Шу йил 8-10 ноябрь кунлари Россия Федерациясининг Москва шаҳрида “XXI Москва Халқаро Қуръони карим тиловати” мусобақаси ўтказилади.

Мазкур мусобақада қатнашиш учун Россия пойтахтига Яқин Шарқ, Aфрика, Марказий ва Жануби-Шарқий Осиёнинг 30 та давлатидан энг кучли қорилар етиб келган. Улар Қуръони каримни ёддан ўқиб бериш ва тажвид қоидаси асосида чиройли тиловат қилиш йўналишларида ўзаро беллашади.

Танловнинг асосий қисми 8-9 ноябрь кунлари Россия Федерациясидаги Москва жоме масжидида (Выползов кўчаси, 7) бўлиб ўтади.

Энг яхши ҳофиз 10 ноябрь куни соат 18:00 да “Космос” меҳмонхонасида XXI Москва халқаро қироат танловининг ёпилиш маросимида чиқиш қилади. Унда Россия Федерацияси мусулмонлари диний бошқармаси раиси, муфтий, Шайх Равил Гайнутдин ва Ислом олами давлатларидан келган фахрий меҳмонлар қатнашади.

Мазкур мусобақада Тошкент ислом институти битирувчиси Ҳабибуллоҳ қори Олимжонов Ўзбекистон вакили сифатида иштирок этади.

Аллоҳ таоло Ватанимиз шаънини ҳимоя қилаётган Ҳабибуллоҳ қорига улкан зафар ва муваффақиятлар ато этсин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Инсон ўз нафсини атрофидаги бошқа одамлардан яхшироқ деб ҳисоблаши нафс касаллигининг белгиси саналади.

Муолажа услуби

Кимки бу хасталикдан шифо топмоқчи бўлса, ўзини ҳам, нафсини ҳам доимо назорат қилишга одатлансин. Чунки ҳар бир нафс эгаси камчиликларини ўзи билганчалик бошқа ҳеч ким билмайди. Шунинг учун инсон бошқалар ҳақида ҳамиша яхши гумонда бўлиши ва ўзини улардан устун қўймаслиги лозим.

Гуноҳ ва камчиликларини ёдида тутиши, бошқалар ундан яхши эканига ишониши керак. Бобом менга Абу Абдуллоҳ Сижжий раҳимаҳуллоҳнинг ушбу сўзларини айтиб бергандилар: “Ўзингни ҳаммадан устун (фазилатли) деб ҳисобламасанг фазл эгасисан, ўзингни фазилатли деб билсанг, сенда ҳеч қандай фазл йўқ”.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

Аллоҳнинг ёрдами келиши учун қилинадиган 5 шартни эътиборингизга тақдим қиламиз. Албатта, унинг сабаб ва шартлари фақатгина шу 5 та билан чекланиб қолмайди. Биз 5 тасинигина эслатиб ўтишни лозим деб топдик.

Биринчи шарт, иймон келтириш, яъни мўмин бўлиш. Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:

“Мўминларга нусрат бериш Бизнинг зиммамиздаги ҳақ бўлган” (Рум сураси, 47-оят).

Демак, Аллоҳнинг ёрдамига эришиш учун иймон келтирганлардан бўлиш керак экан.

Иймон нима? Бу ҳақда Жаброил алайҳиссалом “Менга иймон ҳақида хабар бер”, деб сўраганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳга, Унинг фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига ва охират кунига иймон келтиришинг ва қадарнинг яхшисига ҳам, ёмонига ҳам иймон келтиришинг”, деб жавоб берганлар.

Булар иймоннинг устунларидир. Сиз унинг ҳар бирига шундай иймон келтирингки, улар амалларингизда акс этсин. Мана шу энг муҳимидир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Аллоҳга бўлган ишончлари ниҳоятда кучли эди. Кунларнинг бирида ғазотдан қайтиб қиличларини дарахтга илдилар ва унинг остида ухлаб қолдилар. У ердан ўтаётган бир мушрик Пайғамбаримизнинг дарахтга осиғлик турган қиличларини олиб, муборак бўйинларига ҳужум қилмоқчи эди, Набий алайҳиссалом уйғониб қолдилар. Шунда ҳалиги мушрик:

— Энди сени ким қутқара олади?! − деди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам эса:

— Аллоҳ қутқаради! − деб жавоб бергандилар мушрикнинг қўллари қалтираб қолди, қўлидаги қилич эса ерга тушиб кетди.

Агар иймон сизнинг амалларингизда ўз аксини топса қандай мўъжизалар содир бўлишини кўрдингизми?

Агар Аллоҳ сиз билан бирга бўлса кимдан ёки нимадан қўрқасиз?

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Савр ғорига беркинган эдилар. Икковлари ғорнинг энг юқори қисмига чиқиб олишди. Мушриклар ҳам бўш келмасдилар. Тиш-тирноқлари билан уларни излаб топишга ҳаракат қилардилар. Ҳар бир қарич ерни илма тешик қилдилар.

Савр ғорининг олдига ҳам келдилар. Ҳазрат Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бирор зарар етиб қолишидан ниҳоятда хавфсираб, хавотирга тушардилар. Лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Абу Бакр нимадан қўрқяпсан, маҳзун бўлма, Аллоҳ биз билан”, дедилар.

Агар Аллоҳ сиз билан эканига қатъий иймон келтирсангиз сизни ҳеч ким ва ҳеч нарса қўрқита олмайди. Одамларнинг аксарияти дучор бўлган қўрқув кишанларидан озод бўласиз. Юсуф алайҳиссалом каби зиндон сиз учун озодликдан севимлироқ бўлади. Оч бўлсангиз ҳам ғам чекмайсиз Аллоҳ ризқингизни беришига ишонасиз, бемор бўлсангиз фақат Ўзи шифо беришига амин бўласиз. Шунинг учун иймон Аллоҳнинг ёрдами келишининг биринчи асосларидан саналади.

Иккинчи шарт, иймонда мустақим туриш, собитқадам бўлиш. Сиз то иймонда мустақим тураркансиз, Аллоҳнинг ёрдами сиздан тўхтамайди. Аллоҳнинг ҳар бир ишга қодир эканига ишонар экансиз Ўзи сизга ёрдамчи бўлади. “Албатта, Аллоҳ Ўзига ёрдам берганларга ёрдам берур” (Ҳаж сураси, 40-оят).

Учинчи шарт, бирлашиш. Кунларнинг бирида Форс ҳукмдори Умар розияллоҳу анҳу билан учрашмоқчи бўлди. Узоқ йўл юриб, Мадина шаҳрига етиб келди. Шаҳарга киришда ўзининг шохона кийимларини кийиб олди. Дастлаб масжидга олиб боришди, лекин у ерда Умар розияллоҳу анҳуни топмадилар. Яқин атрофда ўйнаб, югуриб юрган ёш болалар: “Сизлар мўминлар амирини қидиряпсизми?” деб сўрашди. Улар: “Ҳа” дейишганди, болалар: “Масжиднинг орқа томонида ухлаяптилар”, дедилар.

Масжиднинг орқа томонига ўтиб қарашса Халифа Умар розияллоҳу анҳу кийимларини буклаб, ерда ухлаб ётардилар. Саҳобалар халифани уйғотиб юбормаслик учун жим турдилар. Форс ҳукмдори: “Умар қани? Унинг қўриқчиларичи? Ахир сизлар Форсни забт этган бўлсангиз, қасрларингиз қаерда?” деб хайратланиб саволларни бераётганида Умар розияллоҳу анҳу уйғониб кетди. “Сен Форс ҳукмдоримисан?” деб сўрадилар. У: “Ҳа”, деб жавоб берди. “Сени бу ерга нима олиб келди?” дедилар Умар розияллоҳу анҳу. У: “Ислом дини келмасидан олдин ҳам сизлар билан ўртамизда жуда кўп урушлар ўтди. Ҳар гал сизларни мағлуб қилардик. Аммо мусулмон бўлганингиздан кейин сизларни енга олмадик. Қўшинларингиз кучли бўлгани учун эмас, балки Аллоҳ сизларга ёрдам бергани учун ғолиб бўлдингиз деб биламан”, деди.

Умар розияллоҳу анҳу бундай дедилар: “Ҳа, тўғри. Яна бир сабаб – биз бирлашдик. Бирлашиш Аллоҳ таолонинг ёрдами келишига сабаб бўлади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Аллоҳга ва Унинг Расулига итоат қилинг. Ўзаро низо қилманг, у ҳолда тушкунликка учрайсиз ва куч-қувватингиз кетадир””.

Тўртинчи шарт, илм олишга ҳаракат қилиш. Тарихдаги жангларда ғалабалар ўз-ўзидан қўлга киритилмаган. Балки унга пухта тайёргалик, илм орқали эришилган. Ўтган аср мусулмонларининг барчалари қори бўлишган. Мағрибнинг ҳумкдорларидан бири ўғлини уйлантирмоқчи бўлди. Шунда кимнинг уйида қория қизи бўлса, уйнинг деразаси олдида шамни ёқиқ қолдиришга эълон қилди. Шу кеча, шаҳар жуда ёришиб кетди, чунки ҳар бир уйнинг деразаси олдида кўплаб шамлар ёқилганди. Ҳа, ҳар бир уйда Қуръонни ёддан биладиган бир нечта қизлар бор эди. Бу услуб қўл келмаганидан подшоҳ энди бу кеча ҳадис тўпламларини ҳам ёддан биладиганлар шам ёқсинлар деган буйруқни берди. Шамлар сони анча камайган бўлсада, аммо ҳар бир уйда биттадан бўлсада ёқилгани бор эди.

Саҳобалар розияллоҳу анҳум Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тавсияларига биноан иброний тилни ўрганишди. Ҳатто “биз уларнинг ўзидан ҳам яхшироқ ёза ва сўзлаша оламиз” дедилар.

Илм енгилмас кучдир. Буни айниқса ёшлар яхшилаб билиб олишлари лозим.

Бешинчи шарт, сабр-тоқат қилиш. Бир ёш йигит илм ўрганишга ният қилди. Лекин илм йўлидаги қийинчиликларга бардош қила олмади. Уйига қайтиб кетишга қарор қилди. Юкларини йиғиб, йўлга отланди. Йўлда кетар экан, йўл бўйидаги сув оқимига кўзи тушди. Ва ўз-ўзига: “сув юмшоқ, тош қаттиқ бўлса, лекин шунда ҳам сув тошни ёриб ўтишга муваффақ бўляпти. Менинг қалбим шу тошдан ҳам қаттиқ эмаску. Қатъий бўлсам илм қалбимни ёриб киради”, деди. Вақт ўтиб шу йигит ўз соҳасининг энг йирик олимларидан бирига айланди.

Сабр бу кутиш дегани эмас. Балки мақсад сари ҳаракат қилишга, бардавом бўлишга ҳам сабр керак. Сабр нафснинг ёлғонлари билан доимий курашдир.

Аллоҳга итоат этиш барча яхшиликлар эшигининг калитидир. Бу йўлда собитқадам бўлишга интилинг. Озгиндан бўлса ҳам, ҳар куни мунтазам тарзда солиҳ амал қилинг.

Даврон НУРМУҲАММАД

Бундай касалликка чалинган одам гарчи эҳтиёжига зарур барча нарсалар билан таъминланган бўлсада, бошқаларнинг олдида ўзини тиланчи қилиб кўрсатади.

 Муолажа услуби

Бу иллатдан халос бўлиш учун – инсон ўз муаммолари ҳақида одамларга шикоят қилмаслиги ва уларга муҳтожлигини кўрсатмаслиги керак, ҳатто камбағал бўлса ҳам. Зеро, инсонларнинг аксарияти кўп гапиришингизни ёқтирмайдилар. Агар уларга бирор шикоят ёки муаммоингизни арз қилсангиз “Гапни кўпайтирманг” дейишади. Лекин Роббимиз Аллоҳ таоло сиз Унга қанча кўп гапирсангиз шунча сизни кўп яхши кўради.

Севикли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам жиянлари Ибн Аббос розияллоҳу анҳуга: “Сўрасанг, фақат Аллоҳдан сўра!” деганлар. Шундай экан, ҳамиша ёлғиз Аллоҳга юзланиб: “Мен ғам ва ташвишларимдан ёлғиз Аллоҳгагина шикоят қиламан...” (Юсуф сураси, 86-оят), деб айтинг.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Махфий садақа бериш, бошига тушган қийинчиликлардан одамларга шикоят қилмаслик ва мусибатларини ҳеч ким кимга билдирмаслик жаннат хазиналаридандир”, дедилар.

Ким ғам-ташвишини одамларга шикоят қилса, ғами зиёда бўлади. Ким ғам-ташвишини Аллоҳга шикоят қилса, ғамдан фориғ бўлади.

Бобом Исмоил ибн Нужайд: “Ўтмишда тасаввуф олимлари муҳтож бўлишсада, аммо бой бўлиб кўринардилар. Ҳозир аксинча, одамларга камбағаллардек кўринишга ҳаракат қилишади”.

Бобни Абу Ҳамза ал-Бағдодий раҳимаҳуллоҳнинг ҳикматли сўзлари билан якунлайлик: “Камбағалликдан қаноатланиш катта синовдир, унга фақат сиддиқ (ростгўй)лар бардош бера оладилар”.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

Инсон нафсининг касалликларидан яна бири – қилган садақа ва хайр-эҳсонлари учун одамларнинг мақтови, миннатдорчилик билдиришларини умид қилиш саналади.

 Муолажа услуби

Бу касалликдан қутилиш учун – киши қилаётган хайр-эҳсони барча яратганларига беминнат ризқ берувчи ар-Раззоқ бўлган Аллоҳдан эканини англаб етиши лозим. Инсон фақатгина Аллоҳ таоло ва бандалар ўртасидаги бир воситачидир. Ризқни Аллоҳ таоло беради. Шунинг учун қилинган хайр-эҳсон ёки садақа учун ғурурланиш, одамлардан миннатдорчилик кутишга ҳеч қандай сабаб йўқ.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.