Раҳматуллоҳ ФАЙЗУЛЛАЕВ
Фарғона вилояти "Робия ҳожи она" жоме масжиди имом-хатиби

       Ватан тушунчаси жуда ҳам кенг тушунча бўлиб, уни бир  сўз билан ифодалаб бўлмайди. Ватан бу бизни ўз бағрига олган макон. Ватан  у шундай бир масканки, унда нафслар ором олади. У бир бепоён заминки , унда дунёга келамиз, унда яшаймиз, оила қурамиз, мақсад сари интиламиз ва унда вафот этамиз  ва унга дафн қилинамиз. У шундай диёрки, агар ундан сафар қилсак унга муштоқ бўлиб, уни соғинамиз. Сафардан қайтсак, соғинчдан унинг тупроғини шавқ ва завқ ила кўзга сурамиз. Ватан тинч бўлса биз ҳам тинч бўламиз. Ҳа,  Ватан тушунчаси айтиб ўтганимиз каби шунчаки айтиладиган сўз эмас, балки у қалб ва муҳаббат ила ҳис қилинадиган туйғу.

Динимиз инсонларни ватанпарвар бўлиб, юртини севишга, уни ҳимоя қилиб, обод этишга чақиради.  Юртини севган ўзини севибди.

        Тарихдан маълумки,  Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи васалламга илк бор ваҳий нозил бўлганда,  Варақа ибн Навфал Пайғамбаримиз алайҳиссаломга, ҳали шундай вақтлар келиб, у зотни қавмлари ўз юртларидан ҳайдаб чиқаришларини айтганларида,  Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи васаллам маҳзун бўлиб, "улар мени ҳайдаб чиқаришадими" , дейишлари ҳамда Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи васаллам туғилиб ўсган ватанларидан чиқиб кетишга мажбур бўлганларида, “Эй Макка сендан кўра менга севимлироқ ва суюклироқ шаҳар йўқ! Агар қавмим мени сендан чиқармаганида, асло сендан бошқа жойни макон тутмасдим”, дейишлари ҳар бир инсонни туғилиб ўсган ўз юртини севишига  ёрқин мисол бўла олади.

Ҳакимлар айтадилар: «Кишининг вафодорлиги унинг ўз ватани учун қайғуришидан, биродарларини соғинишидан ва умрининг зое кетказган лаҳзаларига ўкиниб яшашидан билинади». 

Алихон тўра Соғуний: “Она Ватанини севиш ҳар бир кишининг қалбида ғайрат ва шижоат уйғотади”, деганлар.

 Ватанини севган инсон уни ҳимоя ҳам қилади. Динимиз таълимотига кўра ватанини ҳимоя қилган инсонга ажр ва савоблар берлиши айтилган. Ибн Аббосдан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз алайҳиссалом; “Икки кўз эгасини дўзах оташи куйдирмас: бири бу – Аллоҳдан қўрқиб йиғлаган, иккинчиси – Аллоҳ йўлида пойлоқчилик қилиб ухламаган кишини”, – деб айтганлар (Термизий ривояти).

Бошқа бир ҳадисда эса бундай деб марҳамат қилинган: Расулулоҳ  саллолоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилганлар: «Аллоҳ таоло розилиги йўлида бир кун чегара ҳудудида посбонлик қилиш бир ой кечалари ибодат қилиб, кундузлари нафл рўза тутишдан афзалдир».

           Буюк аждодларимиздан бири Кубравия таълимотининг асосчиси Нажмиддин Кубро мўғуллар бостириб кирганлигидан хабар топгач, биринчилардан бўлиб Ватан ҳимоясига отланади. Мўғул ҳукмдорлари Нажмиддин Кубронинг халқ орасидаги обрў-эътиборини кўриб, унга шаҳарни ташлаб, ўзи ихтиёр қилган тарафга кетишни таклиф қилади. Ватанини ўз жонидан устун кўрган Нажмиддин Кубро босқинчиларга қарши жангга киради ва туғ кўтариб, лашкарларни олға чорлаб бораётган ҳолатда шаҳид бўлади. У зот туғни шунчалар жон-жаҳди билан ушлаган эдики, туғни қўлларидан кесибгина олишга муваффақ бўлишади.

      Ҳар бир фуқаро ўз ватанини севса уни ҳимоя қила олса ана шундагина ватан ва унинг ҳалқи ривожланади тараққий топади. Ватанни қўриқлаш ва уни ҳимоя қилиш фақат ватан ҳимоячиларини эмас балки,  ҳар бир юрт вакилларининг бурчидир. Аммо ватан ҳимоячиси бўлиш шарафли бурчдир.  Ватан ҳимоячиси туғилиб ўсган заминини, оиласи ,ўз ота-онасини, бутун халқини ҳимоясини қилади. Бу эса ўз шаъни ва ор-номуси ҳамда иймон -эътиқодини ҳимояси билан баробардир.

Ҳар йили мамлакатимизда 14 январь – Ватан ҳимоячилари кунини миллий байрам сифатида нишонланишлиги ҳам бежиз эмас. Ватан  ҳимоясини шарафли бурч деб билган ватан поспонлари ҳамда юрт фидоилари бор экан, халқимиз тинч, юртимиз равнақи кундан кун тараққий топиб, бугунги кунимиз эртанги кундан ўзгача бўлиб бормоқдаки, бу ўзгаришларни халқаро ҳамжамит ҳам эътирофи этмоқда.

“Бўта бува” жоме масжиди имом хатиби

Зиёуддин Мирсодиқов

Аллоҳ таоло Ўз Каломи Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: 

“Ҳаж ва умрани Аллоҳ учун мукаммал адо этинг!” (Бақара сураси, 196-оят).

 Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан нақл қилинган ҳадиси шарифда эса: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: 

“Умра кейинги умрагача қилган гуноҳларига каффоратдир...” (Имом Бухорий)

Юқоридаги оят ва ҳадисларни чуқур англаб етган ҳар бир мусулмон эркак ҳамда муслима аёл, ҳаж ва умра сафарига боришни мақсад қилиб, муқаддас сафарга интилиб яшайди.

Бундан бир неча йил аввал, мамлакатимиз фуқаролари хаж ва умра зиёрати учун йиллаб навбат кутишар эди. Сўнги йиллардаги ислоҳотларнинг ижобий ҳосиласи ўлароқ, юртбошимизнинг ташаббуслари билан бу муаммога ҳам ечим топилди. Ниҳоят, 2019 йил ноябрь ойидан бошлаб умра сафарига борувчиларнинг квотаси бекор қилиниб, аввалгидек йилда 2 марта эмас балки, йил давомида узлуксиз сафарлар амалга оширилиши  йўлга қўйилди.
Биргина 2019 йилнинг ноябрь ойидан 2020 йилнинг 8 январь кунигача 20 мингдан ортиқ ватандошларимиз муқаддас ибодатини адо этиб қайтдилар. 

Декабрь ойи бошидан умра зиёрати учун махсус ҳар куни 2 та чартер ва регуляр рейслар амалга оширилмоқда. Ойига эса 60 та рейс.

Қувонарлиси, рамазон ойи мавсумида кунлик авиарейслар сони янада кўпайтирилиши режалаштрилган.

 Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

 Ҳар бир хайрли ишни бошлашдан олдин ота-она, устоз ва уламоларнинг дуоларини олиш халқимизга хос одат саналади.

Яқинда пойтахтимиздаги “Сузук ота” мажмуасида бўлиб ўтган тадбир ана шу мақсадда ташкил этилди. Яъни футбол бўйича Осиё чемпионати мусобақаларига қатнашиш учун Тайланд давлатига йўл олган 23 ёшгача бўлган бир гуруҳ футболчиларимиз уламоларимиз дуоларини олишди. Ушбу тадбирда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков, Тошкент шаҳар бош имом хатиби Нуриддин домла Холиқназаров ва шаҳримиз имом хатиблари иштирок этдилар.

Шу ўринда айтиш жоизки, юртимиз ёшлари ушбу мусобақада ғолиб бўлишса, 2020 йил ёз ойида Токио Олимпиадасига йўлланмани қўлга киришади. Бу эса Ўзбекистон тарихида футбол бўйича илк бор Олимпиа мусобақаларида қатнашиш имкониятини беради, иншоаллоҳ.

 Муқаддас динимиз инсонларни жисми баркамол ва соғлом бўлиши учун ҳаракат қилишга тарғиб қилади. Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳозирда “спорт” деб аталадиган жисмоний тарбияда ҳам умматларга юксак намуна бўлганлар.

Оиша розияллоҳу анҳо: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мен билан мусобақалашган эдилар, мен у зотдан ўзиб кетдим. Бир муддатдан сўнг менинг гўштим оғирлашганда яна мен билан мусобақалашиб, мендан ўзиб кетдилар ва: “Ҳалиги билан биру бир», – дедилар” (Имом Аҳмад ва имом Абу Довуд ривояти).

Абдуллоҳ ибн Ҳорис розияллоҳу анҳу: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Абдуллоҳ, Убайдуллоҳ ва бошқа кўпгина Аббоснинг авлодларини саф қилиб мусобақалаштирар, “Ким менга биринчи етиб келса, унга фалонـфалон нарса”, – дер эдилар. Улар ўзишиб келиб У кишининг орқаларига, кўксиларига урилишар эди. У зот уларни ўпиб, ажратиб қўяр эдилар” (Имом Аҳмад ривояти).

Асҳоби киромлар ораларида жисмоний машғулот билан шуғулланиш, мусобақалар ўтказиш одатий ҳол эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам югуриш, кураш, сузиш, улов чопиш каби машғулотларга, айниқса, кўп эътибор берар эдилар.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ёш авлоднинг жисмоний тарбиясига ана шундай эътиборли бўлганлар. Зеро, келажак авлод соғлом ва кучли бўлиши учун жисмоний тарбия зарур.

   Бугунги кунда юртимизда спортга бўлган эътибор йилдан йилга кучайиб бормоқда. Ёшлар учун спорт майдонлари, турли спорт тўгараклари очилмоқда. Ҳар йили спортчиларимиз дунё олимпияда ўйинларида қатнашиб юксак мукофотларни қўлга киритиб келмоқдалар. Мамлакатимиз юртимиз байроғини юқорига кўтараётган спортчиларимизни қўллаб-қувватламоқда.

Яратган Роббимиздан хайрли сафарга йўл олаётган спортчиларимизнинг юксак марраларга эришишини сўраб қоламиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Тошкент шаҳар вакиллиги терма жамоамизга омад ва ғалабалар тилаб қоламиз.

Саҳобиддин САТИМОВ,

Тошкент шаҳар бош имом хатиби ўринбосари

Инсонга берилган неъматлар, имкониятлар ичида энг бебаҳоси ва қадри баланди бу – вақтдир. Вақтнинг қийматини, жавобгарлигини ҳис қилиш учун ушбу ҳадис кифоя қилади. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: “Қиёмат кунида банданинг қадами то тўрт нарсадан сўралмагунча жойидан жилмайди: умрини қандай ўтказгани, ёшлигини нимага сарфлагани, молини қаердан топиб қаерга сарфлагани ва илмига қай даражада амал қилгани ҳақида”. (Имом Термизий ривояти)  

Ҳадисга эътибор беринг: қиёмат кунида бандадан энг аввал сўраладиган тўрт неъматнинг аввалги иккитаси айнан вақт ҳақидадир. Умри ва ёшлиги.   Аллоҳ таолонинг бандага берган беҳисоб неъматларининг ичида энг аввало вақт ҳақида сўрашлигининг ўзи ҳам, бу неъматнинг қадри қанчалар улуғлигини эътироф этади.

         Яна бир ажиб жиҳати шундаки, Аллоҳ таоло инсоннинг ёшлигидан алоҳида ҳисоб қилади. Агар тафаккур қилинса, инсон умридан сўрашлигининг ўзида инсон ҳаётининг барчаси, туғилгандан вафот этгунга қадар бўлган жараён, яъни, ёшлиги-ю қарилиги бирдек кириб кетиши керак эди. Бироқ, айнан, ёшлик давридан сўрилишининг алоҳида таъкидланиши, ёшлик даврининг ҳам алоҳида неъмат, алоҳида имконият эканлигини билдиради. Гарчи, ёшлик умрнинг бир бўлаги ҳисоблансада, унинг бошқа даврлардан ажраб турадиган ўзига хос қиймати, имконият ва шароитлари бор. У икки заифлик, яъни, гўдаклик ва қариликдан фарқли ўлароқ, куч-қувватга, ғайрат ва шижоатга тўлган бир даврдир.

         Инсон балоғатга етгунга қадар у учун баъзи имкониятлар чекланган бўлади. Унда шаҳват, гуноҳ ва маъсиятга мойиллик, ёки, савоб ва гуноҳни ажратиш учун ақл – идрок бўлмайди. Кимнингдир ёрдамисиз ўзича бир ишни  амалга оширолмайди. Доимо кимгадир муҳтож бўлади. Қариган чоғида ҳам худди шундай. Гарчи, ақл идроки бўлса ҳам, шаҳватларга, гуноҳ ва маъсиятга мойил бўлиб турсада, жисмонан куч қувватдан қолгани, кўп имкониятлари чеклангани сабабли унда кўп гуноҳларни амалга оширишга имкон бўлмайди. Шунинг учун, бу икки давр ҳам инсоннинг заифлик даври деб аталмоқда.

         Бу икки даврдан фарқли ўлароқ, ёшлик, ўсмирлик,  даври имкониятлар давридир. Инсонда куч-қувват, ғайрат ва шижоат, шаҳватларга мойиллик, моддий маблағ ва яна бир қанча имкониятлар берилган пайт бўлади. Нафс билан, шайтон билан курашиш учун энг муносиб давр бўлади. Синов ва имтиҳонлар майдони бўлади. Айнан шу пайтда, гуноҳ иш қилишга ҳам, савоб иш қилишга ҳам имконияти бўлиб турган ҳолда ўз ихтиёри билан гуноҳ йўлни танлаган кишининг ҳам қиёматдаги саволи оғир бўлади. Ёки, ўз ихтиёри, Роббисидан, Унинг азобларидан  бўлган қўрқуви, Унинг ваъдаларидан бўлган умидворлиги сабаб солиҳ амалларга шошилган, яхшилик ва  ибодат йўлини танлаган кишининг ажри ва мукофоти эса жудаям улкан бўлади. Бу ҳақда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг машҳур бир ҳадилари бор: “Етти киши борки, Аллоҳ Ўзининг соясидан бошқа соя бўлмаган кунда уларни Ўз соясида соялантиради: Адолатли имом-раҳбар; Роббисининг ибодатида улғайган йигит; қалби масжидларга боғланган киши; Аллоҳ йўлида дўстлашган, Унинг йўлида бирлашиб, Унинг йўлида ажрашувчи икки киши; мансабли ва соҳибжамол аёл ўзига чорлаганда “Мен Аллоҳдан қўрқаман”, деган киши; махфий ҳолда садақа берган, ҳатто ўнг қўли берганини чап қўли билмаган киши; Аллоҳни холий зикр қилиб, кўзёши тўккан киши”. (Муттафақун алайҳ)

         Ушбу ҳадисда қиёмат кунида, фақатгина Аллоҳ таолонинг ёрдамига муҳтож бўлинадиган, Унинг раҳматидан умид қилинадиган фурсатда Аллоҳ таоло етти нафар инсонни Ўз соясига, ёрдамига, раҳматига дохил қилиши ҳақида хушхабар берилмоқда. Ушбу етти тоифа кишилар ичида “Роббисининг ибодатида улғайган йигит” дея ёшлигини ибодатга ва солиҳ амалларга бағишлаган йигитнинг зикр қилиниши ҳам, бу даврнинг нечоғлик қадрли ва ғанимат эканлигига далолат қилади.

         Хулоса шуки, бу даврда қилинган озгина солиҳ амал қариганда, куч қувват ва имкониятлардан қолган пайтда қилинган кўп амаллардан афзал ҳисобланади. Қолаверса, Аллоҳ таоло тақводор, ибодатли қариядан кўра, Ўзидан қўрққан ёшларни кўпроқ яхши кўради. Демак, ҳар бир инсон ушбу ёшлик даврини ғанимат билиши, ундан оқилона фойдаланиши, дунё ва охирати учун, келажаги учун асқотадиган фойдали илм, муносиб бир касб – ҳунар, дин, миллат, юрт ва жамият ривожига ҳисса қўшадиган фойдали амаллар билан ўтказиши лозим бўлади.

Олмазор туманидаги “Мевазор” масжиди имом ноиби: Исломов Ёрбек