Ушбу мақолада Аллоҳ таолонинг “Унинг мойи ўзига олов тегмаса ҳам, ёритиб юборай дейдир” деган қовли борасидаги илмий янгиликларни тақдим этамиз.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримнинг Нур сурасида шундай деб марҳамат қилган:
اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَكَةٍ زَيْتُونِةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
“Аллоҳ осмонлар ва ернинг нуридир. Унинг нурининг мисоли худди бир токча, унинг ичига чироқ қўйилган, чироқ эса, шиша ичида, шиша эса, гўё дурдан бўлган бир юлдуз бўлиб, шарқий ҳам, ғарбий ҳам бўлмаган муборак зайтун дарахтидан ёқилур. Унинг мойи ўзига олов тегмаса ҳам, ёритиб юборай дейдир. (Бу) нур устига нурдир. Аллоҳ хоҳлаган одамни Ўз нурига ҳидоят қилур. Аллоҳ одамларга мисолларни келтирур. Аллоҳ ҳар бир нарсани ўта билгувчидир”. (Суранинг номи ушбу ояти каримадан олинган. Бу ояти карима «Нур» ояти деб ҳам номланади. Оятда Аллоҳ таолонинг Ўзи Ўз зоти олийсини «Нур» деб атамоқда. Лекин бу нур сиз билан бизнинг тушунчамиздаги моддий, кўзга таъсир ўтказадиган ёруғлик нури эмас. Аллоҳ таолонинг ҳеч бир сифати сиз билан бизнинг тасаввуримизга тўғри келмайди. Бу жумлани баъзи уламоларимиз, «Аллоҳ осмонлар ва ерни мунаввар қилгувчидир», деб тушунтирганлар. Бошқа бирлари эса, «Аллоҳ осмонлару ерни вужудга келтиргувчидир», деганлар. Яна бошқалари, Аллоҳ таоло осмонлар ва ерни, яъни, борлиқни Ўз нуридан яратгандир, деган маънода тафсир қилганлар. Бу тушунчаларнинг ҳаммаси араб тилида «нур» сўзи ифода этадиган маънолардан олингандир. «Нур» сўзи аслида ўзи зоҳир бўлиб, ўзгаларни ҳам зоҳир этувчи вужудга нисбатан ишлатилади. Мисол учун, қоронғуликда ёруғлик зоҳир бўлиб, аввал ўзи кўринади ва шунинг баробарида атрофни ҳам ёритади-кўрсатади.) (35-оят)
Ушбу оятда зайтун ёғи, унга олов тегмаса ҳам, ёритиб юборай дейиши айтилмоқда. Маълумки, инсон ва бошқа кўплаб жонзотлар, нарсалар атрофга ўзидан турли тўлқин узунлигида ёруғлик ёки овоз тебранишлари тарқатади. Ҳар бир нарсанинг тебранишлари ўзига хос бўлади. Борлиқдаги жуда кўп нарсалар ўзидан ана шундай тебранишлар тарқатиб туради. Уларнинг баъзиларини сезиш, кўриш, эшитиш мумкин. Улар ушбу тебранишлари орқали Аллоҳ таолога тасбеҳ айтаётган бўлса не ажаб. Зеро, Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَـكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيماً غَفُوراً
“Унга етти осмону ер ва улардаги кимсалар тасбеҳ айтур. Унинг ҳамди ила тасбеҳ айтмаган ҳеч бир нарса йўқ. Лекин уларнинг тасбеҳини англамассизлар. Албатта, у ҳалийм ва сермағфират зотдир”. (Араб тилида тасбиҳ айтиш «Аллоҳни поклаб ёд этиш» маъносини англатади. Ушбу ояти карима бутун борлиқ, барча мавжудот Аллоҳ таолони айбу нуқсондан поклаб тасбиҳ айтишини таъкидламоқда.) (Исро сураси, 44-оят)
Эътибор берсак, ушбу оятда Аллоҳ таоло “Уларнинг тасбеҳини эшитмассизлар” демади, балки “Уларнинг тасбеҳини англамассизлар” деди. Демак, нарсаларнинг тебранишларини (тасбеҳ айтишларини) сезишимиз, эшитишимиз мумкин, лекин маъносини тушуна олмаймиз.
Ҳа, борлиқдаги ҳар бир нарса тасбеҳ айтади. Ўша нарсаларнинг атомлари ҳам тасбеҳ айтади. Чунки ҳар бир жонли ва жонсиз нарсалар атомлардан ташкил топган. Атомлар тебранади, ҳаракатланади, айланади. Ҳар бир атом, ундаги протон ва электронлар, ядролар, ядрони ташкил этадиган моддалар, кварклар, барча-барчаси тебранади, ҳаракатланади, тасбеҳ айтади.
Америкалик кашфиётчи ва микроскоп орқали секинлаштирилган тасвирга олишни илк йўлга қўйган доктор Роял Реймонд Райф озуқа моддаларда ҳам тебранишлар борлигини кашф этди. Озуқа моддалар ичида энг юқори частотали тўлқинлар тарқатадиган нарса бу – ёғлар экан. Барча турдаги ёғлар, масалан, писта ёғи, пахта ёғи, кунгабоқар ёғи, зайтун ёғи ва ҳоказо.
Инсон бир сонияда ўзидан 60 тадан кўпроқ тебраниш чиқарса, қуруқ ўтларда бир сонияда 20 та атрофида тебраниш бўлади. Аммо ёғларнинг тебранишлари сониясига 320 мартагача етар экан. Аммо биз бу тебранишларни ёки бошқача қилиб айтганда ёруғлик тўлқинларини кўра олмаймиз. Аллоҳ таоло бизнинг кўзимиздан баъзи тўлқин узунликларини тўсиб қўйган. Масалан, ультрабинафша, инфрақизил нурларни. Аслида эса бу Роббимизнинг бизга раҳматидир.
Аллоҳ таоло бизнинг кўзимизга маълум узунликдаги ёруғлик тўлқинларини кўриш, қулоғимизга маълум узунликдаги овоз тўлқинларини эшитиш имконини берган. Оддий кўз билан кўра олмайдиган, оддий қулоқ билан эшита олмайдиган нарсаларимизни махсус қурилмалар орқалигина идрок қила оламиз. Аллоҳ таоло юқоридаги оятда ёғлар орасидан зайтун ёғини зикр қилди. Биз ундан чиқаётган нурланишни оддий кўз билан кўра олмасакда, махсус қурилмалар орқали кўришимиз мумкин.
Маълум бўлишича, зайтун ёғида юқори даражадаги энергия мавжуд бўлиб, у 100 тадан ортиқ касалликларга шифо бўлар экан. Ҳатто саратон касаллигига ҳам зайтун ёғи шифо бўлиб, ёғдаги махсус моддалар саратон ҳужайрасини ярим соат ичида ўлдириш хусусиятига эга экан. Зайтун ёғиининг таркибида катта миқдорда энергия бор дедик. Агар биз мазкур ёғни истеъмол қилсак ёки танамизга суртсак, танамизнинг иммун тизими кучайишига ва кўплаб касаликларга қарши чидамли бўлишига сабаб бўлар экан. Шу боис Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга зайтун ёғини истеъмол қилиш ва ундан дори сифатида фойдаланишни амр қилганлар.
Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Зайтун ёғини енг ва уни суртинг. Чунки, у муборак дарахтдандир”, дедилар”. Имом Термизий ва Имом Ҳоким ривоят қилишган.
Юқоридаги оятда бошқа ёғларни эмас, айнан зайтун ёғининг келтирилиши Қуръон Аллоҳ таолонинг Каломига эканига яққол далиллардан биридир. Зайтун ёғининг ўзидан ёруғлик тўлқинларини бошқа моддаларга қараганда кўпроқ ва юқорироқ частотада тарқатиши бугунги кунда аниқланган бўлса, бу ҳақиқатни бундан 1400 йил олдин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам қаердан билдилар экан?! Албатта, бу ҳақиқатни у кишига Аллоҳ таолонинг Ўзи билдиргандир!
Биз кўра олмайдиган нур зайтун ёғидан чиқар экан, агар ушбу ёғга овлов теккизиладиган бўлса, ёруғлик икки ҳисса бўлиб, атроф ёришиб кетади. Аллоҳ таоло юқоридаги оятда “(Бу) нур устига нурдир” деб марҳамат қилган. Чунки, бунда ёғнинг ўзидан чиқадиган нур билан олов нури қоришган бўлади. Яъни зайтун ёғининг кўзга кўринмас нури билан кўзга кўринадиган олов нури жам бўлган бўлади.
Зайтун ёғи тарқатадиган нур электромагнит тўлқинлар бўлиб, биз буни кўролмаймиз. Аллоҳ таоло бизнинг кўзимизни барча тўлқинларнинг бир қисмини кўра оладиган қилиб яратган. Ҳа, биз радиотўлқинларни кўра олмаймиз, сунъий йўлдошлардан келадиган тўлқинларни кўра олмаймиз, зилзиладан олдин бўладиган ер тўлқинларини ҳам биз сезмаймиз. Аммо баъзи жонзотлар бу тўлқинларни сезади ва қочишга ҳаракат қилади.
Юқоридаги оятнинг сўнггида Аллоҳ таоло “Аллоҳ хоҳлаган одамни Ўз нурига ҳидоят қилур” деб марҳамат қилган.
Аллоҳ таоло барчамизни Қуръон нури узра собит қилсин! Бизга ҳақни кўрсатиб қўйсин ва ботил, тойилиш ва оғишлардан Ўзи асрасин!
Абдуддоим Каҳел ва Islom.uz маълумотлари асосида
Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
