muslim.uz

muslim.uz

Понедельник, 17 Май 2021 00:00

Алвидо Рамазон! (Аудио)

 

ЎМИ матбуот хизмати

Президентимизнинг қарорига мувофиқ, халқимизнинг маънавий ҳаётида алоҳида ўрин тутадиган, муқаддас ислом динининг эзгу ғояларини яққол ифода этадиган байрам — Ийд ал-Фитрни муносиб нишонлаш, жамиятимизда инсонпарварлик, ўзаро ҳурмат, меҳр-оқибат, саховат ва шукроналик туйғуларини кучайтириш, ёшларимизда юксак фазилатларни камол топтириш мақсадида Рамазон ҳайити 2021 йил 13-15 май кунлари мамлакатимизда байрам сифатида кенг нишонланмоқда. Рамазон ҳайити муносабати билан давлатимиз раҳбари номига кўплаб хорижий мамлакатлар ва халқаро ташкилотлар раҳбарлари номидан қутловлар келиши давом этмоқда. Ўз ўрнида, Президентимиз томонидан ҳам чет эл давлатлари раҳбарларига табрикномалар юборилди. Шуни алоҳида айтиш лозимки, Президентимизнинг Ўзбекистон халқига йўллаган Рамазон ҳайити табриги юртдошларимизни бениҳоя хурсанд қилди, барчамизга ҳақиқий байрам кайфиятини бахш этди.

Табрикда халқимизнинг бой ва қадимий диний-маънавий меросини тиклаш ва фаол тарғиб этиш, буюк аждодларимизнинг табаррук қадамжоларини обод қилиш бўйича олиб борилаётган салмоқли ишлар ҳам алоҳида таъкидлаб ўтилди.

Жумладан, Қашқадарё вилоятида калом илмининг атоқли намояндаси Абу Муин Насафий, Наманган вилоятида тасаввуф таълимотининг йирик вакили Султон Увайс Қараний, Тошкент шаҳрида Сузук ота ёдгорлик мажмуалари бунёд этилгани, кўплаб масжид, мадраса ва диний обидалар қайта қурилаётгани ёки таъмирланаётгани, пойтахтимиздаги Ислом цивилизацияси маркази қурилиши ҳақида тўхтаб ўтилди. Айниқса, муборак Рамазон ойида буюк Имом Бухорий ҳазратларининг Самарқанд вилоятидаги ёдгорлик мажмуасини мутлақо янги, замонавий ҳолда барпо этишга тамал тоши қўйилганлиги барча юртдошларимизга қувонч бағишлагани эътироф этилди.

Шу билан бирга, Президентимиз бугунги шиддатли замон мафкураси, айниқса, дунё миқёсида тобора кескин ва шафқатсиз тус олаётган рақобат, барқарорликка нисбатан таҳдидлар, фарзандлар тарбиясидаги доимий ҳушёрлик ва огоҳлик масалаларига ҳар қачонгидан ҳам жиддий аҳамият бериш лозимлигини қайд этди. Албатта, ҳар биримиз бундан чуқур хулоса чиқаришимиз зарур.

Муборак Рамазон ойи давомида Президентимизнинг 2021 йил 8 апрелдаги “Муборак Рамазон ойини муносиб тарзда ўтказиш тўғрисида”ги қарори ижросига алоҳида эътибор қаратилди. Юртимизда фаолият юритаётган 2090 та масжиддан 2046 тасида белгиланган қатъий санитария-гигиена талаблари асосида таровиҳ намозлари адо этилди. 1384 тасида хатми Қуръон ўқилиб, 30 дан зиёд жомеъ масжидида ўтказилган хатмлар интернет орқали онлайн намойиш этилди. Таровиҳ намозларида ҳар куни ўртача 600 мингга яқин намозхон иштирок этди.

Шуни алоҳида таъкидлаш керакки, бугунги кунда диний маърифат соҳасида ҳам инновацион усулларга катта эътибор қаратилмоқда. Хусусан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси қошидаги Колл-марказ Рамазон ойи давомида узлуксиз фаолият кўрсатди. Фатво бўлими томонидан Тошкент ислом институти ва Кўкалдош ўрта махсус билим юрти мутахассислари билан ҳамкорликда фақат рўза ибодатига оид саволларга 24 соат давомида жавоб берадиган Ахборот канали — Колл-марказ фаолияти ташкил қилинди.

Рамазон ойидаги тарғибот тадбирларидан энг муҳими, бу албатта, ифторликларни аҳоли томонидан ихчам, исрофгарчиликсиз, миллий қадриятларимизга мос ўтказиш масаласидир. Диний соҳа ходимлари томонидан мазкур масалани тарғиб этиш бўйича кўплаб маърифий ташвиқот ишлари олиб борилди. Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан ишлаб чиқилган Рамазон ойига мос мавзулардаги жума тезисларида ҳам ушбу мавзу билан бир қаторда жойларда нарх-навонинг сунъий оширилишининг олдини олиш бўйича атрофлича тушунтириб борилди.

Одатда, Рамазон ойи ўзининг хайрия тадбирларига бойлиги билан ажралиб туради. Халқимиз қадриятига кўра, бу ойда инсонлар янада сахий, янада мурувватли бўладилар. Муборак ой давомида имом-хатиблар ва маҳалла фуқаролар йиғинлари фаоллари ҳамкорлигида “Саховат”, “Мурувват” ва “Меҳрибонлик” уйлари, Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари, меҳнат фахрийлари, ногиронлар, ёлғиз кексалар, “Меҳр” дастури орқали олиб келинган фуқаролар ҳамда 23,5 мингдан зиёд кам таъминланган эҳтиёжманд оилаларга ҳомийларни жалб қилган ҳолда, моддий ёрдамлар кўрсатилди. Бундан ташқари, “Вақф” хайрия жамоат фонди томонидан ҳам 5,2 миллиард сўмликдан зиёд хайрия ишлари амалга оширилди.

Ой давомида телеканаллар орқали йирик диний уламолар, имом-хатибларнинг Рамазон суҳбатлари, шунингдек, Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф, Анвар қори Турсуновнинг маърифий суҳбатларидан иборат кўрсатувлар ифторлик ва саҳарлик вақтларида намойиш этилди, радиоэшиттиришлар берилди. Бу, ўз ўрнида, ҳамюртларимиз томонидан кўтаринки руҳда қабул қилинди.

Ўзбекистоннинг зиёрат туризм салоҳиятини кенг тарғиб қилиш мақсадида Туркиянинг TRT телеканали билан ҳамкорликда Тошкентдаги Ҳазрати Имом, Самарқанддаги Имом Бухорий мажмуалари каби 30 та йирик зиёратгоҳларимиз, шунингдек, алломаларимиз мероси ҳақида телекўрсатувлар ташкил этилди.

13 май куни юртимизнинг 2021 та масжидида 2 миллион 576 минг юртдошимиз Республика махсус комиссияси томонидан белгиланган талабларга тўлиқ риоя қилинган ҳолда ҳайит намозини адо этди. Ҳайит намози маърузаларида сўнгги йилларда дин соҳасидаги ижобий ўзгаришлар, юртимизда амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар, ҳукм сураётган тинчлик-осойишталик ва уни асраб-авайлаш, ҳайит кунлари карантин талабларига риоя этиш каби мавзулар ёритилди.

Шунингдек, Рамазон ҳайити маърузаларида имом-хатиблар томонидан Президентимизнинг байрам табриги мазмун-моҳияти юртдошларимизга етказилди. Унга кўра, бугунги кунда кенг кўламли ислоҳот ва туб ўзгаришлар натижасида янгиланиб бораётган юртимизда халқ билан мулоқот, инсон ҳуқуқ ва манфаатларини, жумладан, виждон эркинлигини таъминлаш давлат сиёсати даражасига кўтарилиб, бу борада улкан чора-тадбирлар амалга оширилаётгани, кўлами ва миқёси тобора кенгайиб бораётган бундай амалий ишлар янги Ўзбекистонни барпо этиш, юртимиз равнақи, халқимиз фаровонлигини оширишдек эзгу мақсадларимизга уйғун ва ҳамоҳанг бўлиб, барча юртдошларимизни ана шу ғоялар атрофида янада бирлаштиришга хизмат қилаётгани алоҳида таъкидланди. Юртдошларимиз томонидан эл-юрт тинчлиги, мамлакатимиз ободлиги, халқимиз фаровонлиги, олиб борилаётган эзгу ишларга муваффақият тилаб, дуолар қилинди.

Таъкидлаш лозимки, сўнгги йилларда юртимизда ички туризмни ривожлантиришга алоҳида урғу берилмоқда. Дин ишлари бўйича қўмита ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан Туризм ва спорт вазирлиги билан ҳамкорликда Ҳайит муносабати билан дам олиш кунлари этиб белгиланган 13 майдан 15 майгача барча зиёрат туризми объектлари карантин талабларига тўлиқ риоя қилинган ҳолда, зиёратчилар учун тайёрлаб қўйилди. Юртимиздаги 836 та муқаддас қадамжо ва зиёратгоҳ, хусусан, “Вақф” фонди тасарруфидаги 189 та зиёратгоҳда ташриф буюрувчилар учун имтиёзли чегирмалар жорий этилди.

Дарҳақиқат, бу йилги Рамазон ҳайитининг шукуҳи ўзгача бўлди. Давлат ташкилотлари ва жамоатчилик ўзаро ҳамжиҳатлигини намоён этди. Бир сўз билан айтганда, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 10 майдаги “Рамазон ҳайитини нишонлаш тўғрисида”ги қарорида белгиланган вазифалар ижроси тўлақонли амалга оширилди.

Яна бир эътиборли масала. Маълумки, юртимизда ўн олти диний конфессияга тааллуқли бўлган 136 дан ортиқ миллат ва элатлар ўзаро аҳил-иноқ ва тинч-тотув яшаб келмоқда.

Ҳайит байрами муносабати билан мамлакатимизда фаолият юритаётган диний конфессиялар, жумладан, Рус православ черкови Тошкент ва Ўзбекистон епархияси раҳбари, митрополит Викентий, Ўзбекистон Римкатолик маркази раҳбари, епископ Ежи Мацулевич, Тошкент шаҳар Арман апостоллик черкови раҳбари, руҳоний Арамаис Григорян (Ованнес ота), Тошкент шаҳар яҳудийлар диний жамоаси раиси Аркадий Исахаров ва Ўзбекистон Библия жамияти конфессиялараро мулоқот бўйича директори Холматжон Аширов Ўзбекистон мусулмонлари идорасига ташриф буюриб, муфтий Усмонхон Алимов билан учрашдилар ҳамда барча мусулмонларни Ҳайит байрами билан самимий табриклаб, Ўзбекистон халқига тинчлик ва омонлик тиладилар.

Меҳр-оқибатли, саховатли халқимизга, тинч-осойишта юртимизга мана шундай байрамлар ярашади. Бинобарин, бунинг шукронасини қилиш, янги бунёдкорлик ишларида бирдам бўлиш бугун барчамизга ҳар қачонгидан ҳам муҳим.

Музаффар КОМИЛОВ,

Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги

Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари

Манба: “Янги Ўзбекистон” газетаси

2021 йил 15 май, № 98 (354)

Хаста кўнгилларга биргина мадад, далда, бир оғиз ширин сўз уларнинг руҳиятини осмон қадар юксалтиради, катта куч-қувват, мадор ато этади, келажакка ишонч ҳиссини уйғотади.

Айниқса, оғир дард билан курашаётган фарзандининг маъюс чеҳрасига термилиб, жони азобда қийналаётганини кўриб, бир ўлиб бир тирилаётган, қон ютиб тонг оттираётган ота-оналар учун йилт этган умид чироғи-да улкан тоғдек таянч бўлади. 

Аввал хабар берилганидек, шукроналик, меҳр-оқибат айёми — муборак Рамазон ҳайити муносабати билан Президент Шавкат Мирзиёев 14 май куни Тошкент шаҳридаги шифо масканларида бўлиб, у ерда даволанаётган бемор болалар ҳолидан хабар олди. Ота-оналар ва болаларни Рамазон ҳайити билан табриклаб, уларга далда берди. Болаларга меҳрибонлиги ва фидойилиги учун шифокорларга миннатдорлик билдирди.

Жумладан, Президентимиз Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт марказига ҳам ташриф буюриб, бемор болалар ва уларнинг ота-оталари билан дилдан суҳбатлашди, болажонларнинг орзу-ҳаваслари, келгусидаги ниятлари билан қизиқди.

Чуст туманида яшовчи 17 ёшли Сабина Инсофалиева ҳамда унинг онаси Феруза Муҳсинова билан бўлган самимий мулоқотда Сабина тузалиб чиқса, йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати ходими бўлиш орзуси борлигини билдирди. Аммо оғир дард қизни бир оёғидан ажратди — шифокорлар бу қизнинг ҳаётини сақлаб қолиш учун ўнг оёғини кесишга мажбур бўлган.

Президент Марказнинг болалар онкожарроҳлик бўлими бошлиғи Тожиддин Мустафоевдан Сабинанинг саломатлиги ҳақида сўради. Энг ривожланган давлатлардан протез олиб келиб қўйдиришга, унинг соғлигини шахсан назоратга олишга ваъда берди.

—   Муборак кунларда ҳолимиздан хабар олиб, кўнглимизга хотиржамлик улашганлари учун давлатимиз раҳбарига минг раҳмат, жуда миннатдормиз, — дейди Сабина Инсофалиеванинг онаси Феруза Муҳсинова кўзлари тўла ёш билан. — Қизим бир неча бор жарроҳлик амалиётини бошидан кечирди. Шифокорларимизнинг эътиборидан ҳам мамнунмиз. Улар қизимнинг оёғини сақлаб қолишга уринишди, аммо бунинг имкони бўлмади. Қизим жуда сабр-бардошли экан. Ҳамма синовларга сабр қилиб, келажакка бўлган ишончини, умидини сўндирмади. Президентимиз билан суҳбатда йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати ходими бўлиш ниятида эканлигини айтганида, юртбошимиз фарзандимнинг саломатлигини тиклаш учун, орзулари ушалиши учун барча имкониятларни ишга солишларини таъкидлади. Бундан бошимиз кўкка етди. Қизим ҳам бу эътибордан қувониб, ўзига бўлган ишончи янада ортяпти, руҳи тетиклашяпти. Она учун бундан ортиқ бахт бўлмаса керак...  

Давлат раҳбарининг эътибори, ғамхўрлиги амалда ўз ифодасини топди. Президент ташрифидан сўнг Сабинага далда бўлиш, руҳини кўтариш, орзуси сари рағбатлантириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг Йўл ҳаракати хавфсизлиги бош бошқармаси бошлиғи, полковник Олим Саидов раҳбарлигидаги бир гуруҳ соҳа вакиллари Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт марказида бўлди. Келгусида йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати ходими бўлиш орзусидаги Сабина билан яқиндан мулоқот қилиб, унинг бу орзуси, албатта, амалга оширилишини таъкидладилар. Тошкент шаҳрида фаолият кўрсатган биринчи аёл йўл бошқарувчиси, нафақадаги подполковник Нигора Жўрабоева Сабинага ўз орзу-мақсадлари йўлида омад тилаб, унга ушбу соҳадаги тажрибаларидан сўзлаб берди.

Йўл ҳаракати хавфсизлиги бош бошқармаси томонидан Сабина Инсофалиевага йўл посбони гувоҳномаси, йўл посбонлигига қабул қилиш бўйича маълумотнома, йўл ҳаракати хавфсизлиги хизматининг махсус формаси, кўкрак нишони, жетони топширилди. Эндиликда 17 ёшли Сабина Йўл ҳаракати хавфсизлиги бош бошқармасининг фахрий аъзоси ҳисобланади.  Қолаверса, бемор қиз бошқарманинг қарамоғига олиниб, барча даволаш муолажаларининг молиявий харажатлари Йўл ҳаракати хавфсизлиги бош бошқармасининг бюджетдан ташқари жамғармаси ҳисобидан тўлаб бериладиган бўлди.

—  Чуст туманидаги 41-мактабда ўқийман, аммо дард сабаб икки йилдан буён ўқишим қолиб кетди, — дейди биз билан суҳбатда Сабина. — Президентимиз тўсатдан хонамга кириб келганида, қувончдан кўзларим порлаб кетди. Уларнинг бизга нисбатан меҳр ва эътиборини, ғамхўрлигини чин дилдан ҳис қилдим. Бу эса келажак сари интилишимга, тузалишга астойдил ишонч билан ҳаракат қилишимга янада куч бағишлади.

Давлатимиз раҳбарининг ташрифидан сўнг биргина тилагимни рўёбга чиқариш йўлида йўл ҳаракати хавфсизлиги вакиллари келиб, мени бошқарманинг фахрий аъзолигига қабул қилишганидан беҳад хурсанд бўлдим. Бу қувончимни, айни пайтдаги ҳис-ҳаяжонимни таърифлаш мушкул. Президентимизга, шифокорларимизга ҳамда йўл ҳаракати хавфсизлиги мутасаддиларига чексиз миннатдорчилигимни билдираман. Келажакда, албатта, оёққа туриб, Президентим, ота-онам, бутун халқим ишончини оқлашга, она Ватанимга астойдил хизмат қилишга бор кучим билан ҳаракат қиламан.

Йўл ҳаракати хавфсизлиги бош бошқармаси вакиллари марказда нафақат Сабина, балки ўнлаб болалар ва уларнинг ота-оналари билан суҳбатлашиб, уларга далда бердилар, ширинликлар ва совға-саломлар улашилди. Марказнинг болалар бўлимига ўнлаб китоблар тақдим этилди. Жонли ижродаги куй-қўшиқлар эса болалар ва ота-оналарнинг, шифокорларнинг кўнгилларига хушнудлик улашди.

—  Муборак ҳайит кунларида давлат раҳбарининг марказимизга ташрифи, эътибори беморларимиз ҳаётида ўз самарасини беради, — дейди болалар онкожарроҳлик бўлими бошлиғи Тожиддин Мустафоев. — Ҳатто биринчи кундан бошлаб натижасини кўрсатди, десак ўринли бўлади. Яъни юқори технологик ёрдамга муҳтож бир неча беморларга амалий ёрдам берилди. 

Президентимиз марказимизни дори-дармон ва зарур замонавий ускуналар билан таъминлаш бўйича топшириқлар берди. Бу эса бемор болажонларимизнинг соғлигини тиклашда долзарб аҳамиятга эга. Бемор Сабина Инсофалиева ҳақида тўхталадиган бўлсам, у бизнинг клиникамизга қадар вилоят муассасаларида даво муолажаларини олган, жарроҳлик амалиётини ўтказган. Бу ерда ҳам керакли даволарни оляпти. Шифокор сифатида беморимизни соғайганлар сафига қўшилиши учун бор имкониятларимизни ишга соламиз. 

Бугунги кунда бўлимимизда иккита йўналиш — болалар химиятерапияси ва онкожарроҳлик йўналишида беморлар даволанади. Ҳар икки бўлимга 30 ўриндан 60 ўрин ажратилган. Биринчи қаватда консерватив даво, яъни дори-дармон ва нур терапияси, иккинчи қаватда жарроҳлик амалиёти ўтказилади. Бўлимда амалга оширилаётган жарроҳлик амалиётлари кўлами ва мурракаблиги бўйича нафақат республикамизда, балки Ўрта Осиёда етакчи ҳисобланади. 

Чунки энг қийин жарроҳликлар амалга оширилади. Хусусан, қора парда ости соҳаси ўсмалари, кичик чаноқ, таянч ҳаракати аъзоларида жарроҳлик ҳамда бир йилда юзга яқин склет кўчириб ўтказиш амалиётлари бажарилади. Сўнгги 2-3 йилда эса умуртқа поғонаси ўсма касалликлари бўйича ҳам жарроҳлик амалиёти бажарилаётгани беморларга қулайлик яратмоқда.  

Дарҳақиқат, давлат раҳбарининг ташрифи ҳам беморлару ота-оналарга далда, ҳам марказ фаолиятини замон талаблари даражасида такомиллаштиришда муҳим ўрин тутади. Марказда даво муолажаларини олаётган мурғаккина болажонларни, уларнинг ота-оналарини кузатар эканмиз, чексиз меҳр-мурувват, эътибор ва ғамхўрликдан хаста кўнгилларида тоғдек илинж пайдо бўлганини, қувончдан чеҳралари ёришганини ҳис қилдик. Муборак кунларда болажонлар митти жонларини азоблаётган дарддан, албатта, фориғ бўлиб, элу юрт корига камарбаста инсон бўлишларини ният қилиб қайтдик.

Муҳтарама Комилова, ЎзА

Суббота, 15 Май 2021 00:00

Неъмат қадри (видео)

Нурали домла Мавланов

Пятница, 14 Май 2021 00:00

ТАРИХДАН БИР ШИНГИЛ

Бугун 2021 йил 14 май куни 101 йил тўлди.

 

Нимага дейсизми?

Ватан озодлиги учун отилиб чиққан йигитларнинг сардори – Мадаминбек 1920 йил 14 май куни фожеали тарзда ҳалок бўлган.

1917 йил ҳокимият тепасига келган Большевиклар партияси Чор Россиясининг босқинчилик сиёсатидан зада бўлган халқ устида зулму зўравонликни баттар оширгани мазлумлар каҳрини тошириб юборади. 1918 йилдан бошлаб Фарғона водийсининг турли нуқталарида юрагида ўти бор юзлаб йигитлар қўрбошилар атрофида уюшиб, худосиз большевик (коммунистларнинг эски номи)ларга қарши жанглар олиб боришади.

Коммунистларга оид манбаларда "босмачилар", мустақилликдан кейинги асарларда "миллий истиқлолчилар" деб номланган бу халқ аскарлари ўзларини "мужоҳидлар" деб атардилар. Тарқоқ ҳолдаги фаолиятнинг самарасизлигини тушуниб етган истиқлолчилар етакчилари - қўрбошилар қурултой ўтказиб, Мадаминбекни ўзларига амир этиб сайлашади. Ана шундан сўнг ишлар анча олдинга силжийди. Ватан ҳимоячиларининг сони ва салмоғи ортади, лашкарнинг интизоми яхшиланади. Улар кўплаб қишлоқ ва шаҳарлардан қизилларни сиқиб чиқариб, жойларда ўз назоратларини ўрнатадилар. Ҳатто иш шу даражага етадики, большевиклар ҳокимияти марказий шаҳарларда ва темир йўл станцияларидагина сақланиб қолади. Большевикларни бутунлай супуриб ташлаб, миллий ҳокимият барпо этиш истиқлолчилик ҳаракатининг ғояси эди.

Мадаминбек бегоналар қўлида ўйинчоқ бўлиб қолмаслик ва бошқаларга қарам бўлмаслик учун тезлик билан қурол-яроғ ишлаб чиқариш чораларини кўради ва ўзига қарам бўлган ҳудудда енгил ўт очиш қуроллари ишлаб чиқарувчи цех очтиради.

Махсус ҳарбий таълим олмаган қўрбошилар бошчилигидаги деҳкон, косиб ва ҳунармандлардан иборат халқ лашкари қатъият ва фидокорлик кўрсатиб, мунтазам қўшин билан тенгма-тенг олишади, уларнинг тинкасини қуритиб, малакали таҳсил олган генерал ва офицерларни боши берк кўчага киритиб қўяди.

Ниҳоят, қизил армия қўмондони Фрунзе Мадаминбек билан музокара олиб боради. Икки қўмондон Фарғона водийси Совет давлатига тобе автоном жумҳурият сифатида қолдирилиб, ундаги ички ишлар ерли халқ истаган усулда олиб борилади, деган йўсинда тинчлик битими имзоланишига келишиб олишади. Битим амалга ошмоғининг муҳим шарти, қўрбошилар томонидан қизилларга қарши қуролли ҳаракатлар тўхтатилиши керак эди. Мадаминбек майдонда юрган қўрбошиларга ҳозирги дамда биз учун тинчлик жуда зарур, фурсатдан фойдаланиб абгор аҳволимизни ўнглаб оламиз, акс ҳолда шу имконият ҳам қўлимизда қолмайди, кучлар нисбати руслар фойдасига ўзгариб, ҳозиргидан тубан аҳволга тушиб қолсак, душман биз билан муроса қилиб ўтирмайди, ҳеч қандай мухторият ҳам бўлмайди, деган фикрларни уқтирмоқчи бўлади. Лекин ҳиссиёти кучли баъзи қўрбошилар Мадаминбекни ўрисларга сотилганликда айблаб, унга кескин қарши чиқишади. Сотқин деган айб билан қўли югурдак баъзи "мужоҳидлар" дарров ўлим ҳукмини ижро қилишади.

Шу ўринда адолат юзасидан Мадаминбекни айнан ким ўлдиргани ноаниқ қолганини айтиб ўтишимиз керак. Баъзилар бўлиб ўтган ишларни таҳлил қилиб, у большевиклар томонидан уюштирилган ўйин қурбони бўлган, дейдилар. Эҳтимол, бу гапда ҳам жон бордир. Асл воқеа қандай бўлгани Аллоҳга аён. Ҳар нима бўлганда ҳам у қизиллар қўл остидаги ҳудудда эмас, у ердан чиқиб, қўрбошилар билан учрашувга борган жойида ўлдирилгани қайд этилган. Бу факт эса, ватан ҳимоячисининг ишончли ёрдамчиси бўлиши мумкин бўлган қурол тор фикрли, қизиққон кишилар қўлига тушса оқибати даҳшатли бўлиши ҳақидаги фикрни бот-бот хаёлга олиб келаверади.

Кўп утмай Россия ҳудудларида Оқпошшонинг большевикларга қаршилик кўрсатаётган кучлари тор-мор этилади. Залворли душмандан қўли бўшаган қизил армиянинг каттагина қисми Ўрта Осиёга ташланади. Фарғона водийсидаги кучлар нисбати руслар фойдасига ўзгара бошлайди. Миллий истиқлолчилар ўзаро ихтилофлар, етишмовчилик ва бошқа сабаблар билан тарқоқлашиб, баъзилар енгилиб, асирга тушади, баъзилари қизиллар томонига ўтиб кетади. Қолган-қутганлари Ватандан бош олиб кетади.

Руслар томонига ўтиб "кечирилган"ларнинг аксарияти 30-йилларнинг қатағонларида отиб юборилади ёки узоқ йиллик қамоқ жазосига ҳукм қилинади.

 

Шоир Муҳаммад Юсуф Ватан озодлиги йўлида жон фидо қилган қаҳрамонлар ҳақида қуйидаги шеъни ёзган:

 

“БОСМАЧИЛАР”... 

Олмослардан кескир эди шамширингиз, 
Тутун бўлиб тўзиб кетди тақдирингиз.
Минг йигитга арзирдингиз ҳар бирингиз.
От ўйнатиб юрмадингиз "босмачилар"... 

Тупроқ тўшак бўлди, болиш-эгар бошда, 
Жалолиддин каби мудом жаҳонгашта.
Умрингизнинг ярми ўтди тоғу тошда,
Не кунларни кўрмадингиз "босмачилар"... 

Қўрғошинга қалқон бўлди ўт кўкраклар, 
Кафан бўлди қонга ботган оқ яктаклар.
Сўнгги макон бўлди баъзан чакалаклар, 
Одамдай ҳам ўлмадингиз "босмачилар"... 

Тушунмайин ким қарғади, кимлар сотди, 
Кўнглингизда алам, кўзда ёшлар қотди.
Ортингиздан гоҳ болангиз тошлар отди, 
Ёш деб гина қилмадингиз "босмачилар"... 

Уйингизда сизни кутди кел, деб, тўрам,
Келинчаклар кокиллари тарам-тарам. 
Кўнгилга ёр сиғармиди юртда қарам, 
Жангоҳлардан жилмадингиз "босмачилар"... 

Кенгашсангиз тор дунёлар кенг бўларди, 
Эргаш ёқа бўлса, Шермат енг бўларди,
Бирлашсангиз ким ҳам сизга тенг бўларди, 
Нечун аҳил бўлмадингиз "босмачилар"... 

"Босмачи"миш! Бундай демиш қай бемаъни! 
Тутмайдими уни бир кун Беклар қони?! 
Ҳамма сиздек ўз юртини суйса қани, 
Беҳуда қон тўкмадингиз "босмачилар"... 

Сиз йўқ, бунда кўтарилди дарпардалар, 
Отдан тушди сариқ мўйлов саркардалар 
Бухорони тўпга тутган шармандалар, 
Афсус, афсус, кўрмадингиз "босмачилар"... 

Олмослардан кескир эди шамширингиз, 
Тутун каби тўзиб кетди тақдирингиз.
Минг йигитга арзирдингиз ҳар бирингиз,
От ўйнатиб юрмадингиз "босмачилар"... 

Нима ҳам дердик, шоирни ўртаган дард бу, аламли сатрлар бу.

 

Шарофиддин Латипов

Top