Саудия Темир йўллари ташкилоти Ҳаж зиёрати олдидан "Икки муқаддас масжид" тезюрар поездининг ташиш қобилиятини 100 минг ўринга оширишини маълум қилди. Бу ҳақда IQNA Arab Business агентлигига таяниб хабар берди.

 САП ушбу рақамнинг қўшилиши билан бу йўналишдаги умумий йўловчи сиғими жорий йилда 1,6 миллион йўловчига етишини айтди.

Икки Муқаддас Масжид тезюрар темир йўли Жидда (Сулаймония) асосий бекати, Жиддадаги Малик Абдулазиз халқаро аэропорти ва Малик Абдуллоҳ иқтисодий шаҳрини ўз ичига олган бешта бекат орқали ўтиб, Макка ва Мадина шаҳарларини боғлайди.

 Икки Муқаддас масжид поездларидаги ўриндиқларнинг кўпайиши бу йил Ҳаж мавсумида ҳожиларни олиб кетаётган рейслар сони сезиларли даражада ошгани билан боғлиқ.

Жорий йилда парвозлар сони ўтган йилга нисбатан 430 рейсга кўпайиши кутилмоқда. Икки Муқаддас Масжид тезюрар темир йўли соатига 300 км тезликка эга бўлган дунёдаги ўнта тезюрар поездлардан бири бўлиб, 35 та поезддан иборат ва ҳар бир вагон 417 ўриндиқдан иборат.

 Ушбу электропоезд ноль углерод чиқиндилари билан экологик жиҳатдан ҳам мос келади. У муқаддас Макка ва Мадина шаҳарлари орасидаги масофани 2 соату 10 дақиқада босиб ўтади.

 Саудия Арабистони расмий ахборот агентлиги (WАS) "Икки муқаддас масжид" поездини ўз дизайнида Мадина мунавара ва Макка муккарама тарихий жойларидан илҳом олиб, мамлакат ва Яқин Шарқдаги энг йирик транспорт лойиҳаси сифатида таърифлайди.

 2009 йилда бошланган лойиҳа 2018 йилда Жидда шаҳрида Саудия Арабистони қироли Салмон бин Абдул Азиз Ол Сауд томонидан очилган ва ҳар йили 60 миллион йўловчига хизмат кўрсатишни мақсад қилинган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси муфтий, Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари икки мамлакат ўртасидаги турли соҳалардаги алоқалар ривожланиб бораётганини алоҳида таъкидладилар. Хусусан, Саудия Aрабистони ҳожиларнинг улуғ ибодатни  осон ва қулай суратда бажаришига кўмаклашиш борасидаги хизматларни такомиллаштиришга катта аҳамият қараётганини эътироф этди.

Муфтий ҳазратлари ҳаж зиёратчиларига ибодатларини бажариш учун кўрсатилаётган хизматлар хилма-хиллигига эътибор қаратиб, уларнинг Макка ва Мадинага сафарларини кўплаб дастур ва ташаббуслар билан бойитилгани ҳақида бундай деди: "Аллоҳнинг меҳмонларига кўрсатиладиган хизматлар натижасида тараққиёт, фаровонлик ва ривожланишга эришилмоқда".

 Шайх ҳазратлари ҳожилар ва улар учун масъул бўлганларга ҳар йили барча ҳудудларда кўплаб хизмат, имконият, лойиҳа ва қулайликларни кўриб, хурсанд бўлаётганини қўшимча қилдилар.

Диний идора раиси ўзига ҳамроҳлик қилган делегация билан ўзбекистонлик ҳожиларнинг Мино ва Aрафотдаги манзилгоҳларига амалга оширган ташрифларидаги суҳбатида Саудия Арабистони Подшоҳлиги раҳбарияти ва мутасаддиларга ҳожиларнинг осойишталигини таъминлаш, уларга тоат-ибодатларини иймон ва ихлос билан мукаммал бажаришларида кўрсатаётган хизматлари учун ташаккур ва миннатдорчилигини изҳор этдилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари, Тошкент ислом университети ректори, профессор Муҳаммадолим Муҳаммадсиддиқ барча делегацияси аъзолари ибодатларини тинч ва хотиржам адо этиш учун ҳожиларга қулайлик яратиш мақсадида юқори даражадаги тайёргарлик ва барча ёрдам кўрсатиш воситаларидан мамнун бўлганини таъкидлади.

 Маккаи мукаррама ва муқаддас қадамжоларда хизмат кўрсатиш ва инфратузилманинг барқарор ривожланаётганини назарда тутиб: “Бу йил билан ўтган йил орасида тураржой, яшаш, транспорт ва йўллар бўйича катта фарқни сездик. Шунингдек, ҳожиларимиз учун сўрагандан ҳам кўп хизматларни кўрдик. Бунинг учун Саудия ҳукуматига Aллоҳнинг меҳмонлари ва ислом умматига кўрсатаётган хизматлари учун миннатдорчилик билдирамиз”, дея қўшимча қилди”.

 Бу йил Ўзбекистондан ҳаж ибодатини адо этувчилар сони 15 минг нафарга етгани, Ўзбекистондан ҳожилар келиш адади йил сайин муттасил ортиб бораётгани ва келгусида уларнинг адади кўпайишини маълум қилди.

Профессор Муҳаммадолим Муҳаммадсиддиқ икки давлат ўртасидаги ривожланган алоқаларга тўхталиб, мамлакати саудияликларга Бухоро, Самарқанд, Хива ва Тошкент сингари тарихий шаҳарлардаги сайёҳлик ҳудудларини зиёрат қилиши учун 90 кун муддатга визасиз рухсат бераётгани ва ўз навбатида Ўзбекистондан келган ҳаж ва умра зиёратчиларининг Саудия Aрабистонига кириш визаси жуда осон кечаётганини таъкидлади.

“Аш-Шарқ ал-Авсат” газетаси асосида

Илёсхон домла Аҳмедов тайёрлади

21. Дам олиш кунлари фарзандларингизни машинангизда сайрга олиб чиқинг.
22. Фарзандларингиз билан биргаликда турмуш ўртоғингиз учун кутилмаган совға тайёрланг.
23. Дам олиш кунлари иложи борича вақтингизни фарзандларингиз билан ўтказинг.
24. Оилавий суратлар олишга одатланинг. Ҳар бир сурат тагига сурат олинган сана ва суратдагиларнинг исмини ёзиб қўйинг. Йиллар ўтгач мана шулар асосида фарзандларингиз атрофдаги қариндош-уруғ, ёру дўстларни яқиндан танийдилар.
25. Фарзандингизга карточкалардан бирини танлашни таклиф қилинг. Уларга қуйидагилар ёзилган бўлсин: “Оилавий тушлик қилиш”, “Дадажон билан бирга ўйин ўйнаш”, “Ойижон билан бозорга бориш”, “Бобо-бувиларникига меҳмонга бориш” ва ҳоказо.
26. Фарзандингизни яхши кўришингизни англатувчи ҳолатда суратга тушинг.
27. Фарзандингиз билан дарё ёки денгиз бўйида сайр қилинг.
28. Оилангиз даврасида барчага бирдек ёқадиган куй ёки қўшиқ тингланг.
29. Бирор теле ёки радиоканал орқали фарзандларингизга табрик йўлланг.
30. Ҳаво шарида учиш, денгизда сузиш каби саёҳат уюштиринг.
31. Ўқув йилининг биринчи кунида, албатта, кичик фарзандингиз билан мактабига боринг ва синф хонасига кузатиб қўйинг.
32. Фарзандларингиз билан бирор жойга чиқиб қуёш ботиши ёки чиқишини кузатинг.
33. Оила даврасида фарзандларингиз билан қилган ўзаро суҳбатингизни видеога олинг ва эсдалик учун сақлаб қўйинг.
34. Фарзандларингизга болаликдаги дўстларингиз, улар билан бўлиб ўтган қизиқарли воқеалар ҳақида гапириб беринг.
35. Ота-онангиздан эски услубдаги ўйинчоқ ясаб беришларини сўранг. Улар болалик даврларида қандай ўйинлар ўйнашганини айтиб беришларини илтимос қилинг.
36. Оилавий барча суратларингизни альбомга жойланг. Ҳар бир суратни жойлаётганингизда сурат билан боғлиқ бўлган хотираларингизни уларга гапириб беринг. Оилавий альбомингизни фар­зандларингиз билан тез-тез кўриб туринг. Ўтиб кетган инсонларни хотирланг.
37. Ҳафта мобайнида фарзандларингизнинг ҳар бири учун хос бир вақт белгилаб қўйинг. Агар имкониятингиз бўлса, уларни ҳар бири билан ўша вақтда алоҳида суҳбатлашинг.
38. Кичик ёшдаги фарзандларингиз билан қизиқарли ўйинлар ташкил қилинг. Муҳими, ўртангизда меҳр-муҳаббат ҳосил бўлсин.
39. Ота-онангиз сизни тарбия қилишда қўллаган гўзал тарбия усулларидан сиз ҳам фойдаланинг.
40. Кичик қоғоз бўлакларига турли хил вазифаларни ёзинг. Фарзандларингиз уларнинг орасидан бирортасини танласин. Вазифалар содда ва мароқли бўлсин. Мисол учун: оила аъзолари билан биргаликда шарбат ичиш; телевизор кўриш; яқинлар билан телефон орқали боғланиб ҳол-аҳвол сўрашиш ва ҳоказо.

    Давоми бор...

    Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътийнинг "Меҳр ойи" китобидан

    Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Ҳикматуллоҳ Рўзалиев таржимаси.

Одамларнинг устидан кулманг, уларнинг гулдек орзуларини мазахламанг, айниқса содда, самимий инсонларнинг. Эҳтимол ходимингизнинг даражаси Аллоҳнинг наздида сизникидан, унча-мунча обрўли кишиларникидан баланд бўлиши мумкин. Ҳеч кимнинг орзу-мақсадларига беписандлик қилманг, зеро, дунё орзу-мақсадларсиз қуппа-қуруқ бўлиб қолади.

Кўп тафаккур қилиб, кам гапиринг. Эшитганларингизга бепарво муносабатда бўлманг, келажакда унга эҳтиёжингиз тушиб қолиши мумкин!

Кимдирга нисбатан хато муомала қилганингизни билганингиз заҳоти ундан узр сўранг. Узр сўраётганингизда самимият билан, унинг кўзларига қараган ҳолда узр сўранг. Шунда у сизни эшитишдан олдин кўзларингиздан афсусдалигингизни уқиб олади.

Ҳаётда бирор ишда қоқилсангиз, ниманидир қўлдан бой берсангиз, енгилманг, таслим бўлманг. Дарҳол туриб ғалаба томон интилинг.

Ана энди ҳозир замонамизда кенг тарқалган муаммолардан бири – бировнинг телефонига, умуман шахсий мулки ёхуд ҳовлисига берухсат қараш хусусида тўхталиб ўтсак. Бу мавзу кунимизнинг долзарб мавзуларидан бўлгани учун унга тўхталиб ўтиб, бир мақолани эътиборингизга ҳавола этишни зарур деб топдик.

Замонавий оламимизда замонавий буюмлар бизнинг доимий ҳамроҳимизга айланди. Масалан, мобил телефонлари. Уларнинг тури такомиллашгани сари, бу технология воситаларига боғланишимиз янада зиёда бўлди. Табиийки, қўл телефонида ҳар бир кишининг шахсий ёзишмалари, сурат ва видеолари ва бошқа ўзигагина тааллуқли нарсалар бўлади. Кимдир бу жиҳатларга эътибор қаратиб, бировнинг телефонига қўл теккизмайди, бошқа биров эса буни жиддий қабул қилмай, бировнинг телефонини “титкилаш” билан овора бўлади. Хўш, Ислом шариати бу жиҳатларга қандай қарайди? Бу борада қандай одоб беради?

Ислом шариатида ўзгалар уйига киришдан олдин рухсат сўраш шартлиги таъкидланган. Бу борада оятлар нозил қилинган, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам томонларидан тегишли кўрсатмалар берилган. Мисол учун, мана бу ривоятни келтириш мумкин.

Саҳл ибн Саъд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳужраларидаги тешикдан мўралади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қўлларида тароқ бор эди, у билан сочларини тарардилар. Шунда у зот: “Агар қараб турганингни билганимда, мана шуни кўзингга тиқиб олардим! Албатта рухсат сўраш назар (тушиши эҳтимоли бўлгани) учун (жорий) қилинди”, дедилар” (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий, Имом Насоий ва Имом Аҳмад ривояти).

Шариатда бирон жойга киришдан олдин изн сўраш назар сабабидан жорий қилинган. Сабаби, берухсат кириш билан уй эгаси рози бўлмаган нарсаларга бегона одамнинг кўзи тушиши мумкин. Шунинг учун бировнинг уйига кирмоқчи бўлган одам, аввал уй эгасини чақириб, ундан изн сўрайди. Агар изн берилса, киради. Бўлмаса, ортига қайтиб кетади. Уй эгаси чақирмасидан олдин тўппа-тўғри ичкарига бостириб кириш мўмин кишига умуман тўғри келмайди. Қолаверса, изнсиз бировнинг уйига мўралаш, эшик тирқишидан ичкарига назар солиш ҳам жоизмас.

Шундан келиб чиқиб айтамиз, бировнинг телефонига рухсатсиз тегиш тўғри эмас. Мана шундай нарсалар шариат ҳукмларига беписанд қарашдан келиб чиқмоқда. Банда шариатга амал қилмаганидан кейин бошига турфа балолар ёғилаверади. Ўзингиз айтганингиздек, ҳозир бировнинг телефонига рухсатсиз қўл теккизадиганлар кўпайиб кетган. Аслида, шариат талабига кўра, бировнинг телефонини рухсат сўраб кўриш лозим. Сўрамасдан бировнинг нарсасига тегиш жоизмас!

Юқорида, ҳужраи саодат тирқишидан мўралаган кимсага қандай оҳангда мурожаат қилинганини ўқидик. Энди ўзимизга бир савол берайлик: "Агар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бировнинг телефонини рухсатсиз титкилаётганларни кўрганларида, уларга нима деган бўлардилар?!”.

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Қурбонлик – Аллоҳга яқин бўлиш, яъни ибодат (қурбат) мақсадида маълум бир вақтда маълум турдаги ҳайвонларни қурбонлик нияти билан сўйишни англатади.

Аллоҳ таоло “Кавсар” сурасида шундай марҳамат қилади: “Албатта, Биз сенга Кавсарни бердик. Бас, Роббингга намоз ўқи ва жонлиқ сўй”.

Уламоларимиз ушбу ояти каримадаги “намоз”дан мурод, ийди қурбон намози, “жонлиқ”дан мурод қурбонликка сўйиладиган ҳайвон, деганлар.

Банда барча ибодатларини Аллоҳ уларга буюргани учун қилади. Аллоҳ таоло бандасига буюради, банда эса Аллоҳнинг буйруқларини сўзсиз бажаради. Аллоҳнинг амри билан қилинган ибодатларда билган ва билмаган сон-саноқсиз ҳикматлар бор. Аллоҳ таоло Ҳаким Зотдир. Буюрган ҳар бир ишида ҳикмати бордир.

Ҳамма ибодатнинг ҳикмати бўлганидек, қурбонлик қилишнинг ҳам кўплаб ҳикматлари бор. Уларнинг бир нечтасини келтириб ўтамиз:

1. Қурбонлик қилишнинг биринчи ҳикмати Ислом шиорларини улуғлашдир. Дин шиорларини ҳурмат қилиш ва улуғлаш иймон аломати бўлиб, бу иш туфайли Ислом мустаҳкамланади, мусулмонларнинг иймонлари зиёдалашади.
2. Қурбонлик қилишнинг иккинчи ҳикмати мусулмон кишининг қурбонлик қилиши билан Аллоҳга янада яқинроқ бўлади ва Унинг розилигига эришади. Зеро, Аллоҳ таоло: “...Бас, Роббингга намоз ўқи ва жонлиқ сўй”, деб буюрган.

Аслини олиб қараганда Аллоҳга банданинг У Зотга қилган қурбонлигининг гўшти ҳам, қони ҳам керак эмас. Банданинг қилган қурбонлигининг гўшти ҳам, қони ҳам Аллоҳга етмайди. У Зотга фақат банданинг қурбонлигини қанчалик даражада тақво ва ниятда қилиши билан етади. Аллоҳ таоло қурбонлик қилиш амри билан бандаларини имтихон қилиб, уларнинг тақволарини, илоҳий амрига бўлган итоатини ва Аллоҳга бўлган яқинлик даражаларини синаб кўради.

Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг Ҳаж сураси, 37-оятида бундай марҳамат қилади: “Аллоҳга (қурбонлик) гўштлари ҳам, қонлари ҳам етиб бормас. Лекин у Зотга сизлардан тақво етар. Аллоҳ сизларни ҳидоят қилгани сабабли – У зотни улуғлашларингиз учун – уларни сизларга бўйсундириб қўйди. Эзгу иш қилувчиларга хушхабар беринг!”.

Бу оятдан мақсад ихлос, тақво ва Аллоҳ таолога яқинлашишдир. Аллоҳ берган неъматларини эслаш ва Унинг розилигини қозонишдир. Агар қурбонлик қилишда ихлос ва тақво бўлмаса, қилган қурбонликларининг гўштлари қанча кўп бўлса ҳам, Аллоҳ наздида ҳеч қандай қиймати бўлмайди.

3. Қурбонлик қилишнинг учинчи ҳикмати тавҳид аҳлининг имоми Иброҳим алайҳиссалом суннатларини тирилтиришдир. Аллоҳ таоло у зотга ўз ўғли Исмоилни қурбонлик қилишни ваҳий қилди. Сўнг Исмоилнинг ўрниларига бир қўчқорни эваз қилиб берди. У зот ўғли ўрнига ўша қўчқорни қурбонлик қилдилар. Аллоҳ “Саффот” сурасининг 108-оятида: “Уни биз улкан қурбонлик эвазига алмаштириб олдик” деди. Бу билан инсон Иброҳим алайҳиссаломга ўхшаб бутун борлиғини Аллоҳ йўлида қурбон қилишига тайёрлигини билдиради.
4. Қурбонлик қилишнинг тўртинчи ҳикмати моддий ҳолатини яхши бўлмаган камбағал ва бева-бечораларнинг кўнгилларини кўтаришдир. Бу билан фақир ва мискинларга нисбатан меҳр-шафқат туйғулари оммалашади. Баъзи одамлар моддий имконияти йўқлиги сабабли хафталаб, балки ойлар давомида гўшт истеъмол қилмайди. Бундай кишилар қурбонлик гўшти сабабли қора қозонларига гўшт киради ва оиласига қисман бўлсада хурсандчилик киради. Уларга яроқсиз бўлиб қолган, айби нуқсони бор ҳайвонларнинг гўштини эмас, балки энг афзал бенуқсон, бақувват ҳамда соғлом ҳайвонлар гўштини ҳадя қилиш керак. Бундан камбағалларнинг кўнгиллари кўтарилади.
5. Қурбонлик қилишнинг бешинчи ҳикмати қўни-қўшни, дўсту биродарлар ва қариндош-уруғлар бир жойга жамланади, силаи раҳм бўлади. Уларнинг жипслиги мустаҳкамланади. Ўртада бўлиб ўтган низоларга барҳам берилади. Бундан ташқари, қурбонлик қилиш жамиятда биродарлик, ёрдам ва ҳамжиҳатлик руҳини ривожлантиради. Жамият қатламларида адолатнинг ривожланишига, одамларнинг бир-бирларига ғамхўрлик қилишига ва бирлашишига каттта ёрдам беради.
6. Қурбонлик қилишнинг олтинчи ҳикмати чорва ҳайвонларини бизга бўйсундириб қўйгани учун Аллоҳга шукрона қилиш. Аллоҳ таоло “Ҳаж” сурасининг 36-37-оятларида шундай марҳамат қилади: “...Бас ундан енглар ҳамда фақир ва хожатмандни ризқлантиринглар. Уни сизларга мана шундай бўйсундириб қўйдик, шоядки шукр қилсангизлар. Аллоҳга ҳаргиз унинг гўшти ҳам, қони ҳам етмас. Лекин Унга сизлар тарафингиздан бўлган тақво етур...”

Қурбонлик қилишнинг нафақат охиратда балки, шу дунёда ҳам бир қанча манфаатлари бор. Қурбонлик қилиб яқин қариндош, қўни-қўшни, қийналган, муҳтож оилаларга тарқатиш билан меҳр-оқибатнинг пайдо бўлиши ва ижтимоий алоқаларнинг яхшиланишига олиб келади. Аллоҳ таолонинг илоҳий ҳикмат асосида амр қилинган бу иши ортида жамиятдаги инсонларнинг бир-бирига бўлган ўзаро ишонч ва ҳурмат-эътибор ётади. Шундай экан бундай ишларни давомли тарзда қилишда давом этиш мақсадга мувофиқдир.

Олим ЖЎРАЕВ