muslim.uz

Понедельник, 23 Апрель 2018 00:00

Қримда исломий онлайн-радио иш бошлади

Қримда Россия мусулмонлари идораси кўмагида "Ирфон" номли биринчи исломий интернет-радио ўз фаолиятини бошлади.

"Islam-today" нашрининг маълум қилишича, исломий интернет радиони ташкил қилиш ғояси анча олдин пайдо бўлган ва уни яратиш, ишга тушуриш учун бироз муддат вақт талаб этилган.

Радио дастурини ишлаб чиқиш, техник ишларни бажариш учун бир йил керак бўлган. Маълумотларга кўра, радио эфирларида Ислом дини ва мусулмонлар ҳаёт тарзи ҳақида эшиттиришлар олиб борилади. Радио фаолияти рус ва қримтатар тилларида олиб борилиши қайд қилинган.

Истиқболда жума намозлари ва турли диний маросимлардан тўғридан тўғри трансляция қилиш кўзда тутилган.

Бундан ташқари, тингловчилар учун қримтатар, инглиз ва араб тили дарслари ҳамда фойдали маслаҳатлар рукнларида радиоэшиттиришлар тайёрланиши айтилмоқда.

Маълумот ўрнида айтиш жоизки Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан ҳам интернет радио фаолиятини йўлга қўйиш бўйича ишлар олиб борилмоқда. Яқин орада, иншаллоҳ, радио фаолияти йўлга қўйилиши режалаштирилган.

ЎМИ Матбуот хизмаи

Бўлим Дунё янгиликлари

Понедельник, 23 Апрель 2018 00:00

Иброҳим қорининг Эрон Қуръон мусобақасида қачон иштирок этиши маълум бўлди

Аввал хабар берганимиздек, 19 апрель куни юртимиз қори ва қориялари 35-Халқаро Қуръони карим мусобақасида иштирок этиш учун Теҳрон шаҳрига жўнаб кетган эдилар.

20-26 апрель кунлари Эрон Ислом Республикасининг Вақф ва хайрия ишлари ташкилоти томонидан ташкил этилган мусобақада институтимиз 4-курс талабаси Туйғун Иброҳим қори эртага ўз иштирокини бошлайди. Маълумотларга кўра, мусобақа ижтимоий тамоқлар орқали онлайн узатилмаяпти. Тадбир ўтказилаётган Намозгоҳ биносига ўрнатилган кўчма студия маҳаллий теле ва радио каналларда мусобақа жараёнларини узатиб бормоқда.

Хабарингиз бор, айни шу кунларда Тошкентда «Ўзбекистон Қуръон мусобақаси-2018» республика босқичи бўлиб ўтмоқда. Финал босқичининг 3-куни бугун 23 апрелда Тошкент ислом институти талабалари Йўлдошбой Нуриддинов, Муҳаммадҳожимирзо Сайдалиев, Ҳамидуллоҳ Нажмиддинов ва Муҳаммадюсуф Абдураҳмонов чиқиш қиладилар.

Эслатиб ўтамиз, ушбу мусобақада «Олий мукофот» ўрни жорий қилинган бўлиб, ғолибга Президент совғаси тақдим этилади.

Манба: http://islaminstitut.uz

Бўлим Дунё янгиликлари

Понедельник, 23 Апрель 2018 00:00

«Арвоҳ капалак» борми?

Инсон табиати қизиқ. Баъзан кимдир бирор иш қилса, унга эргашишга уринамиз. Бу иш нотўғри эканини билсак-да, “Ҳамма қиляпти-ку, мен ҳам қилсам нима бўпти?!”, деган фикрга борамиз. Бунинг оқибатида муқаддас динимиз таълимотига зид турли қарашлар, фикр-мулоҳазалар, ҳатто нотўғри одатлар урфга айланиб боряпти. Шулардан бири марҳумларнинг арвоҳлари билан боғлиқ нотўғри тушунчалардир.

Бир одат анъанага айланиши учун жуда кўп вақт керак. Халқимизга хос, миллий маънавиятимизнинг ажралмас қисми бўлган, ҳатто қадрият даражасига кўтарилган гўзал анъаналаримиз бисёр. Лекин бугун, назаримда, бу анъаналардан кўра кўпроқ ботил тушунчалар ҳаётимизни эгаллаб олаётгандек.

Яқинда бир танишим, тўғрироғи, қўшним Олим Маматов арвоҳ капалак, шумланиш ҳақида сўраб қолди. Ушбу саволга батафсил жавоб олиш мақсадида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳимжон ИНОМОВга мурожаат қилдим.

САВОЛ: – Бундан беш йил аввал қизимни турмушга узатгандим. Куёвим билан қизим хорижга кетди. Бахтсиз ҳодиса туфайли қизим чет элда вафот этди. Унинг вафотидан сўнг уйимга ҳар куни бир хил капалак кела бошлади. Жониворни тутиб, бир неча марта деразадан чиқариб юборсам ҳам барибир яна уйда пайдо бўлаверди. Бу ҳолатни мен ўзимча қизимнинг арвоҳи келибди, деб тушундим. Адашмадимми, арвоҳ капалак борми? Бу ҳақда динимизда нима дейилган.

ЖАВОБ: – Вафот этган инсоннинг руҳи реинкарнация (таносух) бўлади, яъни бошқа инсонга ёки ҳайвонга ўтади, деган тушунча ислом динига мутлақо зиддир. Бу авом халқ томонидан ўйлаб топилган ботил ақидадир. Руҳларнинг таносухи, яъни кўчиб юриши нотўғри. Бунга диндан бехабар кишилар ишонишади. Ислом динида шумланишдан қайтарилган ва бирор нарсани кўрганда унинг зараридан эҳтиёт бўлган ҳолда, у ҳақида яхши гумонда бўлиш тавсия этилган.

Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз (с.а.в.) шундай деганлар: “Касаллик юқиши йўқ, бойқушдан шумланиш йўқ, навъу йўқ, руҳларнинг қушга айланиб юриши йўқ, сафар ойида шумланиш йўқ” (Имом Бухорий ривояти).

Аслида “арвоҳ капалак” кечаси чироқ ёруғига келадиган ҳажми нисбатан катта, қўнғир рангли капалакдир. “Арвоҳ капалак”нинг турлари жуда кўп. Мутахассислар унинг 300 га яқин тури борлигини исботлашган. Бу капалакнинг ранги ҳам турли-туман, баъзилари жигарранг, баъзилари оқ-қора, тим қора, қизғиш ва ҳоказо. Юртимизда арвоҳ капалакнинг 20 га яқин тури мавжуд экан.

Таъкидлаш жоизки, “арвоҳ капалак”нинг вафот этган инсон руҳи билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Бизда нотўғри тушунча оқибатида бу капалакка “арвоҳ капалак” номи берилган. Бошқа миллатларда ҳам унинг ўз номи бор экан.

Айрим кишилар “арвоҳ капалак”ни кўрса, ҳар хил ҳолатга тушади. Баъзилар қўрқиб кетса, бошқалар хурсанд бўлади ва марҳумларнинг руҳига Қуръон тиловат қила бошлайди. Бу икки ҳолат ҳам шариатга зиддир. Сабаби капалакни кўрганда қўрқиш ёки вафот этган учун тиловат қилиш жоиз эмас.

Муқаддас динимизнинг асосий манбаи, барча эзгу ишларнинг асоси – Каломуллоҳ фақат арвоҳ капалак кўрилганда ўқилмайди. Капалак бизга Қуръон ўқишни эслатиб қўймаслиги керак.

Илмий тилда “Бражник”, деб аталадиган арвоҳ капалак икки сабабга кўра халқ орасида шумланишга сабаб бўлган.

Биринчидан, бу капалак кураклари ўртасида инсон бош чаноғига ўхшаш ҳошияси бор. Яъни капалак қанотида скелетга ўхшаш сурат бор.

Иккинчидан, бу капалак асосан тунда учади. Маълумки, тун билан боғлиқ жониворлар, ҳашаротлар кишиларда ваҳима ва шумланишни келтириб чиқаради.

Қуръони каримда инсон вафот этгандан кейин унинг руҳи қаерда бўлиши жуда яхши таърифланган. Аллоҳ таоло “Мутаффифун” сурасининг 7-оятида: “Йўқ! Албатта, фожирларнинг (кофирларнинг) номаи аъмоллари «Сижжин»да бўлур”, дея марҳамат қилган бўлса, шу суранинг 18-оятида: “Дарҳақиқат, яхшиларнинг номаи аъмоллари, албатта, «Иллийюн»дадир”, дейилади.

Демак, инсон вафот этгандан кейин унинг руҳи Иллийюн, яъни олий жой ёки Сижжийн – тубан жойда бўларкан. Инсон руҳи ҳайвон ёки жонзотларга ўтмас экан.

Ислом ақидасига кўра, инсон бир марта дунёга келади ва қиёматда қайта тирилади. Вафот этгач, турли ҳайвон ва ҳашарот шаклида дунёга қайтиб келиш ҳақидаги ақида нотўғри ва ботилдир.

Мусулмон киши “арвоҳ капалак” деганда эти жунжикиб кетадиган даражада бўлмаслиги, уни ўлдириб қўйишдан қўрқиши, уни кўрганда худди бобосини кўргандек ҳурмат бажо келтириши ноўриндир. У ҳам бир жонивор, инсонга зарари тегмайди.

САВОЛ: – Ўтган ҳафта ишхонамга бир киши бўри терисини олиб келди. Ака, буни олинг, сизга бахт келтиради, мартабангиз улуғ бўлади, дея терига ўралган бўрининг тиш-тирноғи ва яна аллақандай аъзоларини кўрсатди. Ҳақиқатан ҳам бўрининг териси, тиш-тирноғи бахт келтирадими? Бу ҳақда муқаддас динимизда нима дейилган?

ЖАВОБ: – Халқимиз орасида, саволда айтилганидек, турли нотўғри одатлар, афсуски, учраб туради. Мисол учун, айримлар: “Бўри терисини машинада олиб юриш керак, шунда ишинг бароридан келади”, “Бўрининг тиши ёки тирноғини тумор қилиб осиб юриш керак, бало-қазо яқинлашмайди”, дейишади. Ахир, бундай қилиш мантиққа ҳам тўғри келмайди-ку. Бундай одатлар динимизда қаттиқ қораланади.

Шунингдек, халқимиз орасида жониворларга оид турли нотўғри тушунчалар бор. Буларнинг нотўғри эканини динимиз исботлаган. Қуйида ушбу одатлардан баъзиларини келтирамиз. Мақсадимиз – одамларни ҳақ йўлга бошлаш.

Балиқ. Орамизда айрим кишилар Рамазон ойидан олдин балиқ еса, жиғилдон покланади, луқмаси ҳалол бўлади, деб ўйлайди.

Ислом дини инсон учун яратилган чорва ва паррандаларни шаръий йўл билан сўйиб ейишни ҳалол қилган. Ношаръий йўл билан ёки ҳаром ўлган ҳайвонларнинг гўштини ейиш мумкин эмас. Буни тиббиёт ҳам исботлаган. Балиқнинг эса ўлиги ҳам, тириги ҳам ҳалолдир. Шу боис у “луқмаи ҳалол”, дейилади. Айрим кишилар истеъмол қилинаёган таомларнинг ҳалол-ҳаромлигини суриштирмай тановул қилаверади. Рамазон ойи яқинлашгач, “Балиқ есак, луқмамиз ҳалол бўлади”, дейишади. Тўғри, балиқ луқмаи ҳалол. Лекин фақат Рамазон ойи арафасида эмас, балки ҳар доим ҳалол нарсаларни истеъмол қилиш керак.

Баъзилар аквариумда боқиладиган балиқларни турли касалликларни ўзига олади, деган тушунчага боради. Аслида балиқларни томоша қилиш асабларни тинчлантиради, лекин инсонлардаги касалликларни ўзига олмайди.

Мусича. Бошқа қушлар қатори мусича ҳам хонадонларимизда ин қуради. Мусичаларни ўзаро уришаётганини кўрганлар: “Тезроқ мусичаларни ҳайдаб юборинглар, бўлмаса хонадонда уруш бўлади”, деган хаёлга боради. Бу нотўғри.

Бойўғли. Исломдан олдин жоҳилият даврида “Бойўғли бехосият қуш, у қўнган жой харобага айланади”, деган ботил тушунча бўлган. Пайғамбаримиз (с.а.в.) бу иш нотўғри эканини ўз ҳадисларида айтганлар.

Ҳакка. Юртимизнинг баъзи ҳудудларида яшовчи кишилар хонадонига ҳакка келса, меҳмон кута бошлайди. Бу ҳам нотўғри.

Хўроз. Жоҳилият даврида эрта тонгда қичқирган хўрозни бехосият жонивор, дея сўйиб юборишган. Аслида хўрозлар фаришталарни кўрганда қичқиради.

Қора мушук. Кўчада кетаётиб олдимиздан қора мушук чиқиб қолса, ортга етти қадам ташлаш керак, деган нотўғри тушунча бор. Баъзилар: “Кимнинг олдидан қора мушук ўтса, унинг иши юришмайди”, дейишади.

Пашша. Уйда катта пашша учиб юрса, меҳмон келади, деган ирим ҳам исломга зид тушунчадир.

Какку. Баъзи кишилар какку сайрашни бошласа, ундан: “Мен қанча яшайман?”, деб сўрайди. Каккунинг сайраши инсон умрини белгиламайди. Кимнинг қанча яшашини фақат Аллоҳ таоло билади.

Ари. Баъзи тижоратчилар ари инини сотиладиган моллар орасига қўйишади. “Харидорларим ғуж-ғуж бўлсин”, деб умид қилишади. Аслида савдонинг бароридан келиши арининг инига эмас, муомалага боғлиқ.

От. Айрим дарвоза, эшиклар тепасига отнинг тақаси илиб қўйилади. “Тақа инсонларга омад ёки бахт олиб келади”, деган ирим бор. Бу ҳам нотўғри.

Товус. Хонадонда товус боқилса, бахтсизлик келтиради, деган қараш ҳам динимизга зид.

Бундай ботил одатларга амал қилиш бидъат-хурофотдан бошқа нарса эмас. Ҳар қандай ҳолатда ҳам ақл билан иш тутиш, тафаккур юритиш, динимиз кўрсатмаларига риоя қилиш мақсадга мувофиқдир.

Аллоҳ таоло барчамизни тўғри йўлдан адаштирмасин.

Толибжон НИЗОМОВ ёзиб олди.

Манба: http://www.uza.uz/oz/

Бўлим Мақолалар

Воскресенье, 22 Апрель 2018 00:00

Қорининг баланд мартабасининг белги-аломати

Дунёнинг ишлари қизиқ. Не маънодаки, тасвир объектининг нақадар қойилмақомлиги ёки аҳамиятли эканини таъсирчан усулда ифодалаш учун қиёслаш ёки қарама-қарши қўйиш усулидан фойдаланамиз.

Хуллас, бундан ўн беш йил чамаси муқаддам катта даврадаги суҳбатлардан бирида бир ёш йигит ҳақида гап очилиб қолди. Шунда даврадагилардан бири уни мақтаб: “Интернетдан тижорат қилиб отасига “ласетти” олиб берди, зўр бола у”, деди.

Бу гапни эшитганлар боланинг эпчиллигига қойил бўлдик. Нега қойил бўлмайлик. ўша вақтларда кўпчилик интернетдан оддий хабарни кўришни ҳам билмас эди. У эса унда тижорат ишини очиб олибди. Энг муҳими, топган пулини бошқа ишларга, айниқса, ўзининг кўнгилхўшлигига сарфламасдан отасига ўша вақтдаги энг ҳашаматли машиналардан бири саналган “ласетти” олиб берибди. Аллоҳ зиёда қилсин!

Бугун эса Қуръон мусобақаси ғолибини муҳтарам Президентимиз “ласетти” машинаси билан тақдирлайди. Ўша йигитимиз интернет тижорати қилган эди. Бугунги қоримизни эса Аллоҳ таоло Фотир сурасида “сира касод бўлмайдиган тижоратдан (ажру савоб бўлишидан) умидвордирлар”, деб таърифламоқда.

Ушбу ояти каримада қориларимизнинг Қиёматда даражаси қанчалик баланд бўлишига ишорат этиляпти. Қуръон мусобақасида эса ана шу ояти каримада таърифланган баланд мартабага ишора-аломат бор – Президент “ласетти” совға қилмоқда.

Албатта, тижорат ёки бошқа касблар Аллоҳ таоло ҳузуридаги мақбул амаллардан ва улар юртнинг фаровонлигига, элнинг маъмурлигига катта ҳисса қўшадилар. Лекин қорилик бўлакча-да, барибир. Шунинг учун ҳам Қуръон мусобақасини кўраётган кишиларнинг барчаси фарзандларининг мураттаб қорилардан бўлиб улғайишини орзу-ҳавас қилмоқдаки, уларнинг барчасини эзгу ниятларига етказсин!

ЎМИ Матбуот хизмати

Бўлим Ўзбекистон янгиликлари

Воскресенье, 22 Апрель 2018 00:00

Мусобақани онлайн узатаётганлар ажру савоб олмоқдалар

Қуръони карим мусобақасининг нафақат республикамиз аҳолиси, балки бутун дунё бўйлаб кузатиб боришга шароит қилган ташкилотчилар жуда катта савоблар олмоқда. Чунки бугунги томошабинлар уч гуруҳдан иборат бўлмоқда: бевосита мусобақа залининг ўзида ўтириб тинглаётганлар, онлайн орқали вилоятларда кузатаётганлар ва онлайн воситасида хорижда туриб кузатаётганлар.

Бевосита мусобақада ҳозир бўлганларнинг севинчи ичига қанчалик сиғмаётгани уларнинг ўзларига аён. Негаки, бундай савобли мусобақалар бугунги моддий дунёда унчалик кўп бўлавермайди ва уларда қатнашиш ҳар кимга ҳам насиб этавермайди.

Вилоятларимиздаги онлайн томошабинлар ҳам бениҳоя мамнундирлар. Чунки йўл узоқлик қилиб ва бошқа сабаблар билан пойтахтга етиб кела олмаганлар уйларида ўтирган ҳолда роҳатланиб томоша қилиб, қориларимизнинг гўзал тиловатларидан баҳра олиб ўтирибди.

Хорижлик томошабинларнинг ўзи ҳам уч гуруҳга бўлинади: тамоман хорижлик томошабинлар, келиб чиқиши ўзбекистонлик бўлиб тақдир тақозоси ила ота-боболари хорижда яшаб қолиб, ўша маконларда туғилиб ўсган томошабинлар ва айни кунларда хорижда таълим олаётган, даволанаётган, хизмат сафарида юрган ва меҳнат қилаётган томошабинлардир.

Тамоман хорижлик томошабинларни Ўзбекистонда Қуръон мусобақасининг республика бўйлаб ўтказилаётгани, Ўзбекистонда ҳам минглаб мураттаб ва мужаввид қорилар ва қориялар бор экани, ўзбек халқининг бу танловларга дарёдек оқиб келаётгани ва қориларнинг бу қадар кўплиги ҳамда тиловати ҳар жиҳатдан гўзаллиги бу мўътабар масканда катта илмий база мавжуд эканидан дарак беради дея баҳолашмоқда. Яқиндагина юртимизга келиб кетган ҳиндистонлик талаба, мураттаб қори Маҳбуб Афзал: “Қориларингиз зўр, барибир”, деб ёзибди телеграмда.

Илдизи ўзбекистонлик бўлган томошабинларнинг, биласизки, ота-боболари даҳрий шўролар даврида қувғинга учраб кетган. Улар бу мусобақанинг ҳар сониясини кўзда ёш билан, қалбда севинч билан кузатмоқдалар. Атрофидаги одамларга мана менинг она юртимда бўляпти бу мусобақа дея мақтанмоқда.

Вақтинчалик сафарда юртдошларимиз мусобақани кузатар экан, минбарда ўтирган улуғларимизни, зални тўлдириб ўтирган одамларимизни кўриб, соғинчи-ю севинчи янада зиёда бўлмоқда. Насиб этса кейинги йилларда танловларда бизга ҳам шу муобақада қатнашиш насиб этсин дея дуоларга қўл очмоқда. Кеча Чехия давлатида меҳнат қилаётган косонсойлик усталар “Қуръони каримдан баҳра оляпмиз, ватанни қумсаб”, деб ёзишибди. Қирғизистонлик Алишер Асқаров деган Қуръон мухлиси эса “Ўғлимни ўша ерларда ўқитсам бўладими”, деб ҳавас қилибди.

Яна энг муҳими, мусобақанинг юртимиз ва дунё бўйлаб онлайн узатилиши унинг ошкора ва шаффофлигини ҳам таъмин этади. Зеро, бунда ҳар бир томошабиннинг ўзи ҳам билганича қориларимизни баҳолаб бориш имконига эгадирлар.

ЎМИ Матбуот хизмати

Бўлим Ўзбекистон янгиликлари

Страница 1186 из 1850

ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ

КОНЦЕПЦИЯ

Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.

Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.

Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.

Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.

Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.

Ушбу рукнда:

- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;

- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;

- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;

- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.

Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.