Хожа Баҳоуддин Нақшбанд – ислом оламининг энг машҳур авлиёларидан бири, нақшбандия тариқатининг асосчиси. У милодий 1318 йилнинг март ойида Бухоро вилоятининг Когон туманидаги Қасри Ҳиндувон қишлоғида туғилган. Халқ орасида Баҳоуддин, Баҳоуддинжон, Хожа Баҳоуддин, Баҳоуддин Балогардон, Балогардон, Хўжайи Бузрук, Шоҳи Нақшбанд номлари билан ҳам машҳур. Хожа Баҳоуддин Нақшбанднинг асл исми Муҳаммаддир. Манбаларда у кишининг отаси ҳам бобоси ҳам Муҳаммад исмида бўлгани қайд этилади. Баҳоуддин Нақшбанднинг насаби ота тарафдан Ҳазрат Алига, она тарафдан ҳазрат Абу Бакр Сиддиққа бориб тақалади. Хожалар авлодидан бўлгани учун унинг номи олдига хожа сўзини ишлатиш расм бўлган. Ёшлигида отаси билан бирга кимхобга нақш солиш ҳунари билан машғул бўлгани учун Нақшбанд лақаби билан машҳур бўлган. Ўша даврда матоларга нақш ишлаган, нақш солинган кўйлаклар ёки нақшли гиламлар тўқиган касб эгалари нақшбанд дейилган. Баҳоуддин” сўзи “Диннинг нури” деган маънони англатади. Бу Хожа Нақшбандга кейинчалик берилган фахрли унвон. Баҳоуддин Нақшбанд умри давомида бир неча пирнинг тарбиясини олган. Биринчи пири – Хожа Муҳаммад Бобойи Самосий эди. Кекса шайх бу ёш муридини тарбиялашни ўринбосарларидан бўлмиш Амир Саййид Кулолга топширади. У тариқат бобида билганларини ўргатиб бўлганидан кейин шогирдига ижозат беради. Баҳоуддин илм истаб, яссавия тариқати шайхларининг машҳур вакилларидан бўлмиш Қусам шайх олдига, Нахшаб, яъни ҳозирги Қаршига боради. Уч ой ундан таълим олади. Баҳоуддиннинг бу пирга ихлоси баланд бўлган, айни чоғда Қусам шайх ҳам уни ўз ўғлидек билиб, муридига чексиз ҳурмати туфайли умрининг охиригача Бухорода яшаб, шу ерда вафот этади.  Манбаларнинг далолат беришича, у Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний (1103–1179)дан руҳий тарбия олган. Баҳоуддин Нақшбанднинг умри асосан Бухоро ва унинг атрофидаги қишлоқларда ўтган. Ғарибона ҳаёт кечирган, фақат ўз меҳнати билан кун кўрган. Хизматкор ёки қул сақламаган. Ўз таълимотини яратишда Юсуф Ҳамадоний ва Абдулхолиқ Ғиждувоний назарияларига асосланган. Таълимоти асосида: “Дил – ба ёр-у, даст – ба кор” (“Кўнгил Аллоҳда бўлсин-у, қўл иш билан банд бўлаверсин”), – деган шиор ётади. Тасаввуфдаги ҳар қандай тариқат каби, хожагон-нақшбандия тариқати ҳам ўз ғоялари, тартиб-қоидалари, одоблари ва қатъиятларини шакллантиришда жуда қадим ришталардан сув ичган. Аммо тариқатнинг бутун моҳиятини унинг бош шиори бўлмиш: “Дил – ба ёр-у, даст – ба кор” ҳикмати ҳамда яна ўн бир қоида белгилаб беради. Бу қоидалар “рашҳалар”, яъни “томчилар” деб юритилган. Рашҳалар Юсуф Ҳамадоний, Абдулхолиқ Ғиждувоний ва Баҳоуддин Нақшбанд тарафларидан асосланган  

НАҚШБАНДИЯ ОЛТИН СИЛСИЛАСИ

Нақшбандия манбаларда “силсилат аз-заҳаб”, яъни “олтин силсила”  тарзида тилга олинади.

Бу қуйидаги тарзда шаклланган:

• Сарвари олам Муҳаммад (соллаллоҳу алйҳи васаллам) (570–632).
• Ҳазрат Абу Бакр Сиддиқ (розияллоҳу анҳу) (573–634).
• Ҳазрат Салмон Форсий (розияллоҳу анҳу) (578–657).
• Ҳазрат Қосим ибн Муҳаммад (раҳматуллоҳи алайҳ) (ваф. 605 й.).
• Ҳазрат Имом Жаъфари Содиқ (раҳматуллоҳи алайҳ) (702–765).
• Султон ал-орифин Боязид Бистомий (қуддиса сирруҳу) (ваф. 875 й.).
• Шайх Абул Ҳасан Харақоний (қуддиса сирруҳу) (963–1033).
• Шайх Абу Али Формадий (қуддиса сирруҳу) (962–1055).
• Ҳазрат Хожа Юсуф Ҳамадоний (қуддиса сирруҳу) (1049–1141).
• Ҳазрат Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний – Хожаи жаҳон (1103–1179).
• Ҳазрат Хожа Ориф Ревгарий – Моҳитобон (қуддиса сирруҳу) (ваф. 1317 й.).
• Ҳазрат Хожа Маҳмуд Анжирфағнавий (қуддиса сирруҳу) (ваф. 1317 й.).
• Ҳазрат Хожа Али Рометаний (қуддиса сирруҳу) (ваф. 1326 й.).
• Ҳазрат Хожа Муҳаммад Бобойи Самосий (қуддиса сирруҳу) (ваф. 1354 й.).
• Ҳазрат Хожа Саййид Амир Кулол (қуддиса сирруҳу) (ваф. 1370 й.).
• Ҳазрат Хожа Баҳоуддин Нақшбанд Бухорий (қуддиса сирруҳу) (1318–1389

Юсуф Ҳамадоний тайин этган шиорлар:

• Ҳуш дар дам.
• Назар бар қадам.
• Сафар дар ватан.
• Хилват дар анжуман.

Абдулхолиқ Ғиждувоний тайин этган шиорлар:

• Ёткард.
• Бозгашт.
• Нигоҳдошт.
• Ёддошт.

Баҳоуддин Нақшбанд тайин этган шиорлар:

• Вуқуфи замоний.
• Вуқуфи ададий.
• Вуқуфи қалбий.

ЗИЁРАТ ТАРТИБ-ҚОИДАЛАРИ           

• Қабр зиёратига борган одам аввало ниятини тўғрилаши ҳамда бу амали билан Аллоҳнинг розилигини кўзлаши лозим. Зеро, ҳар бир амал ниятга боғлиқдир.
• Қабристонга имкон қадар таҳоратли ҳолда сукунат билан кирган афзал.
• Қабр аҳлига сиғиниш, улардан эҳтиёжларини сўраш жоиз бўлмай, бу ширк амал ҳисобланади. Аксинча, бунинг ўрнига уларнинг ҳаққига дуо қилиш лозим..
• Қабр аҳлига назр қилиш, жонлиқ сўйиш, шам ёқиш, латта боғлаш каби ишлар оғир гуноҳ бўлиб, кишининг имонига путур етказади.
• Қабристонга киришда қуйидаги дуони ўқиш ва ундаги маъноларни тўла ҳис этиш афзал: “Ассалому алайкум, мўмин мусулмонлар диёри аҳли! Биз ҳам, иншааллоҳ, сизларга қўшиламиз. Сизлар бизниннг ўтмишдошимизсиз, биз эса сизларнинг ўринбосарингизмиз. Аллоҳдан бизга ҳам, сизга ҳам офият сўраймиз”.
• Зиёратчи ўзи зиёрт қилмоқчи бўлган қабрга оёқ тарафидан келиб, қабрнинг ўнг тарафига туради ва унга юзланиб, қиблага орқа қилган ҳолда қабр эгасига салом беради.
• Зиёратчи қабр аҳли ҳаққига Қуръон тиловат қилади.
• Қабр олдида Қуръон ўқиганда тиловатни овоз чиқариб ўқиган афзал, чунки қабр аҳли ундан баҳра олади.
• Қабр устидаги кўкариб турган ўсимлик, дов дарахт ва майсаларга тегилмайди, чунки уларнинг тасбеҳидан маййитга манфаат бор. Қуриганларини йиғиштириш мумкин.
• Зиёрат вақтида қабр тошларини ўпиш, уларни силаб юз-кўзга суртиш, қабр атрофини айланиб тавоф қилиш, у ерда шам ёқиш, зиёратгоҳ ҳудудидаги дарахт ёки ёғочларга латта парчаларини боғлаш жоиз эмас.
• Қабр устига пул сочиш мумкин эмас, балки ҳар қанча хайрия, садақа ва эҳсони бўлса махсус эҳсон қутиларига ташлаш талаб этилади.
• Зиёратгоҳ ҳудуди озодалагини сақлаш керак. Ёш болаларнинг бошқа зиёратчиларга халал беришларининг олдини олиш лозим.
• Зиёратдан сўнг яна охиста чиқиб кетилади.

Ҳайдархон Юлдашходжаев

“Мир Араб” Олий мадрасаси ректори

ЎМИ Матбуот хизмати

3 февраль куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Малайзиянинг Ўзбекистондаги фавқулодда ва мухтор элчиси Дато Норъаини бинти Абдулхамид хонимни қабул қилдилар.
Учрашувда дастлаб муфтий ҳазратлари сўз олиб, элчи хонимнинг фаолияти давомида Ўзбекистон ва Малайзия давлатлари ўртасида кўп ишлар қилингани, ушбу мамлакатдан диний уламолар ташриф кўпайгани ва зиёрат туризми бўйича сайёҳлар сони ортганини билдирдилар. Жумладан, Жаҳор штати дин ишлари бўйича қўмита раиси билан ҳамкорлик алоқалари яхши йўлга қўйилганини алоҳида қайд этдилар.

Муфтий ҳазратлари элчи хонимнинг фаолияти даврида муҳтарам Президентимиз томонларидан улкан ишлар амалга оширилгани ва кенг кўламли ислоҳотларнинг гувоҳи бўлганини мамнуният билан баён қилдилар. Жумладан, зиёрат туризмини ривожлантириш борасида кўп ислоҳотлар амалга оширилаётгани, масалан, меҳмонхоналар қуриш, мўмин-мусулмонлар учун мавжуд шароитларни ҳозирлаш, йўл ёқаларида намозгоҳлар барпо этиш, аэропортларда намозхоналар ташкил этиш каби ишларнинг барчаси хориждан ташриф буюрадиган меҳмонлар учун эканини сўзлаб бердилар.
Мулоқот давомида муфтий ҳазратлари бир тарихий воқеани шундай ҳикоя қилиб бердилар:
– шу ўринда бир нарса ёдимга тушди. Мен Самарқанд вилоятида имом-хатиб бўлиб, 30 йил ишладим. Кўп давлат раҳбарлари билан учрашдим. Айниқса, 1987 йилда Малайзия бош вазири Муҳаммад Мухатир жаноблари билан бўлиб ўтган учрашув ҳамон ёдимда. У кишининг олийжаноблиги, оқил ва доно сиёсатчи экани менда жуда катта таассурот қолдирган.
Элчи хоним жавоб сўзида, уч йиллик фаолияти даврида Ўзбекистонда жуда катта ўзгаришлар ва тарихий воқеалар бўлганини сўзлаб берди. Ҳақиқатан муфтий ҳазратлари таъкидлаганларидек, икки мамлакат ўртасидаги ҳамкорлик алоқалари ривож топгани, зиёрат туризми бўйича келадиган меҳмонлар сони 5 минг нафаргача кўпайганини алоҳида қайд этди.

Дато Норъаини бинти Абдулхамид хоним муҳтарам Президентимизнинг зиёрат туризмига катта йўл очишлари хориж давлатлари учун жуда катта имконият бўлганини гапирди. Эндиликда чет элликлар Имом Бухорий, Баҳоуддин Нақшбанд каби алломалардан ташқари Имом Термизий, Абу Муин Насафий каби янги обод этилган қадамжоларни ҳам зиёрат қилиш имконияти пайдо бўлгани яхши янгилик эканини айтди. Шунингдек, Малайзия ҳаж ишлари вазирлиги билан ҳамкорлик ва Ўзбекистондаги қўлёзмаларни тадқиқ этишдаги алоқалар икки томон учун ҳам фойдали бўлишини маълум қилди.
Элчи хоним ўзининг Ўзбекистондаги фаолияти тугаши билан юртига қайтиб кетаётгани, лекин мана шундай ҳамкорлик ишлари жадал давом этишини тилади. Шунингдек, ҳар бир ўзбекистонлик учун энди Малайзияда бир яқин дўсти борлигини айтиб, уларни ўз уйида меҳмон қилишидан бахтиёр бўлишини изҳор қилди. Сўзининг якунида “Хайр эмас, кўришгунча деймиз”, деб ўз фикр-мулоҳазаларини якунлади.
Муфтий ҳазратлари элчи хонимнинг меҳнат даври тугаб, ўз ватанига қайтиб кетаётгани билан қутлаб, албатта, келгусида туризм, ҳаж ва умра ишлари, таълим соҳасида ҳамкорлик қилиш бўйича Малайзия давлатига сафарлар режалаштирилганини маълум қилдилар.
Учрашув дўстони ва самимий руҳда ўтди.

Ўзбекистон мусулмонлари идора Матбуот хизмати

ONLINE. 

НАМАНГАН

Аллоҳнинг каломидан бир сония ҳам узоқлашишни истамаган ошиқ дўстларимизга, илоҳий раҳмат ёғилсин деймиз. Бугун эрта тонгдан водийнинг энг гўзал замини бўлган Наманган вилояти узра Яратган Парвардигорнинг баракоти ва нурлари ёғилди, десак айни ҳақ гапни айтган бўламиз.
Чунки, гувоҳ бўлаётганимиздек, ёшу қари, эркагу аёл, хуллас, барча Қуръонга муҳаббатли Наманган аҳли эрта сахардан вилоятдаги қорилар мусобақаси ўтадиган жоме масжиларга юзланишди.
Шу кунга қадар ҳудудларда ўтаётган мусобақаларни тилимизга келган энг гўзал сўзлар билан таърифлашга уриндик. Лекин Наманганда бўлаётган мусобақа шукуҳини ва мўмин-мусулмонлар кайфиятини ифодалашга ҳайратланганимиздан умуман сўз топа олмадик. Шунинг учун буни онлайн тасвирлар, фотолавҳалар ва имкон бўлса ўзингиз бевосита иштирок этиб ҳис қилишингизни тавсия этамиз.

Ривоят қилинишича, Суфён ибн Уяйна раҳматуллоҳи алайҳ: “Илм олиш тинглашдан бошланади, сўнгра уни тушунилади ва ёд олинади кейин унга амал қилинади”, дедилар. Банда Каломуллоҳни холис ният билан тингласа, унинг қалбига Аллоҳ таоло нур солади ва тўғри йўлга ҳидоят қилади. Қуръони каримда марҳамат қилинади: “…Бас, (эй Муҳаммад!) Менинг шундай бандаларимга хушхабар берингки, улар гапни тинглаб, сўнг унинг энг гўзалига (фойдалисига) эргашадилар. Айнан ўшалар Аллоҳ ҳидоят этган зотлардир ва айнан ўшаларгина ақл эгаларидир” (Зумар, 17-18).
Демак, инсон ибодат ниятида Каломуллоҳни тингласа ва жим турса чексиз ажру мукофотга эга бўлади. Қуръони каримни эшитувчи, аввало, қалбини ҳозирлайди, ибодатни ният қилади, сийратию суратида хотиржам бўлиб, ихлос билан Аллоҳнинг каломига сомеъ бўлади. Мана шундагина ўзи умид қилган ва бунга ваъда қилинган ажрларга эришади, иншоаллоҳ.
Шундай экан азизлар, фурсатни бой берманг, сўз ва қалам билан ифода қилиб бўлмайдиган онларни ўтказиб юборман, имкон бўлса бориб, бўлмаса бизнинг muslim.uz портали ва ижтимоий тармоқларни кузатиб, завқ олинг. Барчамиздан Аллоҳ рози бўлсин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Сариосиё туманидаги “Нилу” қишлоғи аҳолиси 2070 нафардан кишидан иборат бўлиб, қишлоқ марказида “Сариҳавз” номи билан машҳур зиёратгоҳ (мажмуа) бор, унинг иккинчи номи “Баҳоуддини балогардон”. Бу муборак қадамжо Баҳоуддин Нақшбанд ҳазратларининг қадамжолари бўлиб, мазкур мажмуага масжид биноси (жуда кўркам), ҳовуз (суви тиниқ, соф, ширин, қишда илиқ, ёзда совуқ, Нилу қишлоғининг аҳолиси учун ягона ичимлик манбаи), тут ва чинор (айланаси 35-36 метр, баландлиги 70 метр ва Ўрта Осиёда иккинчи ўринда турадиган) табаррук дарахтлари киради.

Бугун мазкур масжид  расман иш фаолиятини бошлади. Ушбу масжиднинг очилишида вилоят ҳокими Эркинжон Турдимов иштирок этди. Эндиликда ушбу ҳудуддаги аҳолининг бир неча км узоқликдаги масжидларга қатнашига зарурат қолмади.

Ўми Матбуот хизмати