muslim.uz
Ўзбекистонлик зиёратчилар яратилган шароит учун миннатдорлик билдирдилар
Жорий йилда Юртимиздан етти мингдан зиёд зиёратчилар Ҳаж зиёратини адо этишлари режалаштирилган бўлиб, улардан бир қисми Саудия Арабистонига етказилган.
Мадина ва Макка шаҳарларида бўлиб турган вакилларимизнинг маълум қилишларича Ҳажни адо этишга тайёрланаётган юртдошларимиз ўзлари учун яратилган шароитлар, турар жой, овқатланишни юқори даражада ташкил этилганлиги учун Юртбошимизга, Диний идора раҳбарияти ҳамда ташкилий гуруҳ аъзоларига ўз миннатдорликларини изҳор этган ҳолда мактуб йўлладилар.
Ушбу мактубда: "2018 йилда Ҳаж ва Умра зиёратига келган зиёратчилар, Мадина шаҳрида ташкилотчилар томонидан кўрсатилган барча хизматлардан жуда хурсанд бўлдик. Чунки меҳмонхонада жуда қулай шароитлар яратилди, витаминларга бой бўлган озиқ-овқатлар билан таъминландик, зарур бўлган тиббий ёрдам кўрсатилди, зиёратларга чиқиб, кўп маълумотларга эга бўлдик", дея битилган.
Шундай мазмундаги миннатдорлик мактублари келишда давом этмоқда.
Мадина, 5 август
ЎМИ Матбуот хизмати
Адабиёт қалбларни, элларни бир-бирига туташтирувчи кўприкдир
Мазҳабимизга оид китоб юртимизда илк бор чоп этилади
Аввалроқ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита ҳамда Мусулмонлар идораси вакиллари Саудия Арабистонида бўлиб тургани ҳақида хабар берган эдик.
Ўзбекистон Мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ва Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари Нуриймон Абулҳасан мусулмон мамлакатларидан келган уламолар билан қатор учрашувлар ўтказдилар.
Хусусан, Мадина шаҳридаги Тойба университети профессори, ҳанафий олим, фақиҳ ва муҳаққиқ Саид Бекдош билан 30 июль куни илмий учрашув ташкил этилган. Ушбу учрашувда шайх Саид Бекдош қадимий қўлёзмаларни жамлаб, илмий тадқиқот асосида замонавий шаклда нашр этиш учун тайёрлаган ҳанафий мазҳабининг қадимий, буюк ва мўътабар китобларини Ўзбекистонда илк марта чоп этишга келишиб олинди. Келишувга кўра, юртимизда яшаб ўтган буюк уламолардан бўлмиш имом Марғинонийнинг «Ҳидоя» номли асари шу йил юртимизда нашр этилади.
«Ҳидоя» китоби ислом фиқҳида, хусусан, ҳанафий мазҳабида ёзилган мўътабар ва мукаммал асарлардан биридир. Асар муаллифи имом Бурҳониддин Марғиноний милодий ХII асрнинг забардаст фақиҳи ва имоми бўлган. «Ҳидоя» асрлар давомида ислом ҳуқуқшунослиги бўйича энг машҳур манба сифатида фойдаланиб келинган бўлиб, ҳозиргача жаҳоннинг энг нуфузли олийгоҳлари фиқҳ факультетларида ушбу китоб талабалар сўнгги босқичда ўқийдиган асосий қўлланма саналади.
Мазкур муборак китобни ислом оламида биринчи марта юксак илмий тадқиқот асосида нашрга тайёрлаган профессор, шариат фанлари доктори Саид Бекдош ўнлаб китоблар муаллифи, эллик томдан ортиқ қадимий асарларни илмий тадқиқ қилиб, чоп эттирган олим ва ҳанафий мазҳабининг етук фақиҳларидандир. Шубҳасиз, «Ҳидоя»дек асарнинг ўта сифатли ҳолатда, олтмишга яқин, баъзилари қарийб саккиз юз йиллик қадимий қўлёзмалар ва 120 га яқин шарҳлар асосида нашрга тайёрланган нусхаси юртимизда чоп этилиши Ўзбекистон мусулмонлари учун муносиб туҳфа бўлади.
ЎМИ Матбуот хизмати
Болага ўзганинг ҳаққидан ҳазар қилишни ўргатинг!
Инсон борки, албатта, бошқа кишилар билан алоқа қилмай яшай олмайди. Ўша алоқа асносида бошқаларнинг ҳақига хиёнат қилмаслик, ўзганинг ҳуқуқини поймол этмаслик ва қайси йўл билан бўлмасин зулм қилмасликка шариатимиз таълим беради. Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам умрларининг охиридаги видолашув ҳажида кўп нарсаларни васият қилдилар. Ўшалар қаторида бошқа кишиларнинг молини ноҳақлик билан ейиш ҳаромлигини ҳам уқтириб, жумладан, бундай дедилар: “Огоҳ бўлинглар-ки, албатта, Аллоҳ таоло сизларга қонларингиз ва молларингизни (бир-бирингизга) ҳаром қилди” (Бухорий ривояти).
Инсонлар ўртасида бир-бирларининг ҳақига тажовуз қилиш, ҳозирги кунда савдо-сотиқларда кўп учрамоқда. Савдода ёлғон гапириш ва ўлчовда хиёнат қилиш энг ёмон амаллардан биридир. Ислом дини эса доимо адолатли бўлишга ва ўзганинг ҳақини ноҳақлик билан емасликка буюради. Илгари ўтган қавмларнинг бошига келган офатлар уларнинг ўзаро олди-бердиларида қилган хиёнатлари сабабли келгандир. Чунки кишилар савдода тўғри турсалар баракот ёғилади, акс ҳолда жамият таназзулга юз тутади. Ўзининг ҳаётида ва касбида ўлчов билан иш юритадиганлар, албатта, ҳалокат ва фалокатдан омонда бўлурлар.
Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу Бани Қайнуқоъ бозоридан хурмо сотиб олардилар ва Мадинага келтириб сотар эдилар. Бозорга тўкиб, миқдорини айтардилар. Харидор ҳам тарозида тортмасдан сотиб олар эди. Буни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эшитиб, Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳуга: «Қачонки бирор нарсани сотсанг, ўлчаб (ёки тарозида тортиб) бер, бирор нарса сотиб олсанг ўлчатиб (ёки тарозида торттириб) ол» (Имом Бухорий ривояти).
Ҳадиснинг маъноси шундайки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошқаларнинг ҳақидан эҳтиёт бўлиш учун ўлчовлар билан савдо қилишга буюрдилар. Ҳатто ўлчов ва тарозида тортиш меҳнати ҳам сотувчининг зиммасида бўлади. Агар сотиладиган молни пуллик тарозида тортилса ҳам, пулини сотувчи тўлайди.
Муслим АТАЕВ,
Фатво бўлими ходими
ЎМИ Матбуот хизмати
Оммавий маданият
Мустақилликнинг илк даврларида Ғарб мамлакатлари олийгоҳларининг бирида ўқиётган ўзбек йигити бир хонадонда ижарада турарди. Хонадонда кекса қария ва кампирдан бошқа ҳеч ким турмас, болалари қайсидир шаҳарда яшар, йилда бир-икки келиб хабар олса олар, бўлмаса ўшанга ҳам вақт топиша олмасди. Уларникида яшаб, уларга ўз фарзандидек бўлиб қолган ўзбек йигитининг одоби, хизмати, кексаларга ҳурматини кўриб ажабланишар, юрти ҳақида сўрашар эди. Бир куни қариялар:
– Ўғлим, сенинг одобинг, юриш-туришинг, муомаланг жуда ўзгача-да, юртинг ҳақида яна батафсилроқ сўзлаб бер, – деб илтимос қилишибди.
– Мен Ўрта Осиёнинг Ўзбекистон деган давлатиданман, деб ўзбек халқининг тўй-томоша, байрам ва урф-одатларини тўлқинланиб гапириб берибди йигит.
Унинг мамлакатига берган таърифидан оғзи очилиб қолган чол-кампир:
– Ажойиб! Яна ота-онага ҳурмат, қариндошлар билан оқибат қандай? – деб сўрабдилар.
Йигит ота-онага ҳурмат, қариндошлик, борди-келдилар ҳақида янада тўлқинланиб гапирибди.
– Бу гапларни эшитган қария, сен бизнинг юртга нима мақсадда келдинг ўзи? – деб сўради. Бу саволдан ажабланган йигит:
– Ғарб технологияси, илми ва айниқса, сизларнинг миллий маданиятингизни, халқингизнинг урфларини ўрганиб, халқимга етказмоқчиман.
– Асло ундай қилма, бизнинг илмимизни хоҳлаганингча ол, техникамизни ўрган, аммо урф ва маданиятимизни халқингга олиб борма, – дебди.
– Нимага? – деди йигит.
– Ҳар бир халқнинг ўз урф-одати ва маданияти бор. Бизнинг маданият, менталитетимиз ўзимизга мос. Кўриб турибсан, бизда қариндош-уруғчилик йўқ, бўлса ҳам жуда оз қолди. Гоҳо қизимизнинг турмушга чиқиб кетганини, ўғлимизнинг оила қуриб, фарзандли бўлганини бировлардан, газеталардан билиб қоламиз ёки қизимиз телефон орқали хабар беради. Ҳаётимиз ниҳоятда зерикарли, кексайиб кучдан қолсанг, қариялар уйига кетасан, набиранг ёки фарзандингни соғинасан, улар келса, яхши, лекин келишмаса-чи. Уларни соғиниб, умринг ўтиб кетади. Бизни кўришга фарзандларимизнинг вақтлари йўқ. Ишни баҳона қилишади. Биздан кўра футболни кўпроқ яхши кўришади. Бизларга бир сўм сарфлашмай, ресторан, казиноларга минг-минглаб сарфлашади. Сен шу маданиятни, шу ҳурматни халқингга ўргатмоқчимисан? Майли яна қайтараман, технология, тараққиёт омилларига тегишли қанча илмни ўргансанг ўрган, аммо оммавий маданиятимизни юртингга олиб борма. Агар айтганларимга амал қилмасанг, бир кун бу ишинг учун пушаймон бўласан! Кексайиб ёлғиз қолганингда, унсиз йиғлайсан! Гапингга қараганда, Ўзбекистон тўйларида ошлар берилиб, қудалар, қариндошлар яхши ва ёмон кунларида бир-бирининг ҳолидан хабар олар экан. Фарзандлар ота-онасини ҳурмат қилиб, хизматларини қилишаркан, ака-ука, опа-сингил бир-бирига оқибатли экан. Одамлар телефон қилмасдан меҳмонга бораркан, бу нақадар улуғ бахт. Бу бахтни асло қўлдан чиқарманглар, – деди қария.
Азизлар! Ҳа, бизда дунёда йўқ урф-одатларимиз, гўзал одобимиз бор. Буларни Ғарбнинг оломон маданиятига аралаштириб, ўзлигимизни йўқотиб қўймайлик. Ҳозир ёшларимиз бизни айблашлари мумкин, аммо ўзлари кексалик ёшига етишса, суянчиқсиз, ёрдамчисиз ёлғиз қолишса, беморлигида ҳеч ким ҳолидан хабар олмаса, шароити бўлса-да, қариялар уйида етти ёт бегоналарнинг гоҳ ширин, гоҳ аччиқ сўзларидан диллари оғриса, ўзимизнинг гўзал маданият, миллат ва ўзаро оқибатни қўмсаб ҳўнг-ҳўнг йиғлайдилар. Шу боис ўзимизнинг миллий либос, маданият ва маърифатимизни асло қўлдан чиқармайлик.
“Қасамини бузган қиз” китобидан