muslim.uz

muslim.uz

Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг суннатларида ҳам вақтнинг қиммати ва аҳамияти алоҳида таъкидланади. Қиёмат куни Аллоҳ таоло ҳузурида  вақт ҳар бир инсоннинг зиммасидаги улуғ бир масъулият ва қарз экани зикр этилади. Ҳатто ҳисоб-китоб кунида бандага бериладиган асосий тўрт саволдан иккитаси ана шу вақт ҳақида бўлиши ҳадисларда таъкидлаб ўтилган.        Муоз ибн Жабал разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: “Банда қиёмат куни тўрт хислатидан сўралмагунича бир қадам ҳам олдинга силжий олмайди. Бу саволлардан биринчисида – умрини нима билан ўтказгани; иккинчисида – ёшлик даврида нима билан машғул бўлгани; учинчисида – мол-дунёни қай йўсинда (қайси касб орқали)топгани ва нималарга сарфлагани; тўртинчисида – илмига қандай амал қилганидан сўралади”.

Улуғ тобеъинлардан Ҳасан Басрийнинг шундай сўзлари бор: “Шундай зотлар бор эдики, сизлар дирҳам-динорларингизга ҳарис бўлганингиздан кўра улар вақтларига қаттиқроқ ҳарис эдилар... Одам боласининг ҳар бир куни қуйидаги сўзларни айтиб ўтади: “Эй одам боласи, мен янги кунман ва қиладиган амалингга гувоҳман. Агар ўтиб кетсам, қайтиб келмайман. Хоҳлаган ишингни қил, унинг самарасини қариганингда топасан ва хоҳлаган ишингни кечиктир, у сенга асло қайтиб келмайди”.

Улуғлардан бири Абу Ҳафс Найсобурий: “Ҳар бир вақтнинг ўз одоби бор, ким вақт одобларига риоя қилса улуғлар даражасига етади”, деб айтган.

Солиҳлардан бири яна шундай деган: “Банданинг вақтлари тўрт турли бўлади, бешинчиси йўқдир: неъматда кечган вақт, кулфатда ўтган вақт, итоат билан ўтган вақт, маъсият-гуноҳ қилиб ўтказилган вақт”.

Энди агар бу вақт ойларнинг саййиди Рамазон ойида беҳуда сарфланса нима бўлади? Биз бу муқаддас ойда вақтимизни қандай ўтказмоғимиз лозим?

Мумкин эмас – фойдасиз!

Аввало, Рамазон ойида ўзимизни турли беҳуда, на дунёимиз ободлиги ва на диминиз равнақига ҳисса қўшмайдиган одатлар, воқеликлар ва вақтингизни ўғирловчи кишилардан узоқлашинг. Хўш, буни қандай амалга оширасиз?

Ишни сахарликдан сўнг то қуёш чиққунча ухламасликка ғаракат қилинг.

Рамазон ойи одоблари, ислом дини моҳияти ва хулқингизни тафтиш этишга ундовчи китоблар ва манбалар билан астойидил танишиб чиқинг. Зеро, амални бажаришдан аввал у ҳақда етарлича билдимга эга бўлмаслик охир оқибат адашишликка олиб келади.

Одамлар билан тортишиш, баҳслашиш, жанжаллашиш каби одатлардан узоқлашинг. Бунинг учун воқеликка сукут билан четдан назар ташлаш кифоя.

Бозор, супермаркет, ҳиёбон ва бошқа жойларга қисқа сайру саёҳатларни имкон қадар камроқ амалга оширинг.

Ёқтирган телесериал, бадиий филм, концерт, шоу ҳамда томошаларни кўришни чекланг. Улар сизга ҳеч қандай манфаат бермайди. Аксинча вақтингизни ўғирлайди ва бунинг учун кейинчалик қаттиқ надомат чекасиз.

Ижтиомий тармоқлардан ҳеч бўлмаганда бир ой фойдаланманг. Агар маънавий озуқа олишга ёрдамлашидиганлари бўлса унда кунда 1 соат шуғуллансангиз бўлади.

Мумкин – фойдали!

Рамазон ойида вақтни фойдали ва унумли ўтказишучун:

  1. Кўпроқ ўзингизга савол беринг? Нима учун, нима мақсадда, охиратим учун қандай фойда бор?
  2. Ҳаёт ташвишларидан бироз чекланинг. Асосий меҳнат ва иш фаолиятингиздан ташқари динингиз учун фойдаси йўқ ишларни тарк этинг.
  3. Кўпроқ Қуръон тингланг ва ҳар куни Қуръондан ҳеч бўлмаганда 3-4 оят ёдланг. Кичик суралардан бошласангиз осон бўлади.
  4. Агар бугундан бошлаб ҳар куни битта ҳадис ёдлашни одат қилсангиз, рамазон ойи сўнгида камида 30 хадис ёд оласиз.
  5. Куннинг бир қисмини албатта оилангиз учун ажратинг. Чунки улар учун сиз масъулсиз.
  6. Уламолар ва тақводорлар суҳбатида бўлишга ҳаракат қилинг.
  7. Фарз ва суннат амалларни мукаммал қилишга ва нафл ибодатларга иштиёқингизни оширинг! Аллоҳ таолони рози қилиш мақсадида яшанг ва ҳар куни такрор ва такрор дуода бўлинг!
  8. Таровеҳ намози фазилати ва барокатидан баҳраманд бўлишни унутманг!

 

Рамазон ойи сиз ва оилангиз учун файзу барокат олиб келсин!

 

Саидаброр Умаров

Абу Саъид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилдилар: «Қоқилмагунча ҳалийм бўлмас. Тажриба кўрмагунча ҳакийм бўлмас»

Яна бир ҳадиси шариф мазмунига кўра, “ҳикматли сўз мўмин йўқотган инжу, бинобарин, уни излашга, қаердан топса – олишга ҳақли. Чунки у ўз ганжи ҳисобланади”. Салафлардан қолган пурмаъно сўзларни, донишмандларнинг ўгит-насиҳатларини одамийлик сабоқлари, ахлоқий тарбия бобида муҳим дастурил амал десак, янглишмаймиз. Қуйидаги ҳикматлар донолар бисотидан сараланган намуналардир.

 

  • Турли-туман тарбиявий ҳикоятлар ва ҳикматли сўзларни тўплаш тенгсиз давлат, уларга амал қилиш эса чексиз бойликдир (Шарқ мутаффаккирлари).
  • Инсоннинг маънавий қиёфаси ҳақида ҳукм чиқарганда унинг айрим жонбозликларини эмас, кундалик ҳаётини ҳисобга олиш даркор (Б.Паскаль).
  • Одамлар ҳеч қачон мислсиз яхши ёки ҳаддан ташқари ёмон бўлмайдилар (Ларошфуко)
  • Ўзи ҳақида ҳукм чиқаришга ўрганмаган одам бошқалар ҳақида ҳукм чиқаролмайди (Гёте).
  • Аввалбош одам яшашни ўрганиб олмоғи, кейингина ўзгаларни айбламоғи керак! (Ф.Достоевский)
  • Ўзингни бахтли ва ҳурсанд қилишнинг энг яхши йўли – кимнингдир кўнглини кўтариш ва уларга бахт улашишдир (А.Навоий).
  • Шундай одамлар борки, уларга одамдай муомала қилсанг, махлуққа айланиб кетадилар (Ключевский).
  • Кунлари бир хил ўтаётган инсон бахтсиздир (ҳадисдан).
  • Эрталаб ўрнингдан туриб ўзингдан: “Нима иш қилишим керак?”, кечқурун ётишингдан олдин эса: “Нима иш қилдим ?” – дея сўра (уламолар бисотидан).
  • Ҳеч қандай ишга дабдаба билан киришмаслик керак: тантанаворлик иш тугаганда ярашади (Гёте).
  • Кимки майда ишни эплолмаса, каттаси ҳам қўлидан келмайди (Ломоносов).
  • Инсонларга фойда берадиган севимли ишинг борми? Демак сен энг бахтли одамсан (Саййид Аброр).
  • Жиддий одамнинг ғоялари кўп бўлмайди. Ғояси кўп одам ҳеч қачон жиддий бўлолмайди.
  • Шундай одамлар борки, улар сувга тушган хасдек ҳеч бир мақсадсиз дунёдан ўтиб кетадилар; улар сузишмайди, оқим уларни олиб юради (Сенека).
  • Гуноҳ ва маъсиятни кўра туриб жим туриш ўша гуноҳни қилиш билан баробардир (Уламолар бисотидан).
  • Лоқайд одам жазонинг энг оғирига ҳақлидир.
  • Доно одамнинг хислати уч нарсада намоён бўлади:
  1. Бошқаларга берган маслаҳатига ўзи ҳам амал қилади;
  2. Ҳеч қачон ҳақиқатга қарши бормайди;
  3. Ўз атрофидаги одамларнинг нуқсонларига сабр-тоқат билан чидайди.

                                                                                            Лев Толстой

  • Оддий нарсада мўъжизавий сифатни кўра олиш лаёқати, шаксиз, донолик аломатидир
  • Мақтаниб гапириш – заифликнинг биринчи аломати, кимки зўр ишларга лаёқатли экан, у тилини тийган бўлади (Цицерон).
  • Ожизликдан келиб чиқадиган камтарлик фазилат эмас (Уламолар бисотидан).
  • Гўзал одоб ёрдамида истеъдод ва ҳатто, куч билан эришиш мумкин бўлмаган ғалабага эришиш мумкин.
  • Куч ва қудрат сўкиниш ва ҳақорат қилишга муҳтож эмас.
  • Шовқин-сурон учун майда одамларни – ноғорачиларни танлайдилар (Лихтенберг).
  • Кўрнамакка илтифот кўрсатиш – у қадар бахтсизлик эмас, аммо қабиҳ одамдан ёрдам сўраш катта бахтсизликдир (Ларошфуко).
  • Нафратимизга учраган кишиларнинг ёрдамига муҳтож бўлиш оғир мусибатдир (Қобус).

 

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

Зайниддин домла Эшонқулов

Араб тилидаги (https://arabicpost.net) интернет нашри тарқатган хабарга кўра, Миср Вақф ишлари вазирлиги 4 апрелда мамлакатда коронавирус тарқалишига кураш доирасида Рамазон ойида жамоат учун ифторликлар ўтказишни ман этишини маълум қилган. 
 
Вақф ишлари вазирлиги эҳсон қилиш ниятида бўлганларни Рўза ойи бошланишидан олдин атаганларини нақд пул ёки озиқ-овқат маҳсулотлари кўринишида фақир ва эҳтиёжмандларга тарқатишга чақирди. 
 
Коронавирус Миср ҳукуматининг қатор йирик лойиҳалари адо этилишига ҳам таъсир этмоқда. Жумладан, Миср музейини очиш маросими ва ҳукумат хизматчиларининг биринчи гуруҳини мамлакатнинг янги пойтахтига кўчириш ишлари 2021 йилга қадар кечиктирилди. 
 
Миср музейини очиш маросимини жорий йил давомида ўтказиш, ҳукумат хизматчиларининг биринчи гуруҳини мамлакатнинг янги пойтахтига кўчириш эса июнь ойига режалаштирилган эди. 
 
58 миллиард АҚШ долларига тенг бўлган Мисрнинг янги пойтахти лойиҳасини амалга ошириш жиддий молиявий қийинчиликларга дуч келди, хусусан, айрим инвесторлар лойиҳадан чиқиб кетди.
 
Манба: http://uza.uz

Манба: O’zbekiston24 телеканали

Top