Рамазон ойи давомида порталимизнинг Facebook ижтимоий тармоғидаги muslim.uz (https://www.facebook.com/muslimuzportal/) саҳифаси орқали пойтахтимизнинг бир қатор масжидларидаги таровеҳ намозлари таровати ва қориларимизнинг Қуръон тиловатларини онлайн ёритиб бориш амалга оширилади.

Энди Сиз Рамазон ойи давомида, ҳар кеча, юртимизнинг кўзга кўринган, хушнафас қорилари тиловатидан, бизнинг Facebook ижтимоий тармоғидаги саҳифамиз ва телеграм мессенжеридаги @muslimuzportal канали орқали баҳраманд бўлиб боришингиз мумкин.

Бугун Таровеҳ намозини Тошкент шаҳрининг марказий масжиди бўлган “Ҳазрати Имом” жоме масжидидан,  Facebook ижтимоий тармоғимиздаги https://www.facebook.com/muslimuzportal/ саҳифаси орқали онлайн трансляция қиламиз.

Шунинг билан биргаликда, дастлабки босқичда бугун Тошкент шаҳридаги “Мирза Юсуф”, “Минор”, “Шайх Зайниддин”, “Хўжа Аламбардор”, “Тўхтабой”, “Мўйи муборак” ҳамда Тошкент вилояти Зангиота туманидаги “Занги ота”, Самарқанд вилоятидаги “Имом Бухорий”, Фарғона вилоятидаги “Мадрасаи Мир”, Бухоро вилоятидаги “Баҳовуддин Нақшбанд” жоме масжидларидан Таровеҳ намозлари ва хатми Қуръон онлайн трансляция қилинади. Ушбу жоме масжидларнинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифалари манзили ва бошланиш вақти ҳақида кейинроқ маълумот берамиз.

Демак, бизни кузатишда давом этинг. Ҳали олдинда, Сиз учун бир-биридан ажойиб мега лойиҳалар тайёрлаб қўйганмиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

ахборот хизмати

MUSLIM.UZ

Америкадаги Тhe Washington Times газетасида «Ўзбекистон диний бағрикенглик қарор топган юрт» деб номланган мақола чоп этилди. Унда муаллиф Л.Тод Вуд юртдошларимизнинг бағрикенглиги ҳақида сўз юритади.



Муаллиф Ғарб оммавий ахборот воситалари дунёнинг турли нуқталаридаги диний адоват, айниқса, Мағрибдан Афғонистонгача бўлган ҳудудларда ҳукм сураётган беқарорлик ҳақида мақола ва материалларга тўлиб тошганини ёзади. Аммо, унинг фикрича, шундай жойлар ҳам борки, у ер аҳолиси асосан мусулмон бўлса-да, ўз бағрикенглиги ва замонавийлиги билан ажралиб туради, улар асрлар давомида христианлар, яҳудийлар билан бирга тинч-тотув яшаб келишмоқда.

Масалан, Марказий Осиёдаги Ўзбекистон кўҳна ва шонли тарихга эга. Бу мамлакатдаги кўркам масжидлар, мақбара ва мадрасалар сайёҳларнинг эътиборига тушиши аниқ. Аммо мамлакатнинг дунёвий давлат сифатида диний бағрикенглик ва гендер тенглигини таъминлагани диққатга сазовор. Муаллифнинг фикрича, Ўзбекистон ҳали кўпчиликка таниш эмас.

Марказий Осиёнинг ушбу давлати Буюк Ипак йўлидаги савдо марказидан бетакрор сайёҳлик масканига айланган. Унинг бой тарихий мероси некбин ғарбликлар ташриф буюриши учун айни муддао ҳисобланади. «Исломнинг асил моҳиятини, уни араблар ёки радикаллар билан боғламасдан, чуқур тушуниш учун, албатта, сайёҳ сифатида ушбу заминга  бориш керак», — дейди муаллиф. Айнан Ўзбекистон Евроосиёнинг бой цивилизацияси, маданияти ва меъморчилиги бебаҳолигини англаб етишга ёрдам берадиган макондир.

Муаллиф қадимий Самарқанд шаҳридаги ҳазрати Дониёр мақбараси Ўзбекистонда қарор топган диний бағрикенгликнинг энг ёрқин намунаси эканлигини алоҳида эътироф этади. «Шундай бир неча юз чақирим нарида — Афғонистонда бўлаётган уруш бир неча ўн йиллардан бери одамларнинг тинкасини қуритаётган бўлса, Ўзбекистонда христианлар, яҳудийлар ва мусулмонлар ушбу муқаддас қадамжода биргаликда дуо ўқишади, зиёрат қилишади», — дея ҳайратланади муаллиф.

Маълумки, сайёҳлар диний экстремизм, радикализмдан, қолаверса, аёлларга нисбатан шафқатсиз муносабатдан хавфсирашади. Шу сабабли ҳам муаллиф Ўзбекистон ҳукумати мамлакатда радикализмга барҳам берганига алоҳида урғу беради. «Аёлларга юксак даражада ҳурмат эътибор кўрсатилади. Бундай эътиборни минтақанинг бошқа ҳудудларида кўриш жуда мушкул. Ўзбекистон аёл сайёҳлар учун ҳам хавфсиз. Умуман, ушбу мамлакат ғарблик сайёҳлар учун дунёдаги хавфсиз макон эканлиги билан ном қозонган. Яқин Шарқда христианлар ва бошқа дин вакиллари бошидан кечираётган азоб-уқубатларни оладиган бўлсак, бу жуда ҳам қувонарли ҳолатдир», — деб ёзади муаллиф.

Мақолада юртимизнинг ранг-баранглиги, қулай инфратузилмаси ҳам эътироф этилган. У, айниқса, Тошкент метрополитенини алоҳида санъат ва меъморчилик асари сифатида кўрсатиб ўтган. «Чунки бу нафақат қулай транспорт воситаси, айни пайтда санъат ва меъморчилик намунаси ҳамдир. Бундан ташқари, авиақатновлар яхши йўлга қўйилган, Испанияда ишлаб чиқарилган тезюарар замонавий поездлар эса сайёҳлар жонига оро киради», — дея давом этади муаллиф.

Ўзбекистоннинг бой тарихи, маданий ва меъморий меросидан ташқари яна бир муҳим омил ҳам борки, муаллиф фикрича, у учун жонни фидо қилса арзийди. Ўзбек миллий таомлари, айниқса, палов ҳар бир сайёҳнинг хотираси узоқ вақт сақланиб қолади. Айни чоғда янги тўғралган пиёз билан истеъмол қилинадиган шашликдан ҳар бир сайёҳ, албатта, татиб кўриш керак.

Сўнгги йилларда диний радикализм дунё жамоатчилигини ташвишга солаётган бўлса-да, ғарб мамлакатлари Ислом динининг ўтмишда дунё ҳамжамияти равнақига, айниқса, инновациялар ҳамда фан-таълим ривожланишига қўшган ҳиссасини яхши тушуниши жуда муҳимдир. «Сиз Ўзбекистонга ташриф буюрсангиз, Ибн Сино, Ал-Хоразмий сингари буюк алломалар ҳаётидан, фаолиятидан хабардор бўласиз», — дейди у.

Мақолада Ўзбекистонда туризм соҳаси изчил ислоҳ қилинаётгани, туристларга қўшимча қулайликлар яратилаётгани, виза олишда енгилликлар берилаётганини қайд этилган. Буларнинг барчаси мамлакатда сайёҳлар сони 20 фоизга ошишига имкон яратиб берганлигини ёзади.

Муаллиф бугун Хитой Пекиндан Европага қадар Ипак йўлини қайта тиклашга уринаётган бир пайтда, бошқалардан аввалроқ бу ноёб заминни ўзингиз учун кашф қилсангиз, нур устига нур бўлади, дея хулоса қилади.


Манба: www.daryo.uz  – https://daryo.uz/k/2017/05/24/washington-times-ozbekistondagi-diniy-bagrikenglik-dunyo-mamlakatlari-uchun-namunadir/

Динимизда одам боласининг умр йўли бошидан охиригача шу қадар чиройли кўрсатиб берилганки, ҳар қандай соғлом табиатли инсон бу кўрсатмаларга амал қилса, ҳеч қандай танглик ва шармандаликларга рўпара бўлмайди, балки дунёда ҳам, турмуши фаровон, ризқи мўл, обрўси баланд бўлиб, охиратда ҳам, юксак мақомларга эришади. Ана шундай кўрсатмаларнинг бири – ҳалол касбдир.

Ислом динида доимо ҳалол касбга тарғиб қилинади. Танбаллик, дангасалик, ишёқмаслик каби жамиятга зарар келтирувчи иллатларга йўл қўйилмайди. Ҳатто дунёвий ишлардан тўла ажраб чиқиб, на ўзига ва на қарамоғидаги оиласига қарамай бутунлай ибодатга ажралиб чиқишга рухсат берилмайди. Балки ҳалол касбнинг ўзи ҳам ибодат даражасидаги амаллардан саналади. Ҳалол ризқ йўлида қилинадиган саъю-ҳаракатлар учун улкан савоблар ваъда қилинган.

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: Расулуллоҳ (соллалоҳу алайҳи ва саллам) айтадилар: “Бир динор Аллоҳ йўлида нафақа қилдинг, бир динор қул озод қилишга сарфладинг, бир динор мискинга садақа қилдинг, бир динор аҳлингга нафақа қилдинг. Буларнинг ичида ажри улуғроғи аҳлингга нафақа қилганингдир” (Имом Муслим ривояти).

Абдуллоҳ ибн Амр (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинган ҳадисда эса: “Киши ўз қарамоғидагини ташлаб қўйиши гуноҳкор бўлишига кифоя қилади”, дейилган (Абу Довуд ривояти).

Шунингдек деҳқончилик, чорвачилик ва бошқа касб-ҳунарларга оид кўплаб ҳадиси шарифлар ривоят қилинганки, барчаси инсонни меҳнатга чорлайди. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Умму Ҳоний (розияллоҳу анҳо)га: “Қўй боқ, чунки унда барака бор”, деганлар (Ибн Можа ривояти).

Демак, инсон Худо ризқимни берар, деб танбаллик қилиб ётмасдан ҳаракат қилиб, ўзига, оиласига, жамиятга фойда келтириши зарур экан. Ойша (розияллоҳу анҳо)дан ривоят қилинади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Киши ейдиган нарсаларнинг энг покизароғи ўз қўли билан касб қилганидандир”, дедилар (Абу Довуд ривояти).

Банда ҳалол меҳнат қилиб, аҳли-аёлимнинг нафақаси зиммамдаги вожиб амал, деб ихлос билан бозорга қадам қўйиб кириб борар экан, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) таълим берган қуйидаги дуони ўқиши талаб этилади. Бинобарин, бунда дуо қилувчи кўплаб фойдалар бор. Умар ибн Хаттоб (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бундай дедилар: “Кимки бозорга кириб, “Ла илаҳа иллаллоҳу, ваҳдаҳу ла шарика лаҳу,  лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду, йуҳйи ва юмиту ва ҳува ҳайюл ла ямуту биядиҳил хойру ва ҳува ала кулли шайъин қодир” , деса Аллоҳ унга минг-минг яхшиликлар ёзади, минг-минг хатосиини ўчиради, уни минг-минг даражага кўтаради” (Имом Термизий ривояти).

 Шунингдек, ризқни берувчи Аллоҳ эканлигига ҳеч қандай шубҳа қилмайди. Ризқни қанча миқдорда бериш Аллоҳ таолога ҳавола, банданинг вазифаси эса ҳаракат қилиш бўлади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: Айтинг: «Албатта, Раббим бандаларидан Ўзи хоҳлаганига ризқни кенг қилур ва (Ўзи хоҳлаганига ризқни) танг қилур. Бирор нарсани (муҳтожларга холис) эҳсон қилсангиз, бас, (Аллоҳ) унинг ўрнини тўлдирур. У ризқлантирувчиларнинг яхшисидир» (Сабаъ, 39).

Биз ниятимизни тўғри қилиб, Аллоҳ таолодан сўраб ҳалол касбу-ҳунар қилсак, берган ризқига шукрона қилсак, иншооллоҳ, турмушимиз янада фаровон бўлади.

Улуғбек Йўлдошев

Асака туманидаги “Холид ибн Валид” жоме масжиди ходими

Ҳаё – ахлоқшунослик тушунчаси. Муҳим ахлоқий меъёр, айни пайтда хулқий гўзалликнинг асосий белгиларидан бири. Ҳаё уят ҳисси билан ўхшаш бўлса-да, аслида андиша ва ибога яқин фазилат тарзида намоён бўлади, у нафосат билан уйғунлашиб кетади. Уят ҳиссида инсоннинг ўзи содир этган ёки бошқалар воситасида амалга оширилган ахлоқийликка зид хатти-ҳара-катларидан ноқулай вазиятга тушиш, ўнғайсизланиш ҳолати пайдо бўлади, бу ҳолат хатти-ҳаракат содир этгандан сўнг ҳам давом этади ва кўп ҳолларда виждон азобини қўзғатади. Ҳаёда эса мазкур ҳолатлар соф маънавий характерга эга бўлиб, улар хатти-ҳаракат содир этилаётган пайтдагина юзага чиқади.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Иймон етмиш нечта  шохчадан иборатдир. Ҳаё иймоннинг шохларидан бир шохдир”, дедилар. (Имом Бухорий ривоят қилганлар).

Уламоларимиз ҳақиқий ҳаёни эҳсон билан қиёс қиладилар. Эҳсон нима? Ҳадиси шарифларда келтирилганидек, эҳсон Аллоҳ таолони кўриб турганингдек ибодат қилмоғингдир. Ҳаё ҳам айнан шунинг ўзи, дейдилар. Намозда рўбарў бўлаётган эканмиз, Аллоҳ таолони кўриб тургандек ибодат қила олишимиз керак. Шунда мукаммал ҳаё рўёбга чиққан бўлади. Минг афсуслар бўлсинки, айримларимиз мана шу ҳаёдан маҳруммиз. Бундан ғафлатдамиз. Асосий катта шох бўлган намозга эътибор берамизу, лекин мана шу шохнинг асл меваси бўлмиш ҳаёга эътибор бермаймиз.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи саллам саҳобаи киромларга ҳаёнинг нима эканлигини тушунтириб: “Аллоҳдан ҳақиқий ҳаё қилмоқлик билан ҳаё қилинглар” дедилар. Саҳобаи киромлар: “Алҳамдулиллаҳ, я Расулаллоҳ, биз Аллоҳдан ҳақиқий ҳаё қиламиз”, дедилар. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Сизлар айтаётган ҳаё ҳақиқий ҳаё эмас. Балки ҳақиқий ҳаё бош ва бошга тегишли бўлган барча аъзоларни Аллоҳ манъ этган нарсалардан сақламоқдир. Қорин ва қорин бўшлиғига тегишли бўлган барча аъзоларни Аллоҳ манъ этган ишлардан сақламоқ ва ўлимни эслашу, ўлимдан кейинги азобу уқубатни унутмаслик. Кимки мана шу ишларни амалга ошира олса, Аллоҳдан ҳақиқий ҳаё қилибди” дедилар.

Имом Ҳасан розияллоҳу анҳу, ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳунинг ҳаёларини зарбулмасал қилиб келтирар эканлар: “Усмон розияллоҳу анҳу шу даражада ҳаёли эдиларки, уйларининг ичкарисига кириб, эшикни бир неча марта қулфлаб олиб, чўмилмоқчи бўлсалар, кийимларини ечгани ҳаё қилар эдилар”, дейдилар. Аллоҳдан ҳаё қилишликнинг ҳақиқий кўриниши, бир инсон жамоат жойида қандоқ ҳаёлик бўлса, ёлғиз қолганда ҳам худди шундай ҳаёли бўлиши кераклигидир.

Алҳамдулиллаҳ, ҳаммамизда қанчадир миқдорда ҳаё бор. Айниқса Рамазон ойида бу кўпчиликда намоён бўлади, чунки рўза ибодати ҳам ҳаёсиз инсонда амалга ошмайди. Шунинг учун рўза тутиш давомида ҳеч ким кўрмайдиган жойда ҳам емаймиз, ичмаймиз, гуноҳу-маъсият қилмаймиз. Демак, мана шу ҳаёнинг бошланишидир. Бу ишлар бизда ҳаёнинг бор эканлигининг аломатидир.

Ҳар бир инсоннинг фитратида Аллоҳ таоло ҳаёни бор қилиб яратади. Аммо шуни ривожлантириш, уни шариатнинг қолипига мувофиқлаштириш ўша инсоннинг ўзига қолган иш бўлар экан. Бу эса у инсоннинг касби билан ҳосил бўлади. Агар ушбу ҳаё ўз ҳолига ташлаб қўйилса, у шариатдан ташқари ҳам бўлиши мумкин. Аллоҳ таоло барчамизни ҳаёли бандаларидан қилсин.

Хожа   Бухорий    ўрта   махсус

ислом билим юрти тарбиячиси:

Холмурод Раҳимов

بسم الله الرحمن الرحيم

Муҳтарам жамоат! Ойларнинг сони ўн иккита қилиб яратилгани, булар биргаликда йил ҳисобини ташкил этиши Қуръони каримда баён қилинган. Ушбу ойларнинг тўрттаси уруш ҳаром қилинган ҳурматли ойлардир. Бу ҳақда Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилган:

إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ ...

яъни, “Албатта, Аллоҳнинг наздида ойларнинг адади – Аллоҳнинг осмонлар ва Ерни яратган кунидаги битигига мувофиқ – ўн икки ойдир. Улардан тўрттаси (уруш) тақиқланган ойлардир. Ана шу тўғри диндир. Бас, ўша (ой)ларда ўзингизга зулм қилмангиз!” (Тавба сураси, 36-оят).

Эътибор қиладиган бўлсак, Аллоҳ таоло “Бас, ўша (ой)ларда ўзингизга зулм қилмангиз!” деяпти. Яъни, бу ойларда гуноҳ ва масъият ишларини қилиб ўзингизга зулм қилманг. Аслида, бошқа ойларда ҳам гуноҳлардан тийилишимиз лозим. Лекин айнан бу ойларнинг ҳурматини поймол қилиб, қилинган гуноҳ янада каттароқ ҳисобланади. Мазкур тўрт ойда агар уруш қилинса, Аллоҳнинг ҳукмини ўзгартириб, ҳаром нарсани ҳалол ҳисоблаш бўлади. Бинобарин, бу катта гуноҳдир.

Ушбу оятда зикр қилинган уруш ҳаром бўлган ҳурматли ойлар муҳаррам, зулҳижжа, зулқаъда ва ражаб ойларидир. Бу ҳақда ҳадиси шарифда шундай дейилган:

عَنْ أَبِي بَكْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: الزَّمَانُ قَدْ اسْتَدَارَ كَهَيْئَتِهِ يَوْمَ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ السَّنَةُ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ثَلَاثَةٌ مُتَوَالِيَاتٌ ذُو الْقَعْدَةِ وَذُو الْحِجَّةِ وَالْمُحَرَّمُ وَرَجَبُ مُضَرَ الَّذِي بَيْنَ جُمَادَى وَشَعْبَانَ. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ

яъни, Абу Бакра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Замон (Аллоҳ таоло) осмонлару ерни яратган кунидагидек ҳолатига қайтди. Бир йил ўн икки ойдир. Шулардан тўрттаси ҳаром ойлари бўлиб, учтаси кетма-кетдир: зулҳижжа, зулқаъда, муҳаррам ва жумадо (охир) билан шаъбон ўртасидаги Музорнинг ражабидир”, дедилар”. (Бухорий ривоят қилган).

Замоннинг қайтишидан мурод – жоҳилият даврида ўзгартириб юборилган ойлар ўз жойига қайтарилганидир. Музорнинг ражаби дейилишидан мурод – жоҳилиятда Музор қабиласи ражаб ойини бошқалардан кўра кўпроқ улуғлагани учундир.

Муҳтарам жамоат! Бугунги жума суҳбатимиз ҳижрий-қамарий тақвимнинг еттинчи ойи яъни, Жумодол-охир билан Шаъбон ойи ўртасида бўлмиш Ражаб ойи ҳақида бўлади. Бу ойнинг фазилати шундаки, баъзи ривоятларга кўра, нубувватнинг ўнинчи йили ушбу ойнинг йигирма еттинчи кечаси машҳур Исро ва Меърож воқеаси содир бўлган. Исро ва меърож воқеаси Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг мўъжизаларига далолат қилувчи нодир ҳодисалардан ҳисобланади.“Исро” луғатда “тунги сайр” маъносини билдиради. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг Масжидул-Ҳаромдан Масжидул-Ақсога боришлари ҳодисаси “Исро” дейилади. Бу ҳақида Қуръони каримда шундай дейилган:

سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آَيَاتِنَا إِنَّه هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

яъни, “(Ўз) бандаси (Муҳаммад)ни, унга мўъжизаларимиздан кўрсатиш учун (Маккадаги) Масжиди Ҳаромдан (Қудсдаги) Биз атрофини баракотли қилган Масжиди Ақсога тунда сайр қилдирган зотга тасбеҳ айтилур. Дарҳақиқат, У Самеъ (эшитувчи) ва Басир (кўрувчи)дир”. (Исро, 1). Расулуллоҳнинг Исро ва Меърожларини ҳақ деб билиш имон шартларидандир. Ким Исро ҳақидаги оятларни рад этса, кофир бўлади

“Меърож” сўзи луғатда “Зина” деган маънони билдиради. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом уйғоқликларида жасадлари билан осмонга ва ундан Аллоҳ таоло хоҳлаган жойга чиққанлари воқеаси «Меърож» дейилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Меърожларига ишониш Аҳли Сунна вал-Жамоа ақидасининг муҳим қисмидир. Меърожда мусулмонларга беш вақт намоз ўқиш фарз қилинди. Нима учун тўғридан-тўғри Маккадан меърожга кўтарилмасдан, Байтул-Мақдисга бориб, сўнгра кўтарилган дейилса, унга шундай жавоб берилган: “Байтул-Мақдисга олиб борилишида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Меърож ҳақидаги сўзларининг рост эканини тасдиқлаш ҳикмати бор. Чунки Қурайш қабиласи Байтул-Мақдиснинг васфини сўраганида, у зот Байтул-Мақдисни васфлаб, ҳатто йўлда кетаётган уларнинг карвони ҳақида ҳам гапириб берганлар. Агар у зотнинг самога кўтарилиши Макканинг ўзидан бўлганда, бу нарса ҳосил бўлмас эди”. Меърож воқеасида биз учун энг аҳамиятли бўлган нарса динимизнинг устуни бўлган беш вақт намознинг фарз бўлганидир.

Муҳтарам жамоат! Бу ой муҳаррам-ҳурматли ойлардан бўлгани учун бу ойда имкон қадар хайрли амалларни кўпроқ қилишимизга тарғиб қилинган. Аслида, бу ой Рамазон ойи учун тайёргарлик ойидир. Бу ой ҳақида ҳадиси шарифда шундай дейилган:

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا دَخَلَ رَجَبٌ، قَالَ: "اللهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَبٍ، وَشَعْبَانَ، وَبَلِّغْنَا رَمَضَانَ". (رواه البيهقي والطيراني

яъни, Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Ражаб ойи кирса, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳумма барик лана фи ражабин ва шаъбана, ва баллиғна рамазона”, дер эдилар” (Байҳақий ва Тобароний ривояти). Дуонинг маъноси: “Эй Аллоҳ! Ражаб ва шаъбон ойларида бизга барака ато қилгин ва бизларни Рамазон ойига етказгин!”.

Биз Ражаб ойида асосан Рамазон ойи учун тайёргарлик кўриб борамиз. Рамазон ойида муваффақият қозониш учун ундан олдинги ойларни хусусан Ражаб ва Шаъбон ойларини катта тайёргарлик билан ўтказишимиз керак бўлади.

Муҳтарам жамоат! Биз бу ойни солиҳ амалларга тарғиб қилинган ой дейишимиз билан бирга бу ойда муайян хос ибодатлар саҳиҳ ҳадислар орқали нақл қилинмаганини ҳам таъкидлаб ўтишимиз лозимдир. Яъни, бу ойда қиладиган ибодатларимиз ихтиёрий нафл ибодатлардир. Шунинг учун “фалон кечада юз ракат намоз ўқиш керак” каби асли бўлмаган ривоятларга таяниб ибодат қилмайлик. Агар шундай қилсак, бидъат ишни қилган бўламиз ва савоб ўрнига гуноҳ орттириб оламиз. Аксинча, биз ихтиёрий равишда, намоз, рўза, хайри эҳсон, силаи-раҳм, поклик, қўшнилик ҳақлари каби солиҳ амалларни кўпайтириб амалга оширайликки, ортидан келаётган Рамазон ойига тайёргарлик бўлиб борсин! Бизнинг динимиз енгиллик динидир. Ислом динида қаттиқлик, оғирлик, қийинчилик ва бандани танг аҳволга тушириб қўйиш йўқдир. Бу Исломнинг гўзаллигидандир. Бандаларнинг дин номи билан турли-туман қийинчиликларга дуч келаётганлари уларнинг динни яхши англамаслиги ва динга бидъат-хурофатларни аралаштириб юборганлигидандир.  Чунки Қуръони каримни ўқийдиган бўлсак, унинг қанчалар енгил дин экани, инсониятни бахтли ҳаёт кечириши учун керакли таълимотни берганига гувоҳ бўламиз. Қуръони каримнинг бир қанча оятлари  сўзимизга далил бўлади. Жумладан:

وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ

яъни, “Динда сизларга бирор ҳараж (қийинчилик) қилмади”. (Ҳаж сураси, 78-оят).

Яна бир оятда эса шундай дейилган:

مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ       

яъни, “Аллоҳ сизларга бирор қийинчилик (пайдо) қилишни раво кўрмайди, аксинча, сизларни поклаш ва неъмат(лар)ини сизларга мукаммал беришни хоҳлайди, шояд шукр қилсангиз”. (Моида сураси, 6-оят).

Шунингдек, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам диннинг енгиллик дини экани ҳақида шундай деганлар:

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِنَّ الدِّينَ يُسْرٌ وَلَنْ يُشَادَّ الدِّينَ أَحَدٌ إِلَّا غَلَبَهُ فَسَدِّدُوا وَقَارِبُوا وَأَبْشِرُوا وَاسْتَعِينُوا بِالْغَدْوَةِ وَالرَّوْحَةِ وَشَيْءٍ مِنْ الدُّلْجَةِ.) رَوَهُ الْبُخَارِيُّ

яъни, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу дин осонликдир. Ким динда ашаддийлашса, (дин) уни енгмай қўймайди. Тўғриликни лозим тутинглар, (ҳеч бўлмаса, шунга) яқин бўлинглар ва хушхабар беринглар. Эрталаб, тушдан кейин ва туннинг охирида (ибодатга Аллоҳдан) ёрдам сўранглар”, дедилар”. (Имом Бухорий ривояти).

Мазкур оят-ҳадислардан кўриниб турибдики, динимиз енгиллик динидир. Динимизни тўғри англаб етсак, унга мувофиқ ҳаёт кечирсак, ҳамда ҳар хил бидъат-хурофатларга берилмасак, саодатга қисқа ва осон йўл билан борган бўламиз.

Муҳтарам имом-хатиб жаноблари! қуйидаги иловага эътибор қаратишин-гизни сўраймиз:

Жума тезисига илова

ЙЎЛ ҲАРАКАТИ ҚОИДАЛАРИГА РИОЯ ЭТАЙЛИК!

Муҳтарам жамоат! Ҳаммаларимизга шу нарса яхши маълумки, ҳозирги вақтда жаҳондаги барча давлатларда йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш, кўнгилсиз ҳодисаларнинг олдини олиш, авто-улов ҳайдовчилари ва пиёдаларнинг хавфсизлиги ва осойишталигини таъминлашга қаратилган қонун-қоидаларни мукаммаллаштириш ва уларга жиддий риоя этиш энг муҳим вазифалардан бирига айланди. Бу ҳақда кўплаб халқаро анжуманлар ўтказилмоқда, маҳаллий шароитларда авто улов ва йўл хавфсизлиги ойликлари мунтазам ўтказилиб, уларда кенг миқёсда ҳайдовчилар ва пиёдаларга тааллуқли қонун-қоидаларга амал қилиш тартиблари шу соҳа масъуллари ва мутахассислари томонидан амалга оширилмоқда. Айниқса мактаб ўқувчилари ўртасида катта тушинтириш ишлари олиб борилмоқда, зеро ҳар бир фуқаронинг омонлиги, тинчлик ва осойишталик ҳамда хавфсизлиги давлатимизнинг муҳим ижтимоий-сиёсий вазифаси ҳисобланади.

Ислом таълимотида руҳий-маънавий ва ижтимоий хаётнинг барча соҳаларида тартиб-низом ва қонун-қоидаларга қатъий амал қилиш ва ман этилган ҳар қандай ишдан узоқ бўлиш алоҳида таъкидланган.

Муҳтарам жамоат! Йўлдаги тош, сим, шиша каби йўловчиларга зарар етказувчи нарсаларни четга олиб ташлаш ҳам имоннинг бир бўлаги ҳисобланади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Йўлдан одамларга азият берадиган нарсаларни олиш садақадир”. (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

Одобли инсон бошқаларга озор бермаслиги учун йўлни тўсмайди балки йўл беради ва уни ҳурмат қилади.

Одамлар гавжум жойларда яъни, бозорлар, спорт мажмуалари, тўйхоналар, шунингдек, жума намози вақтида баъзи инсонлар авто уловларини йўлнинг қатнов қисмига тартибсиз қўйиб кетишлари оқибатида йўл ҳаракатларига қийинчиликлар туғдирмоқда. Масалан тез тиббий ёрдам ва ўт ўчирувчи машиналар йўлини тўсиб қўйиш ҳолатлари кузатилмоқда. Кўплаб масжидларимиз атрофида жума намозлари вақтида автомашиналарни кўчанинг ҳаракат қисмида қолдириб кетиш ҳолатлари кўпаймоқда.

Азизлар, ниятимиз Аллоҳнинг фарзини бажариш экан, унгача яратганга хуш келмайдиган ишни қилмайлик. Ҳадиси шарифда шундай дейилган:

عن عبدِ الله بن عمرو بن العاصِ رضي الله عنهما، قَالَ: قَالَ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «المُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ...» (رواه البخاري و مسلم

яъни, Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мусулмон киши – мусулмонлар унинг тили ва қўлидан саломат бўлган кишидир”, дедилар.

Кўчада қанча муҳим ишлар, хусусан инсон тақдирига боғлиқ масалаларда ҳаракатланаётган юртдошларимизга зарар бериб, гуноҳга ботмайлик.

Шунингдек, ҳайдовчилар йўл қоидаларини бузмасликлари, йўл белгиларига қатъий риоя қилиб тезликни белгиланган меъёрдан оширмасликлари зарур. Акс ҳолда нафақат ўзига балки бошқа инсонларга ҳам оғир зарар ва кулфат етказиб қўйиши мумкин эканлигини унутмайлик.

Аллоҳ таоло огоҳлантириб амр этади:

...وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ...

яъни: “... ўз қўлларингиз (бахиллигингиз)  билан ўзларингизни ҳалокатга ташламангиз!...” (Бақара, 195).

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам инсонга моддий ва маънавий зарар берадиган тезликдан, ҳатто у катта савоб бўладиган ибодат соҳасида бўлса ҳам қайтарганлар. У зот марҳамат қилиб айтадилар:

" ايها الناس عليكم بالسكينة فانَّ البرَّ ليس با لايضاح" اي الإسراع (رواه البخارى

яъни: “Эй одамлар хотиржамликни лозим тутинглар. Чунки яхшилик шашқолоқлик билан амалга ошмайди”.

Бунга айниқса йўл чироқ (Светафор) ишораси рухсат бермай туриб, йўлни кесиб ўтмоқчи бўлган пиёдалар, муайян ишорани кутишга сабри чидамайдиган айрим авто улов ҳайдовчилари яхши эшитиб олишлари ва амал қилишлари зарур. Дарҳақиқат, бир оз сабр қилиб кутиб турсангиз, ҳаётингизни хатардан сақлаган бўласиз. Зеро, оҳисталикда-саломатлик, шошилишда надомат бўлади, деб бежизга айтилмаган.  !

Аллоҳ таоло барчамизга динимизни тўғри англаб етишни муваффақ айласин! Ражаб ойини барчамизга хайрли қилсин! Жаннатмакон юртимизни тинч-омон, халқимизни Ўзининг розилигини топадиган халқлардан қилсин! Ватанимизда амалга оширалаётган ислоҳотларга Аллоҳ таоло барокатлар ато қилсин! Омин!