muslim.uz

muslim.uz

الإثنين, 30 تموز/يوليو 2018 00:00

Биз одам савдосига қаршимиз!

Одам савдоси ҳолати ҳақида аҳолининг хабардорлигини ошириш, жабрланувчиларни қўллаб-қувватлаш ва уларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, бу мудҳиш жиноятнинг олдини олиш мақсадида БМТ Бош Ассамблеясининг 2013 йилдаги резолюцияси билан 30 июль – “Бутунжаҳон одам савдосига қарши курашиш куни”, деб эълон қилинган.
 
Ўзбекистонда ҳам бу санага алоҳида эътибор қаратилмоқда. Боиси глобал муаммолардан ҳисобланган одам савдоси жинояти мамлакатимизда ҳамон учраб турибди.
 
Инсон ҳуқуқи, эркини чеклаш, ҳатто унинг ҳаётига зомин бўлувчи бу иллат замирида чиркин бойлик орттиришдек мудҳиш мақсад яширинган. Шунинг учун ҳам ҳар йили миллионлаб одамлар бу иллат домига тушиб қолаётир. Одамфурушлар асосан алдов, зўравонлик йўли билан ёшлар ва аёлларни ўз гирдобига тортмоқда.
 
Турли йўллар билан хорижий давлатларга олиб кетилиб, оғир мажбурий меҳнатга мажбур этилган, энг ёмони, тубан ишларга маҳкум этилган одамлар, айниқса хотин-қизларни қутқариш, юртимизга қайтариш борасида мамлакатимизда давлат органлари билан бир қаторда жамоат ташкилотлари ҳам фаолият юритмоқда.
 
Республика “Истиқболли авлод” ижтимоий ахборот маркази шу йўналишда 2001 йилдан бери фаолият юритмоқда.
 
– Халқаро ҳамкорлик асосида марказимизда +99895 1439494 рақамли “Долзарб алоқа тармоғи” ташкил этилган, − дейди марказ директори Нодира Каримова. − Кўпинча одам савдоси жабрланувчилари мазкур тармоққа мурожаат қилади. Уларга ёрдам бериш учун марказ психологлари, ҳуқуқшунослари доимо алоқада. Жабрланган фуқаро жойи аниқлангач, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ҳамкорликда уни қайтариш чораси кўрилади. Хориждан қайтарилган жабрланувчиларнинг соғлиғини тиклаш, уларга руҳан далда бўлиш имкониятлари ишга солинади. Кейинги босқичда – марказимизда очилган ўнга яқин ҳунар тўгараклари орқали уларга касб-ҳунар ўргатилади ва ишга жойлаштириш чораси кўрилади. Мана шундай амалиёт туфайли ўтган йилларда минглаб опа-сингилларимиз ҳаётда тўғри йўл топишга муваффақ бўлишди.
 
2018 йилнинг биринчи ярмида “Долзарб алоқа тармоғи”га 1,5 мингдан зиёд қўнғироқлар бўлди. Юзга яқин аризалар асосда 200 га яқин одамнинг ўз уйига қайтишига кўмаклашилди.
 
Айтиб ўтиш керакки, 2018 йил 12 апрелда Марказий Осиё ва Ўзбекистонда одам савдосига қарши курашиш минтақавий форуми доирасида Халқаро одам савдосига ва бошқа турдаги зўравонликка қарши курашиш тармоғи ташкил этилди. “Истиқболли авлод” ҳам мазкур тармоқ аъзоси ҳисобланди.
 
Тармоқнинг миссияси: одам савдоси ва зўравонликнинг бошқа шаклларига қарши курашиш бўйича адвокатлик ҳамда ҳуқуқий ва ижтимоий-иқтисодий хизмат кўрсатиш орқали инсон ҳуқуқларини таъминлашнинг барқарор тизимини яратишдир.
 
Марказ Одам савдосига қарши курашиш бўйича Республика идоралараро комиссияси билан ҳам фаол ҳамкорлик қилмоқда. Мазкур ҳамкорлик доирасида Бутунжаҳон одам савдосига қарши курашиш куни муносабати билан бугун пойтахтимиздаги “Анҳор Локоматив“ маданият ва истироҳат боғида “Биз одам савдосига қаршимиз!“ шиори остида акция ўтказилади. Акцияда одам савдосининг олдини олиш билан боғлиқ театрлаштирилган томошалар ва концерт дастури намойиш этилади.
 

 

Муаттар Рўзибоева, ЎзА

Жорий йилнинг 1 август куни Тошкент шаҳрига Фаластин Давлати ташқи ишлар ва экспатриантлар вазири Риад ал-Малкий бошчилигидаги делегация ташриф буюради. Бу ҳақда Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги Матбуот хизмати хабар берди.

Ташриф дастуридан Ташқи ишлар вазирлигида Ўзбекистон – Фаластин музокараларини ўтказиш ўрин олганлиги маълум қилинди.

Бундан ташқари, музокаралар чоғида икки томонлама ва халқаро кун тартибининг долзарб масалаларини муҳокама қилиш режалаштирилганлиги қайд этилган.

ЎМИ Матбуот хизмати

Ўзбекистоннинг Малайзиядаги элчихонаси юртимизда зиёрат туризмини ривожлантириш борасидаги ишларни ушбу мамлакат жамоатчилигига кенг тарғиб қилиш бўйича фаол иш олиб бормоқда. Жумладан, Малайзиянинг етакчи давлат телеканаллардан бўлган “TV Alhijrah”нинг тонгги дастурида Ўзбекистон ҳақида лавҳа эфирга узатилди.
 
photo5402157672922458323.jpg
 
Телеканалнинг асосий мақсади Малайзияда ва хорижда ислом маданияти ва қадриятларини тарғиб қилиш ва ривожлантиришдан иборат. Канал томошабинлари 2,5 миллион кишини, онлайн обуначилари эса 10 миллион кишини ташкил қилади. “Ассаламу алайкум” дастури энг машҳур тонгги шоулардан бўлиб, ўртача 1 миллион томошабин кўради.
 
photo5402157672922458324.jpg
 
Лавҳа давомида бошловчи томошабинларни Самарқанд, Бухоро, Хива шаҳарларидаги тарихий-маданий ёдгорликлар ва диққатга сазовор жойлар, Имом Бухорий, Имом Термизий, Аҳмад Фарғоний, Имом Мотуридий, Баҳоуддин Нақшбанд каби ислом дини шаклланиши ва ривожланишига улкан ҳисса қўшган буюк алломаларимиз фаолияти билан таништирди.
 
Якунда телеканал Ўзбекистон элчихонаси томонидан тақдим қилинган мамлакатимизнинг турли минтақалари сайёҳлик салоҳиятига бағишланган “Бухорога хуш келибсиз!”, “Хоразмни кўриш учун келинг” видеороликлари ҳамда ўзбек миллий таомлари лавҳаларини намойиш этди.
 
Ўзбекистон ҳақидаги мазкур репортаж малайзияликларда катта қизиқиш уйғотди. Малайзиянинг ҳатто Манукан ва Сапи, Реданг ва Перхентиан каби энг чекка ороллари аҳолиси ҳам мамлакатимиз тарихи, маданияти, меъморий обидалари ҳақидаги маълумотлардан бохабар бўлди.
 
“TV Alhijrah” раҳбарияти дастур муваффақиятли чиққани ва малайзияликларнинг юртимизга қизиқиши ортиб бораётганини инобатга олиб, юртимизнинг зиёрат туризми объектлари ва бошқа диққатга сазовор жойлари ҳақида бир қанча дастур ва видеолавҳалар тайёрлашни режалаштирмоқда.
 
Маълумот учун: жорий йилнинг биринчи ярмида Малайзиядан Ўзбекистонга ташриф буюраётган сайёҳлар оқими 37,7 фоиз ошган. Шундан фақат июнь ойида 2,6 марта кўпайгани қайд этилган.
 

 

ЎзА
الإثنين, 30 تموز/يوليو 2018 00:00

Ҳалоллик ­– жиноятчилик кушандаси

Жамият учун хавфли хатти-ҳаракатга “жиноятчилик” деб аталади. Демак, жамиятнинг жиноятчиликка қарши курашишининг сабаби ­– ўзини хавф-хатардан ҳимоя қилиш экан. Борди-ю, ўша хатар туғдирувчи жиноятчилик жамиятнинг ўз бағридан чиқса-чи, бундай вазиятда унга қарши курашиш чандон мушкул бўлади.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида 27 июль куни жиноятчиликнинг олдини олиш, давлат идоралари ва жамиятнинг бу борадаги масъулиятини ошириш масалаларига бағишлаб ўтказилган видеоселектор йиғилишида қонун устуворлигини таъминлаш ва жиноятчиликни жиловлаш борасида салмоқли ишлар амалга оширилаётгани, соҳани такомиллаштиришга оид 80 дан ортиқ қонун ҳужжати қабул қилингани, Ички ишлар идоралари тузилмаси тўлиқ янгилангани, илгари барча ходимларнинг 60 фоизи шаҳар ва туман бошқармаларида, 40 фоизи жойларда фаолият юритган бўлса, бугунги кунда ходимларнинг 65 фоизи аҳолига яқин ишлаш учун маҳаллаларга йўналтирилгани, бунинг натижасида 2017 йилда жиноятлар 2016 йилга нисбатан 16 фоизга, жорий йил 6 ойида эса 39 фоизга камайгани, лекин қасддан одам ўлдириш, қасддан баданга оғир шикаст етказиш, талончилик, босқинчилик, ўғрилик ва фирибгарлик жиноятларининг сони юқорилигича қолгани таъкидланди.

“Агар ҳамма бирдек жон куйдириб, оилалар муаммоларидан тўлиқ хабардор бўлиб, уларни ҳал этишга кўмаклашган, жиноятчиликнинг барвақт олдини олганда эди, бугун натижалар умуман бошқача бўларди. Афсуски, жиноятчиликка қарши курашишда ҳалигача эскича ишлаш тизимидан воз кеча олмаяпмиз. Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар бу фаолиятга кўрсаткичларни олдинги давр билан таққослаш орқали баҳо бериб келмоқда. Аслида битта бўлса ҳам жиноят бўлгани ҳаммамизни ташвишга солиши керак”, деди Шавкат Мирзиёев.

Президентимизнинг нутқидан ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар жиноятчиликнинг камайганини эскича усулда рақамларга таянган ҳолда баҳолашаётгани маълум бўлади. Аммо хавфлилик даражаси юқори бўлган қасддан одам ўлдириш ва фирибгарлик жиноятлари кўрсаткичи эса ҳамон юқорилигича қолмоқда. Нега?..

Бола  тарбиясига ота-она, мактаб, маҳалла масъул. Ана шу учликнинг самарали фаолият юритиши ва ҳуқуқ тартибот идораларининг ҳушёрлиги самараси ўлароқ юртимизда жиноятчилик бошқа республикалар билан қиёслаганда бир оз пастроқ. Буни ҳам эътироф этмоғимиз жоиз. Аммо давлатимиз раҳбари айтганидек, битта жиноят содир бўлса ҳам ҳаммамизни ташвишга солиши керак.

Таълим ва тарбия масаласига истиқлолнинг илк йиллариданоқ жиддий эътибор қаратилиб, бу соҳа давлатимиз сиёсатининг устувор вазифаларидан бири бўлиб келаётган паллада нима учун жиноятчиликнинг янгидан янги кўринишлари пайдо бўлаётир, нега уларнинг сонини кескин камайтиришга эришиб бўлмаяпти? деган савол кўплаб фикр эгаларини ўйлантириб келмоқда.

Бунинг сабабини қидириб, телевидение, интернет, ижтимоий тармоқларни ҳам айбдор қиляпмиз. Уларнинг жиноятчиликни келтириб чиқарувчи беҳаёликни, одобсизликни ва бошқа иллатларни тарғиб қилувчи сериалларини, видеотасвирларини... топиб айтяпмиз ҳам. Жамоатчиликнинг норозилигига сабаб бўлаётган томошаларни имкон қадар тўхтатишга эришяпмиз ҳам. Ана шундай саъй-ҳаракатлар натижасида жиноятчиликка бирмунча барҳам ҳам бериляпти. Аммо уни таг-томири билан қуритиш у ёқда турсин, кескин камайтириб олишга ҳам эриша олмаяпмиз.  

Ўтган йилнинг 15 ноябрида мамлакатимизда ҳуқуқбузарликлар профиликтикаси ва жиноятчиликка қарши курашиш борасида белгиланган вазифалар ижроси, бу борада мавжуд муаммолар ва уларни ҳал этиш масалаларига бағишланган катта видеоселекторда давлатимиз раҳбари фақат жазо қўллаш таҳдиди билан эмас, аввало, аҳоли онгига жиноятга қўл урмаслик, бировнинг ҳақига хиёнат қилмаслик, Ватанга садоқатли бўлиш, атрофдаги инсонларга юксак ҳурматда бўлиш каби фазилатларини сингдириш лозимлигини таъкидлаган эди.

Ана шу – жиноятчиликка қарши курашишнинг энг самарали йўлидир. Зеро, ўтган аждодларимиз ҳаётига назар солсак, фазилатли зотларнинг барчаси фазилатли ота-оналардан дунёга келганига гувоҳ бўламиз. Шундай экан, юртбошимиз айтганидек, одамларимизнинг онгида бировнинг ҳақидан қўрқиш, Ватанни севиш, атрофдаги инсонларни ҳурмат қилиш туйғуси устувор бўлса, жиноятчиликка ҳеч қандай ўрин қолмайди ва бу иллат ўз-ўзидан барҳам топиб кетади.

Бинобарин, Аллоҳ таоло Ўз каломи шарифида айтади:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا

“Эй имон келтирганлар! Мол-мулкларингизни ўртада ноҳақ (йўллар) билан емангиз! Ўзаро розилик асосидаги тижорат бўлса, у бундан мустасно” (Нисо сураси, 29-оят).

Ушбу ояти каримадан кишининг моли кишига ҳалол бўлмаслигини, тижорат асосида рози-ризолик билан ризқ топиш муҳим масала экани аён бўлади. Ана шу ояти каримани ўрганган, Аллоҳ таолонинг ана шу амрига итоат қилган киши жиноят қилиш у ёқда турсин, бирор сабаб бўлиб кимсанинг зиғирдеккина ҳақи ўзига ўтиб қолса ҳам ором топмайди.

Президентимиз маърузасида одамларни жиноятчиликни таҳдид билан қўрқитишдан кўра, уларни жиноятчиликнинг оқибатларидан хабардор қилиш самарали эканини муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ғоят содда ва тушунарли усулда қуйидагича таърифлаган эдилар: “...ҳуқуқбузарликлар ўз-ўзидан содир этилмайди. Шундай экан, асосий эътиборни ҳуқуқбузарликни оқибатлари билан курашишга эмас, балки, барвақт унинг олдини олиш ва ўз вақтида бартараф этишга қаратишимиз зарур. Масалан, фарзанд пиёлани синдиргандан кейин унга ҳар қанча танбеҳ бериш фойдасиздир. Ундан аввал болага пиёлани асраб-авайлаш тўғрисида насиҳат қилиш катта самара беради”.

Дарҳақиқат Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак ҳадиси шарифларининг бирида:

 "ما نَحَلَ وَالِدٌ وَلَداً أفضل من أدبٍ حَسَنٍ"

яъни: “Ота фарзандига берадиган нарсаларнинг ичида энг афзали гўзал одобдир”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

Президентимиз тарбия борасида шундай деганлар: “Маълумки, ёш авлод тарбияси ҳамма замонларда ҳам муҳим ва долзарб аҳамиятга эга бўлиб келган. Аммо биз яшаётган XXI асрда бу масала ҳақиқатан ҳам ҳаёт-мамот масаласига айланиб бормоқда”. Чунки бугунги аср болаларига дунёнинг аллақайларидаги мутлақо ахлоқсиз кимсалар ҳам таъсир кўрсатишга уринмоқдаки, бундан уларни асрамоғимиз бизнинг Раббимиз, Ватанимиз, халқимиз олдидаги муқаддас бурчимиздир.

Дамин ЖУМАҚУЛ

ЎМИ Матбуот хизмати

Аллоҳ таолонинг гўзал исмларининг аксари раҳмат, карам, фазл ва афв маъноларидан келиб чиққан бўлиб, бу Парвардигорнинг башариятнинг гуноҳларини кечиб юбориши улардан интиқом олиши ва ғазабланишидан кўра кўпроқ содир бўлишини англатади. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло ҳадиси қудсийда: “Албатта, раҳматим ғазабимдан ғолибдир”, - деган бўлса (Имом Муслим ривояти), Қуръони каримда эса бандаларига: “Эй, Раббим! (Гуноҳларимизни) мағфират эт ва (ҳолимизга) раҳм айла! Сен (ўзинг) раҳм қилувчиларнинг яхшисидирсан”, деб айтинг”, - деб таълим берган (Мўминун сураси, 118-оят).

Раҳмдиллик – бу инсон табиатидаги энг гўзал туйғу бўлиб, айнан мана шу туйғу орқали инсон ўзгаларнинг ғам-андуҳларини ҳис қилади, уни бартараф этишга ошиқади, хато ва камчиликларига ўкинади ва доимо тинчлик ва хотиржамлик бўлиши орзуси билан яшайди.

Ер юзидаги барча мавжудот ва махлуқотларнинг ўзаро меҳрибон ва раҳмдилликлари Аллоҳ таолонинг уларга Ўз раҳматидан берган бир бўлагининг тажаллисидир. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилганлар:

“Аллоҳ таоло Ўз раҳматини юз бўлак қилди ва ундан бир бўлгини ерга туширди. Ана шу бўлак туфайли халойиқ бир-бирига меҳр кўргазади, ҳатто ҳайвон ҳам боласини босиб олишдан қўрқиб туёғини кўтаради” (Имом Бухорий ривояти).

         Ислом дини таълимоти инсонларни нафақат одамзодга нисбатан балки, бизни иҳота қилиб турган барча мавжудотларга ҳам бирдек меҳрибон бўлишликка тарғиб қилади. Ҳатто, жамият учун хавф туғдирадиган унсурларни бартараф этиш ҳам, зарарли ҳайвон ёки ҳашаротларни ўлдиришга изн берилиши ҳам қайсидир маънода инсоният учун қилинган меҳрибончиликнинг бир кўринишидир. Жарроҳ ҳам жароҳатни даволаш учун беморнинг танасига тиғ уради, аъзоларини кесади ва албатта, буни фақат беморни даволаш мақсадида, унга нисбатан раҳм-шафқат юзасидан қилади.

Инсон шунчалик ожиз бандаки, гоҳида билиб ёки билмай гуноҳ ишга қўл уриб қўйганда тавба ва истиғфор билан бирга Аллоҳ таолонинг “ғофурур раҳийм” сифатидан умид қилади. Бу эса ҳар бир инсон Аллоҳнинг нақадар кечиримли ва марҳаматли зот эканини эътироф этишини англатади.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадисларининг бирида: “Аллоҳнинг хулқлари билан хулқланинглар”, - деб марҳамат қилганлар. Аллоҳнинг марҳаматидан умидвор бўлган кимса ўзгаларга ҳам марҳаматли бўлиши лозимдир. Мана шуни таъкидлаган ҳолда   Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:

“Одамларга раҳмли бўлмаган кимсаларга Аллоҳ ҳам раҳм қилмайди”, - деганлар (Имом Бухорий ривояти). Бошқа бир ҳадисда эса: “Кимки унинг учун жаннатда бинолар қурилишини ва даражалари кўтарилишини  ҳоҳласа, зулм қилганни авф этсин, бермаганга берсин ва орани узганга силаи раҳм қилсин”, – деганлар (Имом Ҳоким ривояти).

         Юқоридагилардан хулоса қиладиган бўлсак, ўзгаларга нисбатан раҳмдил ва мурувватли бўлиш энг улуғ фазилатлардан бўлиб, ҳар бир инсон ўзида мазкур фазилатни зиёда бўлишига ҳаракат қилмоғи лозим. Зеро, раҳмдиллик туйғуси бизларнинг қонимизга шунчалик сингиб кетганки, ўзаро меҳр-оқибат, катталарга ҳурмат, кичикларга иззат ҳамда кечиримли бўлиш ҳисси ҳалқимизга хос фазилатга айланган.    

Аброр САЙФУДДИНОВ,

“Ҳазрати Имом” жоме масжиди имом-ноиби

 

Мақолалар

Top