muslim.uz
ЭНГ ГЎЗАЛ ИСМЛАР АЛЛОҲНИКИДИР (2-мақола)
العَظِيمُ
- Ал-Аъзийм.
Ақл тасаввур қила олмайдиган даражада азаматли ва улуғ.
الغَفُورُ
- Ал-Ғафур.
Кўп мағфират қилувчи.
الشَّكُورُ
- Аш-Шакур.
Оз амал учун кўп савоб берувчи.
العَلِيُّ
- Ал-Алий.
Мартабаси олийликда бениҳоя.
الكَبِيرُ
- Ал-Кабийр.
Ҳар бир нарсадан улуғ.
االْحَافِظُ
- Ал-Ҳафиз.
Ҳар бир нарсани муҳофаза қилувчи.
المُقِيتُ
- Ал-Муқийт.
Барча моддий ва руҳий ризқларни яратувчи.
الحَسِيبُ
- Ал-Ҳасийб.
Кифоя қилувчи. Қиёматда бандаларнинг ҳисобини қилувчи.
الجَلِيل
- Ал-Жалийл.
Сифатлари улуғ зот.
الكَرِيمُ
- Ал-Карийм.
Биров сўрамаса ҳам, ҳеч бир эваз олмасдан, нарсаларни кўплаб ато қилувчи.
الرَّقِيبُ
- Ар-Рақийб.
Ҳеч бир заррани ҳам қўймай текшириб турувчи.
المُجِيبُ
- Ал-Мужийб.
Дуоларни ижобат қилувчи.
الوَاسِعُ
- Ал-Восиъ.
Ҳамма нарсани кенг илми ила иҳота қилган. Барчани кенг раҳмати ила қамраб олган.
الحَكِيمُ
- Ал-Ҳакийм.
Ҳар бир нарсани ҳикмат ила қилувчи.
الوَدُودُ
- Ал-Вадуд.
Барчага яхшиликни раво кўрувчи.
المَجِيدُ
- Ал-Мажийд.
Шон-шарафи ва қадри беҳад юксак.
- Ал-Боъис.
Халқларга пайғамбарлар юборувчи. Кишиларга ҳиммат юборувчи. Ўликларни қайта тирилтирувчи.
الشَّهِيدُ
- Аш-Шаҳийд.
Ҳар бир нарсага ҳозиру нозир. Барчага шоҳидлик берувчи.
الحَقُّ
- Ал-Ҳақ.
Ўзгармас, собит зот. Ҳақни юзага чиқарувчи.
الوَكِيلُ
- Ал-Вакийл.
Барчанинг иши унга топширилган зот.
القَوِيُ
- Ал-Қовий.
Қувватли Зот.
المَتِينُ
- Ал-Матийн.
Машаққат билмас, кучли Зот.
الوَلِيُ
- Ал-Валий.
Муҳаббат қилувчи, нусрат берувчи ва халқининг ишини юритувчи зот.
الحَمِيدُ
- Ал-Ҳамийд.
Барчага мақтовлар ила мақталган зот.
المُحْصِى
- Ал-Муҳсий.
Барча нарсанинг ҳисобини олувчи зот.
المُبْدِئ
- Ал-Мубдиъ.
Барча нарсаларни аввал бошдан бор қилган зот.
المُعِيد
- Ал-Муъийд.
Йўқ бўлган нарсаларни яна қайтадан бор қилувчи.
المُحْيِى
- Ал-Муҳйи.
Тирилтирувчи. У зот ўликларни тирилтирувчидир.
المُمِيت
- Ал-Мумийт.
Ўлдирувчи. Барча жонзотларнинг жонини олувчи.
الحَيُّ
- Ал-Ҳайй.
У ҳамиша тирикдир, У ўлмайди. Аллоҳнинг ҳаёти абадийдир, ўлим ила йўқ бўлмас. Аллоҳнинг ҳаёти азалий, олдин йўқ бўлган эмас.
القَيُّومُ
- Ал-Қайюм.
Ҳар бир нарса устида турувчи ва ҳар бир турувчи нарса Унинг сабабидангина туради.
الوَاجِد
- Ал-Вожид.
Хоҳлаган нарсасини топувчи. Бу ишда биров Уни тўса олмайди.
المَاجِد
- Ал-Мажид.
Улуғлик ва шараф соҳиби.
Даврон НУРМУҲАММАД
Испания нашри: Ўзбекистон – Ипак йўлидаги глобаллашув
Испаниянинг етакчи онлайн нашри "Ejecutivos" Мигель Де Сервантес номидаги Испания маданият уюшмаси раҳбари Фернандо Ленс ва иқтисодий масалалар бўйича эксперт, халқаро шарҳловчи Эдуардо Гуайлуполарнинг "Абадий Ўзбекистон: Ипак йўлидаги глобаллашув"мақоласини чоп этди, деб хабар беради "Дунё" ахборот агентлиги.
"Ўзбекистоннинг тарихий шаҳарлари: Самарқанд, Бухоро ва Хивадан ўтган Ипак йўли тинчлик, билим ва фаровонлик йўли бўлиб, савдо-сотиқ, маданиятларнинг шаклланиши ва халқларнинг бирлашуви орқали ривожланган. Шунинг учун Ўзбекистоннинг ушбу йўналишининг глобализация маркази сифатида катта аҳамияти бор. Ўзбекистон дунёдаги учинчи йирик олтин ишлаб чиқарувчи ва олтинчи йирик пахта ишлаб чиқарувчи ва экспорт қилувчи ("оқ олтин"деб ҳам аталади). Газ, мис ва бошқа маҳсулотлар ҳам экспорт қилинади", дея ёзади нашр.
Муаллифлар мақолани мамлакат пойтахти ёши 2 200 йил бўлган 2,5 миллион аҳолиси бор Тошкент шаҳри билан бошлайди. Унда жумладан бундай дейилади:
– 70 гектар майдонни ўз ичига олган Ҳазрат Имом мажмуаси XVI асрда қурилган ва 1997 йилда қайта қурилган Қаффол Шоший, Имом Бухорий Ислом институти XVI аср мақбарасидан иборат. Унинг фасадида мозаика ва Қуръон ёзувларини кўриш мумкин. XVI асрга мансуб Бароқхон мадрасалари ҳам шу ерда жойлашган. Бу ерда меҳмонларга турли хил маҳсулотларни таклиф этадиган бир нечта ҳунармандчилик дўконлари бор.
Мўйи муборак мадрасасида Халифа Усмон ёзган ва мусулмонлар томонидан дунёдаги энг қадимий ҳисобланган Қуръон мавжуд.
Учта масжид бор: Намозгоҳ (1845-1867), Тилла Шайх (1856-1857). Ва ниҳоят, 2007 йилда қурилган ва XVI аср масжидлари услубини сақлаб қолган Ҳазрат Имом масжиди. Баландлиги 53 метр бўлган иккита минорага эга.
Ўз тарихи давомида маданиятга берилган бу аҳамият Тошкентни 2007 йилда ISESCO томонидан Ислом маданияти пойтахти деб эълон қилинишига сабаб бўлди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Mi’raj News Agency: Хива – дунё сайёҳларини жалб этмоқда
Индонезия матбуоти Ўзбекистон ижтимоий-сиёсий ҳаётида рўй бераётган муҳим воқеалар ҳақида мамлакат жамоатчилигини хабардор қилишда давом этмоқда, деб хабар беради “Дунё” ахборот агентлиги.
"Mi’raj News Agency" ахборот сайтида яна бир мақола чоп этилди. Унда таъкидланишича, Хива шаҳрида ЮНЕСКО кўмагида "Марказий Осиё цивилизациялар чорраҳасида" халқаро форуми бўлиб ўтади.
ЮНЕСКОга таяниб Индонезия ахборот ресурсининг хабар беришича, форум минтақанинг умумий маданияти ва умумий меросини ўрганиш ва тарғиб қилиш учун яхши имконият яратади.
Ўзбекистоннинг Хива шаҳри минг йиллар давомида таълим, фан ва маданият маркази, цивилизациялар бешиги вазифасини ўтаган Ипак йўлидаги энг қадимий шаҳарлардан бири, Ичан-қалъа ички шаҳар эса 1990 йилдан буён ЮНЕСКОнинг Жаҳон мероси рўйхатига киритилгани алоҳида таъкидланади.
"Шаҳарнинг Жума масжиди, мақбаралар, мадрасалар, шунингдек, XIX аср бошларида қурилган саройлар каби ноёб меъморий диққатга сазовор жойлари ҳар йили дунёнинг турли бурчакларидан сайёҳларни ўзига жалб этади", деб ёзади ахборот ресурси.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ: Ишорат биҳиштға (Қирқ учинчи мавзу)
ОЗ-ОЗ ЎРГАНИБ ДОНО БЎЛУР...
* * *
Заҳируддин Муҳаммад Бобур хазиналари
* * *
МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ
* * *
ИЙМОН-ЭЪТИҚОД КИТОБИ
* * *
НАЗМ
Даража жаннат ичрадур секкиз,
Тенгри гар лутф қилса, еткайсиз.
Тенгри жаннатқа кимниким тергай,
Амалиға яраша ер бергай.
Анда ҳуру қусуру ғилмондур,
Неча лаззатки, ақл ҳайрондур.
Ҳар фароғатки эл хаёл этар,
Андин ортиқ биҳишт элига етар.
Жовидон ерларида бўлғайлар,
Ғам била ғуссадин қутулғайлар.
Барчадин яхши лаззати дийдор,
Бизга қилғай насиб, ё Ғаффор!
НАСРИЙ БАЁН
Жаннат (ҳақлиги) баёни
Жаннат ичида саккизта даража бор, агар Аллоҳ лутфу карам қилса, унга етгайсизлар. Аллоҳ жаннат учун кимни танласа, унга амалига яраша (жаннатдан) жой беради. У ерда ҳурлар, қасрлар, ғилмонлар бор, яна ақл ҳайрон қоладиган неча лаззатлар бор.
Одамлар хаёл қилган ҳар неки фароғат – роҳат-ҳаловат бор бўлса, жаннат аҳлига ундан ортиқроғи тегади. (У мўъминлар) жаннат ерларида абадий қоладилар, ғам ва ғуссадан (мангу) қутуладилар.
Ҳаммасидан яхшиси Аллоҳнинг дийдори лаззатидир. Эй Ғаффор – мағфирати чексиз бўлмиш кечиримли Зот! Бизга ҳам у неъматни насиб айла!
ИЗОҲ. Аҳли суннат эътиқодига кўра, мўъминлар охиратда Аллоҳни кўрадилар, кофирлар кўрмайдилар (Байзовий). “Барчадин яхши лаззати дийдор” сатрига далил ушбу ояти карималардир:
Қиёмат сураси, 22-23-оятлар Маъноси: «Бир қанча юзлар у кун Раббилари (жамоли)га боқиб, ял-ял яшнаб тургувчидир».
Юнус сураси, 26-оят маъноси: «Яхшилик қилувчилар ва гўзал ҳаракат этувчилар учун янада гўзалроғи ва зиёдаси (Аллоҳнинг жамоли) бордир».
“Бу ояти каримадаги «зиёда» сўзи Аллоҳни (охиратда) кўз билан кўрмоқ деган маънода тафсир қилинган” (Муҳаммад Зоҳид Қўтқу ибн Иброҳим ал-Бурсавий: «Аҳли суннат вал-жамоат ақоиди», 1-китоб, с. 39).
Насрий баён ва шарҳ муаллифи:
Мирзо КЕНЖАБЕК.