Фарз намоздан кейинги энг афзал намоз тунги намоздир”, деганлар (Имом Муслим ривояти).

Иордания кардиология илмий-тадқиқот маркази тиббиёт олимлари узлуксиз узоқ вақт ухлаш инсон саломатлиги, юрак-қон томирлари учун зарарлигини, хусусан, қон қуюқлашиши, инфаркт, миокард касалликларига олиб келишини аниқладилар. Кардиолог олимлар юрак, юрак-қон томирлари касалликларини олдини олишда кечанинг тонгга яқин қисмида уйғониб, ўқилган намоз энг самарали усул эканини таъкидлайдилар.

Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ: “Фаришталар қиш келганда мўмин банданинг туни узун бўлиб қоим бўлиши ва кундузи қисқа бўлиб рўза тутишидан хурсанд бўлиб шодланишар экан”, деганлар (Абу Хотим. “Зуҳд”. 26/1).

Аллоҳ таоло бу ойдан унумли фойдаланиб, охиратимиз учун кўпроқ захира тўплашимизга тавфиқ ато этсин!

Даврон НУРМУҲАММАД