بسم الله الرحمن الرحيم

الحَمْدُ لِلَّهِ رب العالمين وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ أَجْمَعِينَ اَمَّا بَعْدُ:

 ПАЙҒАМБАРИМИЗ АЛАЙҲИССАЛОМНИНГ СЎНГИ ВАСИЯТЛАРИ

(Видолашув ҳаждаги хутбалари)

Муҳтарам жамоат! Ислом тарихидан маълумки, ўнинчи ҳижрий санада Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг Исломдаги биринчи ва охирги ҳажларини қилдилар. Бу ҳаж “видолашув ҳажи” деб номланишининг сабаби, Пайғамбаримиз алайҳиссалом ундаги ҳатти ҳаракатлари ва айтган сўзлари билан бу видолашув ва хайрлашув ҳажи эканини билдирдилар. Ҳақиқатан ҳам, ушбу ҳаждан кейин Расулуллоҳ алайҳиссалом икки ойдан озгина ўтиб, бу фоний дунёдан боқий дунёга сафар қилдилар.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламни ҳаж қилишлари хабари тарқагач, Мадина атрофидаги мусулмонлар Расулуллоҳ алайҳиссалом билан бирга ҳаж қилишга отландилар. Натижада видолашув ҳажида бир юз қирқ мингдан ортиқ мусулмонлар иштирок этдилар. Бу ўша вақтлар ўлчовида мисли кўрилмаган катта жамоа эди. Мана шу ҳаж асносида Пайғамбаримиз алайҳиссалом Арофотда туриб, биз умматларга Қиёмат кунигача дарс бўладиган, энг муҳим ва зарур масалаларга қисқача тўхталиб ўтдилар. Одатда ота ёки она вафотидан олдин ўз фарзандларига насиҳат қиладиган бўлса, қалбининг энг тўридаги ва унга тугиб қўйган энг қимматли сўзлар билан насиҳат қилади. “Видолашув ҳажи”даги хутбада ҳам Расулуллоҳ алайҳиссалом сизу биз умматларига қалбларининг тўридаги қимматбаҳо насиҳатларни қилганлар. Ибн Ҳишомнинг “Ас-сийратун набавия” китоблари асосида ушбу насиҳатдан баъзилари қуйида баён қилинади. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар:

 أَيُّهَا النَّاسُ، اسْمَعُوا قَوْلِي، فَإِنِّي لَا أَدْرِي لَعَلِّي لَا أَلْقَاكُمْ بَعْدَ عَامِي هَذَا بِهَذَا الْمَوْقِفِ أَبَدًا 

яъни: “Эй, одамлар! Гапларимга қулоқ солинглар, чунки шу йилдан кейин яна бу жойда сизлар билан учрашмаслигимиз мумкин”. 

Дарҳақиқат, бу насиҳат ўнинчи ҳижрий (милодий 631) сананинг Зулҳижжа ойида бўлган бўлса, Расулуллоҳ алайҳиссалом ўн биринчи ҳижрий сананинг Рабиул аввал ойи 12 санасида вафот этдилар.

 أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّ دِمَاءَكُمْ وَأَمْوَالَكُمْ وَأَعْرَاضَكُمْ عَلَيْكُمْ حَرَامٌ 

яъни: “Эй, одамлар! Қонингиз, молингиз ва обрў-эътиборингиз бир-бирингизга ҳаромдир!”.

Русулуллоҳ алайҳиссаломнинг ушбу муборак насиҳатларидан мусулмоннинг қонини тўкиш, молини ноҳақ ўзлаштириб олиш ва обрўсини тўкиш ҳаром экани маълум бўлади. Афсуски, ҳозирги кунда бу муборак насиҳатдан бехабар баъзи шахслар гуноҳ иш қилган кишини кофир деб, уни қони ва молини ҳалол санамоқда. Ваҳоланки, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам “Ла илаҳа иллаллоҳ, Муҳаммадур расулуллоҳ” деб турган шахсни кофирга чиқариш хатарини бир қанча ҳадиси шарифларида баён қилганлар. Жумладан, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар:

‏ ثَلاَثَةٌ مِنْ أَصْلِ الإِيمَانِ:‏ الْكَفُّ عَمَّنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَلاَ نُكَفِّرُهُ بِذَنْبٍ وَلاَ نُخْرِجُهُ مِنَ الإِسْلاَمِ بِعَمَلٍ

رَواهُ الإمامُ مسلم عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضي الله عنه

яъни: “Уч нарса имоннинг аслидандир. “Ла илаҳа иллаллоҳ” деган кимсага тегмаслик, уни гуноҳи туфайли “кофир” демаймиз, амали туфайли Исломдан чиқармаймиз” (Имом Абу Довуд ривоятлари).

Ушбу ҳадиси шарифда мусулмон киши бошқа диндошига нисбатан қандай муносабатда бўлиши борасида аниқ ҳукм берилмоқда. Яъни, ҳақиқий мўмин-мусулмон бошқа биродарини гуноҳи туфайли кофирга чиқармаслиги, уни қилган амали сабабли унга “мўмин эмас” деган сўзни айтмаслик лозимлиги уқтирилмоқда.

Шунингдек, Русулуллоҳ алайҳиссаломнинг юқоридаги муборак насиҳатларидан хабари йўқ баъзи ёшлар ижтимоий тармоқлар орқали тўғри келган кимсани ғийбат ва бўҳтон қилиб, қанчадан-қанча мусулмонларнинг обрўсини тўкиб, гўё ижтимоий тармоқлар орқали ғийбат ва бўҳтон қилишга рухсат бордек, ҳаром иш қилмоқдалар. Ваҳоланки, ғийбат ижтимоий тармоқда бўладими ёки ундан бошқа жойда бўладими, фарқи йўқ – ҳаромдир.

فَاعْقِلُوا أَيُّهَا النَّاسُ قَوْلِي، وَقَدْ تَرَكْتُ فِيكُمْ مَا إنْ اعْتَصَمْتُمْ بِهِ فَلَنْ تَضِلُّوا أَبَدًا ، كِتَابَ اللَّهِ وَسُنَّةَ نَبِيِّهِ

яъни: “Шундай экан, эй одамлар, менинг сўзларимга эътибор беринг! Мен сизларга шундай нарсани қолдирдимки, агар уни маҳкам ушласангиз, ҳеч қачон адашмайсиз. Бу нарса – Қуръони карим ва ҳадиси шарифдир!”.

Афсуски, ҳозирги кунда баъзилар ояти карима ва ҳадиси шарифларни ўз раъйларича тафсир ва таржима қилиб, баъзи диний атамаларни нотўғри талқин қилиб, ўзларини ғаразли мақсадларини амалга оширишга урунмоқдалар. Натижада ўзлари адашиб, бошқаларни ҳам адаштирмоқдалар. Ваҳоланки, Қуръони карим ва ҳадиси шарифлар бизни тўғри йўлга бошлайдиган энг катта ва энг тўғри дастурул амал ҳисобланади. Шунинг учун оятларни тафсир қилиш ва ҳадисларни шарҳлашни ўз раъйимизга топширмасдан, балки саҳобаи киромлар, тобеъинлар ва улардан кейинги мужтаҳид ва улуғ зотларнинг тафсир ва таржималарига мурожаат қилсак, тўғри йўлда бардавом бўламиз, иншаллоҳ.

 أَيُّهَا النَّاسُ، اسْمَعُوا قَوْلِي وَاعْقِلُوهُ، تَعَلَّمُنَّ أَنَّ كُلَّ مُسْلِمٍ أَخٌ لِلْمُسْلِمِ، وَأَنَّ الْمُسْلِمِينَ إخْوَةٌ

 فَلَا يَحِلُّ لِامْرِئِ مِنْ أَخِيهِ إلَّا مَا أَعْطَاهُ عَنْ طِيبِ نَفْسٍ مِنْهُ

яъни: “Эй, одамлар! Гапларимга қулоқ солинг ва тушунинг! Биласизки, ҳар бир мусулмон мусулмонга биродардир. Мусулмонлар – ўзаро биродардирлар. Шундай экан, кишига биродари чин кўнглидан рози бўлмагунча, унинг моли ҳалол бўлмайди”.

Бир қанча ояти карима ва ҳадиси шарифларда мусулмон мусулмонга биродар ва ака-ука экани баён қилинган. Агар биз ушбу илоҳий кўрсатмани яхши тушуниб етсак ва шунга амал қилсак, ўртамизда ҳар хил зиддият, ихтилоф чиқариш, турли кўнгилсиз ҳодисалар ва бир-бирини молини ноҳақ ва турли алдов йўллар билан ейиш бўлмас эди. Афсуски, ҳозирги кунда баъзилар мана шу буюк насиҳатдан бехабар бўлиб, қандай йўл билан бўлса ҳам, бошқани чув тушуриб, товламачилик қилиб, ўзини мол-дунёсини кўпайтириш ҳаракатида бўлмоқда. Ваҳоланки, киши топаётган молини ҳалол-ҳаромдан эканига парво қилмаса, уни оқибати ачинарли бўлади. Бу ҳақда ҳадиси шарифда шундай келади.

مَنْ لَمْ يُبَالِ مِنْ أَيْنَ اِكْتَسَبَ الْمَالَ لَمْ يُبَالِ اللهُ مِنْ أَىِّ بَابٍ أَدْخَلَهُ النَّارَ 

(رواه الإمام الديلمي)

яъни: “Ким мол-дунёни қаердан топаётганига парво қилмаса, Аллоҳ таоло ҳам у кишини дўзахнинг қайси эшигидан киргизишига парво қилмайди” (Имом Дайламий ривоятлари).

وَإِنَّكُمْ سَتَلْقَوْنَ رَبَّكُمْ، فَيَسْأَلُكُمْ عَنْ أَعْمَالِكُمْ، وَقَدْ بَلَّغْتُ، فَمَنْ كَانَتْ عِنْدَهُ أَمَانَةٌ فَلِيُؤَدِّهَا إلَى مَنْ ائْتَمَنَهُ عَلَيْهَا

яъни: “Сизлар Парвардигорингизга рўбарў бўласизлар. У сиздан аммалларингиз ҳақида сўрайди. Мен буни сизга етказдим! Кимда омонат бўлса, уни омонат қўйган кишига қайтарсин!”.

Дарҳақиқат, ҳар биримиз бир кун келиб Аллоҳнинг ҳузурида қилган амалларимиздан сўроққа тутилишимизни эсимиздан чиқармасдан, бу қисқа умримиз давомида кўплаб хайрли амалларни қилиб олишимиз  ва бизда кимни омонати ва ҳаққи бўлса, тезроқ ундан халос бўлиб, зиммамиздаги масъулиятни енгиллаштиришимиз лозим. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ўз нафсини тергаб турган кишини ақлли, ҳушёр инсон деб атаганлар:

الكَيِّسُ مَنْ دَانَ نَفْسَهُ وَعَمِلَ لِمَا بَعْدَ الْمَوْتِ وَالْعَاجِزُ مَنْ أَتْبَعَ نَفْسَهُ هَواهَا وَتَمنَّى عَلَى اللهِ

(رواه الامام الترمذي)

яъни: “Ақлли-ҳушёр киши – ўз нафсини тергаган ва ўлимдан кейинги ҳолат учун амал қилган инсондир. Ожиз одам – нафсини ҳавосига эргаштирган ва Аллоҳдан кўп нарсаларни умид қилган кишидир” (Имом Термизий ривоятлари).

وَإِنَّ رِبَا الجَاهِليّة مَوْضُوعٌ، وَلَكِنْ لَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ، لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ قَضَى اللَّهُ أَنَّهُ لَا رِبَا

яъни: “Жоҳилият давридаги судхўрлик бекор бўлди. Лекин, дастмояларингиз – ўзингизгадир. Зулм ҳам қилмайсиз, зулм қилинмайсиз ҳам. Аллоҳ таоло рибо йўқ, деб ҳукм қилди”.

Ушбу насиҳатдан бехабар баъзи кишилар ўзини “мусулмонман” деб, ҳали ҳам жоҳилият давридаги судхўрлик билан шуғулланмоқда. Масалан, бир кишига бир миллион қарз бериб, шу миқдордан кўпайтириб олади. Бу ишни ҳаромлиги нафақат ҳадиси шарифда, балки ояти каримада ҳам баён қилинган:

 الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لاَ يَقُومُونَ إِلاَّ كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ...

яъни: “Судхўр бўлган кимсалар (Қиёмат кунида қабрларидан) турмайдилар, магар жин чалган мажнун каби турадилар” (Бақара сураси 275-оят).

Демак, шариатимизга кўра, қарз берган одам қарзидан ортиғини олиши асло дуруст эмас.

أَيُّهَا النَّاسُ،  اِتَّقُوا اللهَ فِي النِّسَاءِ ، فَإِنَّكُمْ إِنَّمَا أَخَذْتُمُوهُنَّ بِأَمَانَةِ اللهِ وَاسْتَحْلَلْتُمْ فُرُوجَهُنَّ بِكَلِمَاتِ اللهِ

وَاسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ خَيْرًا ، فَإِنَّهُنَّ عِنْدَكُمْ عَوَانٌ لاَ يَمْلِكُنَّ لِأَنْفُسِهِنَّ شَيْئًا

яъни: “Эй одамлар! Аёллар борасида Аллоҳдан қўрқинглар! Чунки сиз уларни Аллоҳнинг омонати ўлароқ олдингиз ва уларни Аллоҳнинг Каломи билан ҳалол қилдингиз. Аёлларга яхшилик қилингиз! Чунки улар сиз учун – ўзларидан бошқа ҳеч нарсага эга бўлмаган ёрдамчидир”.

            Ҳозирги кунда баъзилар аёлларни Аллоҳ таолодан омонат қилиб берилганини унутиб, уларга хоҳлаганича зулм ва номардлик қилмоқдалар. Баъзи номардлар очиқчасига: “Сени умрингни охиригача талоғингни бермай, аросатда қолдириб, қийнайман”, – деб пўписа қилади. Бу етмагандек, аслида ўзининг зиммасида бўлган – болаларининг нафақасини ҳам хотинининг бўйнига юклаб қўяди. Натижада аёл на эрли бўлмай, на эридан ажраша олмай, йиллар давомида сарсон-саргардон қолиб кетмоқда. Ожизаларнинг ҳақлари поймол бўлмоқда. Шуни таъкидлаб айтамизки, мана шу ҳолатда аёл гуноҳ йўлга кирса, зинога қўл урса, у билан бирга номард эр ҳам баб-баробар гуноҳкор бўлади.

Аёллар Исломда она сифатида бениҳоя қадр топдилар. Аллоҳ таолонинг розилиги ота-онанинг розилигида, деб эътиборга олинди. Ҳатто ҳадиси шарифларда ота-онага яхшилик қилишни онадан бошлаш тавсия қилинди. Кунларнинг бирида Муовия ибн Жоҳима ас-Суламий разияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳузурларига келиб: “Аллоҳ таоло йўлида жиҳод қилмоқчиман”, – деб рухсат сўрайди. Пайғамбаримиз алайҳисалом унинг онаси тириклигини билиб, онасига хизмат қилишни буюрадилар. Яна рухсат сўрайвергач, У Зот: “Барака топгур, волидангизнинг оёғига маҳкам ёпишинг, ўша ерда жаннатни топасиз!” –  дейдилар (Имом Ибн Можа ривоятлари).

﴿أَلاَ إِنَّ لَكُمْ عَلَى نِسَائِكُمْ حَقاًّ وَ لِنِسَائِكُمْ عَلَيْكُمْ حَقاًّ فَأَمَّا حَقُّكُمْ عَلَى نِسَائِكُمْ فَلاَ يُوطِئْنَ فُرُشَكُمْ غيرَكُمْ، وَلاَ يُدْخِلْنَ أحَداً تَكرَهُونَهُ بُيُوتَكُمْ، وَلاَ يَأْتِيْنَ بِفَاحِشَةٍ، فَإِنْ أطَعْنَكُمْ فَعَلَيْكُمْ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ﴾

яъни: “Огоҳ бўлинг! Албатта, аёлларингиз устида сизларнинг ҳаққингиз бор ва сизлар устингизда ҳам аёлларингизнинг ҳақлари бор. Аёлларингиз сиздан бошқани хонангизга қўймасинлар ва сизлар ёмон кўрадиган кимсани уйингизга киргизмасинлар ҳамда беҳаё ишларни қилмасинлар! Агар шу ишларда сизга итоат қилсалар, сизнинг зиммангизда уларни меъёрида озиқлантириш ва кийинтириш мажбурияти бордир”.

Ҳар бир эр-хотин зиммасидаги шариатимиз томонидан юкланган вазифаларни билиб, шунга амал қилса, икки дунё саодатига мушарраф бўлади. Чунки жуда кўп оила бузилиши ва ажримлар эр-хотин ўзаро ҳақ-ҳуқуқларини билмасликларидан келиб чиқади.

أيها النّاسُ إنَّ رَبَّكُمْ وَاحِدٌ، وإنَّ أَبَاكُمْ وَاحِدٌ ، كُلُّكُّمْ لِآدَمَ، وَآدَمُ مِنْ تُرَابٍ، أَكْرَمُكُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقَاكُمْ

وَلَيْسَ لِعَرَبِيٍّ فَضْلٌ عَلَى عَجَمِيٍّ إِلاَّ بِالتَّقْوَى، أَلاَ هَلْ بَلَّغْتُ، اَللَّهُمَّ اشْهَدْ

яъни: “Эй, одамлар! Парвардигорингиз – бир, отангиз – бир, ҳаммангиз Одам алайҳиссаломдандирсиз! Одам алайҳиссалом эса – тупроқдан эдилар. Аллоҳнинг ҳузурида энг ҳурматлироғингиз – тақводорроғингиздир! Арабларни ажамлардан афзаллиги йўқ, фақатгина тақвоси билан афзал бўлиши мумкин. Эй одамлар! Етказдимми? Эй, Аллоҳим! Ўзинг гувоҳ бўл!”

Демак, бизни Парвардигоримиз – бир, Пайғамбаримиз – бир, динимиз – бир, ота-онамиз – бир ва мақсадимиз – бир, яъни – жаннатга кириш – бўлганидан кейин ўзаро иттифоқ бўлиб, тинч-тотув ва роҳат-фароғат билан яшашимиз керак. Шунингдек, шариатимиз буюрган амалларни бажариб, қайтарган нарсалардан сақланиб, тақводор кишилардан бўлиб, молу давлатимиз ёки наслу насабимиз билан асло фахрланмасдан, хайрли ва савобли ишларда бардавом бўлишимиз – айни муддаодир.

Аллоҳ таоло барчамизга Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг мазкур муборак насиҳатларига амал қилиш бахтини насиб қилиб, икки дунё саодатига мушарраф айласин! Омин!

Муҳтарам имом-домла! Келгуси жума маърузаси “Қуръонни тадаббур қилмайдиларми?!...” мавзусида бўлади, иншааллоҳ.

Бугун, 2 ноябрь куни Тошкент ислом институтида ўтган ой охирида Қирғизистонда бўлиб ўтган халқаро Қуръон мусобақасида 3-ўринни эгаллаган Ҳабибуллоҳ қори Олимжоновни тақдирлаш тадбири бўлиб ўтди.
Маросим Қуръони карим тиловати ва хайрли дуолар билан бошланди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари чиқишларида бугунги кунда Ўзбекистон заминида истиқомат қилаётган инсонлар энг бахтли кишилар экани, боиси Ислом дини, Қуръон таълимини ўрганиш учун кенг имкониятлар берилгани, Юрт раҳбарининг Аллоҳнинг каломига, буюк мутафаккирлар меросига ва улуғ алломалар ижодига муҳаббатлари чексиз экани, бугун эришилган ютуқлар ҳам хайрли ислоҳотларнинг ширин меваси эканини баён этдилар. Ўз навбатида, халқимиз мана шундай эътибор ва ғамхўрликка жавобан маънавий комиллик ва руҳий етукликка интилиши зарурлигини алоҳида қайд этдилар.
Муфтий ҳазратлари сўзларида давом этиб, Набий алайҳиссаломнинг Қуръони каримни эшитиш инсонга роҳат бағишлаши ҳақидаги ривоятлардан сўзлаб, Ул зот улуғ саҳоба Абдуллоҳ ибн Масъуд разияллоҳу анҳудан Қуръони каримни эшитишни яхши кўришлари ҳақида келган таъсирли воқеаларни гапириб бердилар.
Мана шундай нуфузли мусобақада ўзбекистонлик қори 3-ўринни олиши катта фахр бўлиши, бунинг замирида устозлар ва ота-оналарининг меҳнати беқиёс эканини сўзлаш баробарида ўлкамиздан келгусида Ҳалил Хусорий, Абдулбосит Абдуссомад каби машҳур қорилар етишиб чиқишини муфтий ҳазратлари Аллоҳ таолодан дуо қилиб сўрадилар.
Маросимда “Қуръон ва тажвидни ўргатиш” бўлими мудири Шайх Алижон қори Файзулла Махдум ўғли ҳам сўзга чиқиб, институт жамоасини муносиб ғалаба билан муборакбод этиш асносида халқаро Қуръон мусобақаларида иштирок этиш маҳорати ҳақида сўзлаб берди.
Институт ректори Уйғун Ғофуров Пайғамбар алайҳиссалом таваллуд топган Рабиъул аввал ойида жуда кўп қувончли воқеалар бўлаётгани, мана шундай хушхабарлардан бири Давлатимиз раҳбарининг Қуръон таълимига бераётган эътиборлари, алоҳида “Қуръон ва тажвидни ўргатиш” бўлими, қироат курслари ташкил этилганининг натижаси ўлароқ мазкур мусобақада институт талабаси фахрли ўринни эгаллаганини мамнуният ила сўзлади.
Тарбирда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари Ҳабибуллоҳ қори Олимжоновга 13.974.000 сўмлик бир йиллик ўқув шартномаси тўланганлиги ёрлиғини туҳфа этдилар. Шунингдек, “Қуръон ва тажвидни ўргатиш” бўлими, Тошкент ислом институти жамоаси томонидан ҳам Ҳабибуллоҳ қори Олимжонов ва унинг ота-онаси, устозларига қимматбаҳо совғалар тақдим этилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

1. Тақводор кишиларга берилган таърифлар, уларнинг аломатлари ва алоҳида белгилари.

Бу дунё даъволар дунёси. Дунёда яшаб турган ҳар бир инсоннинг ўз даъвоси бор. Кимдир яхши одам эканлигини даъво қилади. Яна кимдир эса самимийликни, кимдир саҳийликни ёки соддаликни, яна кимдир эса тақводорликни даъво қилади.

Лекин, бу даъволарнинг аксари ушбу жамиятда яшаб турган, даъво қилаётган кишини яхши танийдиган солиҳ одамлар тарафидан эътироф этилмайди. Балки, аксар даъволар бошқалар тарафидан инкор қилинади. Чунки, дунёда савиялар, билимлар ва дунёқарашлар ҳар хил. Кимдир даъво қилган, ўзига нисбат берган сифатни бошқалар инкор қилиши мумкин. Ёки бир кишига бошқа бир киши тарафидан берилган таърифлар бошқа бир кишилар томонидан эътироф қилинмаслиги ҳам мумкин. Чунки, бу меъзонларнинг барчаси инсоният томонидан ўрнатилган меъзонлардир. Ҳар ким ақлига, илмига ва савиясига қараб ўз меъзонини яратиб олиши мумкин.

Бироқ, дунёда шундай меъзон борки, уни ҳеч бир мусулмон инкор қилолмайди. Кишиларга берилган таърифлар, уларни ўзгаларга танитиб турадиган аломатлари баён қилинган бир китоб борки, у китобни нозил қилган Зот, барча махлуқотларнинг Роббиси Аллоҳ таолодир.

Роббимиз Ўзининг Каломи орқали мусулмон кишига  илоҳий меъзонни ўрнатиб берди. Ўз бандаларини таърифлади. Аломатларини, белгиларини баён қилди. Ушбу таърифларни, аломат ва белгиларни ёлғонга чиқаришга эса ҳеч бир мусулмон журъат қилолмайди.

Қуйида биз Қуръони каримда зикри келган кишилар, уларга берилган таърифлар ва у кишиларни бошқа инсонлардан ажратиб турадиган белгиларини ўрганиб чиқамиз. Мақсадимиз, кимнидир таърифламоқчи бўлганда, ўз нафсимизга ёки бошқаларга баҳо бермоқчи бўлганда, кишиларнинг қадрини ўлчашда,  Роббимиз ўрнатиб берган меъзондан фойдаланишдир.

Аллоҳ таоло айтади: “Ушбу (илоҳий) Китоб (Қуръон) шубҳадан холи ва (у шундай) тақводорлар учун ҳидоят (манбаи)дирким, 3. улар ғойиб (диний хабарлар)га имон келтирадиган, намозни мукаммал ўқийдиган ва Биз ризқ қилиб берган нарсалардан (садақа ва) эҳсон қиладиганлардир. 4. Яна, улар Сиз (Муҳаммад)га ва Сиздан илгари (ўтган пайқамбарларга) нозил қилинган нарса (илоҳий китоблар)га имон келтирадиган ҳамда охират (қиёмат)га қатъий ишонч ҳосил қиладиганлардир. 5. Айнан улар Парвардигорлари томонидан (ато этилган) ҳидоят узрадирлар ва айнан улар нажот топувчилардир”.  (Бақара сураси 2-3—оятлар)

Айтинг (эй Муҳаммад): «Сизларга булардан яхшироқ нарса ҳақида хабар берайми? Тақводор кишилар учун Парвардигорлари ҳузурида улар абадий қоладиган, тагларидан дарёлар оқиб тургувчи боғлар, покиза жуфтлар ва Аллоҳнинг ризолиги бор. Улар: «Парвардигоро, бизлар сенга иймон келтирганмиз, бас, гуноҳларимизни мағфират айла ва бизни жаҳаннам азобидан асра!» — дейдиган, сабр-қаноатли, иймонларига содиқ, ибодат-итоатли, инфоқ-эҳсонли бўлган ва саҳарларда Аллоҳдан мағфират тилайдиганлардир. (Оли имрон сураси 15-16-17-оятлар)

(У тақводор зотлар) яхши-ёмон кунларда инфоқ-эҳсон қиладиган, ғазабларини ичларига ютадиган, одамларнинг (хато-камчиликларини) афв этадиган кишилардир. Аллоҳ бундай яхшилик қилувчиларни севади. (У тақводор зотлар) қачон бирон-бир нолойиқ иш қилиб қўйсалар ёки (қандайдир гуноҳ иш қилиш билан) ўзларига зулм қилсалар, дарҳол Аллоҳни эслаб, гуноҳларини мағфират қилишни сўрайдиган. — Ҳар қандай гуноҳни ёлғиз Аллоҳгина мағфират қилур, — билган ҳолларида қилган гуноҳларида давом этмайдиган кишилардир.  (Оли имрон сураси 134-135  -оятлар)

Демак, ҳақиқий тақводор киши:

 1.  Ғайбга иймон келтиради.
 2.  Намозни мукаммал адо этади.
 3.  Инфоқ ва эҳсон беради.
 4.  Барча пайғамбарларга иймон келтиради.
 5.  Барча илоҳий китобларга иймон келтиради.
 6.  Қиёмат кунига қатъий ишонади.
 7.  Гуноҳлари учун истиғфор айтиб кечирим сўрайди.
 8.  Жаҳаннам азобидан паноҳ сўрайди.
 9.  Сабр қаноатли бўлади.
 11. Иймонига содиқ бўлади.
 12. Роббисига ибодатли ва итоатли бўлади.
 13. Саҳарларда истиғфор айтади.
 14. Ғазабини ичга ютади.
 15. Кишиларнинг хато ва кмчилигини кечиради.
 16. Гуноҳ иш қилиб қўйганда дарҳол тавба қилиб, истиғфор айтади.
 17. Гуноҳ ишларда бардавом бўлмайди.

Хулоса:

Тақводорликнинг белгилари ушбу оятларда зикр қилинган сифатлардир. Юздаги соқол, бошдаги салла, эгнида турган чопон ёки қўлидаги тасбеҳи кишининг тақводор эканлигини билдирмайди. Бу кўриниш ёлғончи бўлиши ҳам мумкин. Тақвонинг жойи эса қалбда бўлади. Кимки, ушбу меъзонга тушмас экан, айтаётгани қуруқ даъво холос. “Қуруқ қошиқ оғиз йиртади”, деганларидек, қуруқ даъво ҳам фақатгина надомат келтиради холос.

Аллоҳ таоло барчамизни ҳақиқий тақводорлардан қилсин.

Тошкент шаҳар, Олмазор туманидаги

“Мевазор” жоме масжиди имом ноиби:                       Исломов Ёрбек

Туркия Республикаси Президенти Aдминстрацияси ҳузуридаги Диёнат ишлари бошқармаси Доктор Али Эрбош жаноблари муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратларига табрик йўллади. Унда жумладан шундай дейилади:
– Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий вазифаси Сизга топширилганинг хабарини чексиз мамнуният ила эшитдим. Сизнинг бу муборак вазифага келишингиздан бошимиз кўкка етди.
Фурсатдан фойдаланиб, ўзбекистонлик мўмин-мусулмон қардошларимизга кўрсатиладиган руҳий-маънавий хизматларда Туркия диёнат ишлари бошқармаси сифатида доимо Ўзбекистон мусулмонлари идораси билан елкадош эканимизни, идораларимиз ўртасида кўп йиллик дўстона, самимий, қардошликка хос алоқаларимизнинг янада кенг миқёсда давом этишига бўлган ишончимизни изҳор этаман.
Сизни бундай муҳим ва шарафли мақомга сайланганингиз муносабати ила яна бир бор табриклаб, идораларимиз ўртасидаги алоқаларнинг кучайтирилиши, диний соҳада биргаликда амалга оширишимиз мумкин бўлган режалар борасида фикр алмашиш ҳамда икки томонлама ҳамкорликни муҳокама қилиш мақсадида, Сиз ва сизга ҳамроҳлик этадиган делегацияни энг қисқа фурсатда Туркия давлатида кутиб олишдан ғоятда мамнун бўлишимизни маълум қиламан.

Энг самимий салом ва ҳурматлар ила.

Доктор Али ЭРБОШ,
Туркия Республикаси Президент Aдминстрацияси ҳузуридаги
Диёнат ишлари бошқармаси раҳбари

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг muslim.uz сайтида “Муфтий минбари” номли янги рукн ташкил этилди. Ушбу рукнда муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратларининг жума мавъизалари, файзли суҳбатлари, онлайн чиқишлари, таҳлилий мақола ва таъсирли аудио маърузалари эълон қилиб борилади.
Азиз мухлисларимизнинг руҳий тарбиясини сайқаллайдиган, мўмин-мусулмонларни маънавий комиллик бошлайдиган, имону ихлосларини мустаҳкамлайдиган Муфтий ҳазратларининг панду насиҳатларини ушбу янги очилган рукн орқали танишиб боришларини тавсия этамиз.
Қуйида муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратларининг биринчи жума суҳбатларидан бахраманд бўлишни таклиф этамиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратларининг биринчи жума суҳбатлари

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати