Никоҳ турмуш қураётган эркак ва аёл ўртасида ҳаётларининг қолган қисмини биргаликда кечириш учун гувоҳлар иштирокида ўзаро тузилган шартномадир. Бинобарин унда ҳар икки томонинг ҳақ-ҳуқуқлари билан бирга мажбуриятлари ҳам мавжуд. Бу хусусида Оллоҳ таоло шундай дейдики: “Ва яхши амаллардан улар (аёллар) учун зиммаларидаги эрлари олидаги бурчлари баробарида ҳуқуқлари ҳам бор” (Бақара 228).
Бу ҳақлар нималардан иборат эканини эса Расулуллоҳ (с.а.в.) баён қилиб берганлар: “Диққат қилинг, сизнинг аёлларингиз зиммасида ҳақларингиз бор, аёлларингизнинг ҳам сизнинг зиммангизда ҳақлари бор” деб марҳамат қилганлар.
Шунга кўра аёлнинг эри зиммасидаги ҳақлари:
- Маҳр.
- Нафақа, унинг ейиш-ичиши ва кийиниши каби эҳтиёжларини қондириши.
Эрнинг аёли зиммасидаги ҳақлари эса:
- Эрини ҳурмат қилиш, унинг шаръий истакларини бажариш, оиласининг тинч ва тартибини бузадиган ишлардан сақланиш.
- Эрига садоқатли бўлиш ва хотинлик вазифасини адо этиш.
- Оиланинг номус ва шарафини ҳимоя қилиш, эрининг молини муҳофаза қилиш, харажат қилишда меёридан чиқмай исрофга йўл қўймаслик.
Агар эр-хотин ушбу ҳуқуқ ва бурчларга риоя қилсалар бахтли ҳаёт кечирадилар. Ҳам бундай оилада фарзандлар ота-оналарига ва жамиятига нисбатан эҳтиром руҳида тарбия топадилар.
Кўп йиллар давом этадиган умр йўлдошлик даврида томонларнинг бири баъзан хато қилиб қўйиши мумкин. Зеро, беайб Парвардигор. Муҳими, шундай пайтларда умр йўлдошининг хатоларини тушуниб биргаликда тузатишга ҳаракат қилиш орқали оила бахтли бардавом бўлишига эришилади.
Бекобод тумани Улуғбек жоме масжиди имом-хатиби Х.Холбоев
