Имом Шофиъий сафарда ҳовлисининг эшиги олдида турган бир кишини олдидан ўтаётиб унга: “Бир кеча уйингдан менга тунашим учун жой топиладими?” дедилар. У киши: “Албатта!” деб ичкарига киришга таклиф этди. У кишининг пешонаси дўнг икки кўзи кўм-кўк эди. Имом Шофиъий билган “Фаросат илми”га қараганда ундай киши пасткаш киши бўлиши керак эди. Имом Шофиъий ичларида дедилар: “Бу кишининг шакли шамоилига қаралса, яъни пешонаси дўнг, икки кўзи кўклиги, пасткаш киши эканлигига далолат қилади.” Лекин у киши нихоятда марҳамат кўрсатиб, лаззатли таомларни келтирди. Ётиб дам олишлари учун ажойиб кўрпа-тўшакларни хозирлади. Ҳатто уловларига хам яхши қараб боқди. Имом Шофиъий “Фаросат илми” ботил илм эканми деб ўйлаб қолдилар. Тонг отгач, сафарга жўнаб кетиш учун, уловларини ҳозирлашни буюрдилар ва дедилар: “Сендан жуда ҳам миннатдорман, қачон йўлинг тушиб Маккага бориб қолсанг, Муҳаммад Ибн Идрисни уйлари қайерда деб сўрасанг, уйимни сенга кўрсатадилар. Албатта боргин! Мени меҳмоним бўласан” дедилар. Шунда уй эгаси: “Мен сизни отангизни хизматкориманми!” деди. Имом Шофиъий: “Нима демоқчисан?” дедилар. “Кечаси билан сизга хизмат қилиб чиқдим. Таомларни энг сарасини келтирдим. Ўрин-кўрпаларни янгисини тагингизга солдим. Ҳатто уловингизга ҳам емини бердим. Буларни ҳаққини бермайсизми?” деди. “Бераман, яна бирор бир нарса қолиб кетмадими?” дедилар. “Қолди” деди. “Нима?” дедилар. “Уйни ижара ҳаққини бермадингизку!” деди. Ушбу воқеадан кейин Имом Шофиъий “Илму фироса”га бўлган этиқодим янада зиёда бўлди дедилар.
Иззатуллоҳ ЙЎЛДОШЕВ,
Тошкент Ислом институти мударриси.