Инсон яралибдики, бир жамоа бўлиб яшаб келади. Инсоният тарихида ҳеч ким якка ҳолатда бирон-бир натижага эришган эмас. Аммо гоҳида инсон ёлғиз қолишни, босиб ўтган ҳаёт йўлини мушоҳада қилишни хоҳлайди. Бу – табиий ҳолат. Бироқ бу мақолада айтилаётган ёлғизлик баъзи инсонларнинг жамиятдан ажралиши, яъни диний экстремистик оқимлар тарафидан байрамлар, дунёвий илмни ўрганиш учун мактаб, коллежларга бормаслик ва бошқа миллий урф-одат, анъана, тадбирларга қатнашмасдан, фақат ўзларининг “йиғилиш”ларига, баъзи миссионерларга ўхшаб дунёдан ажралиб, ойнаи жаҳонни кўришни ман этиб, шу билан бирга яна бир қанча тадбирларни четга суриб, ўзларининг “махфий йиғилиш”ларига қатнашга ундаши оқибатида вужудга келган жамиятдан ажралишдир. ХХ асрнинг охирлари ХХI асрнинг бошларида ўзларини ҳаммадан, ҳаттоки, Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Мотрудий, бор умрларини Ислом динига бағишлаган олиму уламоларимиздан ҳам ақлли деб билаётган қўштирноқ орасидаги баъзи ёшлар ота-оналарини юзини ерга қаратмоқда.
Агар ёшларимиз сарвари коинот Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг: “Динда чуқур кетманглар, адашасизлар”, деб айтган насиҳатларига амал қилишганида эди, чет элларда баъзи нобакорларнинг ёлғон ваъдасига учиб сарсон-саргардон бўлиб, ўз ватанига, халқига, қолаверса, ота-онасига қарши чиқиб, улкан гуноҳга ботмаган бўларди.
Узоқ ўтмишга назар солсак, фирқа-фирқа бўлиб ажралиб кетиш оқибатида инсонларнинг бошига қанчадан-қанча кулфатлар ёғилган. Ваҳоланки, Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам) фирқаларга бўлиниш оқибатини эслатиб: “Менинг умматим 73 фирқага бўлингайлар ва улардан биттасигина нажот топиб омон қолур, қолганлари эса дўзах аҳлидирлар”, деб огоҳлантирган эдилар. Нажот топган фирқа бу –“Аҳли Сунна вал-жамоа”, яъни пайғамбаримиз суннатларига эргашувчи ва мусулмонларнинг кўпчилиги ортидан юрувчилардир. Бугунги кунда мусулмонларнинг аксари,яъни 92,5 фоизи “Аҳли Сунна вал-жамоа”га мансубдир. Ҳозирги кунда у ер-бу ердан қўзиқориндек пайдо бўлаётган динни ниқоб қилиб олган фирқалар ёки оқимлар ажралиб қолганлиги сабабли ғанимларимиз ноғорасига ўйнаб, ўз юртига қарата тош отишмоқда. Халқимизда “Ажралганни бўри ер” деб бежизга айтилмаган. Аслида юртига душман бостириб келса, ватанини ҳимоя қилиши, қолаверса, она Ватани учун жонини фидо қилиши керак эмасмиди?
Ҳозирги кунда чет элга ишга кетган юртдошларимизнинг ўзга юртлардаги яшаш тарзи хавотирга солмоқда. Чунки улар жамиятимиздан ажралиб, ўзга юртда яшамоқда. Уларнинг ётиш-туришлари, овқатланишлари, соғлиқларига эътибор беришлари қай ҳолатда? Агар улар расмий идоралар орқали кетган бўлса, бунга хавотир йўқ, албатта. Аммо норасмий йўллар билан ёки таниш-билишлари орқали кетган бўлса, одам савдоси балосига гирифтор бўлмаганмикан, мустақил Ўзбекистоннинг тинчлигини, тараққиётини, фаравонлигини кўролмайдиганлар қўлига тушиб, онги заҳарланмаётганмикан, деган саволлар кўндаланг бўлмоқда.
Хулоса ўрнида бир ҳақиқатни айтмоқчиман. Норасмий йўл билан чет элга ишга кетганлар ичида фарзандларининг роҳатини кўрмасдан, ота-она, яқин қариндошларининг розилигини ололмасдан ёш умрларини хазон қилиб вафот этганларнинг жанозаларида турганда одам ич-ичидан эзилиб кетади. Сўнгги вақтларда аёлларимизни чет элга чиқиб ишлашлари ўтиб кетган ота-боболаримизнинг етти ухлаб тушига ҳам кирмаган бўлса керак. Момоларимиз борига қаноат қилиб яшаб ўтганлар. Ҳеч қачон у йўқ, бу йўқ деб нолимаганлар. Аслида аёл зоти Аллоҳнинг яратган гўзал хилқати бўлиб, Имом Бухорий, Имом Термизий, Алишер Навоийга ўхшаган улуғ зотларни дунёга келтириб, тарбиялаб, етук инсон бўлишида жонбозлик кўрсатишгани тарихдан маълум ва машҳурдир. Аммо ҳозирги кунда аёлларимиз ўз масъулиятларини унутиб, фарзанд тарбиясига лоқайд бўлишаяпти. Бунинг оқибатида етук инсон тарбиялаш бу ёқда турсин, балки жиноят содир этишга моил фарзандларни жамиятимизга етказмаяптимиканлар? Ана шундай вақтларда, “Эй одамлар ўз юртингизда, фарзандларингизни тарбиялаб етук инсон қилиб, ота-она ва оила-аъзоларингизни бағрида тинч-омон, борига шукр қилиб яшанг”, деб айтгинг келади.
Махмуджон АБДУСАИТОВ
Бўстонлиқ туман бош имом-хатиби в.б
