Алпинистликка қизиқадиган бир киши дунёнинг энг баланд ва энг хатарли тоғ чўққисига чиқиш орзусида эканини эълон қилибди. Узоқ йиллик тайёргарликдан сўнг машҳурлик чўққисига эришиш мақсадида ушбу таваккалга бир ўзи қўл урибди.

Орзусини омалга оширишда керак бўладиган ҳамма нарсани олиб тузган реъжаси бўйича йўлга отланибди.

Тоғ чўққиси сари кетаётганда бирдан атрофини зимистон ўраб олибди. У анчагина йўлни босиб ўтган эди. Қаршисида йўлни давом эттиришдан бошқа имкон қолмади. Бу зулмат унга қандай "совғалар" тайёрлаб қўйганини билмас эди.

Шу вақт тўсатдан мувозанатни йўқотиб, тоғнинг чўққисидан қулаб тушди. Мақсад қилган чўққисига етишга озгина қолган эди!

Қулаётганда арқонни ушлаб, унга осилиб қолди. Арқоннинг илгаги тоғдаги бир тошга боғланган эди.

Алпинист ўзини ҳаво тебраниб тургандек, қадами остида ҳаводан бошқа ҳеч нарса йўқдек ҳис қилди. Қонга бурканган қўллари арқонни аранг ушлаб турарди. Бу зимистон ва қаҳратонда у чуқур-чуқур нафас олар, юраги шиддат билан уриб турарди. Жароҳатланган қўли билан ҳамон арқонни ушлаб турарди.

У нима қиларини билмай, нажотдан умидини узгач бор овози билан: "Худойим, Худойим! Мени қутқар, мени қутқар" деб жар солди. Лекин овозининг акс-садосини эшитди холос.

Шу вақт бироз чўнган жимжитлини бузиб номаълум бир овоз келди:

- Нима қилишимни истайсан?

- Ё Робб, мени қутқар!

- Сени қутқаришга қодирлигимга ҳақиқатан ҳам ишонасанми?

- Худойим, тўлалигича ишонаман, Сендан бошқа ким ҳам мени қутқара оларди?!

- Унда нажот топай десанг, ушлаб турганинг арқонни кес!

- Арқонни?! Мени қулашдан тутиб турган арқонни-я?! Ахир ундан бошқа тиргагим йўқ-ку!

Озгина вақт иккиланиб барибир арқонига маҳкам ёпишиб олди, уни кесмади...

Эртаси куни қутқарув гуруҳи қўли билан арқонга илашиб турган, совуқдан бутунлай музлаб қолган бир одамни топиб олишди. У ердан атиги бир метр баландда осилиб турган экан!..

Ҳа, баъзи одамлар "ҳавои нафс" дейилмиш арқонни тутиб, Аллоҳнинг мустаҳкам арқонини унутишади.

Қуръони каримда бу каби арқонни узган зотлар ҳақида бир қанча қиссалар бор. Шунингдек унга тирмашиб олганлар ҳақида ҳам. Масалан Иброҳим алайҳиссалом қавмлари у зотни манжаниққа солиб оловга улоқтиришганда бошқа барча арқонларни узиб, Аллоҳнинг мустаҳкам арқонини тутгандилар ва қайта-қайта: "Бизга Аллоҳнинг Ўзи етарли ва У қандай ҳам яхши вакил" (Оли Имрон сураси, 173-оят), деган эдилар.

Яна бир намуна, Лут алайҳиссалом аҳлларидан узилиб Аллоҳ томон юзланган эдилар: "Бас, унга Лут иймон келтирди ва: «Албатта, мен Роббимга ҳижрат қилгувчиман. Албатта, У азиз ва ҳакимдир», деди" (Анкабут сураси, 26-оят).

Аллоҳнинг арқонидан ўзга арқон йўқ, Аллоҳнинг йўлидан ўзга йўл йўқ: "Албатта, Иброҳим ҳам унинг гуруҳидандир (Нуҳдан кейин келган Иброҳим Пайғамбар, Аллоҳнинг йўлини тутишда у билан бир гуруҳдан эди). Ўшанда у ўз Роббига соғлом қалб ила келмишди" (Соффат сураси 83-84 оятлар). Яъни, Аллоҳга бўйсуниб, Робби олдида ўзини хокисор тутиб келмишди...

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Қизим эндигина тўрт ёшдан ўтган бўлса-да, феъли жуда оғир эди. Доимо жим юрарди. Сал гапга хафа бўларди. Бирор нарса сўрасангиз, зарда билан жавоб қайтарарди. Тўғри, болалар руҳиятида гоҳида шундай ўзгаришлар ҳам кўзга ташланади. Лекин бу анча кейин-ўсмирлик ёшларида кузатиладиган ҳолат.

Қизимнинг бундай бўлиб қолгани ҳақида узоқ ўйладим. Охири бунинг сабаби ўзим эканлигимни билдим. Мен кўпинча у билан гаплашганимда уни пастга урардим. Унинг ютуқларини эътироф этиш ўрнига, унинг муваффиқиятларига оддий ҳолатдек, ўзи аслида шундай бўлиши ҳам керак-да деган маънода ёндашардим. Айб иш қилиб қўйганда ёки бирор буюрган вазифамни бажара олмаган дамларида хали гўдак бўлишига қарамай қаттиқ-қаттиқ койиб, уни бир ишни эплолмайдиганга чиқарардим. Кези келганда турмуш ёки ишимдаги ташвишлар туфайли асабим бузилгани учун қизимни уриб ёки ҳақорат қилиб бошқаларнинг аламини ундан олардим.

Ўйлаб қарасам, ҳамма муаммо қизимда эмас, ўзимда экан. Мен ўз бепарволигим сабаб қизимни руҳан синдириб қўйган эканман. Тарбияда йўл қўйган хатоларим учун Аллоҳ таолога тавба қилдим. Аллоҳга шукрки, бу муаммони хали кеч бўлмасидан бартараф этишимга Ўзи тавфиқ берди.

Бир вароқни қўлимга олиб унга қизимнинг барча фазилатлари, кўзга кўринган, мақтаса арзигулик жиҳатларини ёздим. Масалан, укасини яхши кўриши, меҳрибонлиги, одобли экани, ўртоқларини камситмаслиги, ҳеч кимни ҳақорат қилмаслиги, меҳмондўстлиги, сахийлиги, тартибли экани, озодалиги ва шу каби бошқа жиҳатларини ёзиб чиқдим. Кейин вароқни меҳмонхонамизнинг тўрига кўзга кўринадиган қилиб осиб қўйдим.

Дадаси ишдан қайтганларида қизимни чақириб вароққа ёзганларимни икковларига ўқиб бердим. Қизимнинг фазилатларини қоғоздан бирма-бир ўқир эканман, шу палладаги унинг хурсандчилигини кўрсангиз эди! У шодлигидан қанот чиқариб учиб кетадигандай эди гўё!

Шундан кейин қизим анча ўзгарди. Албатта ижобий тарафга. Юзидаги доимги тундлик табассумга алмашди. Гапларидаги зарда оҳанги йўқолди.

Шундан кейин қачон уйимизга меҳмон келса, қизим меҳмоннинг қўлидан ушлаб меҳмонхонага олиб кирар ва “Келинг, сизга онам мен ҳақимда ёзганларини кўрсатаман” деб ўз қувончини изҳор қиларди. Мен ҳам Аллоҳнинг фазли ила ўз хатойимни вақтида англаб, уни тузата олганимдан хурсанд эдим.

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг

“Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Бугуни кунда дунё бўйлаб жуда кўп одамлар спорт билан шуғулланишади. Соғлиқни сақлаш, кучли ва жисмонан соғ бўлиш учун турли машқлар қилишади, баданларини чиниқтирадилар. Одамларнинг аксарияти фақат шу мақсадда спорт билан шуғулланадилар. Лекин афсуски Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам спорт билан шуғулланишга қанчалик тарғиб этганларини яхши билишмайди. Севимли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам спорт билан шуғулланишга даъват этардилар ва шуғулланувчиларни рағбатлантирардилар, албатта ўзлари ҳам мунтазам равишда шуғулланардилар.

Алоҳида таъкидлаш керакки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу борада ҳаммага намуна эдилар. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам жисмонан бақувватлик ва жисмларига ғамхўрлик қилишда энг яхши спортчилардан ҳам афзал бўлганлар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кучли мўмин кучсиз мўминдан Аллоҳга севимлироқдир, лекин ҳар иккисида ҳам яхшилик бор", деганлар.

Сиҳат-саломат ва кучли бўлишнинг банданинг Аллоҳга тоат-ибодат этишида, динга хизмат қилишида, шахсий ҳамда оилавий мажбуриятларини бажаришида таъсири катта.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Албатта, сенда жасадингнинг ҳам ҳаққи бор", деганлар.

Саҳобалар розияллоҳу анҳум Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг баданлари бақувват, тана аъзолари бир-бирига мутаносиб, хушбичим, қоринлари ҳам текис эди деб тавсифлашган. Бу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эпчил ҳамда кучли бўлганликларидан далолат беради.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам юрганларида худди тепаликдан тушиб келаётган одамдек қадам босардилар. Оёқларини ердан кўтариб юрардилар. Одатда инсон катта куч билан юрганида, шу тарзда юради.

Набий алайҳиссалом билан бирга йўлга чиққанлар, у зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ортларидан юриб чарчаб қолишарди. Саҳобалар розияллоҳу анҳум: "Биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга етиб олиш учун ҳаракат қилардик, охири чарчаб қолардик, лекин у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам сира чарчамас эдилар, одатдагидек йўлда давом этардилар". Бу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қадамлари кучли бўлганининг белгисидир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Фарзандларингизга сузишни, камондан ўқ отишни ва от минишни ўргатинглар", деганлар.

Севимли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам камончи, чавандоз, пойгачи эдилар ва Рукона билан кураш ҳам тушганлар. Демак, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўша пайтда мавжуд бўлган барча энг яхши спорт турлари билан шуғулланган эканлар.

Шундай экан, энг аввало спорт билан шуғулланиш – суннат эканини яхши билиб олайлик. Агар югуришга чиқсак, футбол ўйнасак, машқлар қилсак ёки спортнинг бошқа турлари билан шуғуллансак Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилишни, у зот алайҳиссаломга эргашишни ният қилишимиз лозим. Спорт билан шуғулланувчи Аллоҳга итоат этиш, оиласи, халқи ва ўзига хизмат қилиш учун жисмини мустаҳкамлаши учун спорт билан шуғулланишни ният қилиши керак. Шунда унинг қалби ҳам, бадани ҳам соғлом бўлади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мусулмон кишининг беҳуда кўнгилхушлик қилиши ботилдир. Камонидан ўқ отса, отини ўргатса ва аҳли билан ўйнашса, мустасно. Бу нарсалар ҳақдандир”, деганлар.

Чунки банда бу машқлар орқали баданини чиниқтиради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам спорт билан шуғулланишга нафақат саҳобаларни, балки аёлларини ҳам тарғиб этардилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида от минадиган аёллар ҳам бор эди.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам аёллари Оиша онамиз розияллоҳу анҳо билан югуриш мусобақасини ўтказганлар. Бу югуриш мусобақаси пайтида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ёшлари эллик учдан ўтган эди. Бу билан Набий алайҳиссалом аёлларини соғлом бўлишга даъват қилганлар. Аёл кишининг гўзал ва нафис бўлишида спортнинг ўрни беқиёс.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шахсан ўзлари пойга мусобақаларини ташкиллаштирар эдилар. Отлар пойгаси бўларди, ғолибларга мукофотлар ҳам бериларди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Адба исмли кучли туялари бор эди, у пойгаларда ҳамиша ғолиб бўларди. Аммо бир сафар бадавийнинг туяси ундан ўзиб кетди. Бундан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туяларини қўллаб-қувватлаётган саҳобалар тушкунликка тушишди. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туяларини жуда яхши кўришарди. Шу сабабли, туянинг мағлуб бўлганини кўриб қаттиқ хафа бўлишди. Уларни маҳзун ҳолатда кўрган Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳнинг қонуни бу. Дунёда юксалган ҳеч бир нарса йўқдирки, Аллоҳ уни қуйига туширмаган бўлса”, дедилар.

Бугунги кунда ҳам айрим ёшлар бирор жамоаси ютқизса хафа бўлиб, қаттиқ безовталанишади. Аммо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундан ҳеч ташвишланмасликка ўргатганлар. Қайси жамоа ғолибликни қўлга киритса буни одатий тарзда қабул қилиш керак.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни бизга пайғамбар қилиб юборган Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар бўлсин. Бизни барча яхшиликларга йўллаган Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга чексиз салавотлар бўлсин. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам яхшиликнинг барча эшикларини бизга очиб берганлар.

Даврон НУРМУҲАММАД

Отам жуда қаттиққўл инсон эдилар. Эсимни таниганимдан бери у кишини доимо жаҳлдор, қўрс-қўпол ва тажанг қиёфадагина кўрганман. Бошқа болаларнинг оталари суйиб эркаласа, кўчаларда қўлларидан ушлаб, етаклаб юришса, менинг отамдан эшитганим фақат ва фақат танбеҳ, койиш ва дашном эди.

Болалик давридан ўсмирлик босқичига қадам қўяр эканман отамнинг менга нисбатан муносабатлари ёмонлашса ёмонлашардики, ҳеч юмшамасди. Назаримда отам менинг фақат ёмонликларимни кўриб, яхшиликларимдан кўз юмадигандек туюлардилар.

Тўғри, баъзи-баъзида отамнинг менга нисбатан илиқ муносабатларини ҳам ҳис қилганман. Лекин бундай вазиятлар шунчалик кам бўлганки, у ҳолатларни санашга ҳаттоки битта қўлнинг бармоқлари ҳам кифоя қилади. Ҳа, бундай ҳолат бор-йўғи икки марта бўлган...

Мактабдаги ўқишларимиз тугаб, ҳарбий хизматга отланиш давримиз ҳам келди. Олдинда ватан олдидаги йигитлик бурчимизни адо этиш масъулияти билан биргаликда оиламиздан узоқда кечадиган соғинчли кунларни ўтказиш машаққати ҳам турар эди. Харбий хизматга юбориш муассасасининг барча тиббий текширувларидан ўтдим ва ҳужжатимга “Ҳарбий хизматга яроқли” муҳри босилди. Оилам билан ўтказадиган охирги кечам кўзимга уйқу келмай алламаҳалгача онам ва сингилларим билан гаплашиб ўтирдик. Аммо отам ўша-ўша тажанг – бирор оғиз гапирмасдилар. У ёқдан бу ёққа юриб, нимадандир хавотир олаётгандек туюлардилар.

Тонг ҳам отди. Автобус ҳарбий хизматга отланган қишлоқ йигитларини олиб кетиш учун келди. Уйдан чиқар эканман ҳеч кутилмаган бир ҳодиса содир бўлди. Онам ва сингилларим билан хайрлашиб бўлганимдан сўнг, охирида отам, ҳа, ҳа отам мени бағриларига қаттиқ босиб “Ўғлим, сени Аллоҳга топширдим”, дедилар. Бошқа ҳеч гап гапирмадилар. Лекин одатда одам бир кишини бағрига босиб қўйиб юборадиган муддатдан узоқроқ ушлаб турдилар. Елкаларидан бошимни олиб кўзларига қараганимда яноқларига юмалаб тушаётган ёш томчиларини кўрдим. Менга кўрсатмаслик учун тезда артиб олдилар.

Во ажабо... Шу топда қалбимдан ажиб бир ҳислар ўтарди. Ўзим автобусга чиқиб кетаяпман-у, лекин хаёлим отамда, отамнинг қилган ишларида. Ахир бундай меҳрни у кишидан ҳеч қачон кўрмаганман. Кўрган бўлсам ҳам эслолмайман...

Автобус шаҳар томон елиб борарди. Йигитлар турли мавзуларда суҳбат қуриб кетишяпти. Баъзиларини эса уйқу элитган. Мен эса фақат отам ҳақларида ўйлардим. Ота меҳри шунчалик иссиқ, шунчалик тотли, ҳаётбаҳш бўлишини билмас эканман. Мендан хавотир олиши энг кўп кутилган киши бўлмиш онам ҳақларида ўйламасдан отам ҳақларида шунчалик узоқ хаёл сурибманки, ҳатто “Хизматдан қайтгунимча мендан хавотир олиб касал бўлиб қолсалар-а!?” дея дилимдан бироз ғашлик ҳам ўтди. Йигитларнинг ҳаммаси манзилгача ухлаб олишди. Менинг эса бир неча соатлик йўл юрган бўлишимизга қарамасдан кўзимга уйқу келмади.

Хизматни ўташимиз керак бўлган ҳарбий қисмга етиб борганимиздан сўнг, афсуски, мени қайтариб юборишди. Маълум бўлишича, менинг тиббий таҳлил натижаларим бошқа кишиники билан адаштириб юборилган экан. Мутасаддилар лабараторияда таҳлил жавобларини рўйхатга олишда чалкашлик бўлгани ва мендан олинган таҳлилларга кўра, танамда бироз беморлик борлиги, даволанганимдан сўнг яна хизматга чақиришларини тушунтиришди.

Бир тарафдан бошқа тенгдошларим каби хизматни адо эта олмаганим учун хафа бўлсам, бошқа тарафдан оилам олдига боришим қалбимни ёриштирарди.

Уйга кириб келишим билан уйда байрам бошланиб кетганига гувоҳ бўлдим. Ҳа, ҳамма ҳам яқинлари ўз олдида бўлишини хоҳлайди. Айниқса ота-онага фарзанди олисда бўлиши оғриқ берар экан. Буни отам менинг қайтганимдан хурсанд бўлиб яна бир бора бағриларига босиб кутиб олганларида англаб етдим. Бу отамнинг улғайганимдан бери иккинчи маротаба бағриларига босишлари эди. Шу топда мен шунчалар хурсанд эдимки, мени отам эмас, гўё бутун дунё бағрига олгандек эди...

(Оталар одатда қаттиққўл бўлишади. Айниқса ўғил фарзандларига нисбатан. Шундай қилмасам талтайиб кетади, кейин гапимга кирмай қўяди деб ўйлашади. Бу қисман тўғри. Лекин болани меҳрдан маҳрум қилиш, унга ҳаддан ташқари қаттиққўллик қилиш унинг мурғак қалбида отага нисбатан нотўғри тушунчалар шаклланишига олиб келади. Ҳар бир ота ўз боласига она меҳри қанчалик зарур бўлса, ота меҳри ҳам шунчалар лозим эканини тушуниб етиши ва боласини шунга яраша тарбия қилмоғи даркор. Тарж.)

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг

“Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Кўпчилик инсонлар аслида дангаса бўлмайди, шунчаки уларда бирор иш қилишга туртки бўла оладиган арзирли мақсадлари бўлмайди.

Бирор иш қилишни ният қила олаяпсизми, олдингизга маълум бир мақсад қўя оляпсизми, демак, Аллоҳнинг изни билан уни амлага ошириш имкониятига ҳам эгасиз! Сизни ўзингиздан бошқа ҳеч нарса чўққини забт этишдан тўсиб туролмайди. Йўлингизни бутунлай тўсиб қўядиган нарсанинг ўзи йўқ, фақат ўзингиз сусткашлик қилмасангиз бўлгани!

Ҳаётингизда кечадиган ҳар бир машаққат сизни чиниқтиради, сайқаллайди ва ютуқ томон яқинлаштиради!

Ютуққа эришишга бўлган мақсадингизда маҳкам туринг, чунки бирор ишга қаттиқ ёпишиш – йўлда ғов бўладиган тўсиқларни бартараф этади. Сиз тинмай муваффақият ҳақида ўйласангиз, Аллоҳнинг изни билан албатта муваффақиятга эришасиз.

Вақтингизни ғанимат бўлинг ва тўғри назорат қилинг. Вақтни тўғри бошқаришдаги энг осон йўл – “қилишинг керак бўлган нарсани ҳозироқ қил, бугунги ишни эртага қўйма” қоидасидир.

Ўзингизга мутахассислик танланг ва шу соҳада муваффақиятга интилинг. Чунки илм ҳам айни вақтда маълум бир соҳани танлашга олиб борувчи йўлдир! Доим бошланғич талабадек таълим олинг! Негаки, бошланғич талаба илмга жуда рағбатли ва қизиқувчан бўлади.

Катта инсон бўлишингиз учун фикрлашингиз катта бўлиши лозим! Бирор мавзу ҳақида билимингиз ортгани сайин ўзингизга ишончингиз ортади. Ибн Муборак роҳимаҳуллоҳ айтади: “Мен илм талабида бўлмаган одамга ҳайрон қоламан, ахир қандай қилиб илм олмай туриб, ҳурматга сазовор бўлсин?!”

Ҳаётда муваффақиятга эришишнинг ҳамда оилангиз, дўстларингиз орасида ҳурматга сазовор бўлишнинг асоси бу – ўзингизни ҳурмат қилишингиздир. Зеро ўзини ҳурмат қилган инсон бошқаларга ҳам яхши муомалада бўлади.

Ўзини ҳурмат қилиш деганда инсон ўзини ичидаги улкан қудратлар йўлида сафарбар қилиши тушунилади. Гоҳида ичингизда катта имкониятлар бўлади, лекин сиз уни ташқарига чиқармай юрган бўласиз. Қўйинг, юзага чиқсин!

Нафсингиз устидан бошлиқ бўлмагунингизча ҳаётда муваффақиятга эришолмайсиз, қадрингизни билолмайсиз. Нафсга, шаҳватга ёки бирор манфаатга асир бўлиб қолмаслигингиз керак!

Ўзингизни ўзингиз тарбиялаб боринг, сизни тарбиялайдиган, таълим берадиган, айбларингизни кўрсатадиган, хатодан қутқарадиган одамни кутманг. Хато қилмайдиган одамнинг ўзи йўқ!

Қарор қилганингиздан кейин тараддудланманг. Ташқи сабабларни, бошқаларни айблашдан қочинг, йўқса уларга сизни синдирадиган росмана кучни ўзингиз бериб қўйган бўласиз. Жангсиз ютуққа эришиб бўлмайди. Муваффақият қурбонликсиз бўлмайди!

Ҳурматингизни сақланг, бу одамларнинг сизга муносабатини белгилайди. Лекин бундан аввал Аллоҳга суянинг, Усиз ҳеч нарса рўёбга чиқмас! Диннинг қонун-қоидаларига доимо амал қилинг, ундан сира ҳам бурилманг. Зеро қоидалар ўлмайди, асослар ўзгармайди.

Бошқалар ҳақида яхши гумон қилинг. Бирор иш ножўядек кўринса яхши маънога йўйинг. Самимий ва хушмуомала бўлинг!

Ҳиссиётга берилманг, чунки бу ақл чироғини ўчиради. Бирор муоммага дуч келсангиз босиқлик билан уни ҳал қилишга урининг. Жаҳл билан ёндошманг. Аввало муаммони яхшилаб ўрганинг, нимадан келиб чиққанини аниқланг. Нима маъқул, нима номаъқул эканини ажратиб олинг. Хатоларни эътироф этинг!

Унутманг, одамлар гапингизга қараб эмас, қилаётган ишингизга қараб баҳо беришади!

Аллоҳнинг ҳукмига рози бўлинг! Доимо ҳар ишингизда Аллоҳга суянинг, Ризо – бажарилажак гўзал ишнинг бошидир! Бирор ишга қўл уришдан олдин: “Бу ишимда Аллоҳнинг изни билан омадсизлик бўлиши мумкин”, деган тушунчани зеҳнингизга жо айланг! Унга таваккул қилинг. Аллоҳ таолога У сизни эшитишига аниқ ишонган ҳолда муножот қилинг!

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.