muslim.uz
Дангасаликнинг сабаблари I 3-сабаб: Ҳимматсизлик
Ҳар қандай ишда ҳимматлилик яъни: тиришқоқлик ва ғайратли бўлиш кўзланган ва мақсад қилинган ишларга эришиш омилидир. Зеро, кишининг олий ҳимматлилиги нажот топиш белгиси бўлса, бунинг акси эса маҳрум бўлиш белгисидир.
Иродасизлик ва ҳимматсизлик кишининг қалб идрокини заифлигидан далолатдир. Қачонки ҳиммат олий ва ирода бақувват бўлса, шундагина қалб ҳаётга теран назар солади.
Қуръонда ҳиммати олий бўлган кишилар мақталган: “Биринчи пешқадам муҳожирлар ва ансорийлар ва уларга яхшилик билан эргашганлар. Аллоҳ улардан рози бўлди, улар ҳам Аллоҳдан рози бўлдилар. Уларга остидан анҳорлар оқиб турган жаннатларни тайёрлаб қўйди. Уларда абадий қолурлар. Ана ўша улкан ютуқдир” (Тавба сураси, 100-оят).
Ислом тарихидан муҳожир ва ансорларнинг қай даражада ҳимматли ва ғайратли бўлганларини яхши биламиз. Уларнинг бу сифатга эга бўлганлари учун ҳам Аллоҳ таоло уларни мадҳ қилиш билан бир қаторда, уларга охиратда берилажак мукофотлар башоратини ҳам берди.
Бошқа бир оятда эса: "(У) бир уйлардаки, Аллоҳ уларнинг кўтарилишига ва уларда Ўз исми зикр қилинишига изн бергандир. Уларда Унга эртаю кеч тасбиҳ айтурлар. Бир кишиларки, уларни тижорат ҳам, олди-сотди ҳам Аллоҳнинг зикридан, намозни тўкис адо этишдан ва закот беришдан машғул қила олмас. Улар қалблар ва кўзлар изтиробга тушадиган кундан қўрқарлар" (Нур сураси, 36-37 оятлар).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кучли мўмин, Аллоҳ таолога кучсиз мўминдан суюклироқдир”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Ҳиммати ва иродаси кучсиз бўлган дангаса кишилар эса Қуръонда қораланади: "Уларга оятларимизни берганимизда, улардан ўзини олиб қочган ва уни шайтон эргаштириб кетиб, иғвога учганлардан бўлган шахснинг хабарини тиловот қилиб бер! Агар хоҳласак, уни ўша (оят)лар билан кўтарар эдик. Лекин унинг ўзи ерга ёпишди ва ҳавои нафсига эргашди. Бас, унинг мисоли худди бир итга ўхшайди, уни ҳайдасанг ҳам, тилини осилтириб тураверади, тек қўйсанг ҳам, тилини осилтириб тураверади. Бу бизнинг оятларимизни ёлғонга чиқарган қавмларнинг мисолидир. Бу қиссани ҳикоя қил, шоядки тафаккур қилсалар" (Аъроф сураси, 175-176-оятлар).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло темир қалқон ўғирлаб, қўли кесилган ва арқон ўғирлаб қўли кесилган ўғрини лаънатлади”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Уламолар ушбу ҳадисдан ҳимматсиз ва ғайратсиз дангаса кишидан яхшилик умид қилинмаслиги ва шу йўсинда яшар экан ундан фойда умид қилинмаслиги намоён бўлади деганлар.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўтирган кишилар олдида тўхтаб, бундай дедилар: “Сизларга яхшингиз ва ёмонингиз ҳақида хабар берайми?”. Улар сукут қилишди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам уч маротаба сўрадилар. Шунда бир киши: "Ҳа Ё Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизнинг яхшимиз ва ёмонимиз кимлиги ҳақида хабар беринг", деди. “Сизларнинг яхшингиз, ундан яхшилик умид қилинадигани ва унинг ёмонлигидан омонда бўлинадигандир. Сизларнинг ёмонингиз, ундан яхшилик умид қилинмайдигани ва унинг ёмонлигидан омонда бўлинмайдиганидир”, дедилар.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, динда ҳам, дунёда ҳам барчамиздан ҳимматлилик, тиришқоқлик ва ғайратли бўлиш талаб қилинади. Шундагина барчамиз дунё ва охиратда кўзлаган мақсадларимизга эриша оламиз. Аллоҳ таоло барчамизга ҳимматни бериб, дангасаликдан йироқ қилсин.
Абдураҳмонов Яҳё Убайдуллоҳ ўғли,
“Шайх Зайниддин” жоме масжиди имом-хатиби
Эксперт Шаҳрисабздаги масжид атрофидаги боғларни қайта тиклашни таклиф қилди
Ўзбекистон Маданият вазирлиги томонидан "Регенерация аспектида Ўзбекистоннинг тарихий шаҳарлари: Шаҳрисабз шаҳри мисолида"мавзусида онлайн давра суҳбати ташкил этилди. Sputnik маълумотларига кўра, бу ҳақда давлат бошқаруви органи хабар берган.
Тадбирда ИКОМОС халқаро экспертлари, Франция шаҳарсозлик институти вакиллари, шунингдек, маҳаллий меъморлар, археологлар ва маданий меросни асраш бўйича мутахассислар иштирок этди.
Учрашув давомида давра суҳбати иштирокчилари томонидан "Шаҳрисабз тарихий маркази" – жаҳон мероси объектини барпо этиш режаси муҳокама қилинди. Маълумки, у шаҳар тузилишини батафсил ўрганишга асосланган бўлади.
Франциянинг шаҳарсозлик институти эксперти Эрик Хойбрехтс Темурийлар сулоласидан қолган ёдгорликларга эътибор қаратиб, шаҳар режасининг барча жиҳатларини таҳлил қилишни таклиф этди.
Тарих фанлари доктори, археолог Рустам Сулаймонов ўз навбатида Шаҳрисабз буюк саркарда Амир Темурнинг ватани сифатида бутун дунёда танилганини қайд этди. Унинг раҳбарлигида шаҳар илм-фан ва санъатнинг ҳақиқий марказига айланди, шу жумладан меъморий иншоотларнинг ўзига хослиги билан машҳур.
Архитектура доктори, профессор Додо Нозилов масжидлар атрофидаги боғларни қайта тиклашни таклиф қилди. Унинг айтишича, илгари мусулмон қадамжолари яқинида сув ҳавзалари, дарахтлар ва боғлар бўлган, бу ерда намоздан кейин салқинда дам олиш мумкин бўлган. Бундан ташқари, у лойиҳада нафақат меъморлар, боғбонлар, балки тарихчилар ва санъатшунослар ҳам иштирок этишини тавсия қилди.
Шаҳрисабз шаҳридаги музей-қўриқхона директори Набижон Хушвақовнинг айтишича, Амир Темур даврида бутун шаҳар саккиз маҳалладан иборат бўлган. Бироқ сўнгги йилларда Заргарлик маҳалласи бузилиб, шаҳар инфратузилмаси ва халқ ҳаётига салбий таъсир кўрсатди. Муассаса раҳбари хатони тўғрилаб, аввалгидай хом ғиштлардан уйлар қуришни таклиф қилган. Шундай қилиб, шаҳарнинг тарихий қиёфаси қайта тикланади.
Эслатиб ўтамиз, 2016 йилда Шаҳрисабзнинг тарихий маркази у ерда олиб борилган демонтаж ва қурилиш ишлари туфайли ЮНЕСКО ҳузуридаги Умумжаҳон мероси қўмитасининг 40-сессияси қарори билан Умумжаҳон меросининг хавф остидаги объектлар рўйхатига киритилган эди. 2019 йилнинг июль ойида БМТ ихтисослаштирилган агентлиги Комитети Бокудаги 43-сессияда уни рўйхатда сақлашга қарор қилди. Ўз навбатида, Ўзбекистон томони икки йил ичида шаҳарни қайта тиклаш режаси лойиҳасини тузиш мажбуриятини олди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Мисвок билан ўқилган намоз
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: لَوْلَا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ، وَلَأَخَّرْتُ صَلَاةَ الْعِشَاءِ إِلَى ثُلُثِ اللَّيْلِ. فَكَانَ زَيْدُ بْنُ خَالِدٍ يَشْهَدُ الصَّلَوَاتِ فِي الْمَسْجِدِ وَسِوَاكُهُ عَلَى أُذُنِهِ مَوْضِعَ الْقَلَمِ مِنْ أُذُنِ الْكَاتِبِ لَا يَقُومُ إِلَى الصَّلَاةِ إِلَّا اسْتَنَّ ثُمَّ رَدَّهُ إِلَى مَوْضِعِهِ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَصَاحِبَاهُ.
Зайд ибн Холид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Агар умматимга машаққат бўлишини ўйламаганимда, албатта, уларни ҳар намоздан олдин мисвок қилишга амр этар эдим, Хуфтон намозини кечанинг учдан бирига сурар эдим», дедилар.
Бас, Зайд ибн Холид розияллоҳу анҳу намозларга худди мирзалар қулоғига қалам қистириб олгани каби, мисвок қистириб олиб ҳозир бўлар эди. Қачон намозга турса, албатта мисвок қилар ва сўнг яна жойига қайтариб қўяр эди».
Термизий ва унинг икки соҳиби ривоят қилганлар.
Бу ҳадисда ҳар намоздан олдин мисвок қилишга ва иложи бўлса, Хуфтон намозини кечанинг охирги учдан бирида ўқишга тарғиб қилинмоқда.
Шу билан бирга, ҳадисни эшитгандан кейин унга қандай амал қилиш ушбу ҳадиснинг ровийcи Зайд ибн Холид розияллоҳу анҳунинг мисолларида кўрсатилмоқда.
Ҳозир ҳам худди Зайд ибн Холид розияллоҳу анҳуга ўхшаб, мисвогини ўзи билан олиб юрадиган ва ҳар бир намоздан олдин мисвок қилиб оладиган мусулмонлар бор.
Баъзи уламоларимиз «Ҳар намоздан олдин мисвок қилиш вожиб», деганлар.
عَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: رَكَعَتَانِ بِالسِّوَاكِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةً بِغَيْرِ سِوَاكٍ. رَوَاهُ أَحْمَدُ وَالدَّارَقُطْنِيُّ.
Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Мисвок билан ўқилган икки ракат намоз мисвоксиз ўқилган етмиш ракат намоздан афзалдир», дедилар».
Аҳмад ва Дора Қутний ривоят қилганлар.
Шарҳ: Тишни ва оғизни тозалаб юришга бундан ортиқ тарғиб бўлмаса керак.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобидан
Боткенлик нуронийлар: ўзбек халқига, унинг қўли гул усталарига ҳавас қиламиз
Бугун Фарғона вилоятига Қирғизистон Республикасининг Боткен вилоятидан келган бир гуруҳ нуронийлар ташриф аввалидаёқ шу эзгу ҳақиқатни эътироф этишди.
Аввало, икки мамлакат Президентларининг дўстлик ва бирдамликни мустаҳкамлаш борасидаги саъй-ҳаракатлари, қолаверса, икки чегарадош вилоятлар раҳбарларининг муштарак ташаббуслари билан қардошларимизнинг Фарғона заминига саёҳати уюштирилди.
Дастлаб меҳмонлар Марғилон шаҳридаги Ҳунармандлар марказига ташриф буюрди. Азалдан асраб-эъзозланиб келинаётган, янада гўзал ва бетакрор сайқаллар билан бойитилиб, қадри улуғланаётган миллий матоларнинг яралиш жараёни кўпни кўрган нуронийларни ҳайратда қолдирди. Улар ипакнинг тайёрланишидан тортиб, миллий буюм ва либослар, нодир гиламларнинг дунёга келиши меҳнатсевар, ҳунарда моҳир ўзбек халқининг иқтидоридан, ижодкор юрагидан нишона эканлигини тўлқинланиб гапиришди.
– Миллий ҳунармандчилик Шарқ халқларининг алоҳида фахри ва ифтихоридир. Бу борада ўзбек халқига, унинг қўли гул усталарига ҳавас қилcа бўлади, – дейди делегация етакчиси, Қадамжой тумани депутатлар кенгаши раиси Ғуломжон Матажиев. – Фарғонани айнан мана шу манзилдан бошлаб зиёрат қилаётганимизнинг боиси ҳам шу. Аслида, ўзбек халқи ҳунари, меҳнатсеварлиги, қадриятларга бўлган юксак ҳурмати, меҳмондўстлиги, оилавий қадриятларнинг мустаҳкамлиги билан дунё халқлари учун ибрат тимсолига айлангани бизнинг ҳам ғуруримиз.
Меҳмонлар Рақамли технологиялар марказида миллий анъаналар асосида карнай-сурнай, нон-туз билан қарши олинди. Нуронийлар республикада иккинчи бўлиб очилган марказнинг фаолияти билан яқиндан танишишди.
Марғилон шаҳридаги “Ёдгорлик” корхонасига саёҳат Фарғона саноат туризми ривожини кўрсатибгина қолмасдан, миллий ҳунармандчилик маҳсулотларини халқаро бренд даражасига етказаётган уста-ҳунармандларнинг бугунги орзу-мақсадлари меҳмонларда самимий ҳавас ҳиссини уйғотди.
– Бу миллий дўппиларни қирғиз қиз-ўғлонлари ҳам роҳат билан кийишган, – дейди Зуҳрахон она Абдураззоқова. – Ёшлигимизнинг энг гўзал дамларини атлас кийиб ўтказганмиз. “Ёдгорлик” мажмуасидаги миллий либос ва дўппилар ўша қадрдон йилларимизни ёдга солди ва ўзбек халқига бўлган меҳр-муҳаббатимизни янада оширди.
Марғилонликлар меҳмонларга миллий матолар тўпламларини ҳадя қилди. Шаҳардаги Пур Сиддиқ мажмуасига ташриф ҳам қирғизистонлик нуронийларнинг қалбига ажиб ҳарорат олиб кирди.
Меҳмонлар “Олтин водий” металл маҳсулотлари корхонасида ҳам бўлиб, Марказий Осиёда биринчилардан бўлиб катта қувват билан ишга туширилган, ўз навбатида Фарғонанинг иқтисодий салоҳияти ифодасига айланаётган корхона фаолиятини кўздан кечиришди. Корхона раҳбари Эркинжон Юнусов 4 та ишлаб чиқариш мажмуаси билан таништирар экан, бу ерда ишлаб чиқарилаётган ўндан ортиқ турдаги металл маҳсулотларига Қирғизистон ҳам асосий харидор эканлигини таъкидлади.
Қадамжойнинг Оқтурпоқ қишлоғилик Абдусалом ота Қўлдошев асли Риштон туманида туғилиб, вояга етган. Унинг ота юртига ташрифи унутилмас, бахтли онларни туҳфа этди. Фарғона фарзанди ўзининг 37 йиллик дўсти, риштонлик Абдумутал Абдураҳимов билан шу бугун қайта кўришди.
Куннинг иккинчи қисмида нуронийлар Ислом Каримов номидаги вилоят Театр-концерт саройи, Фарғона туманидаги “Экокерама” масъулияти чекланган жамиятида ҳам бўлдилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётларидан лавҳалар: Исломий садоқат (Аудио)
ЎМИ матбуот хизмати