Ўзбекистон Бош консуллиги томонидан Рамазон ойи муносабати билан тантанали кеча ташкил этилди, деб хабар бермоқда “Дунё” ахборот агентлиги.

Тадбирда Свердловск вилояти маъмуриятининг бир қатор вакиллари, Россия Ташқи ишлар вазирлигининг Уралдаги ваколатхонаси, Озарбайжон, Қозоғистон, Тожикистон ва бир қанча мамлакатларнинг Екатеринбургдаги консуллари ва дипломатлари, шунингдек, ҳукуматларнинг доимий вакиллари иштирок этди.

Тадбирга ўзбекистонлик меҳнат муҳожирлари тез-тез ташриф буюрадиган “Екатеринбург” ва “Верхняя Пишма” масжидлари имом-хатиблари ҳам таклиф этилди.

Тадбир давомида иштирокчиларга Ўзбекистоннинг зиёрат туризми соҳасидаги сайёҳлик салоҳиятини ёритиб берувчи видеороликлар ва тақдимот ҳавола қилинди. Хусусан, меҳмонларга Ўзбекистоннинг турли ҳудудларида жойлашган зиёратгоҳлар ҳақида маълумот берилди.

Тадбир меҳмонларига Ўзбекистон шаҳарларида ўзбек ҳунармандлари томонидан ишлаб чиқарилаётган бадиий ҳунармандчилик маҳсулотлари, мамлакатимиздаги гастрономик туризмнинг ўзига хос хусусиятлари ҳақида ҳам батафсил тушунча берилди.

Шубҳасиз, республикамиздаги зиёрат туризми салоҳияти тақдимоти тадбир иштирокчиларида ижобий таассурот қолдирди. Хусусан, Татаристоннинг Уралдаги доимий вакили Хайдар Гилфанов Екатеринбургда Ўзбекистоннинг Бош консуллиги ўз фаолиятини бошлагандан кейин ўзбекларнинг бой тарихи, маданияти ва қадриятлари кенг тарғиб қилинаётганини эътироф этди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Саудия Арабистони Подшоҳлиги Макка шаҳридаги “Масжидул Ҳаром”нинг юқори қаватида кексалар ва эҳтиёжманд зиёратчиларга хизмат кўрсатадиган “ақлли” голф машинаси ишга туширилди. “Saudi Gazette”нинг Икки Муқаддас масжид ишлари бўйича бош бошқармасига таяниб хабар беришича, голф аравасидан тавоф қилиш (Муқаддас Каъба атрофида айланиб ўтиш) мумкин.

Департаментнинг таъкидлашича, эҳтиёжманд зиёратчилар голф аравалари жойлашган жойга “Aжад” эскалаторлари ва “Қирол Aбдулазиз” дарвозасидаги лифтлар орқали боришлари мумкин. Голф машинаси иш вақти 12 соат яъни ҳар куни 16:00 дан 4:00 гача.

Қайд этилишича, хизмат фақат тавоф қилиш учун кўрсатилади ва унинг нархи бир киши учун қўшилган қиймат солиғи билан 25 саудия риёлини ташкил этади. Ҳозирда зиёратчилар тавоф қилиши учун 50 та голф машиналари мавжуд, уларнинг ҳар бири 10 йўловчига мўлжалланган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Лайлатул Қадр қандай кеча? Лайлатул Қадр – “белгилаш кечаси”, яъни йил давомида қилинадиган турли амаллар, топиладиган ризқ, бир сўз билан айтганда тақдирлар белгиланадиган кечадир.

Бу кеча «... минг ойдан яхшироқдир» (Қадр сураси, 3-оят).

1000 ой – 83 йилга тенг.

83 йил – 30295 кунга тенг.


Лайлатул Қадр кечаси қачон бўлади? Абул Олия розияллоҳу анҳу айтадилар: “Бир аъробий Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, “Қадр кечаси қачон бўлади?” деб сўради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қадр кечасини Рамазоннинг илк ва энг сўнгги ҳамда тоқ кечаларидан изланглар!” дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).

Оиша розияллоҳу анҳо онамиздан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қадр кечасини Рамазон ойининг охирги ўн кунлигидан қидиринглар”, деганлар (Имом Бухорий, Имом Муслом ривояти).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қадр кечаси борасида: “У 27-ёки 29-кечадир. Ушбу кеча ерда фаришталар сони майда тошлардан ҳам кўп бўлади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).

Бу кечанинг қандай аломатлари бор? Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “У очиқ, иссиқ ҳам, совуқ ҳам бўлмаган кеча. Унинг тонгида қуёш қизғиш, заиф бўлиб чиқади”, дедилар (Ибн Хузайма ривояти).

Бу кеча Аллоҳ таолонинг амри билан фаришталар ерга тушиб, тонг отгунча инсонлар ҳақига дуо қилади. Қуръони каримда бундай дейилади: “У (кеча)да фаришталар ва Руҳ (Жаброил) Парвардигорларининг изни билан (йил давомида қилинадиган) барча ишлар (режаси) билан (осмондан ерга) тушарлар. У (кеча) то тонг отгунича саломатликдир” (Қадр сураси, 4–5-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу кечани қандай ўтказар эдилар? Оиша онамиз розияллоҳу анҳо айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазоннинг охирги ўн кунлиги келса, кечалари ухламасдилар ва уйдагиларни ҳам ибодат қилишга уйғотар эдилар” (Имом Бухорий, Имом Муслом ривояти).

Бу кеча қандай амалларни адо этиш лозим?

Хуфтон ва бомдод намозларини жамоат билан ўқинг. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким хуфтон намозини жамоат билан ўқиса, гўё кечанинг ярмини бедор ўтказибди. Ким бамдод намозини жамоат ила адо қилса, гўё кечанинг барчасида намоз ўқибди”, деганлар (Имом Муслим ривояти).

Дуо қилинг. Оиша онамиз розияллоҳу анҳо: “Ё Расулуллоҳ агар Қадр кечасини топишга муваффақ бўлсам нима деб дуо қилай?” деб сўрадилар.

Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ушбу дуони ўқишни айтдилар:

اللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ كَرِيمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّي

"Аллоҳумма иннака аъфуввун кариймун туҳиббул аъфва фаъфу аънний"

"Аллоҳим, албатта, Сен кечиргувчисан, кечиришни яхши кўрасан. Гуноҳларимни кечиргин" (Имом Термизий ривояти).

Муҳими, бу кечани ибодат, зикр, тиловат, хайру эҳсон ва бошқа яхши амаллар билан ўтказиш лозим.

Бу кеча гуноҳлар мағфират этилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Лайлатул Қадр кечасини имон ва ихлос билан бедор ўтказса, унинг шу кечагача содир этган барча гуноҳлари мағфират қилинади”, деганлар (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий ривояти).

Аллоҳ таоло бу ойда холис ниятлар билан тутаётган рўзаларимизни, кечалари қоим бўлиб адо этаётган таровеҳ намозларимизни ва хатму Қуръонларимизни Ўзининг лутфу карами ила қабул қилсин. Ўзи дуоларни ижобат қилувчи ва гуноҳларни мағфират қилувчи Зотдир.

Даврон НУРМУҲАММАД

Савол: Закот кимларга берилади ва кимларга берилмайди?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.

Закот кимга берилиши ҳақида Қуръони каримда бундай дейилади: “Албатта, садақаларни фақат фақирлар, мискинлар, унда (садақа ишида) ишловчилар, диллари ошна қилинувчи (кофир)лар, (пул тўлаб озод этилувчи) қуллар, қарздорларга ва Аллоҳ йўлида ҳамда йўловчига (мусофирга бериш) Аллоҳ (томони)дан фарз (этилди). Аллоҳ илмли ва ҳикматли зотдир” (Тавба сураси, 60-оят).

Демак, закот бериладиган 8 та тоифа инсонлар бор:

1. Фақир – моли нисобга етмаган шахс;
2. Мискин – ҳеч нарсаси йўқ киши;
3. Закот йиғиш ишида банд бўлганлар;
4. Диллари Исломга ошно қилинувчи ғайри динлар;
5. Мукотаб қуллар;
6. Агар зиммасидаги қарзини берса, пули нисобдан камайиб қоладиган қарздор киши;
7. Аллоҳ йўлида юрганлар (бунда асосан муҳтож бўлиб қолган ҳожилар тушунилади);
8. Йўлда қолганлар (моли бору ўзи билан бирга эмас).

Юқорида санаб ўтилганлардан “диллари Исломга ошно қилинувчилар” ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу даврида закот бериладиганлар қаторидан чиқарилган. Қулдорлик тугатилгани сабабли “мукотаб қуллар” бугунги кунда мавжуд эмас.

Закот беришни, ҳақли бўлишса, ака-ука, опа-сингил ва уларнинг фарзандлари, амаки-амма ва уларнинг фарзандлари, тоға-хола ва уларнинг фарзандларидан бошлаш афзалдир.

Кимларга закот берилмайди:

Шариатимизга кўра қуйидагиларга закот берилмайди:

1. Бой кишиларга;
2. Бошқа дин вакилларига;
3. Бой кишининг балоғатга етмаган фарзандига;
4. Ўрталарида туғилиш алоқаси бўлганлар яъни, ота-она ва ўғил-қизларга;
5. Эр ёки хотинга;
6. Ҳошимийлар, яъни, Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг қариндошларига. Валлоҳу аълам.
   

   Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.

    
    

Муҳаммад Бобур домла Насриддинов,
Наманган шаҳар "Ҳомиддин қори" масжиди имом-хатиби.

"Ва Исмоил, Идрис ва Зул-кифлни эсла. Уларнинг ҳар бири сабр қилгувчилардандир. Ва уларни Ўз раҳматимизга киритдик. Албатта, улар солиҳлардандир" (Анбиё сураси, 85-86 оятлар).

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати