Мусулмон меъморлигидаги энг яхши давр Амир Темур ва унинг авлодлари номи билан боглиқ. Темурийлар даврида қурилиш ишлари, меъморчилик мисли кўрилмаган даражада ривожланган. Амир Темур буюк иморатлар, масжид ва мақбаралар, улкан боғу-роғлар, сув иншоотлари барпо этганлиги билан ҳам машхур.Темур ва унинг авлодлари даврида Самарқанд, Тошкент, Бухоро, Шахрисабз, Қарши, Туркистон, Ҳирот, Машҳад, Нишопур, Қобул ва бошқа шаҳарларда буюк яратувчилик ишлари олиб борилганди. Албатта, Амир Темур биринчи навбатда ўз пойтахти Самарқандни дунёнинг энг гўзал ва обод, кўркам шаҳрига айлантиришни истар эди. Уни даврида Самарқанднинг довруғи достон бўлади. Шаҳарнинг тўрт томонида тўртта дарвозаси бўлган.Самарқанднинг ўзида соҳибқирон ҳукмронлиги даврида 80 га яқин ҳаммом, катта 5 та бозор бўлган. Хукмдор пойтахти атрофини боғларга айлантирган. Бундан ташқари Шаҳрисабздаги “Оқ сарой” ўз даврининг энг муҳташам, бетакрор, мураккаб меъморий ечимга эга иншооти булган. Орадан бир неча юз йилликлар ўтган бўлсада Амир Темур ва Темурийлар бунёд этган иншоотлар ўз маҳобати ва гўзаллиги билан жаҳон меъморлигининг асл дурдоналаридан бири бўлиб турибди.
Қуйида Темурийлар томонидан бунёд этилган баъзи иншоотларни эътиборингизга ҳавола этамиз
Жоме масжиди (Бибихоним номи билан аталувчи масжид)
(“Шоҳизинда”—«тирик шоҳ» маъносини беради).«Шоҳизинда» ансамблида Темур ва темурийлар қурдирган мақбараларнинг сони 20 дан ошади.
«Гури Амир Мақбараси» Соҳибқирон шу ерга дафн этилган. Ана шундан сунг ушбу обида темурийлар сулоласининг хилхонасига айланади. Унда Амир Темурдан ташқари соҳибқироннинг ўғиллари Умаршайҳ Шохруҳ ва Мироншоҳ, набираси Мирзо Улуғбек ва Амир Темурнинг пири Саййид Бараканинг ҳам сағаналари бор.
“Занги ота” мақбараси
“Сузук ота “ мажмуасидаги қадимги масжид
“Шайхонтоҳур мақбараси”
Мақола ва расмлар муаллифи Шаҳзод Шомансуров
