muslim.uz

muslim.uz

Ўзбекистон азалдан хушманзара табиати, сўлим масканлари, халқимизнинг бетакрор анъаналари ва маданияти билан чет эллик сайёҳларни ўзига жалб этиб келган. Кўҳна обидалар, муқаддас қадамжолар, тарихий-маданий ёдгорликлар доимо сайёҳлар билан файзиёб бўлган. Кейинги йилларда бу анъаналар янада ривож топиб, амалга оширилаётган саъй-ҳаракатлар ва ҳукуматимиз эътибори туфайли зиёрат туризми индустрияси ҳамда инфратузилмаси янги кўриниш, мазмун-моҳият касб этди.

Жумладан, юртимиздаги йирик зиёратгоҳлар, шунингдек, Имом Мотуридий, Имом Бухорий, Имом Насафий, Нақшбандий ва Яссавий каби улуғ алломаларнинг бой илмий меросларини дунёга кенг тарғиб қилиш мақсадида тажрибали имом-хатибларимиздан иборат тарғибот гуруҳи шакллантирилди. Эндиликда ушбу гуруҳ режа асосида Россия, Қозоғистон, Туркия, Малайзия, Индонезия ва Покистон каби давлатларга юборилади.

Президентимиз Шавкат Мирзиёев раислигида 2020 йил 9 декабрь куни туризм ва спорт соҳаларида амалга оширилаётган ишлар ҳамда келгуси йилдаги вазифалар муҳокамаси юзасидан ўтказилган видеоселектр йиғилишида зиёрат туризмига алоҳида эътибор қаратилди. Йиғилишда, шунингдек, соҳада амалга оширилиши керак бўлган қатор вазифалар белгилаб олинди.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси Абдуғофур АҲМЕДОВ билан суҳбатимиз юртимизда зиёрат туризми йўналишида олиб борилаётган ишлар хусусида бўлди.

Зиёрат туризмига бўлган эътибор қай даражада? Ўзбекистоннинг бу борадаги салоҳияти ҳақида тўхталиб ўтсангиз.

Аввало, бир жиҳатни алоҳида қайд этишни хоҳлардим. Бугун бутун дунёдан Ўзбекистонга ташрифлар ҳар томонлама фаоллашган. Юртимизнинг машҳур зиёратгоҳ, қадамжо ва тарихий объектларига сайёҳларни жалб қилиш орқали мамлакатда туризмни ривожлантириш ҳам шу соҳадаги муҳим қадамлардан биридир.

Маълумки, Ўзбекистон тарихий қадамжолари кўплиги бўйича дунёдаги етакчи ўнта мамлакатдан бири ҳисобланади. Ана шу жиҳатдан, юртимизда зиёрат туризмини ривожлантириш бўйича кенг имкониятлар мавжуд. Хусусан, 7300 дан ортиқ қадимий-меъморий ва археологик обидаларнинг 200 дан зиёди ЮНЕСКОнинг номоддий маданий репрезентатив мероси рўйхатига киритилган.

Ўз навбатида, мусулмон оламининг машҳур олимлари Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Мотуридий, Баҳоуддин Нақшбанд, Маҳмуд Замахшарий, Ибн Сино, Беруний, Форобийлар Ўзбекистон ҳудудида яшаб ижод қилгани ҳам мамлакатда зиёрат туризмини ривожлантиришда муҳим роль ўйнайди. Шунингдек, Ўзбекистон азалдан кўплаб маданиятлар ва цивилизациялар ўчоғи бўлган, бу ерда барча дин вакиллари аҳиллик ва ҳамжиҳатликда яшаб келган. Шу сабабли ҳам ислом, ҳам буддавий ва насроний динлари билан боғлиқ ноёб ёдгорликлар кенг кўламда сақланиб қолган. Бундан ташқари, Ўзбекистон Марказий Осиёнинг марказида жойлашган бой маданий ва тарихий меросга эга давлат ҳисобланади.

“Crescent Rating” таҳлилларига кўра, 2026 йилга бориб юртимизга зиёратга келадиган мусулмон сайёҳлар сони 230 миллионга етади. Ўзбекистоннинг кўп асрлик ислом меросини ҳисобга олсак, зиёрат туризмини ривожлантириш мамлакат учун катта истиқболга эга.

Давлатимиз раҳбари раислигида бўлиб ўтган видеоселектор йиғилишида ҳам ана шу муҳим жиҳатлар, хусусан, зиёрат туризмини ривожлантириш ва унинг истиқболлари бўйича тегишли ташкилотлар олдига аниқ вазифалар белгилаб берилди.

Видеоселектор йиғилишида буюк олим Абу Мансур Мотуридий мақбараси ва унинг яқинида дафн этилган саккизта буюк уламо қадамжосини дунёда 170 миллиондан зиёд издоши бўлган мотуридия таълимотининг зиёрат марказига айлантириш мумкинлиги алоҳида қайд этилди.

Дарҳақиқат, бизда зиёрат туризмини ривожлантириш бўйича бошқа мамлакатларда мавжуд бўлмаган кенг имкониятлар бор. Бугун ана шу имкониятлар эшигини очиш, уни дунёга тараннум этиш олдимизда турган энг муҳим вазифалардан ҳисобланади.

Бугун дунёда зиёрат туризми жадал ривожланмоқда. Жумладан, мамлакатимизда туризмнинг мазкур турига давлатимиз раҳбари томонидан фармон ва қарорлар доирасида эътибор қаратилаётгани, айниқса, қувонарли. Мазкур йўналиш бўйича Дин ишлари бўйича қўмита томонидан қандай ишлар амалга оширилмоқда?

Пандемия шароитида тўхтаб қолган зиёрат туризмини ривожлантириш борасида белгиланган чора-тадбирларни 2021 йилда янада кенгроқ кўламда амалга ошириш бўйича жадал иш олиб боряпмиз.

Жумладан, юртимиздаги йирик зиёратгоҳлар, шунингдек, Имом Мотуридий, Имом Бухорий, Имом Насафий, Нақшбандий ва Яссавий каби улуғ алломаларнинг бой илмий меросларини дунёга кенг тарғиб қилиш мақсадида тажрибали имом-хатибларимиздан иборат тарғибот гуруҳи шакллантирилди. Эндиликда ушбу гуруҳ режа асосида Россия, Қозоғистон, Туркия, Малайзия, Индонезия ва Покистон каби давлатларга юборилади.

Шу ўринда, зиёрат туризми ва алломаларимиз меросини тарғиб қилишга оид бир қанча альбом-проспектлар, китоб ва рисолалар тайёрланиб, нашр ишлари бошлаб юборилди. Албатта, ушбу материаллар турли тадбирлар ва кўргазмаларда намойиш этишга мўлжалланган бўлиб, тарғиботчиларимиз фаолияти учун ҳам муҳим дастурил-амал бўлиб хизмат қилади.

Кези келганда, эришилган амалий натижалар ҳақида ҳам тўхталиб ўтиш жоиз. 2021 йилда россиялик зиёратчиларни Ўзбекистонга қабул қилиш бўйича ҳамкорлик дастури тасдиқланди. Ҳозирда ҳар бир МДҲ давлати масъуллари билан шу тарзда алоҳида видеомулоқот ўтказиш режаси ишлаб чиқилди.

Кўпчиликка маълумки, Покистонда Нақшбандия тариқати вакиллари сони кўпчиликни ташкил этади. Шунга кўра, нақшбандия тариқати етакчиси Муҳаммад Нақиб ур-Раҳмон билан ҳамкорликда 2021 йилда покистонлик зиёратчиларнинг Бухоро ва Самарқанд шаҳарларига ташриф режаси ҳам ишлаб чиқилди. Шунингдек, Қозоғистондан Яссавия тариқати вакилларини Тўлабий ота, Шайх Хованд Тоҳур ва Сузук ота зиёратгоҳларига олиб келиш ишлари бўйича ҳам келишувга эришилди. Айни кунларда, зиёрат туризми йўналишида Ҳиндистон, Россия ва Кавказ мусулмонлари, Индонезия, Малайзия, Покистон, Мисрдан зиёратчиларни Ўзбекистонга олиб келиш бўйича музокаралар ўтказилмоқда.

Яқинда туркиялик ҳамкасблар билан бўлиб ўтган музокарада Самарқанд ва Бухоро шаҳарларига зиёратларни ташкил этиш, Ўзбекистоннинг зиёрат туризм имкониятлари ҳақида ҳамкорликда китоб-альбом тайёрлаш, Туркиядаги Нақшбандия тариқати вакилларининг Ўзбекистонга зиёратини амалга ошириш ҳамда қадимий обидалар, тарихий шахслар ҳақида махсус кўрсатув, фильм ва телесериаллар тайёрлаш юзасидан келишиб олинди.

Саудия Арабистонидаги ҳамкор ширкатлар билан Индонезия, Покистон ва Малайзия давлатлари зиёратчиларини Ўзбекистон орқали Умра сафарига олиб бориш бўйича ҳам амалий саъй-ҳаракатлар бошланган.

Ўзбекистонга зиёрат мақсадида ташриф буюраётган сайёҳлар орасида қайси мамлакат фуқароларининг қизиқиши юқори?

Туризмнинг айнан шу тури бўйича Туркия, Индонезия, Малайзия, Россия, Покистон, Хитой, Ҳиндистон, Япония, Европа ва араб давлатлари фуқароларида қизиқиш жуда катта.

Албатта, Ўзбекистон бу соҳада инфратузилмавий ривожлантириш ишларини амалга оширмоқда. Жумладан, Президентимиз томонидан ушбу соҳани фаол ривожлантиришга қаратилган фармонлар имзоланди ва туризм миллий иқтисодиётнинг стратегик соҳасига айланди. Туркия, Малайзия, Индонезия ва Покистон давлатларининг турдош вазирликлари билан зиёрат туризми соҳасида шартномалар имзоланиб, икки томонлама алоқалар фаол ривожлантирилмоқда.

— Зиёрат туризми билан юртимизга келаётган сайёҳлар учун меҳмонхоналарда қандай шароитлар яратилган?

— Республикамиздаги барча меҳмонхоналарда мусулмон сайёҳлар талабларини қондириш мақсадида жойнамоз, Қуръон ва қибла кўрсаткичи ўрнатилиши таъминланган. Шунингдек, “Muslim-Friendly Hospitality” Мусулмон меҳмондўстлиги халқаро стандарти асосида бугунги кунда сайёҳлик йўналишлари бўйлаб 20 га яқин меҳмонхона қурилиши олиб борилмоқда.

—     Гид-таржимонларнинг тил билиши муҳим, бироқ зиёрат туризмида муқаддас қадамжолар билан боғлиқ диний ва замонавий билимлар ҳам керак. Шу маънода кадрларни ўқитиш ҳам масаланинг муҳим жиҳатларидан бири саналади.

—     Албатта, бу соҳа етук тил малакаси билан бирга гид-мутахассисларимиздан диншунослик, исломшунослик, ислом тарихи, маданияти ва цивилизацияси каби фанлардан билимларни талаб этади. Мутахассис-гид хорижий зиёратчиларнинг қайси давлатдан экани, уларнинг маданияти, эътиқодий қарашлари, мазҳаби ва тариқатини инобатга олган ҳолда зиёратчилар учун маълумотларни мазмунли етказиши зарур.

Худди шу йўналишда Ўзбекистон халқаро ислом академияси мутахассислар тайёрламоқда. Жумладан, ушбу олий ўқув юртида зиёрат туризми йўналишида талабаларнинг қабули ташкил этилган бўлиб, исломшунослик ва ислом цивилизациясини ўрганиш — ISESCO ҳамда UNESCO ва жаҳон динларини қиёсий ўрганиш кафедралари фаолият юритмоқда. Самарқанд шаҳрида “Ипак йўли” туризм халқаро университети ҳам бу соҳада малакали кадрлар захирасини етиштирмоқда.

Зиёрат туризми билан мамлакатимизга келаётган сайёҳларнинг йиллик ўртача сони қанча?

Юртимизга Ислом ҳамкорлик ташкилотига аъзо давлатлардан 2018 йилда 5,1 миллион, 2019 йилда 6,7 миллион сайёҳ келган. Пандемия тугагандан сўнг, 2021 йилда ушбу кўрсаткич кескин ортиши кутилмоқда.

Айниқса, “Умра+” йўналиши (Умра ибодатини амалга ошириш учун Саудия Арабистонига Ўзбекистон орқали сафар қилиш) Ўзбекистоннинг географик жойлашуви ва Ислом цивилизацияси тарихидаги ўрни сабабли йирик потенциалга эга лойиҳалардан бири ҳисобланади.

Бу борада Индонезия, Малайзия, Покистон, Туркия вазирлик ва идоралари билан жадал ишлар олиб борилмоқда. Коронавирус пандемияси дунё бўйлаб тарқалиб, Саудия Арабистони чегараларни ёпгунга қадар, Индонезия ва Малайзия давлатларидан илк гуруҳларнинг Бухоро, Самарқанд ва Тошкентдаги зиёрат масканларига ташрифлари ташкил этилди. Ушбу зиёратчилар “Умра+” дастурига биноан юртимиздаги 3-4 кунлик зиёратдан сўнг Умра учун Саудия Арабистонига жўнаб кетиши йўлга қўйилди. Албатта, бу ишлар Саудия Арабистони Умра дастурини тиклагандан кейин давом эттирилади.

Зиёрат туризми бўйича олиб борилаётган тадқиқот ишлари ҳақида ҳам маълумот берсангиз.

Бугунги кунда маҳаллий ва хорижий олий ўқув юртлари, тадқиқот марказлари томонидан бу йўналишда қатор илмий тадқиқотлар олиб борилмоқда.

Жумладан, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Мир Араб олий мадрасаси ҳамда республикамиз олий таълим муассасалари ва тадқиқот марказларида зиёрат туризми мавзусида PhD ва DSc илмий унвонлари бўйича академик тадқиқотларини олиб бораётган 100 дан ортиқ тадқиқотчи мутахас-сислар мавжуд.

Шунингдек, тадқиқотчиларимиз Россия (Булғор ислом академияси), Туркия (Ислом тарихи, санъати ва маданияти маркази), Миср (Ал-Азҳар университети), Буюк Британия (Оксфорд ислом тадқиқотлари маркази) ва АҚШнинг турдош тадқиқот марказларида ҳам ўз илмий изланишларини олиб боряпти.

Зиёрат туризмини ривожлантириш борасида олиб борилаётган саъй-ҳаракатлар замирида Ўзбекистоннинг жаҳон мамлакатлари орасида туризм йўналишидаги ўрнини мустаҳкамлаш, муносиб ўринга олиб чиқиш, қолаверса, дунё аҳлига юртимизнинг нақадар бой тарих ва маданиятга эга эканини кўрсатишдир.

“Янги Ўзбекистон” мухбири Башорат ЮНУСОВА суҳбатлашди.

Манба: “Янги Ўзбекистон” газетаси,

2021 йил 1 январь, 1-сон

Марокаш Ислом ишлари вазирлиги вакилларининг маълум қилишича, коронавирус пандемияси контекстида диний мактабларда тўла вақтли таълим олишга илгари қўйилган таъқиқ бекор қилинмоқда, дея хабар бермоқда Morocco World News онлайн газетаси.
Матбуот-релизида, улар пандемия шароитларида хавфсизлик протоколларига қатъий риоя қилиш билан тўла вақтли ўқитишни қайта тиклаш мумкинлигини таъкидладилар. Бироқ, рухсат бериш мактаблар учун қатъий тарзда мажбурий эмас. Улар кундузги таълимни давом эттирадиларми ёки йўқми ўзлари ҳал қилишлари мумкин.
Islam.ru маълумотларга кўра, Марокашдаги барча таълим муассасаларида кундузги таълим 2020 март ойида тўхтатилди. Мамлакатда Қуръони каримни ўрганиш билан жами 289 та мактаб мавжуд бўлиб, уларда ўқувчилар бошланғич, ўрта ва олий таълимни олишлари мумкин. 2019 йилда Марокашдаги Ислом мактабларида жами 36 мингдан ортиқ киши таҳсил олган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Хайр-саховатнинг барча кўриниши, хоҳ у фарз, хоҳ нафл бўлсин, барчаси гуноҳлар ўчирилишига сабаб бўлади. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “...Сув оловни ўчирганидек, садақа гуноҳларни ўчиради”, дедилар” (Имом Термизий ривояти).

Бугун юртимизда ижтимоий ҳимояга муҳтож кишиларга меҳр-мурувват, саховат қўллари узатилмоқда, беморларга ҳар томонлама ёрдам берилмоқда. Шунингдек, Меҳрибонлик, Мурувват ва Саҳоват уйларига моддий ва маънавий кўмаклар кўрсатилмоқда.

Яхшилик, меҳр-оқибат, силаи-раҳм ва хайр-саховат каби фазилатлар инсонга зийнат бўлади. Бундай олийжаноб киши эл-юртининг оғирини енгил қилади. Аслида бундай  фазилатлар халқимизнинг азалий хулқ-атвори, ота-боболаримиз жасорати, ҳиммати ва иймон-эътиқодида мужассам. Ушбу умуминсоний қадриятлар Қуръони карим ва Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида кўп бора таъкидланган.

Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Ким бир яхшилик қилса, унга ўн баробар қайтарилур. Ким бир ёмонлик қилса, унга фақат қилинганига яраша жазо бўлур. Ва уларга зулм қилинмас” (Анъом сураси, 160-оят); Садақаларингизни агар ошкора берсангиз, жуда яхши. Бордию, камбағалларга пинҳона берсангиз – ўзингиз учун янада яхшироқдир ва (У) гуноҳларингиздан ўтар. Аллоҳ қилаётган (барча) ишларингиздан хабардордир(Бақара сураси, 271-оят).

Уламолар садақани инсоннинг имони борлигини тасдиқловчи амал, дейишган. Чунки хайр-эҳсон қилувчи киши ўзига бегона ва ҳеч ҳам манфаат келмайдиган одамга ўзидан орттириб нарса беради.  

Абу Молик Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Садақа ҳужжат ва далилдир (яъни имони борлигига)”, дедилар» (Имом Термизий ривояти). Хайру эҳсон қилиш, саҳоватли бўлиш орқали иймонимиз борлигини тасдиқловчи ҳужжатни қўлга киритган бўларканмиз.  

Абу Кабша Анморий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Уч нарсага қасам ичаман: “Банданинг моли садақа ила нуқсонга учрамас. Банда бир зулмга учрасаю, унга сабр қилса, албатта, Аллоҳ унинг иззатини зиёда қилур. Банда тиланчилик эшигини очса, албатта, Аллоҳ унга фақирлик эшигини очар”, дедилар.

Ади ибн Ҳотам розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган яна бир ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қайсингиз яримта хурмони садақа қилиб бўлса ҳам, юзини дўзах оловидан асрашга қодир бўлса, шу ишни қилсин”, дедилар (Имом Термизий ривояти).

Киши эҳсонини ота-онадан бошлайди. Сўнг қариндош-уруғ, меҳр-мурувватга муҳтож бўлган етим, камбағал-фақирлар, сафарда азият чекаётган мусофирларга эҳсон қилинади.

Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Мискинга қилинган садақага битта савоб, қариндошга қилинган садақага иккита савоб: бири садақа, иккинчиси силаи раҳм учундир”; “Етимни қарамоғига олган киши билан мен жаннатда мана бундай ёнма-ён турамиз”, дедилар ва кўрсаткич ва ўрта бармоқларини жуфтлаб кўрсатдилар». Бошқа бир ҳадисда: “Бева ва мискинга эҳсон қилиш учун ҳаракат қилган киши Аллоҳ йўлида жанг қилган, туни билан намоз ўқиган ва кун бўйи рўза тутиб юрган киши кабидир” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).

Ушбу ҳадиси шарифлардан ҳар бир мусулмон ўзининг атрофидаги кишиларга меҳрибон, ҳимматли, саховатпеша, садоқатли бўлади, деган фикр келиб чиқади.  

Аллоҳ таоло эҳсон ва садақани, аввало, қариндош, мискин ва йўловчиларга қилишни буюрган. Қуръони каримда марҳамат қилинади: “Қариндошга, мискин ва йўловчига (хайр-эҳсон қилиш билан) ҳақларини адо этинг ва исрофгарчиликка мутлақо йўл қўйманг!” (Исро сураси, 26 оят). 

Исломда инсонийлик юқори қадрланади. Бу ҳамма халқларнинг умуминсоний мулки ҳисобланади. Мусулмон одам ота-онаси, фарзандлари, қўни-қўшниларига ғамхўрлик қилади, кўмакка муҳтож бўлганларга ёрдам кўрсатади.

Аллоҳ таоло дунёдаги барча нарсаларни яратган, шунинг учун мусулмон киши табиат ва ҳар қандай жонзот олдида ўзини масъулиятли ҳис қилади. Ислом эътиқоди мусулмон қалбида яхши ишларни қилиш туйғусини пайдо қилади.

Қуръони каримда марҳамат қилинади: “Албатта, Аллоҳ бир зарра миқдорида (ҳам бировга) зулм қилмагай, Агар (ўша миқдорда) яхшилик бўлса, уни (бир неча баробар) кўпайтирур ва Ўз ҳузуридан улуғ мукофот (жаннат) атоэтур” (Нисо сураси, 40-ояти).

Киши яхшилик қилган инсонга яхшилик қилса – вафодорлик, яхшилик қилмаганга қилса – саховатдир. Агар ёмонлик қилган кишига яхшилик қилиш – айни мусулмонлик қилган бўлади.  

Аллоҳ таоло барчамизни яқинларимиз, муҳтож кишиларга яхшилик қилишда пешқадам бўлишимизни, қиладиган хайр-эҳсонларимизни ихлос ва чин дилдан ато этувчи саҳоватли инсонлардан бўлишимизни насиб айласин, ҳидоят йўлида собитқадам қилиб, икки дунё саодатига мушарраф этсин, Ватанимизни турли самовий ва аърозий бало-қазолардан асрасин, беморларга Ўзи шифои комил берсин!  

Разов Бахраматдин,

Нукус «Имом эшон Муҳаммад» жоме масжиди имом-хатиби

Президентнинг “Ўзбекистон Республикасида зиёрат туризмини янада ривожлантириш ва зиёратчилар учун қулай шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони лойиҳаси эълон қилинди.
Kun.uz хбарига кўра, Бухоро вилояти ҳокимлиги Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита, Маданият вазирлиги ва Молия вазирлиги билан биргаликда Бухоро шаҳрида ислом дини тарихи ва мусулмон оламида таниқли шахслар инновацион музейини қуриш ва уни ривожлантириш концепцияси бўйича таклифларни Вазирлар Маҳкамасига киритади.
Молия вазирлиги Бухоро вилояти “Етти Пир” зиёратгоҳлари йўналишида таъмирталаб 36 км масофадаги ички йўлларни таъмирлаш учун 90,5 млрд сўм маблағ манбасини аниқлаб, кейинчалик маҳаллий бюджет маблағлари ҳисобидан қоплаб бериш шарти билан ажратишни таъминлайди.
Бухоро вилоят ҳокимлиги “Етти Пир” зиёратгоҳларига борувчи ички йўлларни 2021 йил 1 июлга қадар тўлиқ таъмирдан чиқарилишини таъминлайди.
Савдо-саноат палатаси Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги ҳамда Туризм қўмитаси билан биргаликда турли зиёратчиларга қадрли бўлган тематик эсдалик маҳсулотларини ишлаб чиқариш тизимини йўлга қўйиш бўйича чора-тадбирларни ишлаб чиқиб, Вазирлар Маҳкамасига киритади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Четверг, 31 Декабрь 2020 00:00

Ёшларга эътибор келажакка эътибор

Мамлакатимиз тараққиёти ҳар томонлама ўсиб-ўниб келаётган навқирон авлоднинг таълим тарбияси, маънавияти ва маданияти билан чамбарчас боғлиқ. Юртимизда ёшларга қаратилаётган эътибор, ғамхўрлик мамлакатимизда олиб борилаётган сиёсатнинг энг устивор йўналишидир.

Ҳар бир соҳада қўлга киритилаётган марралар, ютуқлар ана шу ғамхўрлик ва қўллаб-қувватлашнинг ёрқин ифодасидир. Ватан тақдирига дахлдор эканлигини ҳис қилиб яшаш ва берилаётган имкониятлардан унумли фойдаланиш ҳар бир Ўзбекистон фарзандининг муқаддас бурчидир.

Замонавий билим ва кўникмаларга эга, мамлакатнинг муносиб келажаги учун жавобгарликни ўз зиммасига ола биладиган баркамол, мақсадга интилувчан ва серғайрат ёшларни тарбиялаш мамлакатни барқарор ва илдам ривожлантиришнинг энг муҳим шартидир.

Айнан шу сабабдан сўнгги йилларда юртбошимиз томонидан  Ватанимиз келажаги бўлган ёшлар масаласига устувор вазифа сифатида катта эътибор қаратиб келинмоқда. Ёшлар масаласи давлат сиёсати даражасига кўтарилиб, жойларда ёшларнинг ижтимоий-иқтисодий фаоллигини оширишга, уларни тадбиркорлик фаолиятига кенг жалб қилишга, ёш тадбиркорларнинг истиқболли ғоялари ва лойиҳаларини рўёбга чиқаришга, шунингдек уларни юксак маънавиятли, зукко, билимдон, юрт тақдирини ўз зиммасига олишга қодир авлод сифатида вояга етказиш учун зарур шарт-шароитлар мухайё қилинмоқда.

Юртбошимиз томонидан 2021 йилни “Ёшларни қўллаб-қувватлаш ва аҳоли саломатлигини мустаҳкамлаш йили” деб эълон қилиниши ҳам мазкур ислоҳотларнинг бевосита давомидир. У киши янги йилни номини эълон қилар экан, “Умуман олганда, ҳар қандай жамият тараққиётида ҳал қилувчи ролни ушбу жамиятнинг келажаги боғлиқ бўлган ёш авлоднинг соғлом ва баркамол ривожланиши ўйнайди. Шунинг учун ислоҳотларимизни кенгайтириш ва самарадорлигини янада ошириш масалаларида биз замонавий билим ва кўникмаларга эга бўлган ғайратли, ташаббускор, ҳар томонлама ривожланган ёшларимизни ўзимизга таянч деб биламиз”, деди.

Муборак ҳадиси шарифда “Ҳеч бир ота ўз фарзандига хулқу-одобдан буюкроқ мерос бера олмайди”, дейилади. (Имом Бухорий “Ал-Адаб ал-муфрад” асари).

Бугунги кунда мамлакатимизда истеъдодли ёшларни қўллаб-қувватлаш мақсадида Президент мактаблари, Темурбеклар мактаби, ижод ва ихтисослаштирилган мактабларда ёшларга берилаётган замонавий таълим-тарбия Янги Ренессанснинг мустаҳкам пойдевори бўлмоқда.

Куни-кеча давлатимиз раҳбарининг ёшлар билан учрашувида илгари сурилган ташаббус ва ғоялар бунинг исботидир.

Айтиш жоизки, ушбу форумда ёшлар учун янги имкониятлар тилга олиндики, бу Янги Ўзбекитондаги ёшларимизнинг дунёқарашини тубдан ўзгартиришга асос бўлди.  Улардан бири кейинги йилдан олий таълим муассасаларига кириш имтиҳонларида энг юқори балл тўплаган 200 нафар ёш учун Президент гранти жорий этилади.

Шунингдек, икки ва ундан ортиқ фарзанди олий ўқув юртида шартнома асосида ўқиётган оилаларга имтиёзли таълим кредити бериш йўлга қўйилади. Ёшларимизнинг нуфузли хорижий олий ўқув юртларида таҳсил олиши учун кўмаклашишга алоҳида эътибор қаратилади.

Жумладан, халқаро таълим дастурлари бўйича энг юқори балларни тўплаган иқтидорли ёшларга имтиҳон топшириш харажатлари тўлиқ қоплаб берилади.

Изланувчи ёшларни рағбатлантириш мақсадида  “Ёш олимлар” инновацион танлови учун 30 миллиард  сўмдан ортиқ маблағ ажратилганининг ўзи ҳам катта имкониятдир.

2021 йилдан бошлаб мактаб ўқувчилари ва олий ўқув юртлари талабалари ўртасида “Бўлажак олим” танловини ташкил қилиш орқали ёшларнинг энг яхши инновацион ҳамда стартап лойиҳаларига 50 миллиард сўм маблағ йўналтириш бўйича кўрсатма берилиши ҳам диққатга сазовордир.

Янги Ўзбекистонда ёшлар сиёсатини замон талабидан келиб чиқиб такомиллаштиришда Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг ташаббусларини алоҳида таъкидлаш лозим. Давлатимиз раҳбарининг ёшлар камолотига қараётган доимий эътибори, айниқса, таълим ислоҳотларида яққол кўзга ташланмоқда.

Хорижий таълим муассасаларидан ўзимиздаги олий ўқув юртларига ўқишини кўчириш, тест жараёнлари, бир вақтнинг ўзида 5 та ОТМда билимини синаб кўриш масалалалари бунинг ёрқин мисолидир.  Албатта, бу кунларни асрлар давомида халқимиз орзу қилган.

Жумладан, жадидларимиздан Маҳмудхўжа Беҳбудий миллат тараққиёти ва истиқболи,Туркистоннинг келажаги ҳақида ўйлар экан, халқни жаҳолат ва нодонлик, эрксизлик ва қашшоқлик ботқоғидан қутқариб олишнинг бирдан-бир йўли илм-маърифатли бўлишдир, деган ҳулосага келган эди.

Беҳбудий эса  халқдан маблағ йиғиб ўқишга, илмга рағбатли бўлган, аммо, ота-онасининг қурби етмайдиган Туркистон ёшларини чет эл дорилфунунларига юбориб ўқитиб, миллатнинг ривожи ва истиқболи учун зарур бўлган муҳандис ва муаллимларга, Оврўпа бозорларида савдо-сотиқ қиладиган, ҳорижликлар тилини биладиган замонавий илмий ҳодимларга эга бўлиш орқали юрт тараққиётини юксалтириш ғоясини илгари сурган.

Жадидлардан  Абдурауф Фитрат ёш авлодни тўлақонли тўғри йўлдан тарбияламасдан жамиятни ислоҳ қилиш, унинг ривожини тараққиёт сари йўналтириш  мумкин эмас деган.

“Тарбия қанча мукаммал бўлса, халқ шунча бахтли яшайди”, дейди донишмандлар.

Жобир ибн Самурадан ривоят қилинган ҳадисда : “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Бирингизнинг боласига одоб бермоғи, ҳар куни ярим соъ (400 грам) миқдорида садақа қилиб тургандан афзалдир”, дедилар” (Термизий ривояти). Бундан равшан бўладики, фарзандга гўзал хулқ ва таълим-тарбия бериш мол-дунё сарфлаб, садақа қилишдан ҳам савоблироқдир.

Мазкур фикрлардан хулоса чиқарган ҳолда, ёшлар тарбиясига барчамиз масъулликни ҳис қилиб, жамиятимизга хос бўлмаган иллатларга қарши биргаликда курашишимиз лозим.

Ёшлар-ҳар қандай жамиятнинг эртаси. Уларнинг онги учун вайронкор ҳамда маърифатпарвар ғоялар ўртасида кураш давом этаверади. Ушбу ғоявий курашда эса ўзининг эзгу амалий ҳаракатлари билан ёшларнинг ишончини оқлай олган томон ғолиб бўлади. Зеро, баркамол авлод ва юксак ахлоқли ватанпарвар ёшлар бугунимиз ва эртамизнинг ҳақиқий давомчиларидир.

Абдулазиз Бобамирзаев,  

“Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юрти мудири

Top