ЖАННАТ (араб. جَنَّة – боғ, беҳишт, бўстон) – имон келтириб, яхши амаллар қилган, тақводор, ғазабини ютадиган, кечиримли, оғир синов ва мусибатларга сабр қилган инсонларга охиратда насиб этадиган жой. Қуръони каримда нариги дунёда эришиладиган роҳат-фароғат макони, ажр-мукофот ва “боғ” маъноларида 73 суранинг 147 жойида келади. Жаннат тилла ва кумуш ғиштлардан, лойи мушкдан, тупроғи заъфардан, тошлари марварид ва ёқутдан бино қилинган, дарахтларнинг томирлари олтин ва кумушдан, шохлари марварид ва забаржаддан, деб таърифланади. Жаннатнинг анҳорлари мискдан бўлган тоғдан отилиб чиқади. Бу анҳорларда тиниқ ва соф шароб оқади, ранги сутдан ҳам оппоқ, таъми асалдан ҳам ширин. Бу шаробнинг ҳеч бир зарари йўқ, уни ичган одам маст ҳам бўлмайди.

Тақволи зотлар учун ваъда қилинган жаннатнинг мисоли (сифати будир): Унда айнимас сувдан иборат анҳорлар ҳам, таъми ўзгармас сутдан иборат анҳорлар ҳам, ичувчилар учун лаззатли (ақлдан оздирмайдиган) майдан бўлмиш анҳорлар ҳам ва мусаффо асалдан иборат анҳорлар ҳам бордир. Улар учун у жойда барча мевалардан бордир ва (у жойда) Парвардигорлари (томони)дан мағфират бордир” (Муҳаммад, 15);

“Улар остидан анҳорлар оқиб турадиган мангу жаннатларга кирурлар. Улар учун у ерда хоҳлаган нарсалари бордир. Тақводорларни Аллоҳ мана шундай мукофотлагай” (Наҳл, 31).

Қуръони каримда жаннат аҳли қуйидагича васф этилади: “У (жаннат) Аллоҳга ва Унинг расулларига имон келтирганлар учун тайёрлангандир” (Ҳадид, 21);

“Имон келтириб, яхши амалларни қилганлар, ана ўшалар жаннат эгаларидир. Улар унда абадий қолурлар” (Бақара, 82).;

“Гўзал амал қилганлар учун гўзал савоб ва зиёдалик бордир. Уларнинг юзларини қаролик ҳам, хорлик ҳам қопламас. Ана ўшалар жаннат эгаларидир. Улар унда абадий қолурлар” (Юнус, 26).

Улар Жаннат эшикларига яқинлашганларида қўриқчи фаришталар уларни: “Сизга саломлар бўлсин! Хуш келдингиз! Унга мангу қолувчи ҳолингизда киринг” (Зумар, 73) дея олқишлар билан кутиб оладилар. Жаннат аҳли усти ва атрофига гўзал пардалар тутилган сўриларда, астарлари шойидан бўлган кўрпачалар, яшил болишлар ва гўзал гиламлар устида ўтирадилар, олтиндан бўлган билакузуклар ва марварид-маржонлар билан безанадилар, либослари эса ҳарир-ипак бўлади. “Айнан улар учун остиларидан анҳорлар оқиб турадиган мангу жаннатлар бор бўлиб, улар у жойда олтин билакузуклар билан безанурлар ва яшнаб турувчи шойи либослар кийиб, сўриларда суяниб ўтирурлар. Нақадар яхши мукофот у, нақадар гўзал жой у!” (Каҳф, 31). Шунингдек, улар доимо қуюқ соя жойларда бўладилар: “Уларни қуюқ сояларга киритармиз” (Нисо, 57). Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Жаннатда бир дарахт бор, унинг соясини улов минган одам минг йилда кесиб ўтади. Бу – абадийлик дарахтидир”, деганлар. Қуръони каримда зикр этилган Жаннатдаги мевалар бу дунёдаги меваларга ўхшаш. Аммо бу ўхшашлик фақат исми ва шаклида, таъми эса ўзгача. Банда бу дунёда истеъмол қилган неъматларни жаннатда кўрганида севинади, таъмини тотганида кутганидан зиёда лаззат экани аён бўлади. Жаннатда инсонлар қаримайди ва касал ҳам бўлмайди, ғам-ғусса чекмайди. Жаннатда юзта даража бор. Ҳар бир даража осмон билан ер орасича. Энг баланди Фирдавсдир. Фирдавснинг устида Арш бор. Жаннат дарёлари ўша ердан оқиб чиқади. Аллоҳ таоло Жаннат аҳлига Ўзининг жамолини намоён қилади. Бу ҳақида ҳадиси шарифда шундай дейилади: Жарир ибн Абдуллоҳ Бажлий дейди: “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурида ўтирган эдик. Ой тўлишган кечаси ойга қараб, шундай дедилар: “Мана шу ойни қандай кўриб турган бўлсангиз, албатта Раббингизни ҳам шундай (аниқ ва тиниқ) кўрурсиз”. Жаннат аҳли Аллоҳ таолони кўрган вақтида, Унинг тасвирлаб бўлмайдиган даражада улуғлигидан бошқа неъматларни унутиб, Унга маҳлиё бўлиб қоладилар. У зот жамолини тўсганидан кейин эса, кўрилган нарсани тасвирлаб, тушунтириб бера олмасликлари, қандай эканини идрок эта олмасликлари сабабли яна Жаннат неъматларидан роҳатланиб яшайверадилар. Жаннат аҳлининг пок ва хушсурат хизматкорлари бўлади. Жаннатни қўриқловчи фаришталар эса “Ризвони жаннат” деб аталади. Қуръони каримда Жаннат Фирдавс, Адн, Наъим, Хулд, Маъво, Дорус салом номлари билан ҳам аталади.

ЎМИ Матбуот хизмати