ЭСЛАТМА!   

Ҳижрий сана ҳисобида кеча кундуздан аввал келишини инобатга олсак, 27-кеча Рамазон ойининг 26 дан 27-куни ўтар кечасидир. Жорий милодий 2017 йил ҳисоби бўйича Қадр кечаси 21 июндан 22 июлга ўтар кечасига тўғри келади. Иншоаллоҳ. 

   “Лайлатул Қадр” – қандай кеча?  

Бу кеча – “белгилаш кечаси”, яъни йил давомида турли амал, ҳукм, ризқ, тақдир белгиланадиган кечадир.

Бу кеча «... минг ойдан яхшироқдир» (Қадр, 3).

1000 ой – 84 йилга тенг.

84 йил – 30000 кунга тенг.

Қадр кечасининг бир соати – 3780 кунга тенг.

Бу кечанинг бир дақиқаси – 63 кунга тенг. 

   “Лайлатул Қадр” кечаси қачон бўлади?   

Абул Олия (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Бир аъробий кимса Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг ҳузурларига келиб, “Лайлатул қадр қачон бўлади?” деб сўради.

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Лайлатул қадрни Рамазоннинг илк ва энг сўнгги ҳамда тоқ кечаларидан изланглар!” дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).

Ойша (розияллоҳу анҳо) ривоят қилган ҳадисда эса Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Лайлатул Қадрни Рамазоннинг охирги ўн кунлигининг тоқ кунларида кутинглар”, деганлар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қадр кечаси борасида: “У 27 ёки 29-кечадир. ушбу кеча ерда фаришталар сони тошчалардан ҳам кўп бўлади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти). 

   Бу кечанинг қандай аломатлари бор?   

Ибн Хузайма Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилади: Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “У очиқ ва иссиқ ҳам, совуқ ҳам бўлмаган кеча. Унинг тонгида қуёш қизғиш, заиф бўлиб чиқади”, дедилар.

Бу кеча Аллоҳ таолонинг амри билан фаришталар ҳар бир осмондан ва “Сидратул мунтаҳо”дан (яъни, Жаброил (алайҳиссалом) масканидан) ерга тушишади, тонг отгунча инсонлар ҳақига дуо қилишади. 

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бу кечани қандай ўтказар эдилар?

Ойша онамиз (розияллоҳу анҳо) ривоят қиладилар: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Рамазоннинг охирги ўн кунлиги келса, кечалари ухламас эдилар ва уйдагиларни ҳам ибодат қилишга уйғотар эдилар”, дедилар. 

   Бу кеча қандай амалларни адо этиш лозим?   

1. Хуфтон ва бомдод намозларини жамоат билан ўқинг.

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ким хуфтонни жамоат билан ўқиса, у туннинг биринчи ярмини қоим қилибди, ким бомдодни жамоат билан ўқиса, қолган қисмини ҳам қоим қилибди”, деганлар. Шунга кўра, қадр кечаларида ушбу икки намозни жамоат билан ўқишга астойдил ҳаракат қилиши даркор.

2. Дуо қилинг.

 Ойша онамиз (розияллоҳу анҳо) ривоят қилади: “Ё Расулуллоҳ агар Қадр кечасини топишга муваффақ бўлсам нима деб дуо қилай”,  дедилар. Пайғамбаримиз (алайҳиссалом) “Ё Аллоҳ, албатта, Сен кечиргувчисан, кечиришни яхши кўрасан. Мени (гуноҳларимни) кечиргин, деб айтгин дедилар” (Имом Термизий).

3. Нафл намоз ўқинг.

Бу намознинг энг ози икки ракат, ўртачаси 100 ракат, кўпи эса тоқат етгунича ўқилади. “Аллоҳ ризоси учун нафл намоз ўқишни ният қилдим”, деб ният қилинади.

1-ракатда бир марта Фотиҳа ва уч марта Қадр сураси ўқилади.

2-ракатда бир марта Фотиҳа, уч марта Ихлос сураси ўқилади. “Аттаҳиёту”, саловат ва дуолардан сўнг салом берилади.

3- ва 4-ракатлар ҳам айни шаклда ўқилади. 100 ракат ўқиладиган намоз ҳам худди шундай ўқилади.

Намоздан сўнг бир марта ташриқ такбири айтилади: “Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, ла илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар. Аллоҳу акбар ва лиллаҳил ҳамд”. Сўнгра юз марта Қадр сураси, 100 марта “Алам нашрок...” сураси ўқилади. Бундан кейин эса “Қадр” дуоси 100 марта қайтарилади. 

   Бу кеча гуноҳлар мағфират қилинади?  

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу) ривоят қиладилар. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам):  “Ким Лайлатул Қадр кечасини имон ва ихлос билан бедор ўтказса, унинг шу кечагача қилган гуноҳлари мағфират қилинади”, дедилар. 

Аллоҳ таоло бу ойда холис ниятлар билан тутаётган рўзаларимизни, кечалари қоим туриб адо этаётган таровеҳ намозларимизни ва хатму Қуръонларимизни Ўзининг лутфу карами ила қабул қилсин. Ўзи дуоларни ижобат қилувчи ва гуноҳларни мағфират қилувчи Зотдир.

   Дуоларингизда бизни ҳам унутманг.    

Даврон НУРМУҲАММАД

тайёрлади

  في 16 يونيوعام 2017م سماحة المفتي عثمان خان عليموف رئيس ادارة مسلمي اوزبكستان قام بالزيارة الى المسجد "المنار" الواقعة في مدينة طشقند عاصمة جمهوريتنا لاداء صلاة التراويح (نهاية ختم القرآن). وسرت جماعة المصلين من هذه الزيارة الرائعة لسماحة المفتي عثمان خان عليموف إلى مسجدهم الجميل. والقى سماحة المفتي كلمة للمصلين و تحدث لهم عن فضائل لشهر رمضان المبارك. ودعا الى الله تعالى أن تزود نعمه لبلدنا ببركة ختم القرآن و ببركة هذا الشهرالمبارك

:  "فيما يلي نقدم لكم لفتات من الصورالفتوغرافية أنتم سوف تتمتعون كيفية اداء صلاة التراويح  في المسجد الشهير "المنار

            قسم العلاقات الخارجية

 بادارة مسلمي اوزبكستان

Қиёматнинг шиддатли кунларида эминликда бўлмоқ учун астойдил ҳаракат қиладиган кунларимиз кечяпти – итқум минан нийрон. Бу фараҳбахш кунларнинг ҳар сонияси ғанимат. Илло, шу кунларда тавба қилган одам нажот топади.

Аммо тавба қилувчининг ҳам тури кўп бўлар экан. Бугун тавба қилиб, эртага яна шу ишини давом эттириб кетаверадиган кишиларни кўрган Навоий ҳазратлари: “Ё Рабб, сенинг тавбангдан тавба”, дея ёқа ушлаган эканлар. Баъзилар эса бу сўзни бирор нарсадан энсаси қотганини билдириш мақсадида ишлатади, холос.

Росмана тавба қилган киши эса баъзан билиб, баъзида билмай қолиб йўл қўйган гуноҳларидан астойдил пушаймон бўлган, энди ундай гуноҳларга яна асло яқинлашмасликка кескин қарор қилган одамдир. Тавба – жамики хайрли ишларнинг калити ва мўминнинг нажоткоридир.   

Аллоҳ таоло: “Илло, кимки (шу дунёда) тавба қилса ва имон келтириб, яхши амал қилса, бас, Аллоҳ ана ўшаларнинг ёмонлик (гуноҳ)ларини яхшилик (савоб)ларга айлантириб қўяр. Аллоҳ мағфиратли ва раҳмли зотдир”, деб марҳамат қилган (Фурқон сурасининг 70-ояти).

Ишхонадами, кичик бир хато қилиб қўйсак, тинчимиз қочади, устма-уст узр сўраймиз. Хатомиз кечирилганини билганимиздан сўнг эса раҳбаримизнинг марҳамати кенглигидан беҳад миннатдор бўламиз. Аммо ўша вақтда Аллоҳ таолонинг марҳамати қулларининг марҳаматидан кўп эканини, ўша раҳбаримиз эса Аллоҳнинг марҳаматини кўрсатувчи восита эканини ўйламаймиз. Демак, асл қолиб воситадан миннатдор бўламиз. Агар аслдан ҳам воситадан ҳам миннатдор бўлсак нақадар гўзал иш бўлар эди. Бунинг учун эса, аввало, бу қадар шафқат ва марҳамат соҳиби бўлган Раббимизга кўнгил қўйиб тавба этмоқ, Унга лойиқ банда бўлмоққа ҳаракат қилмоғимиз даркор?

Инсон нимани истаса Аллоҳ таоло ўшани беради. Бунинг учун қиладиган ягона ишимиз хатоларимизни эътироф этиб, марҳаматлиларнинг марҳаматлиси бўлган Аллоҳ таолога сиғинмоғимиздир.

Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ бир куни биродарлари билан йўлда бораётган эди. Қаршисидан хизматчилари ва ёрдамчилари қуршовида келаётган сарватли амалдорлардан бири чиқиб қолди. У кўкракдор отнинг устида ястаниб ўтириб келаётган эди. Ҳасан Басрий йўлнинг ўртасига чиқди ва: 

– Эй амир ўғли, мен бир жумла сотаман, оласанми? – деди.

– Неча дирҳамга сотасан? – деди амалдор.

– Бир дирҳам кумушга сотиладигани бор, икки дирҳам кумушга сотиладигани бор.

– Менга олдин бир дирҳам кумушга сотадиганингни айт–чи.

 – Эй амир ўғли, сенинг уйинг борми?.

– Бор.

– У уйни ўзинг қурдингми, сенга мерос қолдими?

– Ўзим қурдим.

– Қанча вақт ичида қурдинг?

– Шунча вақт ичида қилдим.

– Нега уни қисқароқ вақтда қилмадинг?

– Иморатнинг пойдеворига бировнинг эшагида тош ташиган эдим. Ўша эшакка раҳмим келиб оз-оздан ташиганим боис қурилишим бир оз чўзилди

– Эй амир ўғли, бировнинг эшагига ачинасан. Аммо гуноҳларинг, масъиятларинг остида қолган нафсингга ачинмайсан. Гуноҳу масъиятни кундан кун йиғиб унинг устига қалаштириб боряпсан.

Ҳасан Басрийнинг бу сўзи амалдорга таъсир қилди.

Дарҳол отидан тушиб, Ҳасан Басрийнинг қўлини ўпти ва:

– Эй Шайх, икки дирҳам кумушга сотмоқчи бўлган жумлангни ҳам сўзла, – деди.

Ҳасан Басрий қаёққа кетяпсан? – деб сўради.

– Ободонлаштиришга оид бир масала бўйича подшоҳ саройига боряпман, – деди амалдор.

Ҳасан Басрий унга:

– Аҳволингга бир қара, саройдагилар яхши қабул қилсин деган илинжда қимматбаҳо кийимлар кийгансан, муаттар атирлар сепгансан. Ҳолбуки, улар ҳам сенга ўхшаган одам. Эртага пайғамбарларнинг, солиҳ зотларнинг ёнига борганингда бунчалик кўп гуноҳ ила, исён кири ила уларнинг ёнида туришга уялмайсанми? – деди.

Бу сўзлар амир ўғлига янада кучли таъсир қилди. Дарҳол отини қулига ҳадя қилди. Сўнгра Ҳасан Басрийнинг қўлини тутиб унга байъат қилди. Умри сўнгига қадар тоат ва ибодатга машғул бўлди.

Ана ўша зотлар тавба қилганидан сўнг гуноҳларга асло қайтмаган. Аллоҳнинг марҳаматига сиғиниб барча гуноҳ ишлардан юз буриб кетган.

Шунингдек, Иброҳим Адҳам ҳазратлари биргина ишига тавба қилиб салтанатдан, аркону давлатдан воз кечиб кетгани; Сўфи Аллоҳёр ҳазратлари бир келинчакнинг ўзидан қўрқиб бола ташлаб қўйганидан воқиф бўлгач, тавба қилиб амалдорликдан ўша ернинг  ўзидаёқ воз кечиб устоз излаб кетганини биламиз. Бу мўътабар зотлар бир марта тавба қилганидан сўнг асло гуноҳ ишларга қайтмагани боис буюк даражалар ҳосил қилган. Хусусан, Сўфи Аллоҳёр  пухта билим ўрганиб, ўзбек, араб ва форс тилида мукаммал асарлар ёзганки, унинг асарларидан мусулмон мамлакатлари мадрасаларида ҳамон дарс бериб келинмоқда.

Бугун Аллоҳ таолодан нимани сўрасак берадиган кун – Қадр кечаси. Шу тунда гуноҳларимизга чин дилдан тавба қилсак, истиғфор айтсак ва ўша гуноҳларга кейин қайтмасак, марҳамати кенг Парвардигоримиз гуноҳларимизни мағфират қилиб, юртимизни тинч, турмушимизни фаровон этиб, ризқимизга, умримизга, имонимизга барака бериб қўяди, иншааллоҳ!

Дамин ЖУМАҚУЛ

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим.

Моҳи Рамазоннинг аввали ўн кунини раҳмат, ўртасини мағфират, охирини халос бўлиш даҳаси қилиб, ушбу кунларга биз бандаларини чексиз неъматлар билан етказган ва ўз раҳматидан муяссар қилган Роббимиз Аллоҳ субҳаноҳу ва таолога чексиз ҳамду санолар бўлсин.

Ушбу ҳар бир ўн кунликни ўзгача қадрлаган ва шу неъмат қадридан соф эътиқод ила фойдаланган ҳамда ушбу таълимини ўз умматларига ўргатган пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга саловоту саломлар бўлсин.

Аввалиҳу роҳма - кунларининг бугун охирги ўнинчи кунига ҳам ўрталаб қолди. Во ажаб, кечагина рамазон келяпти деб қалбларда қувонч билан кутаётган рамазон ойимиз ниҳоясига етай деб қолди. 

Раҳмат кунларининг шукуҳи, қоронғу тун ичра субҳи содиқ вақти киргунча саҳарлик ва қизил шафақ тортиб ботаётган қуёшнинг сўнги вақтида ифторликнинг файзи, масжидларимизда таровеҳ намози ва хатмул Қуръон тароватидан сармаст бўлиб, ғаниматли кунларнинг ўтиб кетаётганини сезмай қолибмиз.

Ҳа, бу кунлар хақиқатан руҳий озиққа ташна қалбларга ғаниматдир. Бунинг қадрига етмаган ва ундан баҳра олиб қолишни унутиб ғафлатда қолган инсонларга таажжуб қиласиз.

Рамазон ойи келиб заминимизни файзу таровати билан безаб турса-да, уни беписанд ўтказиб юборса, бундай кишилар қандай буюк мукофотлардан бебаҳра қолаётганини билармикан...

Иш хонада, касса олдида кассирни кутиб ўтириб, у келганида кўзлари қувончга тўлиб кеттган ишчи-ходимларнинг нигоҳига назар солсангиз, ана шу дамда гўёки улардан бахтлироқ инсон йўқдек. Ойлик маошини олади-ю кассирга чексиз эхтиром ила миннатдорчилик билдиради, аммо осмондан боши узра ёғаётган раҳмат  ёмғирига парво қилмайди.  

“Биз ишдаги одамлар, кўчада юрамиз, очликка чидайман-у, иссиқда чанқоққа бардош беролмайман-да” дея узрхоҳлик қилаётганларни эшитиб ҳайрон бўласиз: ахир рамазон соя-салқинда ётиб олиб бекорчиликда қиладиган иш эмас-ку. Ифторликларга уялмай-нетмай чиқиб ястаниб ўтирган “кўзалар”нинг ҳоли  таажжубли.

Жаннат эшиклари очилиб, дўзах эшиклари ёпиладиган ойда ўзларига жаннатнинг эшигини ёпиб олган инсонларга таажжуб қиласиз киши.

Уйи масжиднинг ёнида  бўла туриб, таровеҳ намозидан қолаётганларнинг ҳоли таажжубли. Наҳот, Қуръон оятлари ва тасбеҳ оҳанглари қалбларига етиб бормаса.

Мусо алайҳиссалом даврида осмондан Аллоҳнинг неъмати ёғилиб, уларни қавми еб-ичиб, бунинг шукронасига ибодат қилинглар дейилганида, уларнинг биз бундай нарсаларни эмас, бошқа нарсаларни хоҳлардик деб саркашлик қилганини биламиз, бугун эса ўша ҳодиса олдида юқорида санаб ўтган таажжубларимиз ҳеч нарса эмас. 

Нима ҳам дердик, Аллоҳнинг имтиҳони бу...

Барчамизга Рамазон муборак бўлсин.

 М.ШОЖАЛИЛОВ, 

Tasbeh.uz сайти администратори

Бандаларига зикру дуо, тасбеҳ ва таҳлил, ҳамду сано эшикларини очиб қўйган Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар бўлсин!

Умматларига зикр, дуо, истиғфор ва тавбада намуна бўлган пайғамбаримиз  ва ҳабибимиз Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга саловоту дурудлар бўлсин!

Фазилатли Рамазон ойида тутаётган рўзамизни, қилаётган ибодатларимизни Раббимиз ўз даргоҳида ҳусни мақбул айласин!

Ҳар бир мўмин-мусулмон банда бу ойдан унумли фойдаланиб қолишга интилади. Кўпроқ вақтини ибодат, зикр ва истиғфор билан ўтказади. Мақсад – бу ойнинг барокатидан  фойдаланиб қолиш. 

Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам бомдод намозини масжидда жамоат билан ўқиб бўлгач, жойларида ўтириб Аллоҳни зикр қилиш  ва ибодат билан машғул бўлишни яхши кўрганлар.

Имом Термизий Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилган бир ҳадисда  Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: Ким бомдод намозини жамоат билан масжидда ўқиб, кейин қуёш чиққунча ўтириб, Аллоҳни зикр қилса ва кароҳият вақти чиққанидан сўнг туриб икки ракат намоз ўқиса, тўла ҳаж ва умранинг савобига эга бўлади,  деб уч марта айтдилар дейилган.

 Айниқса, рамазон ойида бу амалнинг фазилати бисёр бўлади.

Ҳадиси шарифда қуёш чиққандан сўнг 15-20 дақиқа ўтгандан сўнг туриб икки ракат намоз ўқиш тавсия қилиняпти. Бир ҳадиси қудсийда  Парвардигоримиз; “Эй одам фарзанди! Сен менга куннинг аввалида икки ракат намозни (кафил) қил, мен сенга куннинг оҳиригача ҳолингни чиройли бўлишига кафил бўлай!” деб айтади.

Уламоларимиз ушбу ҳадисда ишроқ намозини ўқишга тарғиб бор деганлар. Баъзи ҳадиси шарифларда ишроқ намозини ўқиш инсон ризқининг мўл бўлишига  сабаб бўлиши айтилган.   

Шунингдек, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу шундай ривоят қилади:

“Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинадан мушрик қабилалар устига ислом қўшинини юбордилар. Қўшин  қисқа муддатда зафар билан қайтди.  Бундан ҳамма жуда хурсанд бўлди. Чунки кўплаб мол-мулк қўлга киритилган эди. Шунда бир саҳоба: “Қандай яхши! Қисқа вақтда  бундай катта ўлжага эга бўлдик!”  деди.  Пайғамбаримиз: “Мен сизларга бундан ҳам яхшироқ нарсанинг хабарини берайинми?”  дедилар.

Саҳобалар: “Беринг,  ё Расулуллоҳ!” дейишди.

 Шунда, у зот: “Ким бомдод намозини жамоат билан масжидда ўқиб, кейин зикруллоҳ билан машғул бўлса, қуёш чиққандан сўнг туриб икки ракат намоз ўқиса, тўла ҳаж ва умранинг савобига эга бўлади”,  дедилар”.

Бу гўзал тавсияга амал қилган  уламолар, авлиёи киромлар дунё ва охиратда буюк мақомларга эришдилар. Зикрнинг Аллоҳ наздида мақбул бўлиши учун инсоннинг қалби пок бўлиши даркор. Агар инсон Аллоҳга осий бўлиб, гуноҳ ишларни қилишдан тўхтамас экан, тилида чиройли калималарни  такрор-такрор айтиб зикр билан машғул бўлса ҳам зокирлик мақомига ета олмайди. Аллоҳни кўп зикр қилган одамнинг тилига Аллоҳнинг гўзал исмларидан бири ўрнашади. Сўнгра бу муборак исм аста-секин унинг ҳалқумига, кўксига ва қалбига етиб боради. Қалбида  беҳуда гапларга, сўкинишларга, жой қолмайди. Аллоҳни кўп зикр қилган одамнинг қалбига Аллоҳнинг муҳаббатидан бошқа муҳаббат сиғмайди.

Аллоҳни кўп зикр қилиш ҳар бир мусулмон эркак ва аёл учун зарурий амаллардандир

Абдурасул АБДУЛЛАЕВ,

Тошкент ислом институти ўқитувчиси, “Кулол-Қўрғон” масжиди имом-хатиби