Хабар берганимиздек, бугун Тошкент шаҳрида янгидан қуриб битказилган “Сирож солиҳ” жоме масжидининг очилиш маросими бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмохон Алимов, Дин ишлари бўйича қўмита раиси Абдуғофур Аҳмедов, уламолар ва намозхонлар иштирок этди.

2000 метр квадрат майдонида қурилган масжид лойиҳаси ўзига хослиги, миллий ва замонавий масжидларнинг услубларини ўзида акс эттиргани билан бошқа жомелардан ажралиб туради. Хонақоҳ ва пастки қисм жами 4000 намозхонни сиғдиришга мўлжалланган. Шунингдек, аёллар учун алоҳида таҳоратхона ва намозхона ўрин олган.

Масжид лойиҳасини “Etalon Projeсt” муассасаси ишлаб чиққан бўлиб, эклектика услубида, яъни, миллий ва замонавий услубларнинг ўзаро уйғунлиги асосида барпо этилган.

Асосий хонақоҳ ертўла қисми билан ҳисобланганда уч қаватдан иборат бўлиб, намозхонлар йилнинг ҳар бир фаслида юқори даражадаги шарт-шароитларни тақдим эта олади. Миноралар “Ҳарами шариф” минораларини эслатиб юборади. Шунингдек, анжуманлар зали, веб-сайт фаолияти учун алоҳида видеостудия масжид таркибидан ўрин олган.

Тадбир давомида Муфтий ҳазратлари масжид жамоасини муборакбод этдилар, диний-маърифий соҳадаги сўнги янгиликлар билан ўртоқлашдилар, шунингдек, тадбир давомида Қуръон тиловот қилиниб хайрли дуолар қилинди.

Эслатиб ўтамиз, 2019 йилнинг 29 май куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов Тошкент шаҳри Олмазор тумани “Сирож Солиҳ” жоме масжиди янги биносининг биринчи ғиштини қўйиб берган эдилар.

Маълумот учун, Тошкент шаҳрининг Қора-қамиш мавзесидаги “Сирож солиҳ” жоме масжиди 1990 йилларда собиқ шўролар давридаги қатағон сиёсати оқибатида ўз юртидан чиқиб кетишга мажбур бўлган Сирожиддин Солиҳ исмли ватандошимиз васиятига биноан у кишининг маблағлари ҳисобидан қурилган.

Мустақиллик йилларидан то 1996 йилгача маҳаллий масжид бўлган, 1996 йилдан бошлаб жоме мақомида фаолиятини бошлаган. 2009 йилда масжид таъмирланган.

Кейинги пайтда масжид жамоати сезиларли даражада ортиб, хонақоҳ торлик қилаётган, биноси таъмирталаб ҳолга келиб қолган эди. Шу боис маҳалла аҳли эзгу ният билан масжидни қайта қуриш таклифини илгари суришди. Ушбу хайрли ташаббус мутасадди ташкилотлар томонидан қўллаб-қувватлангач, 2019 йилнинг январь ойида масжидда қайта қуриш ишлари бошлаб юборилди.

Аллоҳ таоло ушбу масжидни халқимизга муборак қилсин, яна шу каби кўплаб жомелар қурилишини насиб айласин!

Ўзбекистон мусулмонлар идораси матбуот хизмати

Harvard Law Review 134 йиллик тарих мобайнида илк бор асли мисрлик бўлган ҳозирда АҚШда истиқомат қилаётган Ҳасан Шаҳвий Қўшма Штатлардаги энг нуфузли қонун журналига раҳбар этиб тайинланди. Бу ҳақда theislamicinformation.com манбаси хабар берди.

26 ёшли Ҳасан Harvard ҳуқуқ мактабининг тарих йўналишини тамомлаган.

АҚШнинг собиқ президенти Барак Обама ҳам 1990 йилда биринчи журнали юзасидан Harvard Law Review билан иш олиб борган. Қўшма Штатлар Олий судининг учта аъзоси, Антонин Сcалиа ва Рутҳ Бадер Гинсбурглар муҳаррир таркибига киришган.

Harvard Law Review жамоаси Қўшма Штатлар ҳуқуқ мактабларининг энг юқори талабалари ҳисобланади. Улар одатда нуфузли ишларга ва суд котибиятларига ишга қабул қилинади.

1977-йилда Law Review журнали ўзининг биринчи аёл президентини сайлаган эди.

2016-йилда Шаҳвий тарих йўналиши бўйича Harvard ҳуқуқ мактабини тамомлайди. Шунингдек, Оксфорд университетида шарқшунослик ва Ислом қонунлари йўналишида ҳам таълим олган.

Таржимон: Имрон

Исломга оид китоблар, Абу Салама ибн Абдурроҳман ибн Авфни улуғлаб, қадрлаб, катта эътибор билан тавсиф қилганлар. Буни у ҳақда битилган олимларнинг асарларида ва таржималарида кўришимиз мумкин. Масалан: Улардан Ибн Съад вал-Хотийб ал-Бағдодий ва Ибн Асокир аз Заҳабий, Ибн Касийр ва кўплаб бошқа уламолар, уни улуғлаб, қадрини буюклигини, шаънини ва тутган ўрнини нақадар юксаклигини эътироф қилиб, у ҳақдаги китобларни тарижима қилиб, асарлар битганлар.

Абу Саламанинг насаби ва туғилиши.

У Абу Салама бин Абдурроҳман бин Авф бин Абд бин ал-Ҳарис бин Заҳра бин Килаб. Унинг исми ҳақида ихтилоф қилганлар. Айримлар унинг исми Абдуллоҳ десалар, айримлар Исмоил бўлган дейдилар. Айримлар эса, унинг куняси бўлган Абу Саламани, исми  бўлган деб айтадилар.

Унинг онаси Тамодир бинт ал - Асбағ  ал – Калбийядир. (араб қабилаларидан Бану Калбга нисбат бериб айтилган).

Абу Салама тобеъинларнинг пешқадамларидан бўлганлар. Ҳижрий йилнинг йигирманчисида таваллуд топган.

Абу Саламанинг ҳадис ривоят қилишидаги тутган ўрни.

Абу Салама бин Абдурроҳман бин Авф ишончли, кўплаб ҳадис ривоят қилган. Қурайшнинг энг афзал кишиларидан, Мадина аҳли фақиҳларидан, тобъинларнинг энг катта имомларидан бўлган. Ибн Аббос уни доимо кузатарди ва унга мурожааът қиларди. У кўплаб ҳадислар ривоят қилган ва фиқҳга оид фатволар берган эди.

У гоҳида, отаси Абдурроҳмон бин Авфдан, Усмон бин Аффондан, Абу Ҳурайра, Ибн Аббос, Ҳасан бин Собит, Усома бин Зайд, Абу Аййуб, Ойша розияллоҳу анҳудан, Умму Саламадан, Ал Муғийра бин Шуъбадан, Абуд Дардодан, Убодату бин Сомитдан, Толҳа бин Убайдуллоҳдан, Абдуллоҳ бин Аъмрдан, Ибни Умар ва Жобирдан, саҳоба ва тобъинларнинг бошқаларидан (Аллоҳ уларнинг ҳаммаларидан рози бўлсин,) ҳадис ривоят қилган.

Солим абу ан-Назр, аз-Зуҳрий, Яҳё бин Саъид ва Яҳё бин абий Касийр ва кўплаб ровийлар, ундан ҳадис ривоят қилганлар.

Аз-Зуҳрий айтади: Қурайшдан тўрт кишини, илм денгизи деб билганлар. Саъид бин ал-Мусайяб, Урвату бин аз-Зубайр, Абу Салама бин Абдур Роҳман ва Убайдуллоҳ бин Абдуллоҳ.

Абий Исҳоқ :  Абу Салама ўз замонасида фақиҳларнинг энг яхшиси ва Мадинадаги машҳур етти фақиҳларнинг бири бўлган деб бежиз айтмаганлар, дейди.

Абу Саламанинг Мадийна қозилигига тайинланиши.

Саъд бин ал-Ос Мадинага биринчи марта волий бўлгач, Муоъвия бин Абу Суфян розияллоҳу анҳу даврида, Абу Саламадан Мадийнага волий бўлишини сўради. Лекин, Саъд бин ал-Ос вазифасидан четлатилгач, Марвон Мадинага иккинчи марта волий этиб тайинланди. Абу Салама ҳам, қозиликдан бўшагач, қозиликни, унинг укаси Мусъаб бин Абдурроҳманга топширди.

Абу Саламанинг вафоти:

Абу Салама бин Абдурроҳман бин Авф етмиш икки ёшида,  ал Валийд бин Абдул Малик халифалиги даврида, Мадинада вафот этди. (мелодий 713 – Ҳижрий 94 йилда). Энг ишончли қовлларга кўра. Айримлар уни, бир юз уч ёшида вафот этган десалар, айримлар бир юз тўрт ёшида вафот этган дейдилар.

Имом Бухорий номидаги

Тошкент ислом институти

 ўқитувчиси

Юлдашев Иззатилла Маҳкамович 

 Фойдаланилган манба ва адабиётлар.

1.Юсуф бин Абдул Ҳадий ал-Ҳанбалий (1503-1504)

Тазкиротул ҳуффаз ва Табсиротул айқоз.

يوسف بن عبد الهادي الحنبلي – تذكرة الحفاظ وتبصرة الأيقاظ 

2.Ибн Саъд Аттобақотул кубро.(8-45)

ابن سعد – الطبقات الكبرى

3. Ассуютий Исаъфул мубто фий рижалил муватто

ألسيوطي – إسعاف المبطأ في رجال الموطأ

4. 4. Аззаҳаби – сияр аълам аннубала

الذهبي – سيرأعلام النبلاء

5. 5. Ибн ал- Ҳажар Асқалоний – ал Иййсаар бимаърифати рувот китаб ал аасоори лишшайбоний.

ابن حجر العسقلاني – ألإيثار بمعرفة رواة كتاب الآثار للشيباني 

Илм икки йўлдан – сатрлардан ва судурдан келади (سطوري و صدوري).
Сатрлар орқали давом этадиган илм – китобдан китобга кўчадиган илмдир.
Судурий илм эса қалблардан қалбларга ўтади. Биз буни устоздан шогирдга ўтадиган илм нури сифатида биламиз. Бунинг учун устоз билан шогирд албатта бир мажлисда, алҳол ёки ифтирозий (масофавий) тарзда жам бўлмоқлари лозим.
Аллоҳ таолонинг каломи Қуръон ҳам китоб бўлиб, жамики китобларга шаън берди.
Аллоҳ таолодан инсониятга пайғамбарлар юборилиб, жамики устозлар мўътабар бўлди.
Хатиб Бағдодий роҳматуллоҳи алайҳнинг «Тақйидул-илм» китобида келишича, бир кишидан: «Ким билан улфатчилик қиласан?» деб сўралса, қўллари билан китобларини кўрсатиб, «Мана булар билан», деб жавоб берибди. «Инсонлардан-чи?» деб сўрашса, «Китобнинг ичидагилар билан», деган экан (تقييد العلم/ الخطيب البغدادي).

Ҳа, китоб толиби илм учун энг яхши ҳамроҳдир. Илмни қадрлаган киши китобсевар бўлади. Китоб тиловати ила ўтказилган вақтда доимо барака бўлади.
Улуг имом, машриқнинг шайхи, ўзи яшаган асрдаги ҳадиси шарифларни жамлаган ҳофизларнинг саййиди, фиқҳ, ҳифз, сидқ ва зуҳду тақвода машҳур бўлган аллома Исҳоқ ибн Роҳувайҳ роҳматуллоҳи алайҳ бир бева аёлга уйланган эканлар. У зотга: «Бир бева аёлга уйланишга сизни нима мажбур қилди?» дейилса, «Аёл кишига унинг китобларига учун никоҳланилади», деб жавоб берибдилар (تنكح المرأة لكتبها).
Ўша бева аёлнинг вафот қилган эридан имом Шофеий роҳматуллоҳи алайҳнинг китоблари қолган экан (Сияри аъломун-нубала, 10/70 – سير أعلام النبلاء 10/70).

Аммо бу борада муҳим бир мулоҳазани эсдан чиқармаслик лозим. Ёш авлодни китобхонликка тарғиб қилар эканмиз, фақат китобнинг ўзи этарли эмаслигини, фақат китобнинг ўзи устоз бўла олмаслигини тушунтириб кетишимиз керак.
Ибн Жамоа роҳматуллоҳи алайҳ: «Энг катта бало саҳифалар билан шайх бўлмоқдир», деган. Демак, одамлар фақат саҳифалардан, китобларнинг ўзидангина таълим олиши катта бало экан.
Бу борада Имом Шофеий роҳматуллоҳи алайҳнинг ушбу сўзларини келтириш мумкин:
من تفقه من بطون الكتب ضيع الأحكام
«Кимки фақат китоб ўқиб фақиҳ бўлган бўлса, ҳукмларни зое қилибди» (تذكرة السامع والمتكلم 87).

Хулоса ўрнида имом Ғаззолий роҳматуллоҳи алайҳнинг «Иҳёу улумид-дин» китобида айтган ҳикматли сўзларини келтирмоқчиман:
«Илмни уни бузадиган, унга зарар етказадиган нарсалардан сақламоқ мол-дунёни сақламоқдан авлороқдир. Ҳақли бўлмаган одамга ато бериш зулми ҳақли кишига ато бермаслик зулмидан оз эмас» (إحياء علوم الدين).
Икрима роҳматуллоҳи алайҳ: «Бу илмнинг баҳоси бор», дедилар. «Баҳоси нима?» дейишган эди, «Илм уни гўзал тарзда кўтарган одамга берилади, чунки у илмни зое қилмайди», деб жавоб бердилар.

Бизга буларнинг барчасини устозларгина ўргатадилар. Ислом дини ҳам шунча асрлар оша устоз-шогирд анъанаси орқали, устоз-шогирдлар силсиласи орқали давом этиб келмоқда.
Роббимиз таолодан жумла марҳум устозларимизни мағфират айлашини, ҳаёт бўлган устозларимизни эса офиятда сақлашини сўрайман.

Шайх Саййид Раҳматуллоҳ Термизий

Бугун Тошкент шаҳридаги “Сирож Солиҳ” жоме масжиди янги биносининг очилиш маросими онлайн узатилмоқда.

Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари иштирок этадилар.