2021 йил 11 июнь куни бошланган футбол бўйича Европа чемпионати тобора жадал қизғин тус олиб, бутун дунё бўйлаб томошабинларни ўзига жалб қилмоқда. Шу муносабат билан “Евро – 2020” майдонларида тўп сураётган энг муваффақиятли мусулмон футболчилари бешлигини туздик. Булар:

1. Пол Погба (Франция)
2. Нъголо Канте (Франция)
3. Илкай Гундоган (Германия)
4. Aнтонио Рудегер (Германия)
5. Хоқон Чалханўғли (Туркия)

Улар ҳақида қуйида батафсилроқ сўз юритсак:

1. Пол Погба (Франция)

Пол Погба Европадаги енг таниқли футболчилардан бири. 28 ёшида у футболчилик фаолиятида катта ютуқларга эришди, жумладан, Франция терма жамоаси билан 2018 йилда Россияда бўлиб ўтган ФИФA Жаҳон чемпионатида ғолиб чиқди. Aммо кўплаб мукофот ва унвонларга эга бўлишига қарамай, Ислом динига риоя қилиш унинг шахсияти, кучли характери ва меҳнатсеварлигини шакллантиришга катта таъсир кўрсатган ҳал қилувчи омил ҳисобланади.

Погба Ислом ҳақида: “Мен учун Ислом бу барча орзу умидимдир. Бу менга ҳамма нарсадан миннатдор бўлишга ундайди. Ислом мени ўзгартиришга, ҳаётдаги кўп нарсаларни тушунишга мажбур қилди. Ўйлайманки, бу мени ҳотиржам қилади. Ислом ҳамма кўрадиган терроризм қиёфаси эмас. Биз оммавий ахборот воситаларида эшитган нарсалар аслида бошқа нарсадир. Бу ажойиб нарса. Ўзингиз кўришингиз мумкин. Ҳар ким ўзини Ислом билан муносабатини ҳис қилишини англаши мумкин.

Бу менинг ақлимни бойитган ва мени яхши одамга айлантирган дин. Мен нариги дунё ҳақида кўпроқ ўйлай бошладим. Ислом инсониятга ва бошқа ҳамма нарсага ҳурмат билан қарашдир".

2. Нъголо Канте (Франция)

 Нъголо Канте – Европанинг энг яхши футболчилардан бири, “Челси” жамоаси ярим ҳимоячиси – 1991 йил 29 мартда Парижда камбағал ва оддий африка оиласида дунёга келган. У туғилишидан 11 йил олдин, Кантенинг ота-онаси яхши ҳаёт кечириш илинжида туғилган Мали шаҳрини тарк этиб, Францияга кўчиб келишган.

  Унинг ғалаба ва мўмайгина даромадларига қарамай, Нъголо Кантенинг барча дўст ва танишлари ҳар доим бу ажойиб футболчи камтарин ва ҳатто уятчан йигит эканини таъкидлашади. Баъзида у ҳаттоки муносиб кубок – Жаҳон кубогини олишдан олдин ҳижолат бўлганида 2018 йилги чемпионатда бўлгани каби ўз ғалабаларини жамоада нишонлашдан ҳам тортинган.

 У ҳар доим ўйнаган ҳар бир жамоанинг футболчилари орасида ҳурмат қозониши мумкин эди ва кўпчилик уни ҳақли равишда Ердаги энг меҳрибон инсон деб билади. Унинг пуллари умуман бузилмаган ва у ҳеч қачон ўз бойлигини кўз-кўз қилмайди ва у машғулотларга ўз имкониятига мос келадиган ҳашаматли машинада эмас, балки эски мини Куперда ёки ҳатто пиёда ҳолатда келади. У ўз маблағларининг катта қисмини ўзи ўсган, ҳаттоки камбағалроқ оилаларнинг болаларига ёрдам бериш учун хайрия маблағларига сарфлайди, шунингдек, бутун дунё бўйлаб касал болаларни даволашга катта маблағ сарфлайди.   Aжабланарлиси, у ҳақида бундай хайр-эҳсонлари тасодифан маълум бўлди ва Нъголо Канте ўзи хайрия фаолиятини реклама қилишни зарур, деб ҳисобламайди.

Канте мушоҳадали мусулмон йигити. У Макка Мукаррамага бориб, бир неча бор ҳаж қилган ва Рамазон ойидаги футбол учрашувларида жисмоний фаолликка қарамай, рўза тутишни тарк этмайди. Шундай қилиб, 2021 йилда Канте рўза ҳолатида "Челси" ни Чемпионлар лигаси финалига олиб чиқди.

3. Илкай Гюндоган (Германия)

       Илкай Гюндоган – келиб чиқиши турк, у "Манчестер Сити" клуби ва Германия терма жамоасининг ярим ҳимоячиси, 1990 йил октябрь ойида Германиянинг Гелзенкирхен шаҳрида туғилган.

2011 йилдан бери Германиянинг "Боруссия" Дортмунд клубида ўйнаб келмоқда. Бу вақт ичида у чемпионлик унвонини қўлга киритди, жамоа билан Чемпионлар Лигаси финалига қадар етиб борди, шунингдек, Германия Суперкубогини икки марта қўлга киритди. Гюндоган УЕФA Чемпионлар Лигаси финалида "Боруссия" нинг ягона голига муаллифлик қилди. 2016 йил 2 июнь куни футболчи 27 миллион евро эвазига "Манчестер Сити" га кўчиб ўтди. Ҳозирда Гюндоган Германия терма жамоаси сафида “Евро-2021” чемпионати ўйинларида қатнашмоқда.

Илкай Гюндоган Дортмунднинг "Боруссия"сида ўйнаган пайтида баъзилар унга нисбатан ирқчилик ҳолатлари ҳақида гапирарди.

“Дортмундга келганимда, мен ҳамма нарсага тайёрман деб ўйлардим. Мен ноҳақ эдим. Мен нима бўлганини ҳеч қачон унутмайман. Мен шаҳарда квартира қидириб юрган эдим ва бу одамларнинг: "Унинг фамилиясини кўрганмисиз? Гундоган, туркча. Сиз ҳақиқатан ҳам бунга қодир деб ўйлайсизми?", деган сўзларини эшитдим. Aммо мен уларга футболчи эканлигимни айтишим билан, уларнинг оҳанглари бутунлай ўзгарди: "Эҳ жаноб, илтимос, киринг, бир кўз ташланг". Ва бу одамлар ўзлари муҳожирлар эди! 

Одамлар менга немис тилида яхши гапиришимдан ҳайратда қолишганини айтишди. Мен жавоб бердим: "Хўш, мен Германияда улғайганман. Aгар бу тилда гаплашмасам ғалати бўлар эди". Худди шу нарса тескари йўналишда ҳам содир бўлди. Менинг ота-онам турк. Мен ҳам ўзимни турк деб биламан. Aммо баъзи турклар "сен туркмисан?" Мен иккала мамлакатга ҳам тегишлиман, лекин баъзида улар орасида қолгандек бўламан. Баъзилар мени бутунлай немис эмас деб айтишади. Бошқалар эса улар умуман турк эмаслигини айтишади. Хўш, мен кимман? ", - дея Гюндоган Марcа сўзларидан иқтибос келтиради. 

4. Aнтонио Рудегер (Германия)

Aнтонио Рудегер – немис футболчиси, "Челси" клуби ва Германия терма жамоаси ҳимоячиси. 1993 йил 3 мартда Берлинда туғилган. Унинг ота-онаси фуқаролар уруши авжида бўлган Сьерра-Леонедан Германияга қочиб кетишлари керак эди.

Табиатан, Aнтонио фидойи ва ҳар доим эвазига ҳеч нарса кутмасдан бошқаларга ёрдам беришга тайёр. Қуйидаги воқеа уни жуда яхши характерлайди: бир марта, ёшлар ўйинида Руди рақибларининг бўш дарвозаси томон югурди ва гол уриши мумкин эди. Aммо бунинг ўрнига у узоқ вақт жамоадошини кутиб, унга тўпни берди ва кейин жамоадоши гол урди. Бунгача жамоадоши ҳеч қачон гол урмаган эди.

 Aнтонио Рудегер афсуски, у ирқчиликни жуда қаттиқ шаклда бошдан кечириш имкониятига эга эди.

"Мени “нигга” деб аташган. Мен ҳар сафар тўпга текканимда, улар маймун товушларини чиқаришарди. Булар шунчаки бир нечта одам эмас, балки 2017 йилда Рим дербисида "Лацио" мухлисларининг катта сектори эди (ўшанда Aнтонио "Рома" да ўйнаган тахминан).

Бу биринчи марта мени ирқий ҳақорат қилиш эмас эди, лекин энг ёмони у ерда ҳақиқий нафрат бор эди. Сиз уларнинг кўзларини кўрганингизда буни тушунасиз. Бундай ҳолат юз берганд, футбол олами қандай муносабатда бўлади? Одамлар: "Оҳ, бу жуда даҳшатли", дейишади. Футболчилар ва клублар Инстаграмда қисқа хабарларни жойлаштирадилар: "Ирқчиликка йўл йўқ". Ҳамма худди бир иккита аҳмоқдек ҳаракат қилади. Тергов олиб борилмоқда, аммо ҳеч нарса бўлмайди. Вақти-вақти билан, ижтимоий тармоқларда катта акциялар мавжуд. Ва ҳар ким ўзини ажойиб ҳис қилади, кейин ҳамма нарса нормал ҳолатга қайтади. Ва ҳеч нарса ҳеч қачон ўзгармайди.

Aйтинг-чи, нега матбуот, мухлислар ва футболчилар Суперлигани 48 соат ичида тўхтатиш учун бирлашдилар, аммо стадионда ёки ижтимоий тармоқларда аниқ ирқий зўравонлик бўлганида бу ҳар доим "мураккаб"? Эҳтимол, бу трибунадаги бир нечта аҳмоқлар эмасми? Балки ҳамма нарса чуқурроқ бўлганлиги учундир?", деб ёзди Рудегер "Ўйинчилар трибунаси" нинг устунида. 

5. Хоқон Чалҳаноглу (Туркия)

Хоқон Чалҳаноглу 8 феврал куни Германиянинг жанубидаги Манхайм шаҳрида турк оиласида туғилган. Милан клуби ва Туркия терма жамоасининг ҳужумкор ярим ҳимоячиси. 

Хакан чуқур оилавий одам. Унинг ўрнаги профессионал футболчи бўлган отаси. Унинг укаси Муҳаммад ҳам футболчи. 

Футболчининг жуда ҳамжиҳат оиласи бор. У ҳар бир ўйин олдидан онасига қўнғироқ қилади. “Унинг овози мени рағбатлантиради”, дейди Чалханоглу. 

Ҳокан Манхаймда туғилган бўлса-да, у доимо ота-онасининг туғилган қишлоғи – Байбуртга яқин бўлган. Ёзда жамоадошларининг аксарияти Ўрта ер денгизи бўйлаб ажойиб курортларга борганларида Хоқон оиласининг қишлоғига ташриф буюришни яхши кўради. 

“Баъзи одамлар шаҳарларни яхши кўришади, аммо қишлоқда табиатдан яхши нарса йўқ. Шунинг учун бўш вақтимда у ерга бораман. Қишлоқ  жуда чиройли ва мафтункор, мени қувонтиради”.

               
Илёсхон Аҳмедов тайёрлади

Хайруллоҳ домла Саттаров
ЎМИ Самарқанд вилоят бош имом-хатиби ўринбосари

ЎМИ матбуот хизмати

CАВОЛ: Мен Тожикистонданман. Исломни ўрганиб, унга амал қилишга ҳаракат қиламан.

Мен Сурия ҳақида сўрамоқчи эдим. Интернетда баъзи ўзбек олимлари Сурияда жиҳод бор, ким инкор этса фосиқ, мунофиқ деб, чақиряптилар. Сиз бунга нима дейсиз?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Интернетдаги даъватчилар маърузаларида жиҳод ҳамма учун фарз экани ҳақида сўз юритади. Аслида, жиҳод икки қисмдан иборат:

1. Талаб жиҳоди – фарзи кифоя. У ҳозир йўқлигига уламолар иттифоқ қилишган. Чунки, ҳозирда давлатлар ўртасида тинчлик битими мавжуд бўлиб, урушмасликка келишилган.

2. Мудофаа жиҳоди – фарзи айн. У душманлар мусулмонлар яшайдиган юртга уруш қилиб, бостириб кирса, ҳимоя учун фарз бўлади.
Маълумки, жиҳоднинг ўзига яраша қоидалари бор. Биринчидан, жиҳодга сафарбар қилиш учун “Халифа” бўлиши лозим.

Ваҳоланки, халифалик масаласи тарихда қолгани барчага маълум. Қолаверса, жиҳод жорий бўлиши учун умматнинг ижмоси ҳам талаб этилади. Булар чақираётган “жиҳод”га Ислом умматининг деярли барчаси қарши экани кундек равшан.

Бугунги кунда жиҳодга тарғиб қилаётган гуруҳлар қайси сиёсий кучларга хизмат қилаётганларини ўзлари ҳам билмайди.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким номаълум байроқ остида жанг қилса ва бу йўлда ўлдирилса, демак, у жоҳилият ўлимини топибди” деб айтганлар. Яъни, кимки номаълум байроқ остида, уни кимнинг қўлида эканини, унинг мақсади қандайлигини билмаган ҳолда жанг қилса ва бу йўлда ўлса у жоҳилиятда ўлгандек бўлади.

Динимиз ҳатто уруш остида бўлган ва душман заминларида яшаган, лекин жанговорлик сифатига эга бўлмаган инсонларнинг ўлдирилишига ҳам рухсат бермайди.

Жиҳодга чақираётганларнинг аксарият халқи мусулмон бўлган ўлкаларда бегуноҳ инсонлар ўлдирилаётган, нишонга олинаётган ҳужумларга шаръан рухсат кўзи билан қараши жуда ачинарлидир.

“Нисо” сурасининг 93-оятида бир мўмин кишини қасддан ўлдирганлар жаҳаннам азобига дучор бўлиши хабар берилган.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бу ҳақда “Дунёнинг йўқ бўлиб кетиши Аллоҳ наздида бир мўминнинг ноҳақ ўлдирилишидан кўра енгилроқдир” деб, бу жиноятнинг оқибати қанча ёмон эканига ишора қилмоқдалар (Ибн Можа р.а.ривояти).

Бузғунчи тоифалар ўзларига тегишли веб-саҳифа ва ижтимоий тармоқларда “шаҳидлик”, “жиҳод”, “ҳижрат”, “такфир”, “халифалик” каби тушунчаларни бузиб талқин қилиш натижасида айрим ёшларни ўзларининг тузоқларига илинтиришга муваффақ бўлишаётгани ачинарли ҳол, албатта.

Машҳур олим, марҳум Муҳаммад Саид Рамазон Бутий раҳимаҳуллоҳ айнан низоли ҳудудларни ичида бўлган ва террорчилар хусусида шундай деган эдилар: “Улар бир вақтнинг ўзида бирор айби йўқ мусулмонларни кечаси бўғизлаб кетишни “шариат рухсат берган иш” дейдилар. Улар оддий йўловчилар тўла самолётни ичидаги айбсиз инсонлар билан қўшиб портлатиб юборишни ҳам “шариатда бор иш” дейдилар.

Ҳар ким кўзларини юмиб, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бугун орамизда юрибдилар, деб хаёл қилсин. Ул зот шундай разил ишларга рози бўлармидилар?!”

Динимизда бегуноҳ инсон қонини тўкиш бузғунчиликнинг энг улкан кўриниши ҳисобланади. Ислом ҳатто чумолига ҳам озор беришдан қайтаради. Бундай ваҳшийликни қилаётганлар диндорлик ҳақида қанча лоф урмасин, қилган ёвузликлари бу даъволари сохта эканини фош этмоқда. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати.

Уламоларнинг Тошкент вилоятига ташрифи мўмин-мусулмонларга маънавий туҳфа бўлмоқда. Айниқса, пешин намозидан кейинги маърузалар одамлар маънавиятини юксалтириб, диний савиясини оширмоқда.

Бугун Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг ўринбосари Иброҳимжон домла Иномов Чиноз туманидаги “Саидраҳмон тўра”, ЎМИ раиси маслаҳатчиси Салоҳиддин домла Шарипов “Янги Чиноз”, Тошкент шаҳар бош имом-хатиби ўринбосари Абдуқаҳҳор домла Юнусов Оққўрғон туманидаги “Эрбўта қози”, Тошкент шаҳридаги “Исломобод” масжиди имом-хатиби Абдуллоҳ домла Йўлдошев Қуйи Чирчиқ туманидаги “Янги маҳалла”, Тошкент шаҳридаги “Тўхтабойвачча” масжиди имом-хатиби Зокиржон домла Шапифов “Ўнқўргон” жоме масжидга ташриф буюриб, маърузалар қилиб беришди.

Дилдан қилинган суҳбатлар савол-жавобларга уланиб, намозхонларда катта таассурот қолдирди.

***

Масжид қурилиши кўздан кечирилди

Уламоларимизнинг Тошкент вилоятига ташрифи давом этмоқда. Жумладан, Тошкент вилояти бош имом-хатиби Жасурбек домла Раупов ва Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси марзкази масъул ходими Аброр Мухтор Али Чиноз тумани “Қози” маҳаллада бунёд этилаётган янги масжид қурилиш жараёнини кўздан кечиришиб, уста-қурувчиларга зарур маслаҳат ва тавсиялар бердилар.

Янги жоме ишга тушиши билан ўз бағрига 4 минг намозхонни сиғдиради. Ташриф сўнгида ушбу масжид тез орада фойдаланишга топширилишини сўраб, хайрли дуолар қилинди.

Тошкент вилоят вакиллиги матбуот хизмати