Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси топшириғига биноан Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси, Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳамкорлигида Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳамда Мусулмонлар идораси тасарруфидаги ўрта махсус ислом билим юртлари, Ўзбекистон халқаро ислом академияси қошидаги академик лицей ва Тошкент ислом институти, Мир Араб олий мадрасаси, Ҳадис илми мактаби ҳамда Ўзбекистон халқаро ислом академияси талабалари ўртасида “Ватанни севмоқ имондандир” мавзусида иншолар танлови ташкил этилди.
Таъкидлаш жоизки, “Ватанни севмоқ имондандир” мавзусидаги иншолар танлови икки босқичда ўтказилмоқда. Биринчи босқич – жорий йилнинг 2-7-июн кунлари ўрта махсус ислом билим юртлари, Ўзбекистон халқаро ислом академияси қошидаги академик лицей ва Тошкент ислом институти, Мир Араб олий мадрасаси, Ҳадис илми мактаби талабалари ҳамда Ўзбекистон халқаро ислом академияси факультет талабалари ўртасида ўтказилди. Унда ижодий ишлари бўйича жами 45 нафар 1, 2, 3-ўринни эгаллаган талабалар республика босқичига йўлланмани қўлган киритишди.
Танловнинг якуний республика босқичи куни кеча, 14 июн куни бошланди. Танлов доирасида иштирокчи талабалар учун таниқли адиблар Абдусаид Кўчимов, Хуршид Дўстмуҳаммад ва Минҳожиддин Ҳожиматов иштирокида «Янги Ўзбекистон адабиётида инсон маънавияти» ва «Янги Ўзбекистоннинг устувор мақсади — Учинчи Ренессанс» мавзуларида ижодий учрашув ташкил этилди.
Шунингдек, иштирокчилар Ўзбекистон миллий академик театрига ташриф буюриб, у ерда «Жалолиддин Мангуберди» спектаклини томоша қилиб, “Toshkent sity” мажмуаси, Kongress-holl ва “Hilton” меҳмонхонасига саёҳат қилишди.
Танлов давом этмоқда.
Унинг республика босқичи фаол иштирокчилари турли номинациялар бўйича тақдирланиши режалаштирилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Самарқанд вилояти вакиллиги томонидан вилоятдаги муаммоли маҳаллаларнинг аҳолиси билан учрашувлар ташкил қилиниб, маҳаллабай ишлаш тизими йўлга қўйилган.

Мавжуд камчиликларни жойида ўрганиш ва бартараф этиш мақсадида 14 июн куни вилоят бош имом-хатиби Зайниддин домла Эшонқулов ва ўринбосари Ёқубжон домла Мансуров бошчилигида шаҳар ва туман бош имом хатиблари, иқтидорли имом-хатиблар ҳамда шаҳардаги мавжуд 23 та масжид имом хатиблари иштирокидаги навбатдаги сайёр учрашув ва суҳбатлар Самарқанд шаҳридаги "Намозгоҳ" жомесида ташкил қилинди.

Сайёр учрашув ва суҳбатлар давом этмоқда

https://t.me/sammuslimuz 

Китобдан яхшироқ дўст йўқ жаҳонда

Ғамхўринг бўлгай у ғамгин замонда.

У билан қол танҳо ҳеч бермас озор,

Жонингга юз роҳат беради такрор.

Абдурахмон Жомий

Муқаддас Ислом дини илму маърифатга тарғиб қилувчи диндир. Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)га нозил қилинган дастлабки оятларда илм олишга ундаш маъноси борлигининг ўзи ҳам Ислом илму маърифат дини эканлигининг ёрқин далилидир:

  “Ўқинг (эй, Муҳаммад! Бутун борлиқни) яратган зот бўлмиш Раббингиз исми билан!” (Алақ-1).

Абдуллоҳ ибн Аббос (р.а.) шундай деганлар: «Сулаймон ибн Довуд(а.с.)га илм, мол-дунё ва подшоҳликдан бирортасини танлашлик ихтиёри берилганда, у Зот илмни танладилар. Натижада, Аллоҳ таоло у Зотга илм билан бирга мол-дунё ва подшоҳликни ҳам қўшиб берди». Зеро, илм ақл чироғи, дейдилар. Илмли кишининг йўли доимо чароғон бўлиб, у ҳамма ерда ҳам қадрланади. Бу дунёнинг қоим туриши ҳам олимларнинг илмига боғлиқ эканлиги Пайғамбаримиз (с.а)нинг ҳадисларида баён этилган. Ҳазрати Али (к.в.) шундай деганлар: «Илм мол-дунёдан яхшидир, чунки илм сени ножоиз ишларни қилишдан сақлайди. Молни эса ўғирлаб кетмасликлари учун ўзинг қўриқлайсан. Мол-дунё сарф қилинса камаяди, илм эса тарқатиш билан янада зиёда бўлаверади».

Китоб — инсоннинт энг яқин дўсти ва маслаҳатчиси, ақл қайроғи ва билим манбаидир. Китоб фикрлаш қуроли, хазиналар калити, тафаккур манбаи бўлгани учун ҳам халқимиз уни нондай азиз, мўътабар ва мукаддас деб ҳисоблаган. Шунинг учун китобта муҳаббат, уни қадрлаш, ўқишга иштиёқ халқимизнинт қон- қонига сингиб кетган. Шу маънода бугунги кунда китоб ўқиш ва унга муносабат бир қадар сусайгандек. Чунки аксарият ёшлар кўпроқ  компьютер ва ижтимоий тармоқларга  берилиб кетишди. Исталган янгилигу ахборотларни бу воситалардан хоҳлаганча олиш мумкин. Ачинарлиси,  китоб ўқиш  учун вақт сарфлашга ҳожат йўқдек. Аслида, ҳеч бир ахборот воситаси, кино ёки видеофильм бадиий асар ўрнини босолмайди. Масалан, “Ўттан кунлар” романи асосида ишланган фильм қанчалик маҳорат билан суратта олинган бўлмасин, китобнинг таъсирини, жозибасини беролмайди. Китобхонлик оиладаги муҳитга ҳам боғлиқ. Маърифатли оилаларда китобга эътибор фарзандлар тарбиясида қўл келади. Инсон ўзининг фикрлаш қобилияти, маънавият дунёси билан тирик. Одамни бошқа мавжудотлардан  ажратиб  турувчи омиллардан бири ҳам унинг маънавияти ҳисобланади.

Хўш, биз инсонлар маънавий озуқани қаердан оламиз? Албатта, “билимлар манбаи” бўлмиш китобдан. Китоб – бебаҳо бойлик экани барчамизга маълум. Бирорта санъат турини телевидение ва радио, замонавий компьютерлар имконияти ва афзалликларини инкор қилмаган ҳолда айтиш мумкинки, буларнинг ҳеч бири китоб ўрнини боса олмайди. Айниқса, бадиий китоблар ҳар бир кишида инсоний фазилатларини кучайтиради, дунёқарашини кенгайтиради. “Ўзимдаги барча яхши хислатларим учун китобдан миннатдорман”, деган эди ўз давридаги алломалардан бири.

Дарҳақиқат, китоб бизнинг дўстимиз ҳисобланади. Лекин афсуски, бугунги кунда орамизда бу бебаҳо-маънавий бойликдан баҳраманд бўлиш ўрнига “Интернет кафе”ларда вақтини беҳуда ўтказаётган ёшлар учраб туради. Авваллари на компьютер, на интернет бўлган. Ота- боболаримиз “Бобурнома”, “Ўткан кунлар”, “Меҳробдан чаён” сингари бебаҳо асарларни ўқиб, улғайишган. Хўш бугунчи? Кўпчилик, айниқса, ёшлар интернетни китобдан афзал билишади. Шу ўринда бу замонавий ахборот воситасининг салбий оқибатлари ҳам йўқ эмас. У туфайли бугун китобга бўлган меҳр тобора камайиб боряпти. 

Биз қанча кўп китоб ўқиганимиз сари, шунча тушунчамиз кенгаяди. Афсуски, кўп ёшлар интернетни китобдан устун қўймоқда. Бу эса уларни дангасаликка гирифтор қилмоқда. Китоб – бу офтоб, у билимлар сарчашмасидир. Китобни инсон тафаккурининт қанотларига ўхшатишган. Зеро, тафаккури, фикр доираси кенг маърифатли кишилар жамиятнинт чинакам бойлигидир. Аксинча, ҳаётда рўй бериб турадиган айрим нохушликлар илдизи эса маърифатсизлик, китоб ўқимасликнинт аччиқ меваси. Темирни занг кемирганидек, одамни ҳам маънавиятсизлик мўрт қилади. Маънавият эса инсонга китоб ўқиш орқали юқади. Ҳар қандай янгилик ҳам бир кун эскиради, бироқ инсониятнинт минг-минг йиллар давомида қўлга киритган ақлий ҳамда фикрий дурдоналарини ўзида жамлаган китоблар асло эскирмайди. Бинобарин, китоб-ҳамиша илм-маърифат, одоб ва ахлоқ манбаи бўлиб келган. Бугунги кунда ёш авлодни миллий қадриятлар руҳида тарбиялашда ҳам китобдан кўра қудратлироқ восита йўқ. Инсон ақлий салоҳиятининг юксалишида китобниш ўрни беқиёс. Зеро, китоб туфайли дунёқарашимиз бойиб, тафаккуримиз янада ўсиб бораверади. Не-не улуғ зотлар китобга ошно бўлиб, етукликка эришган, комил инсон даражасига етишганлар.

Китоб – инсон маънавияти ва дунёқарашини юксалтирувчи муҳим манбаа ҳисобланади. Китоб ўқиган инсон мулоҳазали, билимли бўлиб, юксак тафаккури ила бошқалардан ўзининг дунёқараши ва фикрлаши билан ажралиб туради. Китоб билан ошно бола яхши инсон бўлиб улғаяди. Шунинг учун ҳам оилада, боғча ва мактабларда болаларнинг китобга меҳрини, адабиётга қизиқишини ошириш ота-оналарнинг, ўқитувчиларнинг вазифаси.

Кўп китоб ўқиган кишининг билим савияси юқори, муомала маданияти юксак, етук инсон сифатида ҳаётда ўз ўрнини топа олади. Бироқ, бугунги кунда китобга, китоб ўкишга бўлган эҳтиёж ва интилиш, айниқса, ёшлар орасида тобора камайиб бормоқда. Бу эса жуда ачинарлидир. Қанчадан қанча китоблар, китоб жавонлари ва дўконларида шунчаки кўргазма сифатида турибди. Табиий савол туғилади. Нега шундай? Нима учун китоб ўқимай қўйяпмиз?

Минг афсуски, китоб ўқиш ўрнига қимматли вақтини қандайдир бекорчи ҳолатларга, турли кўнгилочар ўйинларга сарфлаётган инсонлар ҳам орамизда оз эмас. Ундайлар фикрлашда, ўзини тутишда ҳам маънавияти юксак эмасликларини намоён этиб қўйишади. Техника асри даврида яшаяпмиз, кундан-кунга техник воситалар тараққийлашиб, уларга бўлган эҳтиёж ортиб бормокда. Хусусан, қўл телефонлари, турли интернет тизимини бунга мисол қилишимиз мумкин. Тўғри, Юртимизда ёшларга кенг имкониятлар яратиб берилмоқда. Чунки миллатимиз шаънини, миллий ғуруримизни юксалтирувчи бу – ёшлар. Шу боис, турли миллат ва элатларнинг ёшлари каби ўзбек ёшлари ҳам дунё билан мулоқотда бўлиши керак. Бунга ҳеч қандай тўсиқ йўқ. Лекин айрим ёшлар берилган имкониятлардан унумли фойдаланиш ўрнига, интернетдаги кўнгилочар ўйинлар, танишувлар, ёшлар онгини заҳарловчи сайтларга кириб, у ердаги маълумотлар билан танишмоқдалар. Бунинг оқибатида уларнинг дунёқараши бир томонлама бўлиб қолмоқда.

Қадимда буюк шоир ва ёзувчиларимиз, олимларимиз китобга шу қадар меҳр қўйган эдиларки, ҳатто тунлари шам ёруғида китоб мутолаа қилганлар. Сўз мулкининг султони Навоий хазратлари 7 ёшида Фаридиддин Атторнинг «Мантиқут-тайр» асарини ёд олган, буюк муҳаддисимиз Имом ал-Бухорий ҳазратлари эса олти мингдан зиёд ҳадисни ёд билган. Аммо у даврларда бизга яратиб берилаётган имкониятларнинг бир қисми ҳам бўлмаган. Лекин улар ўз мақсадлари сари интилиб, юксак маънавият соҳибига айланишган. Демак, биз учун берилаётган имкониятдан унумли фойдаланиш хар биримизнинг ўзимизга боғлиқ. Тўқликка шўхлик эса ўзбек миллатининг ёшларига хос фазилат эмас. Аслини олганда, айрим ёшларимиз бундай лоқайдликдан йирок. Улар ўзларининг ҳур фикрлиги ва юксак маънавияти билан ажралиб туради. Бирок, гуруч курмаксиз бўлмагани каби инсонлар орасида хам маънавий кашшоқ кишилар йўқ эмас. Бундайларнинг лоқайдликлари натижасида “енгил ҳаёт” ихлосмандлари сафи ортиб бормокда. Окибатда китоб ўкиш унутилмокда. Маънавияти саёз, китоб ўқимайдиган инсонлар оиласида тарбия топаётган фарзандлар келажакда баркамол шахс бўлиб улғаймайди.

Шу боис, ҳар бир инсон билимлар калити бўлмиш – китоб билан дўст бўлмоғи лозим. Ахир дунёда китобдан кўра яхшироқ дўст ва маслакдош йўқ. 

Атоқли адибимиз Ойбек таърифича, китоб – тафаккурнинг толмас қанотларидир. Шу маънода айтиш мумкинки, китоб – инсоннинг қалб гавҳари, тафаккур хазинасидир. Биз шунга эришишимиз керакки фарзандларимиз учун китоб энг бебаҳо совға бўлсин. Шундагина фардандларимиз биз орзу қилгандай, маънавий етук, теран фикрлай оладиган, катта ва кичикка меҳрибон, Ватанига садоқатли, инсофли, диёнатли ва олийжаноб инсонлар бўлиб камол топадилар.

Одилжон Нарзуллаев

Янгийўл туман «Имом Султон» жоме масжиди
имом-хатиби

Бугун фаровон ва тўкин ҳаётда яшаётганимиз учун Аллоҳ таолога қанча шукр қилсак – шунча кам. Табиийки, ҳаётимизни жуда осонлаштираётган воситаларнинг фойдалари кўп. Бироқ танганинг иккинчи томони ҳам борлигини унутмаслигимиз керак. Гап шундаки, бугун турли ғаразли кучлар ахборот технологиялари орқали фарзандларимизни ёт ғоялар домига тортмоқда.

Ана шундай ёт ғоялардан бири, шубҳасиз, ўзларини салафий деб номлаган сохта салафилардир. Бу оқим XVIII асрда яшаган наждлик Муҳаммад ибн Абдулваҳҳобнинг мутаассибона ғояларига таянади. У эса, аслида, илк экстремистик ташкилот – хорижийлик ақидасидир.

Шунга кўра, улар наздида, мусулмонлар учун ҳақиқий нажот Қуръон ва ҳадисни маҳкам тутиш бўлиб, ҳар қандай кўринишдаги мазҳаб бу мақсадга эришишда халақит беради.

Улар шу тариқа барча мусулмонларни Қуръон ва ҳадисни ўрганиб, ўз ақли ва иқтидори доирасида амал қилишга, ижтиҳод қилишга чақиради. Имом Аҳмаднинг: “Ким динда тақлид йўқ деса, Аллоҳ ва Унинг расули олдида фосиқдир. Унинг сўзи суннат ва салафи солиҳлар қарашларини рад қилишдир”, – деган таърифи, бизнингча, ушбу қарашга ўринли раддия ҳисобланади.

Абу Бакр Ҳаравийнинг ёзишича, инсонлар динда ё муқаллид (тақлид қилувчи) ва ё мужтаҳид бўлади. Бунда илми йўқ олимларга тақлид қилади,  билмаганини олимлардан сўраши ва шу орқали уларга тақлид қилиши фарз ҳисобланади.

Инсонлар ақли, ҳаётий тажрибаси турфа экани эътиборга олинса, бунинг натижасида инсонлар орасида қарама-қарши фикрларнинг кўпайиши ҳолатларини идрок этиш мумкин бўлади.

Энг муҳими, фиқҳий мазҳаблар натижасида қонли ихтилофлар вужудга келмайди, аммо ушбу тоифа хатти-ҳаракатлари кенг маънодаги зўравонликлар ва ҳатто қонли тўқнашувлар учун сабаб бўлиши мумкин.

“Сохта салафийлар” қаерга қадам босмасин, ўша ерда жаҳолат, ихтилоф ва ташвишлар илдиз отади. Зеро, уларнинг йўли Аҳли сунна вал жамоанинг ҳам, саҳобалар ва тобеинларнинг ҳам йўли эмас.

Муҳаммад Сиддиқ Ҳасан Қиннавжий “сохта салафийлар” ҳақида ўзининг “Тақлидул аимма” асарида бундай ёзади: “Ҳозирги кунда бир риёкор ва шуҳратпараст гуруҳ пайдо бўлди. Бу гуруҳ аъзолари ўзларини энг тақводор ҳисоблаб, бошқаларни мушрикликда айбламоқда. Аслида, уларнинг ўзи энг мутаассиб ва динда чуқур – ғулув кетганлардир. Уларнинг иши диндан эмас”.

Сохта салафийларнинг кирдикорлари шу қадар кўпки, уларнинг кеча пайдо бўлган ишлари бугунга, бугунги ишлари эса эртага тўғри келмайди. Кундан кунга янгидан-янги фитналарни ўйлаб топиб, мўмин-мусулмонлар ўртасида низо чиқаришга тиришадилар.

Сохта салафийларнинг ёшлар онгини заҳарлаш мақсадида ўйлаб топган фитналари қуйидагиларда намоён бўлади:

1) мазҳабларни инкор қилади. Мазҳабсизлик ғояси кўпчилик ғўр ёшларнинг адашиши, ёт ғоялар таъсирига тезроқ тушиши эҳтимолини кучайтиради;

2) ўзларига эргашмаганларни “кофир” санайди. Динимизда 99 амал куфрга, биргина амал имонга далолат қилса, имонга ҳукм қилинади. Бу тоифа вакиллари эса бу ишнинг зиддини қилади. Ўзининг ғояси Аллоҳ ҳузурида энг мақбул ва маъқул эканига аниқ далил бўлмагани ҳолда, қабул қилмаганларни кофир, деб аташ улкан адашиш ва чуқур илмсизлик ҳисобланади;

3) жамиятни иккига: “мусулмон” ва “динсизлар”га ажратади. Бу билан динлараро адоват уйғотишга, жамиятларни нотинч қилишга уринади;

4) бошқа дин вакилларига муросасиз ва ҳатто шариат ҳукмларини улар ўйлагандек тўлиқ бажармаётган мусулмонларга нисбатан ҳам зўравонлик сиёсати олиб боради. Расулуллоҳ “Ла илаҳа иллаллоҳ”, деган инсонни ўлдирган Усома ибн Зайдни қаттиқ танқид қилганлар. Шунда Усома: “Энди ҳеч қачон “Ла илаҳа иллаллоҳ” деган кишини ўлдирмайман”, – деб ваъда берган.

Шу ва шунга ўхшаш динимиз таълимотига мутлақо зид гапларни ёшлар орасида тарқатаётган сохта салафийлар Аллоҳ таолонинг: «Фитна қотилликдан ҳам ашаддийроқдир» (Бақара сураси, 191-) ояти каримасини билишармикин?! Ваҳоланки, улар фақат ояти карима ва ҳадиси шарифга амал қиламиз, деб даъво қилишади-ку!

Бугун юртимизда диний-маърифий соҳага берилган эркинларни суиистеъмол қилаётган бузғунчи, ғаразли кимсалар масжидларга кириб, атайин сафда оёқлар орасини кериб, намозхонларнинг жиғига тегишмоқда. Аслида диёримизда асрлар оша ҳанафий мазҳабига амал қилиб келинган.

Машҳур аллома Абдулҳай Лакнавий ўзининг “Мажмуатул фатово” китобида Шоҳ Валиюллоҳ Деҳлавийнинг қуйидаги сўзларини келтирган: “Ҳиндистон ва Мовароуннаҳр юртларида шофеий ҳам, ҳанбалий ҳам, моликий мазҳаби ҳам тарқалмаган, бошқа мазҳаб китоблари ҳам етиб келмаган. Шунинг учун ушбу диёрларда яшовчи, ижтиҳод даражасига етмаган кишиларга Абу Ҳанифа мазҳабига эргашиш вожиб бўлади”.

Хулоса қилиб айтганда, бугун биз ёшларимизни турли ёт ғоялар таъсиридан асрашимиз шарт. Чунки динимиз таълимотида ҳар биримиз қўл остимиздагиларга масъул ва мутасадди эканимиз баён этилган. Шундан экан, келажак авлодни фитналардан, сохта салафийларнинг кирдикорлридан асрайлик!

Эшмурод АХБЎТАЕВ,

Сергели тумани бош имом-хатиби

Шу йил 10 июнь куни Менжинский кўчаси, 90-уйда жойлашган Астраханда Яшил масжид очилди. Ушбу ҳудуд собиқ Царевская Слобода номи билан танилган ва инқилобдан олдин 8-масжид деб номланган диний бинонинг ўзи бой ва жуда қизиқарли тарихга эга.

Islam.ru хабарига кўра, Яшил масжид деярли юз йил давомида ўша пайтдаги кўплаб ибодатхоналар сингари 1938 йилда ёпилгунга қадар мўмин мусулмонларни маънавий жиҳатдан жалб қилиш маркази бўлиб келган эди. Бинони маданий ва ижтимоий эҳтиёжлар остига берилди. Кўп йиллар давомида 2012 йилда уни қайта қуриш бошлангунга қадар масжид бошқа мақсадларда ишлатилган.

Ташаббускорлар маҳаллий аҳоли бўлди. Қайта тиклаш учун маблағлар, анъанага кўра, мазҳабга мансублигидан қатъий назар, ҳамма томонидан тўпланган.

Шунингдек, катта қўллаб-қувватлашни кўрсатган ҳомийлар ҳам топилди. Ва бугунги кунда Яшил масжид ибодат учун биринчи мусулмонларни қабул қилмоқда. Айтганча, у тахминан 250 кишини сиғдиради.

Узоқ кутилган воқеани нишонлашда Астрахан вилояти губернатори Игорь Бабушкин, Россия Олий муфтийси, Россия мусулмонлари марказий диний идораси раиси Талгат Тажуддин ва Астрахан вилояти мусулмонлари минтақавий диний идораси раиси Рауф Джантасовлар мўмин мусулмонлар билан бирга бўлишди.

"Барчангизни Яшил масжиднинг очилиши билан табриклайман. Бу бой тарихга эга ва мусулмонлар учун катта аҳамиятга эга. Ишончим комилки, у маънавий маърифат ва исломнинг асл қадриятларини тарқатиш марказига айланади, шунингдек минтақамизда динлараро ва миллатлараро тотувликни мустаҳкамлашга хизмат қилади", - деди Игорь Бабушкин.

Вилоят раҳбари совға сифатида Яшил масжид имом-хатиби Зинур Самигулинга Қуръони Каримни совға қилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати