muslim.uz

Четверг, 19 Июль 2018 00:00

Вакилимиз Ставрополь ўлкасида

Ставрополь ўлкаси Мусулмонлар идораси меҳнат муҳожирлари орасида маънавий-маърифий тадбирларни ўтказишга катта эътибор қаратиб келмоқда. Айни кунларда ҳам ана шундай учрашувлар бўлиб ўтмоқда. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси маслаҳатчиси Абдулҳамид Турсунов иштирок этди. Бу ҳақда Ставрополь ўлкаси Мусулмонлар идораси матбуот хизмати хабар берди.

Абдулҳамид Турсунов юртдошларимизни Россия Федерацияси қонунларига риоя қилиш ва ўзларини яхши томондан намоён қилишга чақирди.

– Россияда жуда кўплаб меҳнат муҳожирлари бор. Уларнинг мослашишлари учун айнан шундай суҳбатлар ва учрашувлар ёрдам беради. Туб аҳолининг дини ва одатларини ҳақорат қилмаслик, ўзини тўғри тута олишни ёдга солиш, ўз мамлакатининг муносиб вакили бўлишга чақириқлар – буларнинг бари ҳақида иложи борича кўпроқ гапириб туриш керак. Шуни алоҳида қайд этиш лозимки, Ставрополь ўлкаси Мусулмонлар идораси ходимлари, шу жумладан, мен ҳам, доимо турли масалаларда ёрдам кўрсатишга тайёрмиз», – дейди Абдулҳамид Турсунов.

Учрашувда аёллар масалаларига катта эътибор қаратилди, ахир аёл – энг аввало оиланинг чароғбони, сарамжон-саришта уй бекаси. Айнан у баркамол авлодни вояга етказишдаги тўғри пойдеворни қўйишга сабабчи бўлади.

Бир овоздан бундай таълим-тарбия ва турли мавзуларга оид чиқишлар, фойдали маърузаларни тез-тез ўтказиб туришга келишиб олинди. Шу мақсадда ишчи гуруҳи тузилиб, унга “Ставрополь ўлкаси ўзбеклари ва ўзбекистонликларнинг миллий маданият маркази” жамоатчилик ташкилотининг раиси Тимур Каримов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси маслаҳатчиси Абдулҳамид Турсунов, Пятигорск шаҳар ўзбек диаспорасининг раиси, шунингдек, ўлканинг ҳар бир минтақасидан биттадан вакил киритилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

Бўлим Дунё янгиликлари

Среда, 18 Июль 2018 00:00

«Ҳаж — 2018»: зиёратчилар билан учрашув бўлиб ўтди

Жорий йилнинг 17-июль куни Қорақалпоғистон Республикасидан Ҳаж зиёратига борувчи 150 нафар фуқаро иштирокида йиғилиш бўлиб ўтди.

Унда Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти қозиси Шамсутдин Бауатдинов «Ҳаж» ва «Умра» тадбирларин ташкил этиш ва ўтказиш масалалари бўйича Жамоатчилик кенгаши томонидан 2018 йилги Ҳаж мавсумига тайёргарлик ишлари бошлаб юборилганини маълум қилди. Ҳаж ибодатига борувчиларнинг ушбу амал ҳақидаги тушунчаларини бойитиб, мавсум давомида қилинадиган амаллар ҳақида атрофлича маълумот берди.

Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши Раиси ўринбосари М.Алеуов Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитанинг кўрсатмаси бўйича шаҳар ва туман бош имом-хатиблари томонидан Ҳаж зиёратига борувчилар билан тушунтириш ишлари олиб борилаётганини қайд этди. Бунда олдин ҳажга борган тажрибали имомларимиз тарафидан амалий ёрдамлар бериб борилиши, албатта ўзининг ижобий самарасини беришини таъкидлаб ўтди.

Шунингдек, учрашув давомида зиёратчиларимизнинг ибодат амалларини тўлиқ адо этишлари учун яратилаётган қулайликлар, уларга берилаётган эътибор ва имкониятлар таҳсинга лойиқ экани таъкидланди.

Учрашув якунида Ҳаж зиёратига борувчи фуқаролар томонидан берилган саволларга атрофлича жавоб берилди.

Исламатдин АЛЛАНОВ

Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти ходими

Бўлим Ўзбекистон янгиликлари

Среда, 18 Июль 2018 00:00

Оби ҳаёт исрофидан сақланайлик

Аллоҳ таоло Қуръони каримда сувни ҳаёт манбаи қилиб қўйганини таъкидлаб кўплаб оятлар нозил қилган. Жумладан, “Биз осмондан баракотли сув – ёмғир ёғдириб, унинг ёрдамида боғ-роғларни ва ўриб олинувчи дон-дунларни ҳамда тизилган (мевали) новдалари бўлган баланд хурмоларни ундириб ўстирдик. Бандаларга ризқ бўлсин учун (мана шундай қилдик). Яна у сув ёрдамида ўлик шаҳарни – ерни тирилтирдик. (Ўликларнинг ўз қабрларидан қайта тирилиб) чиқишлари ҳам мана шундай бўлур” (Қоф сураси 9-11-оятлар).

Бошқа бир ояти каримада эса Аллоҳ таоло яна марҳамат қилиб айтади: “Яна Раббингиз эълон қилган (бу сўзлар)ни эслангиз: “Қасамки, агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман. Борди-ю, ношукрчилик қилсангиз, албатта, азобим (ҳам) жуда қаттиқдир” (Иброҳим сураси 7-оят).

Гарчи ушбу оятда шукр қилиш ва ношукрлик оқибатлари Исроил авлодига қарата айтилган бўлса-да, лекин унинг ҳукми умумий бўлиб, то қиёматга қадар келадиган барча инсонларга тегишлидир. Шукр қилиш ўз-ўзидан бўлмайди, балки ўзидаги моддий ва маънавий неъматлар ҳақида кўп мулоҳаза қилиш, улар берилган тақдирда қандай ҳолатда бўлишини тасаввур этиш, ўзидан қашшоқроқ, қийналганроқ кишиларни ёдга келтириш инсонни ўзидаги неъматлар учун Аллоҳга шукр қилишга ундайди. Бу иши инъом этувчига ҳам манзур бўлади. Натижада неъматнинг янада зиёда бўлишига сабаб бўлади. Аксинча, ношукрлик, нонкўрлик каби ҳолатлар инъом этувчида нафрат ва ғазаб пайдо бўлишига олиб келади. Натижада берган неъматларини қайтариб олиш ёки бошқа офат ёхуд мусибатларга дучор қилиш йўли билан жазолаши жоиз бўлиб қолади.

Ношукрлик инсонлараро муносабатларда ҳам ўзининг салбий натижаларини беради. Яхшиликни қадрлаб, имкони бўлса қайтариш айнан олижанобликдир.

Ҳозирги кунда баъзи бир юртдошларимиз орасида Аллоҳнинг улуғ неъматларидан бири бўлган сувдан оқилона фойдаланмаслик, аксинча уни исроф қилиш ҳолатлари кузатилмоқда. Айниқса, ёз фасли келиши биланоқ ушбу исрофгарлигимиз янада ортиб бормоқда. Бу каби салбий ҳолатларнинг олдини олиш ҳар биримизнинг инсоний бурчимиздир. Зеро қиёмат кунида барчамиз Аллоҳ таоло бизга берган неъматлар ҳақида албатта сўраламиз.

Аброр АЛИМОВ,
Тошкент шаҳар “Қатортол” масжиди имом-хатиби

Бўлим Мақолалар

Среда, 18 Июль 2018 00:00

Болангиз виртуал ўйинлар қаҳрамонига айланиб қолмасин...

Беҳзод компьютерига янги ўйинлар ўрнатди. Энди олти ёшга тўлаётган ўғлига “Спеэд Раcинг Cар” – “Машиналар пойгаси” ўйинини қандай ўйнашни кўрсатиб берди.

Ўйинга диққат билан тикилиб турган ўғли “дада, машинангиз одамларни босиб кетяпти” деди. Шунда Беҳзод “ўғлим, бу ўйинда одамларни машина босиб кетса ҳам ҳеч нарса қилмайди, сен машинангни ҳайдаб кетаверасан, тушундингми?” деб ўғлини компьютер ёнига ўтқазиб қўйди.

Орадан икки ой ўтгач Беҳзод ўғлини боғчадан олиб, автомобиллар тўхтовсиз ҳаракатланаётган катта йўлдан ўтишга шайланди. Шу орада ўғли қўлдан чиқиб, тинимсиз ўтиб турган машиналар орасидан йўлнинг нариги бетига югурди. Бола сабаб бир неча автомобиль бир-бирига тўқнашди. Яхшиямки, ҳайдовчиларнинг ҳушёрлиги сабаб болакай омон қолди. Фарзандининг бебошлигидан жаҳли чиққан Беҳзод югуриб бориб:

– Нега бундай қилдинг, – деб бақирди.

Мўлтираб турган ўғли:

– Дадажон, машина босгани билан барибир менга ҳеч нарса қилмайди, ўзингиз айтгансиз-ку? – деб жавоб берди...

Бугун замонавий ахборот технологиялари, энг сўнгги турдаги компьютерлар кўпчиликнинг уйидан жой олган, улардан воз кечиб бўлмайди. Чунки, виртуал олам одамни, айниқса, ёшларни оҳанграбодек ўзига тортмоқда.

Энг сўнгги турдаги техник воситаларни пухта ўзлаштириб, замон билан ҳамнафас бўлиб бормоқ керак, акс ҳолда, тараққиётдан ортда қолиб кетиш ҳеч гап эмас. Аммо танганинг икки томони бўлганидек, замонавий технологияларнинг ҳам салбий оқибатлари бўлиши мумкинлигини унутмаслик лозим.

Доимий равишда компьютер ўйини ўйнашни одат қилган бола ҳақиқий ҳаётни ўйиндан фарқлай олмай қолиши ҳолатлари кузатилмоқда. Бу аксарият ота-оналар иш кўпайиб кетганини рўкач қилиб, фарзанд тарбиясини ўз ҳолига ташлаб қўйганлигининг натижасида келиб чиқаётир. Жигарпорасини турли хавф-хатардан асраган ота-она онг-у тафаккурга келганда бепарволик қилиб, фарзандининг овуниши, бўш ўтирмаслиги учун компьютер ўйинларига рўбарў қилишга уринади. Натижада бола компьютер ўйинларининг асирига айланмоқда.

– Бундай муҳитда вақт қандай ўтгани сезилмайди, шунинг учун ўсмир болалар компьютер ўйинларига мутлоқ тобе бўлиб қолмоқда, –дейди болалар шифокори Дилмурод Каримов. – Болалар ўйинга берилиб кетганидан ҳатто қорни очганини ҳам билмай, касаллик орттириб олиши кузатилмоқда. Ўйинларнинг салбий оқибатлари фарзандларимизнинг руҳиятига ҳам таъсир қилмоқда. Компьютер нури нафақат болаларни, ҳатто катталарни ҳам руҳан, ҳам жисмонан толиқтиради. Афсуски, бола керакли физиологик қувватни техника ёнида соатлаб ўтириши натижасида йўқотади. Бола организми ўсишни истайди, лекин кучи етмайди. Шундан у сўлғин, руҳан жиззаки, одамови бўлиб қолади.

Берилиб компьютер ўйнашнинг салбий оқибатлари кўп. Энг асосийси, инсоннинг кўриш қобилияти пасаяди. Ваҳоланки, ёш болалар экранга кунлик қарашининг меъёри 45 дақиқа этиб белгиланган. Компьютер ўйинида ғалабага интилаётган бола ўз мақсадига эришмагунча соатлаб ҳаракат қилади. Бу ундаги худбинликни (эгоизм) кучайтиради. Атрофдагиларга бемеҳр бўлади. У ўйинда душманни ўлдиради. Натижада ҳаётда одамларга бефарқ бўлиб қолади. Уларга махлуқ сифатида қарайди. Дарс, мутолаадан ташқари, ота-онани, катталарни ҳурмат қилиш туйғулари сўниб боради.

Виртуал ўйинларининг салбий оқибатлари ҳақида оммавий ахборот воситаларида бот-бот бонг уришса ҳам барибир интернет-кафеларининг доимо ёшлар билан гавжумлиги, у ерда ўсмирларнинг турли ўйинларга муккасидан кетаётгани ва қимматли вақтини беҳуда ўтказаётгани дилни хира қилади. Айниқса, болаларнинг диққатини монитордан узмаган ҳолда бир-бири билан сўкишиб, бир-бирини беҳаё сўзлар билан ҳақоратлаб гаплашиши интернетдан маълумот олиш учун келган қизлар, аёлларнинг жиддий эътирозига сабаб бўлмоқда.

– Иш юзасидан интернет-кафега киришимга тўғри келди, – дейди пойтахтимизнинг 218-мактаб ўқитувчиси Раъно Назарова. – У ерда 11-12 ёшдаги болаларнинг бадхулқлигидан кирганимга афсус қилдим. Ўшандан буён бундай жойларга киришга юрагим бетламайди. Ҳар доим ота-оналар мажлиси ўтказганимда уларга ўзим кўрган ҳолатни гапириб бераман ва фарзандини ўз ҳолига ташлаб қўймасликни, бола тарбиясига жиддий қарашини, энг муҳими, бола виртуал ўйинлар қаҳрамонига айланиб қолмаслигини тайинлайман.

Психологларнинг компьютер ўйинларини ўйнаш ҳар кунлик режимга айланиши инсон руҳиятига ўта салбий таъсир қилиши ҳақидаги илмий қарашлари улуғ бобокалонимиз фикрларига ҳамоҳангдир. Буюк қомусий олим Абу Али ибн Сино вақтини беҳуда сарфловчи кишилар ҳақида бундан бир неча аср илгари “Бекорчилик ва айш-ишрат нафақат нодонликка олиб келади, айни вақтда турли касалликларнинг пайдо бўлишига ҳам сабаб бўлади”, деб ёзган.

Чегара билмас ахборот макони ривожланаётган бугунги кунда ёш авлодни компьютер технологияларидан тўғри фойдаланишга ўргатиш миллий қадриятларимизга содиқ, комил фарзандларни вояга етказишда муҳим аҳамият касб этади. Компьютер хизматлари кенг ривожланаётган бир пайтда ёшларнинг интернет-кафелар хизматидан тўғри фойдаланишини таъминлаш, беҳаё сайтлар ёки турли ўйинлар таъсирига тушиб қолишининг олдини олиш ота-оналар ва ўқитувчилар зиммасидаги масъулиятли вазифадир.

Замонавий ахборот-ресурс марказлари электрон дарслик ва миллий ўйинлар билан бугун глобал тармоққа уланган интернет-кафелар бир пайтнинг ўзида тезкор почта, маълумотлар базаси, дунёдаги турли воқеа ва ҳодисалар ёритиладиган информация манбайи бўлиш билан бирга, зўравонлик, беҳаёлик каби иллатларни тарғиб қиладиган, ёш авлод онг-у шуурига мафкуравий тазйиқ ўтказадиган турли ўйинлар ўчоғига ҳам айланмоқда.

Шунинг учун ҳам маърифатпарвар бобомиз Абдулла Авлонийнинг “Агар бир киши ёшлигида нафси бузилиб, тарбиясиз, ахлоқсиз бўлиб ўсдими, бундай кишилардан яхшилик кутмак ердан туриб юлдузларга қўл узатмак кабидир. Дин ва эътиқоди саломат бўлмаган кишилар ҳақни ботилдан, фойдани зарардан, оқни қорадан, яхшини ёмондан айира олмас, бундай кишилардан на ўзига ва на бошқа кишиларга ва на миллатга тариқча фойда йўқдур”, деган сўзлари бир аср аввал миллатимиз учун қанчалик долзарб бўлган бўлса, ҳозир ҳам ўз аҳамиятини йўқотгани йўқ.

Даврон Суннатов, ЎзА

Бўлим Мақолалар

Среда, 18 Июль 2018 00:00

Олам – Аллоҳнинг белги-аломатларидан

Сув ичаётганингда ақлинг билан ушбу ажойиб сувни мушоҳада қилиб ич. Ушбу суюқ, ранги ҳам ҳиди ҳам йўқ модда ҳақида фикр юритиб ич. Ундаги сифат ажойиб ва ғаройибдир. Чанқаган вақтингда сенинг бу ташналигингни сувдан бошқа нарса қондира олмайди. Кейин томирларингда тер қандай ҳаракатланишини ўйлаб кўр.

Мана шулар ҳақида мушоҳада қиладиган бўлсанг, ушбу сувга қараб туриб ўзингни Аллоҳнинг олдида топасан.

Бир куни Ҳорун ар-Рашиднинг мажлисида солиҳ ва катта уламолардан Товус ал-Кайсоний раҳимаҳулллоҳ ҳам бирга эди. Ҳорун ар-Рашид чанқаб, бир коса сув келтиришларини талаб қилди. Сув келтирилди. Ичишни бошламоқчи бўлганида ҳалиги олим унга: ”Шошманг, эй мўминларнинг амири, сувни ичмай туринг!” деди.

У: ”хўп” деди.

Товус: Айтингчи, агар сиз чанқоғингиз устига мана шу бир коса сувдан тўсилсангиз уни ниманинг эвазига сотиб олган бўлардингиз? деди.

Ҳорун: ”Қўлимдаги бор нарсам эвазига”, деди.

Товус: ”Ош бўлсин, ичаверинг”, деди.

Кейин у ичди. Товус: ”Эй мўминларнинг амири, агар мана шу сув танангиздан чиқиб кетишидан тўсилиб қолса, ниманинг эвазига уни чиқарар эдингиз?” – деди.

У: ”Қўлимдаги бор нарсам эвазига”, деди.

Товус: ”Эй мўминлар амири, бир ҳўплам сув ичишга ҳам етмайдиган мулкда Аллоҳдан қўрқинг”, деди.

Инсон бу ҳақида ўйласа бир томчи сувнинг ўзида Аллоҳ борлигини кўради. Булутнинг ўзида Аллоҳнинг борлигини кўради. Шамоллар тебратаётган ўсимликларнинг ўзида Аллоҳ азза ва жалланинг борлигини кўради. Турли таомлар ва ҳар хил мевалар, кеча ва кундузнинг алмашинувида Аллоҳ субҳанаҳу ва таолони кўради.

Қандай қилиб олам инсонни Аллоҳни кўришдан узоқлаштирадиган тўсиқ бўла олади?!

Бу олам Аллоҳнинг белгиларидан бошқа нарса эмас.

Муҳаммад Саъид Рамазон ал-Бутийнинг суҳбатларидан

Тошкент шаҳар

“Кўкча оқтепа” масжиди имом-хатиби

Абдуллоҳ ҒУЛОМОВ

таржима қилди.

Бўлим Мақолалар