muslim.uz

muslim.uz

Бу йилги Ҳаж мавсуми хушхабарларга бой бўлди. Аждодларимиз томонидан қолдирилган қатор қўлёзмаларнинг юртга қайтарилиш жараёнининг бошланиши, шайх Саид Бекдошнинг Ўзбекистонга таклиф этилиши ва улар томонидан нашрга тайёрланган Бурҳониддин Марғиноний қаламига мансуб “Ҳидоя” асарининг юртимизда чоп этилиши юзасидан келишувга эришилиши, Мовароуннаҳр вақфлари қўмитаси раиси билан олиб борилган музокаралар ва бошқа хайрли ишлар халқимиз қалбига улкан қувонч олиб кирди.
 
Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари, “Ҳаж-2018“ мавсумининг ишчи гуруҳ раҳбари Нуриймон Абулҳасан Масжид ул-Ҳаром имомларидан бири асли андижонлик, шайх Ҳасан ал-Бухорий билан учрашди. 
 
Шайх меҳмонларни юксак эҳтиром билан кутиб олиб, “Аждодларим Ватани Ўзбекистонни ҳали зиёрат қилолмаган бўлсам-да, ундаги ўзгаришлардан хабардорман”, деб таъкидлаб ўтди. Хусусан, Ўзбекистонда Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан ўтказилган Қуръон мусобақаси тадбиридан мамнун эканлиги, мусобақа ташкилотчилари ва иштирокчиларининг ишларини юқори баҳоланиши, албатта уларнинг ҳақларига дуолар қилишини айтди. 
 
Бундан ташқари, Масжид ул-Ҳаром имом-хатиби шайх Файсал Ғаззавий ҳам уламолар юрти, дея танилган Ўзбекистонлик меҳмонларни юксак эҳтиром билан ўз хонадонига таклиф этди. Шайх хонадонидаги суҳбат аждодларимизнинг ҳаёти ва ижоди, тарихимизнинг ислом ва араб дунёсига таъсири ҳамда Ўзбекистондаги ўзгаришлар ҳақида бўлди. Айниқса, Ўзбекистонда ҳадис марказига асос солинаётгани шайх Файсални жуда ҳам қувонтирди.
 
“Буюк аждодлар юрти ислом оламида ўзининг олдинги юксак мавқеига қайтиши учун икки нуқтага эътибор қаратмоғи лозим: таълим ва тарбияга. Бу иккиси икки қанотдек бўлиб, бирисиз бошқаси фойдасиз бўлади” – деди шайх Файсал ал-Ғаззавий.
 
Икки учрашув якунида Нуриймон Абулҳасан Масжид ул-Ҳаром имом-хатиби шайх Файсал-Газзавий ва шайх Ҳасан ал-Бухорийни Ўзбекистонга таклиф қилди. Икки шайх келгуси Қуръон мусобақалари пайтида юртимизни зиёрат қилиш истагида эканлигини билдирди. Улар юртимиз мутасаддилари ва халқимизни Масжид ул-Ҳаромда дуолар қилишини айтди.
 
Мухтасар қилиб айтганда, бу йилги “Ҳаж-2018“ мавсуми, юртимиз ва халқимиз келажаги учун жуда фойдали келишувларнинг бошланиши билан ҳам аҳамиятли бўлди.
 
Дин ишлари бўйича қўмита
матбуот хизмати
 

 

ЎзА
الأربعاء, 12 أيلول/سبتمبر 2018 00:00

Белорусь Республикасида Ислом дини

Майдони: 207, 6 минг км.кв (Дунёда 84 ўринни эгаллайди).

Аҳолиси: 9, 498, 000 киши (Дунёда 92 ўринни эгаллайди).

Пойтахти: Минск.

Давлат тили: белорус ва рус тили.

Йирик шаҳарлари: Минск, Гомель, Могилёв, Бобруйск, Гродно, Брест. 

Пул бирлиги: Белорусь рубли.

Жойлашуви. Белоруссия – Европа марказидаги давлат. Шарқий Европа текислигининг ғарбида жойлашган. Мамлакат 6 вилоят, 118 туман, 102 шаҳар ва 109 шаҳарчадан ташкил топган.

Тарихи. Мил. 1-минг йиллик 2-ярмида Белорусь ҳудудида уч славян қабилалари: кривичи, дреговичи ва радимичилар уюшмаси вужудга келди. Кейинчалик, улар ўрнига князликлар ташкил топди. X аср охиридан князликлар Киев Руси таркибига кирди. XIII аср 2-ярмида Россиянинг ғарбий чеккаларига Буюк Литва князлиги ҳужум қилди. Мамлакатдаги парокандалик ва татар-мўғулларнинг ҳамлалари шароитида бу князлик Ғарбий рус ерларини осонликча забт этди. Шу пайтдан бошлаб бу ерлар “Белая Русь” (“Оқ Русь”) деб юритиладиган бўлди (белорус атамаси шундан келиб чиқди).

1991 йил 19 сентябрьдан мамлакат Белорусь Республикаси деб атала бошлади. 1991 йил декабрдан МДҲ таркибида. 1945 йилдан БМТ аъзоси. Ўзбекистон Республикаси билан дипломатия муносабатлари 1993 йил январда ўрнатилган. 3 июль мустақиллик куни миллий байрам сифатида кенг нишонланади.    

Иқтисоди. Белорусь кўп тармоқли қишлоқ хўжалиги ривожланган индустриал давлат. Машинасозлик, кимё, нефть кимёси, тўқимачилик ва озиқ-овқат саноати равнақ топган. Қишлоқ хўжалигида картошка ва зиғир толаси етиштириш, сут-гўшт чорвачилиги, паррандачилик йўлга қўйилган. Миллий даромадининг 20 фоизга яқини қишлоқ хўжалиги улушига тўғри келади. Мамлакат ўз-ўзини озиқ-овқат маҳсулотлари билан деярли тўлиқ таъминлайди. Жами истеъмолнинг атиги 10 фоизга яқинини импорт ташкил этади.

Иқтисодий ҳамкорлик алоқаларини ривожлантириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси ва Беларусь Республикаси ўртасида 2008-2017 йилларга мўлжалланган шартнома ҳамда Беларусь Республикаси ва Ўзбекистон Республикаси ўртасида иқтисодий ҳамкорлик Дастури имзоланган.

 

Таълим ва маданият. Белоруссия, информатика ва радиоэлектроника, иқтисодиёт, технология, аграр, техника, педагогика каби университет ҳамда политехника, санъат, мусиқа академияларида олий маълумотли кадрлар тайёрланмоқда. Белоруссия миллий фанлар академияси мамлакатнинг энг йирик илмий маркази ҳисобланади. Белоруссияда ўндан зиёд давлат нашриёти, 1400га яқин турли мулкчилик шаклидаги субъект ва тадбиркор ноширлик фаолияти билан шуғулланади.

Шунингдек, давлат рўйҳатидан ўтган диний ташкилотлар катта ёшдаги ва болаларга диний таълим бериш мақсадида ўқув курсларини ташкил этиш ҳуқуқига эга. Бунда диний ташкилотлар ўзларига тегишли бўлган иншоотлардан фойдаланишга ҳақли. Давлат таълим муассасаларининг биноларидан фойдаланишга йўл қўйилмайди.     

Дини. Мамлакатда насронийлик дини кенг тарқалган. Беларус аҳолисининг 90 фоизини православ ва католиклар ташкил этади. Шунингдек, яҳудийлик ҳамда Ислом динига эътиқод қилувчиларнинг сони йил сайин ортиб бормоқда.

Белоруссияга Ислом дини XIV- XVI асрлардан кириб кела бошлади. Кейинчалик, Литва князлиги томонидан мамлакат чегарасини ҳимоя қилишга Олтин Ўрда ва Қрим татар мусулмонларининг ёлланиши натижасида Ислом динига эътиқод қилувчиларнинг сони ортиб борди.   

Аҳолини рўйхатга олиш маълумотларига кўра, Белоруссияда 100 мингга яқин Ислом динига эътиқод қилувчи мусулмонлар истиқомат қилмоқда. Эътиқод эркинлиги Конституция ҳамда “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги Қонун билан муҳофаза қилинади. Конституциянинг 31-моддасига кўра, ҳар бир фуқаро ўзи хоҳлаган динга эътиқод қилиш ҳуқуқига эга.

“Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги қонуннинг 13-14-моддаларида “Давлат ўзга дин вакиллари ўртасидаги муносабатларни тартибга солади. Улар билан маънавий-маданий алоқаларни яхшилаш, ривожлантиришни таъминлайди”, дейилади.   

Белоруссия ҳудудида илк масжидлар XV-XVI асрларда пайдо бўлган. Кейинчалик 1994 йил Слоним, 1996 йил Смилович каби вилоятларда масжидлар қад кўтарди. 1997 йил татар миллатининг Белоруссияга кўчиб келганининг 600 йиллиги муносабати билан Новогрудокда янги масжиднинг очилиш маросими бўлиб ўтди. Ҳозирда Ивье, Смиловичи, Новогрудок, Ловчицы, Слоним, Ошмяны, Молодечно, Брест, Могилёв, Гомель номидаги 11 та масжид мусулмонларнинг ибодатларини адо этишларига хизмат қилмоқда.

1994 йил белорус ва рус мусулмонлари йиғилиши бўлиб ўтди. Шундан сўнг, мусулмонларнинг илк диний жамиятлари ташкил этила бошланди. 2002 йилнинг ўрталарига келиб уларнинг сони 27тага етди. Белоруссия мусулмонлари бирлашмасига 2005 йилга қадар Исмоил Александрович раҳбарлик қилди. Ҳозирда муфтий Абу Бакр Шабанович бирлашмани бошқармоқда.

2016 йил мамлакат пойтахти Минск шаҳрида Туркия ва Белоруссия давлати раҳбарлари иштирокида 2014 йили таъмирланиши бошланган масжид мусулмонлар учун фойдаланишга топширилди. “Ушбу масжид мамлакатимиз мусулмонлари учун муҳим маънавий-маърифий маркази бўлиб, Ислом дини асосларини тарқатишга хизмат қилади”, деди Белоруссия Президенти Александр Лукашенко.

Масжид 1,5 минг намозхонни сиғдира олади. У кутубхона, қадимги қўлёзма ва манбалар музейи, 120 кишилик мажлислар зали, иккита ўқув хонаси, таҳоратхонадан ташкил топган. Масжидда ҳафтада бир маротаба аёллар, ёшлар ҳамда эркаклар учун алоҳида белгиланган кунларда Ислом таълимотлари бўйича машғулотлар олиб борилади.

 

Даврон НУРМУҲАММАД

ЎМИ матбуот хизмати

Бир донишманд қўлига бўш кўзани олиб уни тошга тўлдирибди.

Сўнг шогирдларини чақириб, уларга биринчи саволини берибди: «Айтингчи, кўза тўлдими?» Шогирдлар: «Ҳа, тўла», дейишди. Шунда устоз қўлига нўхатли идишни олиб кўзага тўкди. Нўхат тошлар орасидаги бўш жойларга жойлашди. Устоз шогирдларига яна савол берди: «Энди кўзам тўлдими?» Шогирдлар яна кўза тўлганини айтишди.

Энди устоз қум тўла қутини олди-да, яна кўзага тўкди. Қум тош ва нўхатлар орасидан ўтиб бўш қолган жойларни эгаллади. Устоз яна ўша саволни бериб шогирдлари ўша жавобни қайтаришди.

Ниҳоят донишманд сувли идишни олиб уни яна ўша кўзага қуя бошлади. Идишдаги сув билан идиш тўлди. Буни кўрган шогирдлар кула бошладилар..

Устоз деди: «Бундан мен сизларга айтмоқчи бўлган ўгитим: кўза бу бизнинг ҳаётимиз, тошлар энг азиз бўлган кишиларимиз, оиламиз, соғлигимиз. Нўхат — бўлса ёқадиган, аммо жудаям муҳим бўлмаган нарсалар: яхши иш, данғиллама уй, машина, қимматбаҳо нарсалар. Қум эса, ҳамманинг ҳаётида тўла бўлган майда-чуйда нарсалардир.

Агар кўзани аввал қум билан тўлдирсанг, нўхат ва энг муҳими, тошларга жой қолмайди. Ҳаёт ҳам худди шундай: вақтингни бекорчи нарсаларга сарфласанг, энг асосийсига вақт қолмайди.

Яқинларингга, қариндошларингга эътибор қилинглар, бошқа ишларга вақт кейин ҳам топилаверади. Вақтингизни аввал тошга, сўнг қумга ажратинг.

Шу сўзларни айтиб донишманд ўрнидан турган эдики, шогирдлардан бири савол берди: «Сув нега керак эди?» Устоз ним табассум билан деди: «Мен кўзага сувни қўшишимдан мақсад: ҳаётда вақт қанчалик тиғиз бўлмасин, бекор вақт ҳам топилади», дейиш эди.

Ёқуб УМАР

ЎМИ Матбуот хизмати

Буюк Британия масжидларига глобал самарадорлик ва қулайлик стандартларига мувофиқ даражалаш йўлга қўйилди. Бу ҳақда IslamToday нашри маълум қилди.

Faith Associates консалтинг ташкилоти "Масжидларни стандартлаштириш белгилари" ташаббуси доирасида масжидларни бир қатор кўрсаткичлар бўйича баҳолашни йўлга қўйди. Мазкур лойиҳага мувофиқ масжидлар ўнта стандартга кўра баҳоланди:

- ходимларни танлаш;
- бошқарув сифати;
- молиявий бошқарув талаблари шулар жумласидандир. Бу талабларга жавоб берган масжидларга “беш юлдуз”ли даражаси берилди.

Бундан ташқари, ўнта номинация бўйича энг яхши масжидлар танланди. Масалан, «энг яхши хайрия лойиҳаси», «энг яхши яшил ташаббус» номинацияси кабилар.

"Масжидлар шунчаки ибодатхона эмас, таълим, хайрия ва бошқа ишлар амалга ошириладиган жойдир. Бутун дунёда масжидлар жамиятни бойитади, биз эса улардаги позитив меҳнатни қўллаб-қувватлашни истаймиз" – деди Faith Associates асосчиси.

ЎМИ Матбуот хизмати

 

Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар бир мўмин-мусулмон эркак ва аёл илм олиш учун интилиши лозимлиги ҳақида таълим берган эдилар. Замонавий илм-фанга мусулмон аёллар шундай ажойиб ҳисса қўшдиларки, уларнинг бу ишларини “лаббайка ё Расулуллоҳ!” деб айтиш мумкин. Мана улардан кашфиётлари дунё эътирофига сазовор бўлганлари:

Суйима Ғаниева Ўзбекистон Қаҳрамони, навоийшунос олима.

Суйима Ғаниева 1932 йил Тошкентда туғилган. Ўрта Осиё давлат университети (ҳозирги ЎзМУ)нинг Шарқ факультетида таълим олган. 1956 йилдан ЎзФА Тил ва адабиёт институтида, Тошкент Давлат консерваториясида, 1993 йилдан Тошкент Давлат шарқшунослик институтида ишлаб келган. 

Олима адабиётшунослик, матншунослик ва таржимачилик соҳасида яратилгаи 20та китоб ва рисолалар, 300дан ортиқ мақола ва тақризлар муаллифи ҳисобланади.

Суйима Ғаниева Алишер Навоий асарларини нашрга тайёрлаган. Олима «Мажолис ун-нафоис»нинг илмий-танқидий матнини чоп эттиргач, «Навоий дастхати» китобини ўқувчилар ҳукмига ҳавола этган. Алишер Навоий мукаммал асарлар тўплами (20 томлик)да у «Мажолис ун-нафоис», «Маҳбуб ул-қулуб», «Муншаот», «Вақфия», «Ҳамсат ул-мутаҳаййирин», «Ҳолоти Саййид Ҳасан Ардашер», «Ҳолоти Паҳлавон Муҳаммад», «Назм ул-жавохир», «Муҳокамат ул-луғатайн» каби асарларни изоҳ ва таржималар билан нашрга тайёрланган.

Навоийнинг насрий меросини ўрганиш – Суйима Ғаниева илмий фаолиятининг энг салмоқли, энг намунали қисмини ташкил этган.

1999 йилда Суйима Ғаниева «Эл-юрт хизмати» ордени, 2008 йилда «Буюк хизматлари учун» ордени билан тақдирланган. Абу Райҳон Беруний номидаги Ўзбекистон Давлат мукофоти совриндори, Ўзбекистон қаҳрамони эди.

Суйима Ғаниева 2018 йилнинг 1 сентябрь куни вафот этди. У мумтоз Шарқ адабиёти бўйича дунёнинг нуфузли олималаридан эди.

 Оиша Элсафти, мисрлик Элсафти – Кембриж университетининг қашшоқ ва ривожланаётган давлатларда қўлланиладиган симсиз ҳисоблаш тармоқлари технологияси дастурчиси. “Менинг эътиқодим ушбу ишимга рағбатлантиради. Қуръони карим кишига ўзининг фаолияти ва имон-ишончи ҳақида тафаккур юритиш лозимлигини уқтиради. Бундай муносабат ҳар бир олим учун, жумладан, тушунчаларини математик ва мантиқий усулда ифода этадиган информатика соҳаси олимлари учун жуда ҳам муҳимдир”, дейди у.

Самина Шоҳ ҳиндистонлик. У  Нью Йоркдаги Thomson Reutersнинг етакчи илмий ходими. 2009 йилда ҳиндистонлик аёлларнинг техника соҳасидаги  ютуқлари танловида Google мукофотига сазовор бўлган. У сунъий ақл яратиш устида тадқиқот олиб боради. «Информатика билан шуғулланиш жону дилим. Бу менинг нарса ва ҳодисалар мантиғини англашимга ёрдам беради. Чунки бир қарашда тасодифий бўлиб туюлган ишларнинг моҳияти чуқурроқ ўрганилса, улар бир мукаммал тизим асосида юз берганига гувоҳ бўламиз...” дейди олима.

Ануших Ансари эронлик. У ўсмир ёшида АҚШга иммигрант бўлиб борган, Жорж Майсон университетини электроника ва ҳисоблаш машинаси бўйича битирган. Ансари 2006 йил космосдаги биринчи аёл-сайёҳ ва келиб чиқиши эронлик бўлган биринчи астронавт бўлди.

Хадижа Мухаммад Юсуф малайзиялик. Хадижа – микробиолог. У ҳозирги вақтда  Ньюкасла касаллигининг терапевтик ва диагностик реагентлари устида тадқиқот ишлари олиб бораётир. Ўлим билан ниҳоясига етадиган бу касалликка дунёдаги товуқларнинг барча турлари чалинган.

2005 Хадижа микробиология соҳасида Карл Финлай мукофоти билан тақдирланди. Хадижа фан инсониятга фойда келтиришига ишонади.

Амина Ғариб Факим маврикиялик. Ғариб – Маврикия президентлигига сайланган биринчи аёл. У Суррея университетини 1983 йил химия фани бўйича битириб  бакалавр босқичини олди. 1987 йил Эксетера университетида органик химия бўйича докторлик ишини ёқлаганидан сўнг юртига қайтади ва Маврикия университетига ишга жойлашади.

Ҳозирда у Маврикия ўсимликларининг тиббий ва озиқлик хусусиятларини ўрганмоқда. “Тадқиқот ишимдан кўзланган мақсад – диарея, дизентерия ва бошқа юқумли касалликларга ўсимликлардан инсон организми учун хавфсиз бўлган табиий дори-дармонлар яратиш ва маврикиялик, Ҳинд океани минтақаси ва Африка давлатлари болаларига ёрдам кўрсатишдан иборатдир”, дейди у.

Исмахон Элуафи марокколик. У генетика соҳаси бўйича Кордова университетида докторлик ишини ҳимоя қилган.  Исмахон фан ижобий ютуқларни қўлга киритиш ҳамда қашшоқлик ва камситишларнинг олдини олиш борасидаги қарорларга асос бўлиши керак деб ҳисоблайди.

Айни чоқда у сув етишмайдиган ерларда фермерларга ёрдам кўрсатишга ихтисослашган халқаро биотуз қишлоқ хўжалиги марказининг (шўр босган ерларда тузга чидамли дарахтлар ва озуқабоп ўсимликларни етиштириш технологияси) бош директори вазифасида фаолият юритмоқда.

Бина Шаҳин Сиддиқий покистонлик. Профессор Бина Шаҳин докторлик унвонини химия соҳаси бўйича Карачи университетида олган. У маҳаллий гиёҳлардан дори олиш устида тадқиқот олиб борган ва мамлакат тиббиёти ҳамда қишлоқ хўжалиги ривожига катта ҳисса қўшган.

Сиддиқий 250 га яқин илмий мақолалар эълон қилган ва кўплаб нуфузли мукофотлар билан тақдирланган. Улар сирасида химия бўйича ал-Хоразмий мукофоти ҳам бор.

Туркмани – суриялик астрофизик, Дамашқ университетининг электрон инженерлик факультетини тугатган. Шундан сўнг Швецияга келган. Бу ерда атрофизика соҳаси бўйича докторлик ишини ҳимоя қилган. Туркмани қуёш коронаси физикаси ва ҳисоблаш, кузатувлар ҳамда ҳисоблаш моделлари ёрдамида қуёш юзасида энергия чиқимининг динамикасини ўрганади. “Ҳаётимни эътиқодим асосида барпо этганман, инсонларни коинот ҳақида фикр юритишга даъват этган ояти карималар ҳақида кўп ўйлайман.

Ёшлигимда أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّيْلِ سَاجِداً وَقَائِماً يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ

Йўқса, у кечалари ибодат қилиб, сажда этган, бедор ҳолида охиратдан қўрқиб, Рабби раҳматидан умидвор бўлган одамга тенгми?! Сен: «Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўлармиди?! деб айт. Албатта, ақл эгаларигина эсларлар (Зумар, 9) оятини ўқиб ҳайратга тушган эдим. Илм ўрганганим сайин эътиқодим мустаҳкамланиб бормоқда” дейди суриялик астрофизик олима.

Ҳайат ал-Синди – маккалик биотехнолог. Синди Яқин Шарқ аёллари ичида биотехнология соҳасида биринчи бўлиб фан докторлигини қўлга киритган. Синди “Ҳамма учун ташсих” ташкилотининг таъсисчиларидан бири. Бу ташкилот камбағал давлатлар учун бир оз енгилроқ ташхис ускуналарини ишлаб чиқаради.

Олима бу лойиҳага кўплаб сармоядорларни жалб этди. Хусусан, Билл Гейтс 10 миллион доллар сармоя киритди. «Мен Кембрижда ўқишни бошлаган кезларимда бир машҳур олим менга “Сенинг бу ишларингдан ҳеч нарса чиқмайди. Чунки сен аёлсан ва дин фанга қарши туради”, деди. (ундан ҳайиққаним учун қайси дин? деб сўрай олмадим) Мен истардимки, дунёдаги барча аёллар ўзларига ишонсин ва мақсадлари йўлида собит қадам бўлсин”.

Марям ал-Мансурий – Бирлашган Араб Амирликларида илк бора уруш шароитида F-16 қирувчи самолётини бошқарган биринчи учувчи аёл. Марям “Ослом давлати” жангариларига қарши курашувчи аёлларнинг символига айланди ва уни “араб лочини” деб шарафлашдилар.  БАА Ҳарбий ҳаво кучлари майори Марям ал-Мансури оилада саккиз нафар ўғил-қизнинг биридир. У мактабни олий баҳога якунлаб БАА университетини ҳам инглиз тили мутахассислиги бўйича битирган.

Марям Мирзахоний эронлик. У – Стэнфордского университетида  математика фани бўйича профессорлик унвонига ёшлигида эришган олималардан бири саналади. Шунингдек, Марям – математика соҳаси бўйича энг олий мукофот – Филдсов мукофотини қўлга киритган биринчи аёлдир.

Маълумингизки, Нобель мукофоти математика фани олимларига берилмайди. Шунинг учун Филдсов мукофоти “Математикларнинг Нобель мукофоти” деб аталади. Мукофот ташкилий қўмитаси Марямнинг геометрия ва динамика системасига қўшган қимматли ҳиссаси учун уни ушбу олий мукофотга муносиб топди.

Марям Матар – Бирлашган Араб Амирликларида туғилиб тиббиёт мутахассиси бўлиб етишган. Матар врачлик фаолиятини Форс кўрфази давлатларида ўктир муаммолардан бири саналган генетик касалликларни даволашга бағишлаган. 2005 йил у Даун синдиромига қарши курашиш ассоциациясини ташкил этди. Ўша йили у БААдаги қон касалликлар устида олиб борган тадқиқотини якунлади. Дубай вақтли матбуоти Arabian Business Матарни 2012 йилда “БААнинг энг яхши давлат хизматчиси” деб атади. 2015  йилда эса у “Ислом дунёсининг илм-фан соҳасидаги энг нуфузли йигирма аёли”дан бири деб топилди.

Марям Матар асосчиси  ва бош диреткори бўлган “БААда даун синдиромига қарши кураш” ва “БААда генетик касалликларга қарши кураш” ассоциациялари 17 та давлатда ушбу касалликларга чалинган кишиларга ёрдам кўрсатиб келмоқда. 

Дания ал-Жабарий. 14 ёшли фаластинлик қиз Дания ал-Жабарий Сингапурда бўлиб ўтган Халқаро математика танлови ғолиби. Мусобақада 3000 нафар иштирокчи қиёслашга асосланган ҳисоблаш воситаларидан фойдаланган ҳолда миясида мураккаб сонлар ҳисобини амалга ошириши шарт қилиб қўйилган эди. Дания 8 дақиқада 230 та мураккаб математик мисолларни ечиб танлов ғолибига айланди. 14 ёшли фаластинлик қиз ўзининг мамлакатида ўтказилган математика олимпиадаларида бир неча бор ғолиб бўлган эди, деб ёзади Al-Arabiya ахборот агентлиги.

Робия ЖЎРАҚУЛОВА тайёрлади.

Мақолалар

Top