muslim.uz
Ўзимизни ҳисоб-китоб қилайлик!
Нафсни тергаш, уни солиҳ бўлиши учун доимо интилиш банда қилиши лозим бўлган энг муҳим ишлардандир. Инсон доим хато қилади. Нафсни текшириш орқали мана шундай хатолар тафтиш қилинади ва нафсга бу борада танбеҳ бериб, насиҳат қилиб, жаннат неъматлари эслатилади, охират азобидан қўрқитилади. Бу масалада умматнинг салафлари бизга энг гўзал намунадирлар. Чунки, уларнинг қалблари доим Аллоҳга боғлиқ эди. Ўзлари ер юзида юрсаларда, қалблари самода эди. Улардан бирлари бирорта хатони содир этса ёки бир амалда камчиликка йўл қўйса, дарҳол уни тузатишга киришар, нафсини бу ишдан қайтариб, койир эди. Натижада унинг қалби фақат яхши нарсанигина буюрадиган бўлиб қолган эди.
Инсон борки, ожизлиги сабаб нафсининг сўзига кириб гуноҳга қўл уради. Тирик эканмиз қилган гуноҳларимизга тавба қилиб, кечирилиш пайидан бўлишимиз керак. Бунинг учун биз ҳам ўтган улуғларимиздан ўрнак олиб, ўзимизни тафтиш қилишимиз лозим. Буни муҳосабатун нафс, яъни нафсни ҳисоб-китоб қилиш дейилади.
Нафс инсонни доим ёмонликка бошлайди. Биз эса нафсимизни тўғри йўлга чорлаб, жиловини ўша тарафга буриб туришимиз лозим.
Нафсни муҳосаба қилиш – уни тергаб, хатоларини эслатиб, ўша хатоларга тавба қилиб, ютуқлари бўлса, бунинг учун Аллоҳга ҳамд айтиш ва янада яхшироқ бўлишга уринишдир.
Дунё ишларига бир назар солайлик.
Бир неча дўконлари бор оддий савдогар одам эрталаб шогирдларини “Сен бу дўконда савдо қиласан, сен эса мана бунда” деб, дўконларга бирма-бир тақсимлаб чиқади.
Кечгача улардан хабар олиб, “Тинчмисизлар? Савдо яхши кетяптими? Қийинчилик йўқми? Бирор нарсани арзон сотиб қўймадингларми?” деб туради.
Кеч тушгач, ҳамма шогирдларини бир жойга тўпланишларини тайинлайди. Улар келишгач, “Хўш, сен бугун қанча савдо қилдинг? Нималарни сотдинг? Насия савдо бўлмадими ишқилиб?” деб сўрайди. Бошқасига юзланиб: “Сенда нима гап? Фалончи қарзини олиб келдими?” дейди.
Охирида ҳисоб-китоблар натижаси, кўрилган фойда ва зарарлар маълум бўлгандан кейин савдоси кўп бўлган шогирдига “Барака топ! Шундай давом эт!” дейди. Камроқ пул топган ёки насияга савдо қилган шогирдига эса “Нега насияга сотдинг? Ўзи дастмоямиз кам бўлса! Нега яхши савдо қилмадинг? Нега фалон маҳсулотни арзонга сотиб қўйдинг?” деб танбеҳ беради. Шу тарзда ҳисоб-китоб қилиб бўлгач, эртанги кун учун яна топшириқлар беради.
Дунёимиз, тижоратимиз учун жон куйдиргандек, нафсимиз ислоҳи учун ҳам жон куйдириб, уни ҳам шундай тафтиш қиляпмизми?
Ҳар куни эрта тонгдан яхши ишлар бажаришни ният қилиб, кунни бошлаяпмизми? Кеч тушгач, қилган ниятимизнинг қанчасини амалга оширдик, қанчасини оширолмадик, ўйлаб кўряпмизми? Эришган ютуқларимиз, қилган солиҳ амалларимиз учун Роббимизга ҳамд айтиб, йўл қўйган хато-камчиликларимиз, содир этган гуноҳларимиз учун истиғфор айтиб, тавба қиляпмизми?
Савдо ишида касодга учрасак, пулни, дастмояни йўқотамиз. Аммо ўлиб қолмаймиз, оч қолмаймиз. Йўқотилган пулларнинг ўрнини тўлдирса бўлади. Пул йўқолди, ўғри олиб кетди, сувга чўкиб кетди, ёниб кетди, мусодара бўлиб кетди дегани ҳаёт тугади дегани эмас!
Аммо қилинган гуноҳлар, хатолар, қолдирилган фарз, вожиб, суннат ва бошқа солиҳ амаллар охиратнинг бой берилишига олиб келиши мумкин.
Нега дунё ишига катта эътибор бериб, пулни йўқотмаслик учун катта-катта ҳисобларни амалга ошириб, керак бўлса, иқтисодчи, йирик тадбиркорлардан маслаҳат сўраймиз-у, аммо бизнинг икки дунёимизда бахт-саодатга эришишимиз кафолати бўлган солиҳ амаллар, охират ғамига бунчалик эътибор бермаймиз?! Билмаган нарсаларимизни илм аҳлларидан сўрамаймиз?!
Ахир дунё ҳаёти вақтинчалик, охират ҳаёти эса абадий-ку!
Қилаётган гуноҳларимизга, инсонларга берадиган озор ва зулмларимизга, бировнинг ҳаққини ейишимизга, ўғрилик қилишимизга, ғийбат, ёлғон, ҳасад ва бошқа маъсиятларга охиратда нима деб жавоб беришимизни ўйлайлик!
Оғир ҳисобга дучор бўлмаслик учун гуноҳларимизга чин тавба қилиб, ихлос билан истиғфор айтайлик!
Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу “(Охиратда) ҳисоб-китоб қилинишингиздан олдин (бу дунёда) ўзларингизни ҳисоб-китоб қилинглар!” деганлар.
Сўзимизни бир ривоят билан якунлаймиз:
Ибн Симмадан нақл қилинади: “Бир куни у киши ўз нафсларини тафтиш қилиб ўтирган эдилар. Умрларини ҳисобладилар. Қарасалар, 60 йил умр кўрибдилар. Бу йилларни кунларга бўлиб чиқдилар. 21500 (йигирма бир минг беш юз) кун чиқди. Натижани кўриб қичқириб юбордилар ва: “Ҳолимга вой! Фалокат! Аллоҳга 21000 (йигирма бир минг)та гуноҳ билан рўбарў бўламанми?! Агар ҳар куни ўн мингтадан гуноҳ қилган бўлсам, унда ҳолим нима кечади?!” дедилар-да, хушларидан кетиб йиқилдилар. Кейин қарашса, ўлиб қолган эканлар. Шунда бир кишининг: “Эҳ, сиз олий фирдавс жаннатига қанчалар тез югуриб ўтиб кетдингиз-а!” деганини ҳамма эшитди”.
Имом Ғаззолий ушбу ривоятга қўшимча тарзда шундай дейдилар: “Банда ўз нафсини мана шундай муҳосаба қилиши керак. Қилган гуноҳларини ҳар соатда қалби ва аъзолари билан ўйлаб надомат қилиши керак. Агар банда ҳар бир гуноҳ қилган пайтда уйига биттадан тош ташлаб қўйса, тез кунда уйи умрига тенг миқдордаги тошларга тўлиб кетади. Лекин банда қилган гуноҳларини ҳеч эсламайди. Эсидан чиқариб юборади. Икки фаришта эса ҳаммасини ёзиб, ёдлаб боради. Аллоҳ таоло бу ҳақида шундай деган: “У (амаллар)ни Аллоҳ ҳисоблаб қўйган. Улар эса унутиб юборганлар” (Мужодала, 6)”.
Интернет маълумотларидан фойдаланиб
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
«Муҳаммад алайҳиссаломнинг тараннуми» ёхуд Гёте мусулмон бўлганми?
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ғарб дунёсининг энг буюк адибларидан Вольфганг фон Гёте: «Инсоният ҳар жиҳатдан Ҳазрати Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам олдида қарздордир», деб ҳам замондошларини, ҳам ХХ аср Оврўпасини ҳайратда қолдирган эди. Гёте Ислом ва унинг буюк Пайғамбарига нисбатан фавқулодда бир яқинлик кўрсатган ва бу ҳиссиётини 23 ёшларидан бошлаб сўнгги кунларигача, ҳатто сўнгги нафасига қадар очиқ-ойдин изҳор қилган эди.
Дунёда Исломга энг яқин ва одилона ўлчовлар билан ёндошган миллат олмон миллатидир. Бу алоқа, шубҳасиз Гётедан бошланган. Ундан анча олдин Лайбниц, Лессинг, Ҳербел каби файласуф ва адиблар ҳам илмий ва холис ўлчовлар ила Исломни тадқиқ қилганлар. Бироқ Гётенинг ўрни буткул ўзгача эди. Унинг ислом ҳақида илгари сурган тушунчаларини ташқаридаги исломга уйғун бир кишининг эмас, балки бу динга мансуб кишининг фикрлари сифатида қабул қилиш керак. Гётенинг Исломга нисбатан самимий ҳурмати унинг «Ҳазрати Муҳаммаднинг тараннуми» номли асари билан бошланади. У «Фауст»дан кейин энг буюк асар деб танилган «Шарқу Ғарб девони»да яққол намоён бўлди. Зотан, ёзувчи Қуръон нозил бўлган муборак Қадр кечасини алоҳида нишонлаганини ҳам тап тортмай эътироф этган. Гёте Ислом билан илк бор 23 ёшида – Қуръони каримнинг янги таржимасини ўқиш билан танишди.
Қуръоннинг илк лотинча таржимаси 1422 йилда Базелда, Теодор Библиандер томонидан амалга оширилган ва Мартин Лютернинг сўзбошиси билан нашр этилган эди, Бу таржима Қуръоннинг асл матнидан жуда узоқлигига ва ифодада жуда кўп хатолар борлигига қарамай, Гётени ҳайратда қолдирган ва у шундай деган эди:
«Қуръон китобларнинг китоби эканлигига исломий важиба (бурч) туфайли ишонаман».
Гёте ўқувчилари ва тингловчиларига Ислом инсоннинг фитратига энг уйғун дин эканлигини ҳамиша айтиб юрарди. Унинг қуйидаги сўзлари диққатга сазовор:
«Аллоҳ бирдир. У нуқсонсиз, сомаддир: У тугмади, туғилмади».
Маълумки, бу ифодалар Қуръондаги Ихлос сурасига оид таржиманинг айнисидир.
Гёте 1820 йилда келинининг касаллиги туфайли тортган изтиробини бир дўстига ёзган хатида бундай ифодалаган эди:
«Бу ўринда ҳам ўзимни Исломда тутишдан бошқа чорам қолмаяпти».
Гётенинг тақдир ҳақидаги тушунчалари ҳам исломийдир. «Устига номим ёзилмаган ўқ менга тегмайди», дейди унинг қаҳрамонларидан бири.
«Аллоҳнинг изни бўлмасдан томдан бир чумчуқ ҳам тушмайди», деган сўзлар ҳам Гёте қаламига мансубдир.
Гёте ўлимидан бир йил олдин Эккерманга бундай деган:
«Суюкли ўғлим, улуҳиййат фикридан бизнинг нечоғлик ҳам хабаримиз бор?! Бизнинг тор тасаввурларимиз у улуғ борлиқдан нималарни ҳам англата оларди? Бир турк каби Аллоҳни юз исми билан таъбир этсам ҳам, барибир у сўнгсиз қудрат олдида ҳеч нарса сўзламаган бўламан».
Гёте 1832 йилнинг 22 мартида ҳаётдан кўз юмди. Вафотидан олдин қўли билан кўксига тинмай «W» ҳарфини «чизар» эди. Лео Кеттер бу ҳолатни изоҳлаб, «W» Гётенинг илк исми бўлган Вольфгангта ишора, деб тушунтиради. Аммо шу нарса маълумки, Гёте Қуръон ҳарфларини ўрганиш учун узоқ муддат машқ қилган ва «Аллоҳ» лафзини арабийда жуда яхши ёза олган.
Ўлим олдидан кўп насоролар кўксиларига қўллари билан хоч расмини «чизишади», Гёте эса бунинг ўрнига «Аллоҳ» лафзини ёзган, деб ўйлаймиз. (Маълумингизки, «Аллоҳ» лафзининг бошидаги алиф бўлмаса ҳам, маъно ўзгармайди ва «лиллаҳ» ёзуви пайдо бўлади, унинг ёзилиши эса, «W» ҳарфига айнан ўхшашдир).
Манба: islom.uz
Болгарияда мусулмон жамоаларига давлат кўмак кўрсатади
Болгария Республикаси парламенти томонидан қабул қилинган "Дин тўғрисидаги қонун"га кўра, болгариялик мусулмонлар учун ҳар йили уч миллион евро миқдоридаги давлат ёрдами берилади. Ушбу мабла- Болгария муфтийлиги ихтиёрига топширилиши қайд этилган.
2013 йилда ўтказилган ҳисобга олиш дастурига кўра, ҳар бир дин вакилига йилига 5 евро миқдоридаги пул берилади.
Маълумот учун, Болгарияда етти миллион аҳоли яшайди. Шундан 1,5 миллиони мусулмонлар экани айтилган.
Қонун 2019 йилнинг 1 январидан кучга кириши эътироф этилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Нишонга урилган гаплар: “Бирор инсонга фойданг тегмаса, ҳеч бўлмаса зараринг ҳам тегмасин”
Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган. Бундан ташқари саҳобаи киромлар, улуғ олимлар, Яқин Шарқ, Осиё, Европа ва Америка мутафаккирларининг бир қатор фикрлари ҳам берилган.
*****
Технология ҳамма нарсани қора (балчиққа) белашидан олдин болалигимни ўтказганимга хурсандман.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Миянгдан фойдалан! Ахир у текин-ку!
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Эски дўстингни тарк этма. Чунки янги дўст у каби бўлмаслиги мумкин.
Сулаймон Ҳаким
*****
Олийжаноблик – бирорта инсон сени кўрмай турган пайтда ишингни пухта, саҳиҳ қилиб бажаришингдир.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Одамлар билан бўладиган алоқам дарахт баргларига ўхшайди.
(Дарахт шохи, барги дарахтда қолса, униб-ўсади, дарахтга фойдаси тегади, узилиб ерга тушгани эса ҳеч қачон дарахтга келиб қайтадан ёпишмайди.) Ёнимда қолган инсоннинг фойдаси тегади. Ёнимдан кетгани қайтиб келмайди.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Бошингдан қийин кунларни ўтказаётганингда, “Ишларингга биз эътибор берамиз, ёнингдамиз” деган одамларнинг қандайлигини билиб оласан.
“Сукутдаги садолар”
*****
Баъзи инсонлар кўнглимизда “Келгусида уларга ўхшаганлардан қандай четланишимиз борасида” тажриба қолдирадилар.
“Сукутдаги садолар”
*****
Бирор нарсага нисбатан «Синиб қолмасмикин!» деган қўрқув билан керагидан ортиқ хавотир бўлишинг сенинг синишингга, уни эса бутун қолишига сабаб бўлади.
(Бу хавотир сени ич-ичингдан кемиради. Ўша нарсага ёки инсонга ҳеч нарса бўлмаслиги мумкин, аммо сен ўйлайвериб, хавотирланавериб адо бўласан дейилмоқчи.)
*****
- Бирор инсонга фойданг тегмаса, ҳеч бўлмаса зараринг ҳам тегмасин!
- Бирор инсонни хурсанд қилолмасанг, ҳеч бўлмаса хафа ҳам қилма!
- Бирор инсон ҳақида яхши сўз айтолмасанг, ҳеч бўлмаса ёмон сўз ҳам айтма!
- Бировнинг ютуғидан хурсанд бўлолмасанг, ҳеч бўлмаса ҳасад ҳам қилма!
«Ўзингни тузат» саҳифасидан
*****
Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи
Нозимжон Иминжонов
Мўминаларга ибрат мўминалар: Умму Салама (розияллоҳу анҳо)
Мўмина оналаримиз орасида Умму Салама (розияллоҳу анҳо) воқеаларни ғоятда чуқур ўйлаб, жуда тўғри қарорлар берадиган ақлли аёл эди. Мўминлар онаси Умму Салама (розияллоҳу анҳо) Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафотларидан сўнг содир бўлган воқеаларни диққат билан кузатиб борди. Инсонлар, хусусан, уларни идора этувчи халифа ва волийларнинг тўғри йўлдан адашмаслиги учун ҳаракат қилди. Тарихчиларнинг ёзишича, бир куни Умму Салама (розияллоҳу анҳо) халифаликни олган Усмон ибн Аффон (розияллоҳу анҳу) ҳузурига кирди ва ул зотга насиҳат қилиб, шундай деди: “Эй ўғлим, менга нима бўляптики, одамларнинг сендан узоқлашиб, ҳимоянгдан чиқаётганини кўряпман. Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) севган йўлидан бошқа бир йўлда хайр қидирма. У ўчирган ўтни ёқма. Дўстларинг Абу Бакр (розияллоҳу анҳу) ва Умар (розияллоҳу анҳу) нинг йўлларидан юр. Улар ишни маҳкам ушладилар ва асло зулм қилмадилар. Бир она сифатида насиҳат қиляпман. Бу менинг ҳаққим, вазифам. Сен ҳам итоат этишинг лозим”. Усмон ибн Аффон (розияллоҳу анҳу): “Албатта, сиз айтдингиз, мен тингладим. Сиз тавсия эттингиз, мен ҳам қабул эттим”, дедилар.
Саидаброр Умаров