Олий Мажлис Сенатининг ўн олтинчи ялпи мажлисида “Хусусий бандлик агентликлари тўғрисида”ги Қонун маъқулланди. Бу ҳақда "Ҳуқуқий ахборот" канали хабар берди.

Қонунга кўра фуқароларни чет элда ишга жойлаштириш бўйича фаолият билан эндиликда, Ташқи меҳнат миграцияси агентлиги билан бир қаторда хусусий бандлик агентликлари ҳам шуғулланиши мумкин.

Қонунда иш қидираётган шахсларни чет элда ишга жойлаштириш бўйича хусусий бандлик агентликлари фаолиятини тартибга солувчи нормалар келтирилган.

Хусусан, хусусий бандлик агентликлари иш қидираётган шахсларга иш танлаш ва ишга жойлашиш бўйича, иш берувчиларга кадрлар танлаш бўйича, шунингдек ишга жойлаштириш соҳасида ахборот ва маслаҳат хизматларини кўрсатади.

Бунда чет элда иш билан таъминлаш бўйича фаолият Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги томонидан бериладиган лицензия асосида амалга оширилади.

Хусусий бандлик агентликлари хорижда ишга жойлаштириш бўйича хизматлар кўрсатиш учун эллик минг АҚШ доллари миқдоридаги маблағларни Хорижда меҳнат фаолиятини амалга оширувчи фуқароларни қўллаб-қувватлаш ҳамда уларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш жамғармасида захира қилиб қўяди.

Мазкур маблағлар лицензия тугатилган ёки бекор қилинган тақдирда қайтариб берилади.

Қонун Президент томонидан имзоланиб, белгиланган тартибда эълон қилингач юридик кучга эга бўлади.

Ўзбекистон ва Тожикистон Президентлари Турсунзода туманидаги “Боғи сомон” деҳқон хўжалигига ташриф буюрди. Бу ҳақда Президент матбуот хизмати хабар берди.

Хўжалик раҳбари Камол ҳожи Мадумаров асли олтиариқлик уста деҳқон фарзанди. У ота касбини давом эттириб, қут-барака, элда обрў топган. Бугунги кунда хўжалик узумзори 500 гектарга етган. Ўнга яқин навдаги ширин ва ҳосилдор узумлар довруғи бутун минтақамизга таралган.

Президентимиз узумзор боғ ва маҳсулотлар омборини кўздан кечирди. Шавкат Мирзиёев Камол ота Мадумаровга мамлакатимизда ишлаб чиқарилган Captiva автомашинасини совға қилди.

Давлатимиз раҳбари шу тумандаги «Ватан» деҳқон хўжалигида ҳам бўлиб, унинг раҳбари Неъмат ҳожи Усмоновга яна бир автомашина туҳфа этди.

ЎМИ Матбуот хизмати

Дунёнинг гўзаллиги инсон биландир. Инсоннинг гўзаллиги эса ислом биландир. Ислом дини инсонларни фақат яхшиликка даъват этадиган, ёмонликдан қайтарадиган соф диндир. Наҳл сурасининг 97-оятида Аллоҳ таоло “Эркакми ё аёлми – кимда ким мўмин бўлган ҳолда бирор эзгу иш қилса, бас, Биз унга ёқимли ҳаёт бахш этурмиз ва уларни ўзлари қилиб ўтган гўзал амаллари баробаридаги мукофат билан тақдирлаймиз” деб марҳамат қилган. Солиҳ амаллар қилиб яшаган инсон ҳаётлик даврда роҳату фароғатда яшаб, охиратда эса улкан мукофотлар соҳибига айланади. Динимизга ёт бўлган амаллар билан машғул бўлганлар эса албатта жазосини олади.

Сизу-бизга берилган тириклик неъматидан оқилона фойдаланиб, гўзалликка бурканган дунёда савоб захираларимизни кўпайтириб, келажак авлодга намунали амалларимиз билан, хулқларимиз билан ўрнак бўладиган даражада яшаб ўтсак энг катта бахтга сазовор бўламиз.

Дунёнинг тинчлигини бузаётган, одамларнинг бахтли-саодатли яшашини кўролмаётган, ўзгаларнинг бахтсизлиги эвазига бой бадавлат бўлиб, гўёки ширин ҳаёт кечираётган кимсалар ҳам бор. Улар гиёҳванд моддаларини тайёрлаб инсонларнинг ширин ҳаётини қайғу ғамларга, аламу ситамларга айлантираётган жоҳил кишилардир.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ҳузурида гиёҳвандлик ва жиноятчиликка қарши ҳалқаро ҳайъат ташкил этилган. Уларнинг хабарига кўра кундан-кунга гиёҳвандлик сони ошиб бормоқда. Ачинарлиси гиёҳвандликка илк бор қадам қўяётганлар 11-17 ёшли йигит қизлар эканлигидир. Ёшлик гаштини сурадиган, ўйнаб-куладиган, илму-ирфонга шўнғиб марифат чўққисини кўзлайдиган даврда бало ва офатга дучор бўлиб гиёҳвандлик ботқоғига ботиши жамиятларнинг энг катта йўқотишидир. Бирон мамлакат аҳолисининг етти фоизи гиёванд моддалар истемолига ўтган бўлса, ўша мамлакатнинг келажаги ҳалокат ёқасида туришини олимларимиз тасдиқлаган. Гиёҳвандликнинг зарари шунчалик кўпки, ҳатто биз уни хаёлимизга ҳам келтирмаймиз. Аллома Ибн Ҳожар ал-Маккийнинг “Фатавои исломия” асарида инсон саломатлиги ва жамият ҳаётига гиёҳвандлик иллати етказадиган 120 хил жиддий зарар санаб ўтилган.

Динимиз таълимотларида ҳам инсон ҳаёти, соғлиғига зарар берадиган, ақл-ҳушини карахт қиладиган ҳар қандай кайф берувчи моддани, у маст қилувчи ёки кайф қилувчи бўлишидан қатъи назар, зарарли деб билади ва уни истеъмол қилишдан мутлақо қайтаради. Ҳазрати Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в) ҳар бир кайф берувчи модданинг истеъмолидан қайтарганлар.:

" نَهَى النبى صلعم عَنْ كُلِّ مُسْكِرٍ وَ مُفَتِّرٍ " (رواه أحمد و ابو داود)

яъни: “Пайғамбар (сав) ҳар қандай маст қилувчи, баданни бўшаштирувчи ва сусайтиррувчи нарсаларни истеъмол қилишдан қайтардилар”.

 Маълумки, уламоларимизнинг айтишларича, мазкур ҳадиси шариф ҳар қандай турдаги гиёҳвандлик-бангилик шаръан ҳаром эканлигига далолат қилади. Шунинг учун ҳам уларни истеъмол қилиш шаръан ва қонунан жоиз эмас.

Ибн Аҳмад ва Ибн Можжа ривоят қилган ҳадиси шарифда “Ислом динида ўзига ҳам ўзгаларга ҳам зарар келтириш йўқ” дейилган. Мусулмон киши қалбида имони жўшиб турган киши ҳадисга мувофиқ ўзига ҳам ўзгаларга ҳам зарар етказмаслиги ва ҳаром бўлган нарсаларни истеъмол қилмаслиги керак. Минг афсуслар бўлсинки, гиёҳвандлик балосига гирифтор бўлган мўмин-мусулмонлар ҳам йўқ эмас. Яшашдан мақсадимиз нафсоний ҳисларни қондириш эмас балки ақлимиз билан фикр қилиб жаннат мукофотини олишдир.

Шукрлар бўлсинки ҳаётимиз фаровон, замонамиз тинч, фарзандларимиз соғлом, келажагимиз буюкдир. Она ватан бағрида эркаланиб, шодланиб ҳаёт кечирмоқдамиз. Барча миллат вакиллар бир ота бир онанинг фарзандларидек истиқомат қилмоқдамиз. Ҳатто қисқа муддат ичида дунё аҳли ибрат оладиган, ўрнак оладиган жиҳатларга эга бўлдик. Бизга ҳавас қиладиганлар сони қанча кўп бўлса, ҳасад кўзи билан қарайдиган, гуллаб-яшнашимизни кўра олмайдиганлар сони ҳам анчадир. Уларнинг қуроли эса ёшларимизни ўзига қаратиб олиб, ота-онасига, ўз халқига қарши қўйишдир. Бунинг энг яхши йўли гиёҳвандликдир. Фарзандларимизни ҳар-хил йўллар билан шу балога йўлиқтирса бошимизга турли офатлар ёғдириши аниқдир. Сергаклик давр талабидир. Биз ўз фарзандларимизни ёвуз кучларга бериб қўймаймиз. “Оққан дарё оқаверади” деганларидек ўғил-қизларимиз боболар йўлидан бориб илму маърифатда дунёга ўрнак бўладиган даражаларга эришади иншаоллоҳ. Фақат биз катталар панду насиҳатдан чарчамаслигимиз, фарзандларимизга ҳар томонлама кўмак бера олишимиз керак.

Жаноб Пайғамбаримиз (с.а.в) ҳадисларидан бирида: “Эй умматларим, агар сизлар, бир-бирларингизни яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтариб туришликни тарк этсаларингиз, бошингизга шундай бир бало ва офат келадики, у яхши ёмонга баробар фожиа бўлади” деб марҳамат қилганлар.

Асримиз вабосига айланиб улгурган гиёҳвандлик балосидан фарзандларимизни, келажак авлодимизни ҳалос этиш ҳар биримизга фарз ва қарз бўлган амалдир. Шундай экан кишининг бир фарзанди бу иллат билан балоланган бўлса ўз фарзандимиздек кўриб, унга тезлик билан ёрдам кўрсатишимиз зарурдир. “Қовун қовундан кўриб ранг олади” дейди ҳалқимиз. Бугун биз сергакликни йўқотсак гиёҳвандлик балоси зарпечак мисоли ҳамма жойга ўрнашиб олади. Бунга имкон бериш энг катта гуноҳ эканлигини унутмаслигимиз керак.

Муаллиф: Зайниддин домла Эшонқулов: вилоят бош имом хатиби

ЎМИ Матбуот хизмати

Бугун биз замон тараққиёти ёки мода сабабли фарзандларимизни ҳаддан ташқари эркалатиб юбораяпмизми?

Уларнинг ҳою-ҳавасларига қаршилик қилишга кучимиз етадими? Ҳатто аввалги авлод отахонлари ҳам аста-секин бугунги бугунги ҳолимизга кўника бошлашди.

Илгари қизлар давраси, арала-қуралаш тўйларга қизлари ва аёлларини жўнатишни эркаклик шаънига доғ билган аждодларнинг бугунги авлодларига нима бўлдики, бу ишларни улар ўзларига фахр ҳисоблашмоқда.

Қандай ота-онаки қизларини сўраб келган бегона йигитларга ўзлари чақириб беришса, ярим ялонғоч кийимларин ўзлари сотиб олиб беришса, қани рашк, қани қизғаниш?

Баъзи миллатларда, рашк салбий хислат эмас. Заифаларни бегона эркакдан қизғаниш, номаҳрамлардан сақлаш комил мусулмоннинг сифатидир.

Абу Лайс Самарқандий айтадилар: “Мўмин киши рашкчи бўлиши керак. Бирор эркак ёки аёлнинг фаҳш ишларини билса, ҳеч рози бўлмасин”.

Пайғамбаримиз с.а.в: “Рашк имондандир, кишининг оиласидаги фосиқ ишларга рози бўлиши мунофиқлик аломатидир”-деганлар.

Ибн Масъуд дейдилар: “Кишининг маломатга лойиқ энг ёмон сифати рашкчи бўлмаслигидир”.

Самарқандий айтадилар: “Аллоҳ ва унинг Расули учун даюслардан ёмонроқ киши йўқ”. Чунки Расулуллоҳ: “Аллоҳ даюс ва даюсани ланатласин” деганлар.

Даюс – хотинининг фаҳш ишларига рози бўлган эркакдир.

Шунингдек, эрининг бузуқлигига рози бўлувчи хотин, даюсадир.

Бекобод тумани Улуғбек жоме масжиди имом-хатиби Холбоев Х

Халқимиз орасида «Устоз – отангдек улуғ» мақоли жуда ҳам машҳур. Устоз намунаси саналган ўқитувчилик азал – азалдан эътиборли касб ҳисобланиб келган. Дунёнинг деярли барча мамлакатларида ўқитувчи – мураббийларга нисбатан алоҳида эътибор қаратилади ва эъзозланади. Мамлакатимизда ҳам 1997 йилдан бошлаб 1 октябрь «Ўқитувчи ва мураббийлар куни» умумхалқ байрами сифатида нишонланиб келиниши ҳам бу сўзимизнинг тасдиғидир. Ўқитувчилар ўзлари илмли бўлгани ҳолда ёш авлодни илму маърифатли бўлишини таъминлайдилар.

Шунингдек, «Бешикдан қарбгача илм изланглар» ёки «Илмни Хитойдан бўлса ҳам ўрганинглар» каби ҳадиси шарифлар илмнинг қанчалар фазилатли эканлигига далолат қилади. Қуръони каримда илм ҳақида 379 та оят келган бўлиб, уларда биладиганлар билан билмайдиган баробар бўлмаслиги, илм аҳлини Аллоҳ таоло юқори даражаларга қўтариб қуйганлиги айтилади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ кимга яхшиликни ирода қилса, уни динда фақиҳ қилиб қўяди», деб марҳамат қилганлар. Ҳар бир инсон учун ўзига керакли, ҳаёти учун зарур илмни, дину диёнатни, ҳалол-ҳаромни билиши, бунинг учун зарур бўлган нарсаларни ўрганиши фарзи айндир. Илмсиз киши одобли ва кўркам бўла олмайди.

Бу ерда ниятни поклаш олдинги ўринга қўйилади. Илм талаб қилмоқчи бўлган шахс ниятини яхши қилиши, олган илми билан халққа хизмат қилиб, Ҳақни рози этишни кўзлаши керак. Ўшанда олган илми фойдали бўлади: дунёга ҳам эришади, охират савобига ҳам эга бўлади. Аммо ниятни молу дунёга, риёга боғласа, охират савоби бўлмайди, дунё ҳаваси ҳам аниқ амалга ошмайди.

Ҳар бир яхшиликка эришиш учун албатта ихлос керак. Ихлоссиз бирор фойдали ишнинг, хоссатан, илм олишнинг амалга ошиши қийин. «Ихлос» сўзи луғатда «тозалаш», «тўғрилаш» маъноларини англатади. «Холис бўлди» дегани «мусаффо бўлди» маъносига тўғри келади. Илм олаётган ўқувчи ўз соҳасида етук мутахассис бўлиб етишиши учун энг аввало, ўзида, унга таълим бераётган устозида ва ота-онасида ихлос бўлиши керак. Учала инсоннинг ихлоси бир жойга жамланса, натижаси ҳам шунга кўра бўлади, албатта.

Бунинг учун ўқувчи ўз муаллимининг ҳақларини мукаммал тарзда адо этиши, устозини розилигини топишга, кўнглида муҳаббат пайдо қилишга, норози қилиб қўйишдан, ғазабидан сақланишга доимо ҳаракат қилиши лозим.

Ҳазрати Али розияллоҳу анҳу муаллимнинг мутаъаллимдаги ҳақлари тўғрисида қуйидагиларни айтганлар: «Қавмга умумий салом бериб, унга алоҳида беришинг. Унинг қаршисида ўтиришинг. Ҳузурида қўлларинг ила ишора қилмаслигинг. Кўзингни ундан бошқага тикмаслигинг. Унинг гапига хилоф гап айтмаслигинг. Унинг олдида бировни ғийбат қилмаслигинг. Унинг қоқилишини истамаслигинг. Агар йўлдан тойса, кечиришинг. Аллоҳ таоло учун уни улуғлашинг. Унинг ҳожати бўлса, бошқалардан кўра олдин хизматига интилишинг. Унинг мажлисида бирор киши билан сирлашмаслигинг. Унинг кийимини ушламаслигинг. Унга малол келтирмаслигинг. Суҳбатининг чўзилиб кетганидан безимаслигинг. У худди хурмо кабидир, ундан тушадиган нарсани пойлаб тур».

Яна бунга дарсга кеч ёки ўта барвақт келмаслик, буюрган вазифаларини бажариш, устозини безовта қилмаслик, эшигини тақиллатмасдан ўзи чиқишини кутиб туриш, ҳузурида рухсатисиз гапирмаслик, олдига тушиб юрмаслик, ўрнига ўтирмаслик каби одоблар илмнинг икки дунё манфаати учун сабаб бўлади.

Илм олишнинг турли босқичларида илм олувчи ўзининг ёши ёки таълим босқичи қай даражада бўлишидан қатъи назар, толиби илм эканини зинҳор ёддан чиқармаслиги ва мазкур одобларга мунтазам риоя этиши керак бўлади.

Шунингдек, таълим бераётган муаллимнинг ҳам алоҳида одоб қоидалари мавжуд. Чунки, таълим бериш билан таълим олиш бир-бирига чамбарчас боғлиқдир. Бирисиз иккинчиси бўлмайди. Илм талаб қилиш фарз бўлгани каби, таълим бериш ҳам фарз қилинган..

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, Аллоҳ, У Зотнинг фаришталари, осмонлару ернинг аҳли, ҳаттоки уясидаги чумоли ва балиқ ҳам одамларга яхшиликни ўргатувчига салавот айтадилар», дедилар».

Термизий ривоят қилган.
Ушбу ҳадиси шарифдаги одамларга яхшиликни ўргатувчилар асосан муаллимлардир. Бу шарафга муяссар бўладиганларга кичкинтойларга алифбе ҳарфларини ўргатаётган муаллимлардан тортиб, фан докторлиги илмий ишларига раҳбарлик қилаётган устозлар, илмий кашфиётларни бошқараётган раҳбарларгача барчалари кирадилар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Одам боласи ўлганида амали кесилади. Илло уч нарса: жорий садақа, манфаат олинадиган илм ёки унинг ҳаққига дуо қиладиган солиҳ фарзанд мустасно», дедилар». Муслим, Абу Довуд, Термизий, Насаий ривоят қилганлар.

Киши қандай қилиб ўзидан кейин манфаат берадиган илм қолдира олади? Бу иш, аввало, бошқаларга илм ўргатиш билан амалга ошади. Модомики, шогирдлар, шогирдларнинг шогирдлари ўша илмни ишлатмоқдами, кишиларга манфаати етмоқдами, устозга савоби ёзилиб тураверади.

Иккинчиси китоб ёзиб қолдириш билан бўлади. Инсонларга фойда келтирадиган илмлар бўйича иймон ва ихлос билан китоб ёзиб қолдирган кишига, ўлганидан кейин ҳам унга савоб етиб тураверади.

Учинчиси илм йўлида хизмат қилиш билан бўлади. Мисол учун, имконияти бор одам толиби илмларга, устозларга илм йўлида ёрдам бериб, илм даргоҳи қуради, ўз маблағидан китоб чоп эттиради, кутубхона қилади ва ҳоказо. Мана шунга ўхшаш ишлар илм йўлида хизмат қилиш ҳисобланади. Бу ишларни қилган одамлар вафот этиб кетса ҳам, савоблари узилмай бориб туради.

Муаллимларнинг шарафли вазифаларини адо этиш жараёнида амал қилишлари лозим бўлган одобларга уламолар қадимдан алоҳида эътибор билан қараб ва қуйидагиларни баён қилганлар:

«Илмни лозим тутиш, унга муҳаббат қилиш, унга бутун вужуди билан берилиш ва илмини зиёда қилиш учун доимо ҳаракатда бўлиш.
Илмига амал қилиш. Зотан, ҳақиқий олимнинг гапи ишига тескари бўлмайди. Бу гап диний олимларга алоҳида таъкидлидир. Чунки уларнинг асосий вазифаларидан бири кишиларни тўғри йўлга бошлашдир. Бунда эса уларнинг ўзлари гўзал ўрнак бўлишлари шарт.

Илми зиёда бўлган сари Аллоҳ таолодан қўрқиши ва маърифати зиёда бўлган сари Аллоҳ таолога хушуъcи ортиб бориши керак.

Барчага бирдай тавозели бўлиш. Бунинг учун талабаларга шафқатли бўлиш, уларга таълим беришда шошилмаслик, талабаларга ўз фарзандидек қараш, уларнинг жоҳиллигини ва жафосини кўтариш, уларни жаҳолат зулматидан илм нурига олиб чиқишга уриниш, ҳожатларини фаҳмлаш ва ҳолатларини ҳисобга олиш, саволларига жавоб бериш, юзларига кулиб боқиш, қалбларини улфат қилиш, улар учун вақт сарфлаш каби ишларни бажариш талаб этилади.

Таълим беришга ихлос қилиш. Бунда таълимни одамлар фойдасига ишлатишда Аллоҳ таолонинг розилигини кўзлаш керак.
Илмни мустаҳкам эгаллаш. Унинг нозик жойларигача ва мағзигача етиб бориш. Илмнинг бир қисми ёки қобиғи билангина кифояланиб қолмаслик зарур.

Ҳилм, виқор, шошмаслик ва бағрикенгликни лозим тутиш. Зотан бу сифатлар илмнинг зийнатидир.
Жоҳилларнинг жафосига, ҳасадчиларнинг ҳасадига, бўҳтончиларнинг иғвосига ва душманларнинг адоватига сабр қилиш.
Илмни талаб қилувчиларга керагича бериш. Ундан бирор нарсани беркитиб қолмаслик ҳам таълим берувчининг асосий вазифаларидандир.

Ҳужжатни эътибор билан тинглаб, қабул қилиш. Бунда хусуматчидан бўлса ҳам, ҳаққа бўйин эгиш, хатони тан олмасликдан четда бўлиш талаб этилади.

Илмни уни талаб қилувчининг фаҳмлаш қобилиятига қараб бериш. Устозлар таълим беришда инсоннинг ақли етмаган нарсадан четлаб ўтишини ҳисобга олишлари, паст даражадан бошлаб аста юқорилаб боришлари даркор.

Ичи ва ташининг гўзал бўлишини таъминлаш. Зотан, ҳақиқий илм соҳиби ичи бошқа, таши бошқа бўлмайди.
Яхши билмаган, ўзлаштирмаган ва охирига етмаган масалаларда ўзича ҳукм чиқармаслик. Бунда билмаган нарсаларини биладиганларга ҳавола қилиш, билмаганини «билмадим» дейишдан тортинмаслик мақбулроқ.

Талабаларга берган илмини миннат қилмаслик. Зотан, бундай қилиш амални ҳабата қилади. Талабаларга ўз мартабасининг кўтарилишига сабаб бўлувчи шахслар сифатида қарашга интилмаслик лозим.

Муаллимнинг одобларидан яна бири ўзи мутахассис бўлган илмдан бошқа илмларни қораламасликдир. Ҳақиқий олим талабаларни барча фойдали илмларга тарғиб қилади. Ҳамма дарсларни бирдек ўзлаштиришга чорлайди. Муаллим ўз талабасини қўлига топширилган омонат дея билиши зарур.»

Ҳақиқатдан ҳам ҳар бир талаба ота-онаси ва жамият томонидан устознинг қўлига топширилган буюк омонатдир. Бу борада устознинг зиммасига улкан масъулият юклатилган бўлади. Устоз талаба шахсиятининг шаклланиши, фикрларининг ўсиши, нафсининг тарбияланиши, илм олиши, маърифат ҳосил қилиши каби бир қанча ўта аҳамиятли нарсаларда масъулдир.

Муаллим талабаларига гўзал инсоний сифатларда, одоб-ахлоқда, илм-маърифатда, муомалада, ҳаётнинг барча соҳаларида жонли намуна бўлиши лозим.

Хадичаи Кубро аёл-қизлар мадрасаси
мударрисаси Мухамедходжаева С.

ЎМИ Матбуот хизмати