Яқинда Ўзбекистон халқаро ислом академиясида ёш олимлар, тадқиқодчи ва талабаларнинг “Марказий Осиё ва ислом цивилизацияси” мавзуидаги республика илмий-амалий конференцияси бўлиб ўтди. Ушбу анжуманда жаҳолатга қарши курашишда энг устувор ғоя нима, давлатимиз раҳбарининг шу йил 16 апрелдаги “Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони асосида ташкил этилган янги академиянинг асосий вазифалари, ушбу муассаса толиби илмларидан келгусида кутилётган натижалар ҳақидаги саволларга мутасадди вакиллар томонидан атрофлича жавоб қайтарилди. Қуйида ушбу фикр-мулоҳазаларнинг айримларини эътиборингизга ҳавола этамиз. 

Нуримон АБДУЛҲАСАН,

Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги

дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари:

– Давлатимиз раҳбари БМТ Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида сўзлаган нутқида БМТнинг Ёшлар ҳуқуқлари тўғрисидаги халқаро конвенциясини ишлаб чиқиш ва Бош Ассамблеянинг “Маърифат ва диний бағрикенглик” номли махсус резолюциясини қабул қилиш бўйича ташаббусни илгари суриб, барчанинг таълим олиш ҳуқуқини таъминлаш, саводсизлик ва жаҳолатга барҳам беришга кўмаклашишга чақирди. Жаҳон жамоатчилигига Ислом динининг асл инсонпарварлик моҳиятини етказиш мамлакатимизнинг энг муҳим вазифаси эканини маълум қилиб: “Биз муқаддас динимизни зўравонлик ва қон тўкиш билан бир қаторга қўядиганларни қатъий қоралаймиз ва улар билан ҳеч қачон муроса қила олмаймиз”, деди. Жаҳолатга қурол билан эмас, балки маърифат билан курашиш лозимлиги, маърифат ғояси энг устувор ғоямиз бўлиши кераклигини баён этди.

Бугун Ислом дини таълимотидан ғараз манфаат йўлида фойдаланаётган кимсаларнинг четдан туриб тарқатаётган нохолис ахборотлари илми саёз кишилар, айниқса, ёшларнинг тўғри йўлдан адашишига сабаб бўлмоқда. Бу эса айни замонда Исломнинг асл инсонпарварлик, тинчлик ва бағрикенглик дини экани етарлича тарғиб қилинмаётгани, бузғунчи ғояларга қарши курашиш талаб даражасида эмаслигини кўрсатади. Шу каби долзарб масалалар Ислом дини маърифати бешикларидан бири бўлган юртимизда Ўзбекистон халқаро ислом академияси каби етакчи таълим ва илмий-тадқиқот муассасасига катта эҳтиёж бор эди.  

Давлатимиз раҳбари фармони билан ташкил этилган ушбу муасссасада йирик мутахасис, катта илмий даражаларга эга олимларни етиштирамиз, дунёнинг турли жойларидан келган илму толибларга таълим-тарбия берамиз.

Ушбу илм-фан даргоҳида олимлар томонидан қилинадиган тадқиқодлар шунчаки қоғозларда қолиб кетадиган эмас, балки оламшумул бўлиши керак. Натижада яқин келажакда бутун дунёда Ислом ҳақиқатини тушунтирувчи масъул мамлакатга айланиб, яна ўтмишимизда бўлгани каби дин ва маърифат маркази сифатида ўзимизни қайта намаён қилишимиз керак. 

Шайх Абдулазиз МАНСУР,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари:

– Кишилар ҳотиржам яшашга халал берадиган, тинчликка дахл қиладиган қора кучларга қарши ҳар қачон муросасиз бўлиб, курашиб келган.   

Яратган Раббимиз марҳамат қилади: “Аллоҳ (одамларни) тинчлик диёри (жаннат)га чорлайди ва хоҳлаган кишини тўғри йўлга ҳидоят этади”(Юнус сураси, 25-оят).

Афсуски, айни замонда бу илоҳий хитобларга амал қилмайдиган, балки Ислом дини таълимотини нотўғри талқин этишга уриниш ҳолатлари кўпайиб бормоқда. Биргина ИШИД ташкилоти хунрезлик, қўпорувчиликлар содир этиб, қанчадан-қанча бегуноҳ одамларнинг ҳаётига зомин бўляпти. Уларда заррача шафқат йўқ. Бу эса имонсизлик белгиси. Биз – тинчлик ва хотиржамликни хоҳловчи кишилар уларнинг чиркин ишларига қарши бирдамликда маърифат ғояси билан курашишимиз лозим.   

Қуръони каримда айтилади: “Агар Аллоҳ одамларнинг бирини иккинчиси билан даф этиб турмас экан, шубҳасиз, Ер фасодга (бузғунчилик ва харобага) айланган бўлур эди, лекин Аллоҳ барча оламларга (нисбатан) фазл эгасидир” (Бақара сураси, 251-оят).

Динимиз, ёшларимиз онги учун қилинаётган асосий хуружлар ўргимчак тўри деб аталувчи макон – интернет орқали бўлмоқда. Ушбу виртуал оламда дин ҳақиқатини юзага чиқариш, борасида айниқса, ёш олимларимиз жонбозлик кўрсатиши керак. Сабаби улар дин бўйича чуқур билимга эга бўлиш билан бирга замонавий ахборот технологияларидан ҳам яхши хабардор. Ана шундай ҳар томонлама етук билимга эга олиму уламоларни етиштиришда ҳам Ўзбекистон халқаро ислом академияси таянч илмий даргоҳ бўлиб қолади, иншоаллоҳ. 

Зоҳиджон ИСЛОМОВ,

Ўзбекистон халқаро ислом академияси проректори:

Юртбошимиз фармони билан келгусида ҳар томонлама етук кадрларни тайёрлаши режалаштирилган етакчи таълим ва илмий-тадқиқот муассасаси сифатида  Ўзбекистон халқаро ислом академияси ташкил этилгани мамлакатимизда катта ижтимоий ҳодиса бўлди.  

Айтиш жоизки, диний-маърифий соҳадаги ўзгаришлар – Ўзбекистоннинг ислом дунёсидаги ўрни ва нуфузини янада оширишга хизмат қилади.

Юртимиз қадимдан Ислом дини таълимотининг қадимий бешикларидан бири сифатида бутун дунёда тан олинади ва аждодларимизнинг бой маънавий меъроси ўзининг илмий аҳамияти билан юксак қадрланади.

Давлатимиз раҳбари илгари сурган консептуал ғояларни ҳаётга татбиқ этиш,  Ислом дини таълимотининг асл инсонпарварлик моҳиятини очиб бериш, унинг ижтимоий ҳаётимиздаги ўрнини ёшларга тўғри етказиш, халқимизнинг бой илмий-маънавий меросини ўрганиш, уни жаҳон оммасига кенг танитиш Академиямизнинг бирламчи вазифаси саналади.  

Баҳриддин ХУШБОҚОВ

ёзиб олди.

"Вақф" хайрия жамоат фонди Тошкент шаҳридаги 12 та масжидга ҳамда Зангиота мажмуасига тижорат банклари билан ҳамкорликда хайрия, вақф, закот, ушр, фитр ва фидя тўловларни амалга ошириш учун инфокиоскалар ўрнатди.

Фонд "Kapitalbank" ва "Ipak yo'li banki" билан ҳамкорликда пойтахтимизнинг 12 та масжидига нақд пул ёки пластик карта орқали доимий тўловлар билан биргаликда мусулмонларга фарз бўлган закот ва бошқа хайрия тўловларини амалга ошириш учун инфокиоскалар ўрнатди.

Инфокиоскалар ўрнатилган масжидлар рўйхати:
1. Ҳазрати Имом масжиди
2. Минор масжиди
3. Шайх Зайниддин масжиди
4. Мирза Юсуф масжиди
5. Новза масжиди
6. Шайх Зиёвиддин масжиди
7. Бўрижар масжиди
8. Абдуллоҳ ибн Масъуд масжиди
9. Катта Қозиработ масжиди
10. Имом Бухорий масжиди
11. Ракат масжиди
12. Хўжа Аламбардор масжиди

Бундан ташқари, Тошкент вилоятидаги Зангиота мажмуасида ҳам инфокиоска ўрнатилган бўлиб, ушбу инфокиоскалар юртимиз мусулмонларига молиявий ибодатларини бажаришда ва хайр-саховат қилишда кўмакчи бўлади.

Инфокиоскалар орқали закот ва бошқа маблағларни ўтказиш тартиби:
Керакли тиллардан бирини танлаб, тўлов хизматлари тугмасини босинг. Сизга турли тўлов хизматлари, жумладан, "ВАҚФ Хайрия", "ВАҚФ закот, фидя, фитр, ушр” ва "ВАҚФ вақф” хизматлари ҳам таклиф этилади. Керакли бўлимни танлаб банк картаси ёки нақд пул бандларидан бирини танлайсиз. Керакли суммани киритасиз. Шу билан тўловингиз "Вақф" хайрия жамоат фондининг керакли бўлими келиб тушади ҳамда шариатда кўрсатилган ўринларга етказилиши таъминланади.

"Вақф" хайрия жамоат фонди Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 16 апрелдаги "Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги ПФ-5416-сон Фармони бўйича ташкил этилган бўлиб, у ўз олдига масжидлар ва диний таълим муассасаларининг биноларини қуриш, таъмирлаш, реконструкция қилиш, диний таълим муассасалари профессор-ўқитувчилари, тадқиқотчилари, мутахассислари ва ўқувчи-талабаларини моддий ва ижтимоий қўллаб-қувватлаш, аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламлари, шу жумладан, имконияти чекланган шахсларни моддий ва маънавий қўллаб-қувватлаш каби бир қатор ишларни мақсад қилиб қўйган.

ЎМИ Матбуот хизмати

Рамазон охирлаб бормоқда. Биз режалаштирган қайси эзгу амалларимизга улгурдигу қайсиларини кейинги йилга олиб қўймоқчимиз. Бироқ ҳали вақтимиз бор, ойлар султонининг ҳар дақиқаси бебаҳо ва мазмунли, улгурамиз кўп эзгуликларга иншооллоҳ.

Қуръони каримнинг Нисо сураси, 80-оятида Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: “Кимда-ким Пайғамбарга итоат этса, демак, у Аллоҳга итоат этибди. Кимда-ким бош тортса, Сизни улар устидан қўриқловчи қилиб юборганимиз йўқ”. Чиндан ҳам, Набий (а.с.)нинг ҳаёт йўллари биз ўрганишимиз, намуна олишимиз учун энг муносиб ҳидоят манбаидир. Пайғамбаримиз (с.а.в.) Рамазон ойи давомида ҳар доимгидан кўпроқ ибодат ва эзгуликлар қилишга шошилар эдилар. Биз ҳам уларнинг бу қутлуғ йўлларидан юришга муяссар бўлишни дилимизга тугганмиз. Зеро, бу бизнинг олий мақсадимиз бўлиши керак.

Қуръони каримни кўпроқ тиловат қилишнинг айни палласи – Рамазон ойидир. У Қуръон ойи, маърифат ойи деб бежиз таъкидланмаган. Бу муборак шаҳр – Қуръон нозил бўлган ойдир. Ҳадисларда келтирилишича: “Жаброил (а.с.) Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг олдиларига Рамазонда ҳар тунда келар, бу ҳол Рамазон тугагунча давом этар эди. Расулуллоҳ Жаброил (а.с.)дан Қуръонни ўтказиб олар эдилар”. Ушбу ҳадисдан маълумки, Рамазон ойида қанча кўп Қуръон ўқилса шунча яхши, унинг яхшилиги ва баракаси ҳам ортиб бораверар экан. Қолаверса, оятларнинг мазмунини тушунишга ҳаракат қилиш, суралар моҳиятини тафаккур қилиш алоҳида аҳамиятга эгадир. Бугунги кунда тобора чирой очиб бораётган масжидларда адо этилаётган хатми Қуръонлар ана шу гўзал анъананинг давомидир.

Рамазонда ҳар қачонгидан ҳам саховатли бўлмоқ жоиз. Бинобарин, Пайғамбаримиз (с.а.в.) ҳам сахийлик бобида пешқадам эдилар. Айниқса қутлуғ ойнинг шарофати билан уларнинг карамлари янада ортгандан ортиб бораверар эди. Ҳадисларда таъкидланишича, “Расулуллоҳ (с.а.в.) инсонларнинг энг сахийси эдилар. айниқса Рамазонда Жаброил (а.с.) билан учрашганларида сахийликлари янада ортар эди”. Демак, ҳали вақтимиз бор. Атрофимизга бир назар ташлайлик, қийналган қариндошларимиз ёки ночор қўни-қўшнию бева-бечораларнинг ҳолидан бир бор хабар олиб, кексаларни йўқлашни унутмайлик. 

Бу ойда дуоларимизни янада кўпайтиришимиз фазилатли. Айниқса, ифтор пайтида қилинган дуонинг хосияти бемисл. Расулуллоҳ (с.а.в.) оғиз очганларида шундай дер эдилар: “Ташналик кетди, томирлар намланди ва ажр савоб собит бўлди”. Ифтор пайти дуолар қабул бўладиган вақтлар қаторидадир. Бу эса нақадар буюк имконият. Рамазоннинг қадрли лаҳзаларида, ифторлик палласида чин дилдан, юрак-юракдан Яратганга илтижо қилишнинг фазли тенгсиз. Бу ғанимат онлардан фойдаланиб қолайлик.

Рамазон меҳр-оқибат, мурувват фаслидир. Айниқса, киши ўз оила аъзолари билан янада хушмуомала бўлиши, эзгулигу саховатларини аввало оиласи учун адо этмоғи муҳим ҳисобланади. Ҳадиси шарифда: “Сизларнинг энг яхшингиз оиласига яхшиларидир”, дея марҳамат қилинади. Пайғамбаримиз (с.а.в.) ҳам Рамазон ойида аҳли оиласига гўзал муомала қилганлар, аёлларига ибодат ва бошқа масалаларда таълим берганлар.

Рамазон охирлаб бораётган кунларда ҳар бир мусулмон фитр садақаси ҳақида унутмаслиги лозим. Бинобарин, ҳадиси шарифда шундай дейилади: “Расулуллоҳ (с.а.в.) фитр садақасини рўзадорнинг сўкиш ва лағв ишларини поклаш ҳамда мискинлар учун таом маъносида фарз қилдилар. Ким уни намоздан олдин адо қилса, мақбул закот, ким намоздан сўнг адо қилса, садақанинг бир тури ҳисобланади”. Демак, ушбу муборак кунларда фақирларнинг хонадонига хурсандчилик улашиш, муҳтожларга ёрдам қўлини чўзиш бир томондан зиммамиздаги масъулиятли вазифа бўлса, иккинчидан, оилаларга шодлик ва барака олиб келувчи шарафли ва савобли амаллардан экан.

Биз Рамазоннинг ғанимат имкониятларининг денгиздан томчисинигина эслатиб ўтдик. Бироқ, унинг яхшиликларини санаб охирлаш мумкин эмас. Рамазон охирлаб бормоқда. Унинг имкониятларга бой лаҳзаларини исроф қилмайлик. Қолаверса, Рамазон ойидан таълим олганларимизни йил давомида ўзимизга одат билайлик: Ҳамиша эзгуликларга шошилайлик, Қуръони карим тиловати ва маърифат эгаллашдан тўхтамайлик, дуоларимизда Аллоҳдан юртимизга тинчлик, халқимизга омонлик сўрайлик, муҳтож ва касаллар ҳолидан ҳамиша хабардор бўлайлик. Ана шунда Рамазон шукуҳи қалбларимизни  йил давомида тарк этмайди.

Шарифа ҒАНИЕВА,

“Зиё” студияси бош муҳаррири