Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу олов ёқиб ўтирган кишиларни узоқдан кўриб, қалблари жароҳатланмасин дея уларга «Эй олов аҳли» деб эмас, балки «Эй зиё аҳли» деб нидо қилдилар.
*****
Имом Ҳасан ва Имом Ҳусайн розияллоҳу анҳумо кекса кишининг нотўғри таҳорат қилаётганини кўриб қолишди ва унинг қалбига озор бермаслик учун «Бизни кузатиб, қай биримиз таҳоратни чиройли қила олмаслигимизни аниқлаб берсангиз» деб, ўша кишининг кўз ўнгида икковлари таҳорат ола бошладилар. Уларнинг таҳорат қилишларини кузатиб турган бояги одам кулган ҳолда «Орангизда мен таҳоратни яхшилаб қилмас эканман» дея ўз хатосини тушуниб етди.
*****
Имом Ғаззолий раҳимаҳуллоҳнинг олдиларига бир киши келиб, «Намозни тарк қилувчининг ҳукми нима?» деб сўради. «Ҳукми — уни ўзинг билан масжидга етаклаб боришингдир» деб жавоб бердилар имом.
*****
Мақсад — чиройли услуб билан хатони тузатишдир, уни ҳаммага ёйиб, ўша одамни шарманда қилиш, қалбини синдириш эмас.
*****
Шу ўринда яна бир мулоҳаза:
Юра олмайдиган одамга нисбатан «чўлоқ» сўзи ўрнига «ногиронлиги бор» ёки «аравача воситасида юрадиган киши», кўра олмайдиганга нисбатан «кўр» сўзи ўрнига «кўзи ожиз», эшита олмайдиганга нисбатан «кар» сўзи ўрнига «қулоғи оғир» деб ишлатсак, маъно бир бўлсада, қалбга ботмайдиганини танлаган бўламиз.
Аллоҳ таоло бизни гўзал хулқ билан ризқлантирсин!
Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
