Бир кунда беш маҳал (бомдод, пешин, аср, шом ва хуфтон) намоз ўқиш ҳар бир мусулмонга фарздир.

БОМДОД НАМОЗИ

Бомдод намози тонг отгандан то қуёш чиққунича ўқилади. Бомдод намози икки ракат суннат, икки ракат фарз, жами тўрт ракатдир. Фарз амални (намозни) адо этган киши охиратда савобга эришади, уни адо этмаган киши азобланади. Суннат амалини адо этган киши улкан савобга эришади.

Бомдод намозининг икки ракат суннати бундай ўқилади:

1. «Каъбанинг бир тарафига юзланиб шу вақт бомдод намозининг икки ракат суннатини холис Аллоҳ таоло учун ўқишни ният қилдим», деб кўнгилдан ўтказилади (1–2-расмлар).

2. «Аллоҳу акбар», деб эркаклар қўллар кафтини қиблага қаратиб, бош бармоқларининг учини қулоқларининг юмшоқ жойига теккизишади (3-расм), аёллар қўлларини елка баробарида кўтарадилар (4-расм).

3. Эркаклар қўлларини боғлаб, ўнг қўл кафтини чап қўл кафти устига қўйиб, ўнг қўлнинг бош ва кичик бармоқлари билан чап қўл билагини ушлаб киндик остида тутишади (5-расм). Аёллар ўнг қўлни чап қўл устида тутиб, қўлларини кўкракда тутишади (6-расм). Бу ҳол «қиём» дейилади. (Қиёмда (тик турган ҳолда) сажда қилинадиган жойга қараб турилади).

Қўллар боғлангач, ичда ўзи эшитадиган даражада сано ўқилади: Субҳанакаллоҳумма ва биҳамдика ва табарокасмука ва таъала жаддука ва ла илаҳа ғойрук.

Маъноси: «Ё Аллоҳ! Сенга ҳамд айтиб барча айблардан поклигингни ёд этаман. Исминг улуғдир. Улуғлигинг ҳамма улуғлардан улуғдир. Сендан ўзга илоҳ йўқдир».

Санодан сўнг ичида «Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожийм. Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм», дейилади ва Фотиҳа сураси ўқилади.

ФОТИҲА СУРАСИ

Алҳамду лиллаҳи роббил ъаламийн. Ар-роҳманир роҳийм. Малики явмиддийн. Ийяка наъбуду ва ийяка настаъийн. Иҳдинас сиротол мустақийм. Сиротоллазийна ан­ъамта ъалайҳим. Ғойрил мағзуби ъалайҳим валаз-золлийн. (Фотиҳа сурасидан кейин овоз чиқарилмасдан “Амийн” дейилиши керак.

Маъноси: «Ҳамд оламларнинг Рабби – Аллоҳгаким, (У) Mеҳрибон, Раҳмли ва жазо (ва мукофот) кунининг (қиёмат кунининг) эгасидир. Сенгагина ибодат қиламиз ва Сендангина ёрдам сўраймиз. Бизни шундай тўғри йўлга йўллагинки, у Сен инъом этган зотларнинг йўли (ҳидоят йўли) бўлсин, ғазабга учраган ва адашганларнинг эмас!»

Фотиҳа сурасидан сўнг бир (зам) сура ўқилади. (Зам – қўшимча).

КАВСАР СУРАСИ

Инна аътойнакал-кавсар. Фасолли лироббика ванҳар. Инна шаани ака ҳувал абтар.

Маъноси: «(Эй Муҳаммад!) Албатта, Биз Сизга Кавсарни ато этдик. Бас, Раббингиз учун (беш вақт ёки Қурбон ҳайити учун) намоз ўқинг ва (туя) сўйиб қурбонлик қилинг! Албатта, ғанимингизнинг ўзи (барча яхши­ликлардан) маҳрумдир».

(Кавсар – жаннатдаги бир ажиб дарё ёки ҳовузнинг номи. Унинг суви асалдан тотли, қор ва сувдан оқ. Ундан ичган киши абадий чанқамайди.)

4. Зам сура тугагач, «Аллоҳу акбар», деб руку қилинади. Яъни эркаклар эгилиб тирсак­лари ва тиззаларини букмасдан, бармоқларини очган ҳолда, тиззаларини маҳкам чангаллаб орқаларини текис қилиб турадилар (7-расм). Аёллар салгина эгиладилар. Тиззаларини бироз букадилар. Бармоқларини жамлаб тиззаларини тутадилар (8-расм).

Рукуда уч марта «Субҳана роббиял азийм» (Улуғ Раббим барча нуқсонлардан покдир), дейилади. 

5. Рукудан «Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ» (Аллоҳ ҳамд айтганларнинг ҳамдини эшитади), деб қад ростланади, бу ҳолат «қавма» дейилади.

Қавма ҳолида: «Роббана лакал ҳамд» (Эй Раббимиз, барча ҳамд Сенгадир), дейилади (9 –10-расмлар).  

6. Сўнг саждага боришда «Аллоҳу акбар» деган ҳолда қадни букмай, тиззалар ерга теккизилади ва қўллар, сўнг пешона ва бурун ерга теккизилади, сажда қилинади. Қўллар бармоғи жипслаштирилиб қулоққа яқин қў­йилади. Сажда қилинаётганда оёқ панжалари ердан кўтарилмайди, қиблага қаратилади, эркаклар тирсакларини ерга, қоринларини сонига теккизмайди. Саждада бурун юмшоқларига қаралади (11-расм). Аёллар тирсакларини ерга теккизади (12-расм). Саждада уч марта тасбеҳ: «Субҳана роббиял аъла» (Улуғ Раб­бим барча нуқсонлардан покдир), дейилади. 

7. Уч марта тасбеҳ айтилгач, «Аллоҳу акбар» деб саждадан бошни кўтариб чўкка: чап оёқни тўшаб ўнг оёқ панжасини қиблага қаратиб ўтирилади, бу ҳолат «жалса» дейилади (13–14-расмлар). Жалсада қўллар, бармоқлар учи тиззада бўлиб, жипслаштирилмай сонга қўйилади.

Эркаклар чап оёқлари устига ўтириб, ўнг оёқ панжаларини қиблага қаратади (15-расм). Аёллар оёқларини ўнг тарафдан чиқариб ўтирадилар (16-расм). 

8. Бироз ўтирилгач, яна «Аллоҳу акбар», деб иккинчи марта сажда қилинади. Саждада уч марта: «Субҳона роббиял аъла», дейилади (17–18-расмлар).
9. Уч марта тасбеҳ айтгач, иккинчи ракатга «Аллоҳу акбар», деб турилади (19–20-расмлар). Туришда аввал пешона, сўнг икки қўл ва охири икки тизза ердан кўтарилади.
10. Иккинчи ракатга турганда, ичида «Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм» айтилади ва Фотиҳа сураси ўқилади. Фотиҳа сурасидан сўнг яна бир (зам) сура ўқилади.
11. Сўнг: «Аллоҳу акбар», деб руку қилинади. Рукуда уч марта «Субҳана роббиял азийм», дейилади (21–22-расмлар). 

12. Уч марта тасбеҳ айтилгач, «Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ», деб қад ростланади ва «Роббана лакал ҳамд», дейилади (23–24-расмлар).
13. Сўнг «Аллоҳу акбар», дея саждага борилади. Саждада уч марта «Субҳана роббиял аъла», дейилади (25–26-расмлар). 

14. Сўнг «Аллоҳу акбар», дея саждадан бош кўтарилади ва чўкка ўтирилади (27–28-расмлар). 

15. Бироз ўтиргач, яна «Аллоҳу акбар», дея иккинчи саждага борилади. Саждада уч марта: «Субҳана роббиял аъла», дейилади (29–30-расмлар). 

16. Сўнг «Аллоҳу акбар», дея саждадан бош кўтарилиб (31–32-расмлар) чўкка ўтирилади. Бу ўтириш қаъда дейилади. Қаъдада кўкракка қараб ўтирилади. Бу қаъдада ташаҳҳуд, салавот ва дуо ўқилади:

ЎМИ матбуот хизмати

Фотолар муаллифи Шаҳзод Шомансуров

2019 йил 19 ноябрь куни Малайзиянинг Жоҳор штати муфтийси Ҳожи Аҳмад Файсал бошчилигидаги делегация Ўзбекистон мусулмонлари идорасига келди. Ҳожи Аҳмад Файсалга 7 та малайзиялик диний арбоблар ҳамроҳлик қилди. Улар:

- Ҳожи Баҳрин бин Жалол –Жоҳор штати Фатво қўмитаси котиби.

- Профессор Ҳусайн бин Салмон –Жоҳор штати Фатво қўмитаси аъзоси.

- Ҳожи Аноар бин Саримий – Жоҳор штати Бош қозиси (Жоҳор штати исломий-диний кенгаш аъзоси).

- Ҳожи Рамли бин Жусоҳ – Жоҳор штати Фатво қўмитаси аъзоси (Жоҳор штати исломий-диний кенгаш аъзоси).

- Хайрул Низам бин Мад Саид – Жоҳор штати исломий-диний кенгаш аъзоси.

- Ҳожи Моҳд Азҳар бин Самадун – Жоҳор штати исломий-диний кенгаши котиби.

- Алина Вонг хоним бинти Абдулла – делегация аъзоси.

Меҳмонларни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳим домла Иномов, Халқаро алоқалар бўлими мудири Муҳаммад Акмалхон Шокиров ва  Халқаро алоқалар бўлими мутахассиси Абдулҳаким Арипов кутиб олди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳим домла Иномов ушбу мартабали меҳмонлар билан мулоқот ўтказди. Учрашувда Иброҳим домла Иномов Диний идорани Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов бошқариши, уларнинг қўл остиларида нуфузли дин арбоблари ва ислом уламолари фаолият юритиши, диёримизда диний ибодатларни, маърака маросимларни эмин-эркин ва тинчлик-осойишталикда адо этиб келинаётгани, юртимиздаги хайрли ислоҳотлар, улкан ижроотлар ва илғор ташаббуслар амалга оширилаётгани, бугунги кунда 2000 дан ортиқ масжид, 2 та олий ислом билим юрти, 9 нафар ўрта махсус ислом билим юртлари ҳамда Ислом цивилизацияси маркази фаолият олиб бораётгани, ўтган давр мобайнида жуда ҳам катта ишлар қилингани, муҳтарам Президентимизнинг тарихий фармонлари эълон қилингани, унга кўра Ўзбекистон халқаро ислом академияси, “Вақф” хайрия жамоат фонди, ҳадис илми мактаби ташкил этилгани, диний соҳа ходимларига бир қатор имтиёзлар берилгани, диний таълим муассасалари ва илмий мактабларда “Қуръони карим ва тажвид” бўйича ўқув курслари ташкил этилгани ҳақида гапирдилар.

Ҳар йили мамлакатимиздан минглаб фуқаролар умра ва ҳаж зиёратига боришини, миллионлаб китоб, журнал ва газеталар чоп этилишини эътироф этди. Шунингдек, идора таркибида Ислом дунёсини ёритувчи хабарлар, нашрлар, савол-жавоблар ва қизиқарли мавзудаги мақолалар бериб бориладиган сайтлар мавжуд эканини айтди.

Малайзиялик меҳмон доктор Файсал ўз навбатида Ўзбекистон Мусулмонлари идораси раҳбариятига қимматли вақтларини аямасдан қабул қилгани учун ташаккур билдирди. Ўзбекистон Мусулмонлари идораси ҳақида берилган маълумотлар жуда фойдали бўлганини айтиб, Жоҳор штати муфтияти билан Ўзбекистон Мусулмонлари идораси ўртасида яқин ҳамкорлик ўрнатиш истагида эканликларини билдирди. Доктор Файсал ташриф давомида Ўзбекистондаги тарихий обидаларни, Имом Бухорий, Хожа Нақшбанд ва бошқа зотларнинг хоки покларини зиёрат қилганидан жуда ҳам бахтиёр эканини сўзлаб берди.

Меҳмонлардан Ҳожи Баҳрин бин Жалол Хожа Нақшбанд юрти бўлган Ўзбекистонда нақшбандия тариқати билимдонлари бор-йўқлиги, улар билан алоқа боғлаш имконияти ҳақида сўради. Иброҳим домла Иномов, Бухорода ташкил этилган Тасаввуф илми мактабида мана шу илм чуқур ўргатилиши, у ерда етук устозлар мавжудлиги ҳақида маълумот берди.

Ҳусайн бин Салмон эса, Малайзияда фатво идорасининг ақида бўлими энг кўп ишлайдиган бўлим экани, аҳолининг эътиқодини соғломлаштириш билан шуғулланишини айтиб, Ўзбекистонда бу масала қандай эканини сўради. Иброҳим домла Иномов, ақида масаласининг нафақат Малайзия ва Ўзбекистонда, балки мусулмон дунёсининг деярли барча мамлакатларида энг долзарб масалалардан эканини, Ўзбекистонда ҳам аҳолига соф эътиқод асослари етарлича тушунтириб борилиши, ҳаттоки, имом-домлаларнинг барча таълим муассасаларида маърифий суҳбатлар ўтказиши ҳақида айтиб берди. Ҳаттоки, ҳозирги пайтда ногиронлиги бўлган кишиларга сурдо таржималари ташкил этилгани ҳақида маълумот берди.

Меҳмонлар Ўзбекистон Мусулмонлари идорасида катта таассурот олганларини изҳор қилиб, миннатдорлик билдиришди.

Учрашув якунида томонлар эсдалик совғалари алмашдилар.

Ўзбекистон Мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Аллоҳу акбар! 

Аллоҳу акбар!

Аллоҳу акбар! 

Аллоҳу акбар!

Ашҳаду ал лаа илаҳа иллаллоҳ!

Ашҳаду ал лаа илаҳа иллаллоҳ!

Ашҳаду анна Муҳаммадар росулуллоҳ!

Ашҳаду анна Муҳаммадар росулуллоҳ!

Ҳайя ъалас-солаҳ!

Ҳайя ъалас-солаҳ!

Ҳайя ъалал фалаҳ!

Ҳайя ъалал фалаҳ!

Аллоҳу акбар!

Аллоҳу акбар!

Лаа илаҳа иллаллоҳ.

Маъноси: Аллоҳ улуғдир!

Аллоҳ улуғдир!

Аллоҳ улуғдир!

Аллоҳ улуғдир!

Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига иқрорман! Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига иқрорман!

Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси эканига иқрорман! Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси эканига иқрорман!

Намозга шошилинг!

Намозга шошилинг!

Нажотга шошилинг!

Нажотга шошилинг!

Аллоҳ улуғдир! Аллоҳ улуғдир!

Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ!

Бомдод намозининг азонида Ҳайя ъалал фалаҳ! сўзларидан кейин икки марта «Ас-солату хойрум минан-навм! («Намоз уйқудан афзалдир!») калималари айтилади.

АЗОН ДУОСИ

Аллоҳумма робба ҳазиҳид даъватит таммаҳ. Вас-солатил қоимаҳ, ати Муҳаммаданил васийлата вал фазийлаҳ. Вад-дарожатал ъалиятар рофиъа. Вабъас-ҳу мақомам маҳмуданиллазий ваъадтаҳ. Варзуқна шафа-ъатаҳу явмал қиямаҳ. Иннака ла тухлифул миъад!

Маъноси: Ушбу комил даъватнинг ва вақти ҳозир бўлган намознинг Парвардигори, ё Аллоҳ! Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га васила, фазилат, баланд ва олий даража ато эт. Уни Ўзинг ваъда қилган мақтовли мақомда тирилтир. Бизга Қиёмат куни унинг шафоатини насиб эт. Албатта, Сен ваъдага хилоф қилмайсан.

ЎМИ матбуот хизмати

«Эй Муҳаммад, бир кеча-кундузда умматларингга беш вақт намозни фарз қилдим. Ўзим аҳд қилдимки, ким шу беш вақт намозни ўз вақтида адо этиб юрса, у кишини жаннатга киритаман. Ким ўз вақтида адо этиб юрмаса, у банда хусусида аҳдим йўқдир» (Ҳадиси қудсий).

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) асҳобларидан сўрадилар: «Бирортангиз уйингизнинг олдидан оқиб ўтадиган дарёда (ёки сойда) ҳар куни беш маҳал ювинсангиз, баданимда кир қолибди, деб айтасизми?» Саҳобалар: «Сира ҳам кир қолмайди», дейишди. Расули акрам: «Беш вақт намоз ҳам шунга ўхшаш, Аллоҳ таоло намоз сабабли гуноҳларни кечиради».

«Аср намозини узрсиз қазо қилиб қўйган одам бола-чақасию мол-дунёсидан ажраган киши кабидир».

«Қоронғу кечаларда масжидга борган кишиларга, Қиёмат куни нурга эга бўлишлари хушхабарини етказинг».

«Сизлардан бирларингиз намоз ўқиган жойда таҳоратини бузмасдан ўтирган муддатда, фаришталар уни: “Илоҳо, бу кишининг гуноҳларини кечир ва унга раҳм айла”, деб дуо қилишади».

«Кечаси туриб ибодат қилган ва хотинини уйғотган, хотини туришни хоҳламаса, юзига сув сепган одамга Аллоҳ раҳматини ёғдирсин. Кечаси туриб намоз ўқиган ва эрини уйғотган, эри туришни хоҳламаса, юзига сув сепган хотинга Аллоҳ раҳматини ёғдирсин».

«Намоз жаннатнинг калитидир».

«Намоз диннинг устунидир».

«Намоз мўминнинг меърожидир».

ЎМИ матбуот хизмати