Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Олий Мажлисга Мурожаатномасини “Буюк Имом Бухорий ҳазратларининг “Ал-Жомеъ ас-Саҳиҳ” асари “Барча эзгу амаллар ниятга боғлиқ, ҳар бир кишига фақат ният қилган нарсаси берилади” деган ҳадис билан бошланишида албатта жуда чуқур маъно бор” деб бошлаганининг ҳикмати шундаки, ҳар бир ишнинг сабаби – ният, самараси ёки файласуфлар ифодаси билан айтганда, оқибати – амал бўлади. Шунинг учун ҳам улуғларимиз дуога қўл очганда Раббимиздан қалбларимиздаги эзгу ниятларимизга етказишини сўрайди.

Кўнгилга ниятни тугиб, мақсадни аниқ белгилаб олган инсон ана шу ниятига етиш учун Аллоҳ таолога таваккал қилиб, саъй-ҳаракат қилмоғи керак. Чунки ниятига етишни астойдил ҳаракат қилган одамга дангасалик, лоқайдлик, бефарқлик каби иллатлар бегона бўлмоғи; йўлида учраган турли тўсиқларни мардонавор енгиб ўтиш учун сабр-бардошли, қатъиятли, шижоатли бўлмоғи даркор. Бу сифатларни ҳам Юртбошимиз: “Буюк аллома Нажмиддин Кубро ҳазратлари “Муваффақиятни – саъй-ҳаракатда, муваффақиятсизликни эса – лоқайдлик ва дангасаликда кўрдим”, деб бежиз айтмаганлар”, дея лўнда қилиб ифодалаб бердилар.

Давлатимиз раҳбари Мурожаат давомида иккита буюк аждодимиз – Аллоҳ таолонинг севикли қулларининг номини тилга олдилар ва нутқининг давомида “Бу – ҳаёт синовларида тобланган, сўзида қатъий турадиган, ишнинг кўзини биладиган, меҳнаткаш, мард ва матонатли халқимиздир”, дея халқимизни сифатлаб ўтдилар.

Ана шу гапларни эшитиб туриб юртимизга зиёрат туризмига келган хорижлик бир сайёҳнинг эътирофи ёдга тушди. “Бу халқдан азизу авлиёлар нега бунча кўп чиққанини энди англаб етдим. Бу халқ ниҳоятда матонатли халқ экан”, деган эди у.

Ҳақиқатан, халқимиз азал-азалдан игна билан қудуқ қазишдек машаққатли ва бутун умр бўйи давом этадиган илм эгаллаш борасида саъй-ҳаракат қилиб келгани боис буюк олимлару, азиз-авлиёларни етиштириб чиқарган.

Ана шу эзгу  ва шарафли анъаналарни давом эттириш учун эса таълим тизимини замон талаблари асосида моделлаштириш лозим. Бу ҳақда давлатимиз Раҳбари: “Илм-фан, замонавий ва узлуксиз таълим тизимини янада такомиллаштириш зарур.

Халқимизда “таълим ва тарбия бешикдан бошланади” деган ҳикматли бир сўз бор. Фақат маърифат инсонни камолга, жамиятни тараққиётга етаклайди.

Шу сабабли, таълим соҳасидаги давлат сиёсати узлуксиз таълим тизими принципига асосланиши, яъни, таълим боғчадан бошланиши ва бутун умр давом этиши лозим”, дея алоҳида таъкидлаб ўтдилар.

Шунингдек, нуфузли хорижий олий таълим муассасалари билан ҳамкорликни кучайтириш, келгуси йилда Россия, Жанубий Корея, Германия, Италия тиббиёт институтлари билан қўшма факультет ва филиаллар очиш бўйича амалий чоралар кўриш режалаштирилаётганига ҳам тўхталиб ўтдилар.

Халқимизнинг 2018 йилда қўлга киритган ютуқлари кўп бўлди. Эришилганлар муваффақиятлар Мурожаатномада ҳам мавзусига қараб аниқ рақамлар воситасида санаб ўтилди. Аммо ана шу ютуқларнинг энг кўзга ташланадигани ва Ватанимизнинг халқаро доирада обрўсини юксалтириб юборгани – Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг ялпи мажлиси томонидан муҳим бир ҳужжат –“Маърифат ва диний бағрикенглик” резолюцияси БМТга аъзо бўлган 193 давлатнинг қўллаб-қувватлаши билан қабул қилингани бўлди.

Ушбу резолюцияни қабул қилиш ташаббусини 2017 йил сентябрь ойида Бош Ассамблеянинг 72-сессиясида нуқт сўзлаган Президентимиз Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Республикаси номидан илгари сурган эди.

“Маърифат ва диний бағрикенглик” резолюцияси ҳақидаги ташаббуснинг қўллаб-қувватланганининг бош сабаби  бу – Ўзбекистон халқининг ўзини асрлар давомида оқлаб келаётган ҳаётий тажрибаси ва бу амалиётни дунё ҳамжамияти томонидан тан олиниши.

Мурожаатномада “Ўзбекистон миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенглик соҳасида ўз анъаналарига доимо содиқ бўлиб, бу йўлдан ҳеч қачон оғишмасдан илгари боради.

Мамлакатимизда турли миллат ва диний конфессиялар вакиллари ўртасида ўзаро ҳурмат, дўстлик ва аҳиллик муҳитини мустаҳкамлашга биринчи даражали эътибор қаратилади.

Бу – бизнинг энг катта бойлигимиз ва уни кўз қорачиғидек асраб-авайлаш барчамизнинг бурчимиздир”, дейилишининг ўзиёқ ана шу фикримизни тасдиқлайди.

Юртбошимиз Мурожаатномада мамлакатимиз ҳаётига оид барча соҳаларнинг бугунги аҳволини батафсил шарҳлаб, уларнинг самарадорлигини ошириш бўйича кўрсатмалар ва тавсиялар бердилар ҳамда ҳар биримиз учун ниҳоятда зарур бўлган энг муҳим гапни айтдиларки, “Инсон ўзгарса, жамият ўзгаради”.

Шундай экан, азизлар, жамиятимизни ўзгартириш, ҳаётимизни мазмунли, кунларимизни осойишта ўтказиш учун ёш қари – барчамиз онгимизни ўзгартиришимиз, маҳаллийчиликлардан, беғамликлардан, ғишавалардан буткул воз кечиб, юксак идеалларга содиқ бўлиб, ғайрат-шижоат билан замон талабларига мослашиб, қўлни-қўлга бериб, елкани елкага қуйиб ҳаёт кечирмоғимиз даркор.

Дамин ЖУМАҚУЛ

Буюк олимлардан бири ўз ҳаётида содир бўлган воқеъалардан бирини қуйидагича баён қилади.

Аллоҳ таолонинг иродаси ила бир муддат бошимга мусибатлар тушиб, нима қилсам ҳам ҳеч ишимда илдамланиш бўлмай, ҳар томонлама синовларга учраб юрдим.

Кунларнинг бирида устозим ҳузурига бордим. Устозим менга қараб: Болам “Сабр қил ҳар бир ишда чегара бор”, дедилар. Устозимнинг ушбу сўзлари қалбимга ва руҳимга умид бахшида этди. Мен устозим билан бир қанча дақиқалик суҳбат қурдиму лекин, “Сабр қил ҳар бир ишда чегара бор”, деган сўзлари қалбимга жойлашиб олди.

Уйга бориб устозимнинг ушбу сўзларини тафаккур қилиб кўрдим. Сўнг ушбу хулосага келдим. Ҳақиқатда ҳар бир ишда чегара бор экан. У муаммо бўлсин, очлик, беморлик, фақирлик, ғам-ғусса ёки қарздорлик бўлсин фарқи йўқ барча-барчасида чегара бор.

Чегара унинг аксини намоён қилар экан. Мисол учун: муаммо бўлса унга ечим топилиши, хафаликка хурсандчилик, қийинчиликка енгиллик ва мусибат ўрнига яхшилик.

Демак, менга бирор-бир мусибат етса сабр қилиб, унинг чегарасини кутиб туришим керак бўлар экан. Зеро, тун қанчалик узун бўлмасин унинг чегараси тонгдур. Қоронғуликдан кейин албатта ёруғлик бордур. Ҳар қандай мустаҳкам арқон ҳам, куни келиб эскиради, чирийди ва узилади, бош оғриса бир кун келиб оғриқ албатта тўхтайди.

Эй дўстим! Агар сизга мусибат етса ёки бирор-бир муаммойингиз бўлса, унинг вақти бир неча кун ёки ойдур. Сабр қилиб, кутиб туринг ва билинки, муаммони ечимини сабр билан кутиб туришингиз ҳам ибодатдир. Зеро, Аллоҳ таоло мусибатни ёки ғам-ғуссани абадий давом этувчи қилмаган. Балки ҳар бир ишга чегара қўйган.

  Ниҳоят баҳтли бўлишни кашф қилдим” асаридан. “Шайх Зайниддин” жомеъ масжиди имом-хатиби Абдурахманов Яхё таржимаси.

ЎМИ Матбуот хизмати

ЎМИ Матбуот хизмати

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам марҳамат қилдилар: “Қибтийлар учун хайр сўрангиз...“ Мория ал-Қибтийя розияллоҳу анҳонинг номи ўз даврида мўминларнинг кўнгилларига фараҳ бахш этган. Бу ном тарихда абадийлангандир. Аллоҳ таоло ундан рози бўлсин. Тарихда машҳур бўлишига қарамай, у ҳақда жуда кам ёзилган. Тарихий манбаларда шахсиятини ойдинлатувчи маълумотлар деярли учрамайди. Мория розияллоҳу анҳо, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан кўп марҳаматлар кўрди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам уни жория этиб, Мадинанинг Олийя деган чекка маҳалласидан жой ажратиб бердилар. Ҳижрий 8 йилнинг илк ойларида Мория розияллоҳу анҳонинг ҳомиладорлиги маълум бўлди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам энди уни тез-тез зиёрат қилиб турадиган бўлдилар. Ой-куни тўлиб, Мория розияллоҳу анҳо ўғил кўрди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам жуда хурсанд бўлдилар. Чақалоққа эса Иброҳим деб исм қўйдилар. Суюнчисига бир қулни озод этдилар. Чақалоқ эмизиш учун Мунзир ибн Зайд ибн Нажжорнинг қизи Умму Бурдага топширилди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам Иброҳимни жуда-жуда севардилар. Қаерга борсалар уни ҳам қучоқларида қўтариб юрар, ҳатто бошқа завжаларининг хоналарига хам олиб борардилар. Иброҳимни уларга яқин тутиб, эркалатиб меҳр билан:

— Қаранг... Уни худди мендан олинган бир парчага ўхшатмайдими? — дер эдилар.

Иброҳимнинг туғилиши онаси Мория розияллоҳу анҳонинг озод этилишига сабаб бўлди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Уни ўғли озод этди“, деб марҳамат қилдилар. Чақалоқнинг туғилиши мўминлар оналарининг айримларида рашк туйғуларининг кучайишига туртки бўлди. Охир-оқибат Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам:

— Морияни нафсимга ҳаром қилдим, — дейишга ҳам мажбур бўлдилар.

Мория розияллоҳу анҳо бу сўздан ранжимади, аксинча сабр қилди. Шунда Аллоҳ таолонинг ушбу ояти нозил бўлди:

“Эй пайғамбар, нега сиз жуфтларингиз розилигани истаб, Аллоҳ сиз учун ҳалол қилган нарсани (ўзингизга) ҳаром қилиб олурсиз?! Аллоҳ мағфиратли, меҳрибондир“ (Таҳрим, 1).

Тасалли, умид ва севинч булоғи бўлган чақалоқ Иброҳим Ҳазрати Мория розияллоҳу анҳонинг уйида ўн олти ой яшади. Бир ярим ёшли жажжи Иброҳим ёмон бир дардга чалинди. Онаси Мория розияллоҳу анҳо ва холаси Сирин уни меҳр билан парвариш қилдилар. Аммо касаллик уни тарк этмади. Ниҳоят, юзида ўлим кўланкаси кўрина бошлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам жуда қайғурдилар. Аввал ҳис қилмагани бир сиқилиш юракларини оғритди. Беҳол бўлишларига қарамай, асҳобдан бир кишига суяниб, Мория розияллоҳу анҳонинг уйига келдилар. Иброҳим йиғлаётган Мория розияллоҳу анҳонинг қучоғида сўнгги нафасларини олаётган эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам шафқат билан уни қўлларига олдилар. Музтариб қалбларини тинчлантириш учун уни бағирларига босдилар: “Ё Иброҳим, биз сенинг Аллоҳ таоло ҳузурига кетишингга ҳеч қандай тўсиқ бўлолмаймиз“, дедилар ва кўзларидан ёш оқа бошлади. Мория розияллоҳу анҳо ўзини тутолмай, фарёд чеқди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам уни тўхтатмадилар. Қучоқларидаги жигарпораларига қарадилар. У унсиз ва ҳаракатсиз эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам: “Ё Иброҳим, агар бу ҳақиқий иш, тўғри ваъда бўлмаганида ва биздан кейин келганлар олдин келганлардан ўрнак олмаганида, сенга бундан ҳам аламлироқ шаклда қайғурар эдик”, деб марҳамат қилдилар. Бу сўзлар бечора Мория розияллоҳу анҳога бир оз тасалли бергандек бўлди. У кўз ёшларини артди ва шундай деди: “Кўз қайноқ ёш оқизади, қалб қайғуради. Аммо биз Аллоҳ таолони хушнуд этувчи сўздан бошқасини айтмаймиз. Ё Иброҳим, биз сенинг ўлимингга чиндан ҳам жуда-жуда қайғуряпмиз...”

Саидаброр Умаров